پرش به محتوا

آیه محاربه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۳۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۹
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←‏محتوا: تمیزکاری)
imported>Mohamadpur
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۱: خط ۳۱:


== شأن نزول ==
== شأن نزول ==
به گفته [[مفسران]] آیه محاربه درباره عُرَینیان نازل شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۱؛ فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۴۵.</ref> عرنینان [[مشرکان|مشرکانی]] بودند که به مدینه آمده و مسلمان شدند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۱؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> از آنجا که آب و هوای [[مدینه]] با آنها سازگار نبود مریض شدند و به دستور [[پیامبر(ص)]] از شیر شتر استفاده کرده و بهبود یافتند؛ اما پس از بهبودی [[مرتد]] شده و بعد از کشتن عده‌ای از [[مسلمانان]]،  شتران را دزدیده و از مدینه فرار کردند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۱؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> [[علامه طباطبایی]] معتقد است [[امام علی(ع)]] به دستور پیامبر(ص) آنها را دستگیر کرد و نزد پیامبر آورد.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۳۱.</ref> آیه محاربه نازل شده و پیامبر طبق این آیه آنها را مجازات کرد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۱؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳؛ فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۴۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۳۵۹.</ref>
به گفته گروهی از [[مفسران]] آیه محاربه درباره عُرَینیان نازل شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۱؛ فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۴۵.</ref> عرینیان [[مشرکان|مشرکانی]] بودند که به مدینه آمده و مسلمان شدند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۱؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> از آنجا که آب و هوای [[مدینه]] با آنها سازگار نبود مریض شدند و به دستور [[پیامبر(ص)]] از شیر شتر استفاده کرده و بهبود یافتند؛ اما پس از بهبودی [[مرتد]] شده و بعد از کشتن عده‌ای از [[مسلمانان]]،  شتران را دزدیده و از مدینه فرار کردند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۱؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> [[علامه طباطبایی]] معتقد است [[امام علی(ع)]] به دستور پیامبر(ص) آنها را دستگیر کرد و نزد پیامبر آورد.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۳۱.</ref> آیه محاربه نازل شده و پیامبر طبق این آیه آنها را مجازات کرد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۱؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳؛ فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۴۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۳۵۹.</ref>


به عقیده برخی عرینیان فقط دزدی کرده بودند به همین دلیل پیامبر(ص) طبق آیه فقط دست و پای آنها را قطع کرد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۱؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> این ماجرا در کتاب [[الکافی (کتاب)|کافی]] به نقل از [[امام صادق(ع)]] نیز آمده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۲۴۵.</ref> به گفته [[فخرزاری]] این آیه درباره  [[قوم بنی اسرائیل]] نازل شد؛ زیرا در کشتن مفسدان زیاده‌روی کردند.<ref>فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۴۵.</ref>
به عقیده برخی عرینیان فقط دزدی کرده بودند به همین دلیل پیامبر(ص) طبق آیه فقط دست و پای آنها را قطع کرد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۱؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> این ماجرا در کتاب [[الکافی (کتاب)|کافی]] به نقل از [[امام صادق(ع)]] نیز آمده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۲۴۵.</ref> به گفته [[فخرزاری]] این آیه درباره  [[قوم بنی اسرائیل]] نازل شد؛ زیرا در کشتن مفسدان زیاده‌روی کردند.<ref>فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۴۵.</ref>
خط ۳۸: خط ۳۸:


== محتوا ==
== محتوا ==
بنا بر آیه محاربه، کسی که در [[جامعه اسلامی]] ایجاد ناامنی و غارتگری کند یا یکی از أحکام الهی را نقض کند، محارب محسوب می‌شود.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۲۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> به عقیده مفسران محارب در واقع به خدا و [[رسول خدا]] اعلام جنگ کرده است.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۲۶.</ref>  
سی و سومین آیه [[سوره مائده]] به آیه محاربه شهرت یافته است.<ref>صالحی نجف آبادی، «تفسیر آیه محاربه و احکام فقهی آن»، ص۶۵.</ref> بنا بر آیه محاربه، کسی که در [[جامعه اسلامی]] ایجاد ناامنی و غارتگری کند یا یکی از أحکام الهی را نقض کند، محارب محسوب می‌شود.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۲۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> به عقیده مفسران محارب در واقع به خدا و [[رسول خدا]] اعلام جنگ کرده است.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۲۶.</ref>  


محارب به یکی از چهار صورت مجازات می شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> به عقیده مفسران این مجازات‌ها با توجه به جرم محارب تعیین شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> چنانچه از [[امام صادق(ع)]] و [[امام باقر(ع)]] روایت شده: «جزای محارب به اندازه استحقاق او است.»<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> برخی نیز چگونگی مجازات محارب را به تشخیص [[حاکم شرع|حاکم]]<ref>فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۴۶.</ref> یا [[امامان شیعه(ع)|امام]]<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۳۱.</ref> دانسته‌اند.
محارب به یکی از چهار صورت مجازات می شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> به عقیده مفسران این مجازات‌ها با توجه به جرم محارب تعیین شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲؛ خواجه عبدالله انصاری، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۰۳.</ref> چنانچه از [[امام صادق(ع)]] و [[امام باقر(ع)]] روایت شده: «جزای محارب به اندازه استحقاق او است.»<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲.</ref> برخی نیز چگونگی مجازات محارب را به تشخیص [[حاکم شرع|حاکم]]<ref>فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۴۶.</ref> یا [[امامان شیعه(ع)|امام]]<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۳۱.</ref> دانسته‌اند.
خط ۵۴: خط ۵۴:
مفسران معتقدند، اگر محارب قبل از دستگیری [[توبه]] کند، توبه‌اش پذیرفته شده و مجازات نمی‌شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۲۸.</ref> بنا بر گزارش سیوطی، حارث بن بدر در [[مصر]]، [[محاربه]] کرده و بر روی مردم شمشیر کشیده بود؛ اما توبه کرد و عده‌ای از مسلمانان او را نزد امام علی(ع) بردند. [[امام علی(ع)]] پس از اطمینان از پشیمانی او، توبه‌اش را پذیرفته و به او امان‌نامه دادند.<ref>سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۷۹.</ref> البته در صورت توبه محارب، فقط جرمِ اخلال در امنیت عمومی او نادیده گرفته می‌شود؛ ولی اگر دزدی یا قتل انجام داده باشد، باید متناسب با آن مجازات شود.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۶۸؛ صالحی نجف آبادی، «تفسیر آیه محاربه و احکام فقهی آن»، ص۷۹.</ref>
مفسران معتقدند، اگر محارب قبل از دستگیری [[توبه]] کند، توبه‌اش پذیرفته شده و مجازات نمی‌شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۲؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ش، ج۵، ص۳۲۸.</ref> بنا بر گزارش سیوطی، حارث بن بدر در [[مصر]]، [[محاربه]] کرده و بر روی مردم شمشیر کشیده بود؛ اما توبه کرد و عده‌ای از مسلمانان او را نزد امام علی(ع) بردند. [[امام علی(ع)]] پس از اطمینان از پشیمانی او، توبه‌اش را پذیرفته و به او امان‌نامه دادند.<ref>سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۷۹.</ref> البته در صورت توبه محارب، فقط جرمِ اخلال در امنیت عمومی او نادیده گرفته می‌شود؛ ولی اگر دزدی یا قتل انجام داده باشد، باید متناسب با آن مجازات شود.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۶۸؛ صالحی نجف آبادی، «تفسیر آیه محاربه و احکام فقهی آن»، ص۷۹.</ref>


== محاربه در فقه ==
== کاربرد فقهی ==
{{اصلی|محاربه}}
{{اصلی|محاربه}}
در کتاب‌های فقهی به موضوع محاربه اشاره شده و با توجه به آیه محاربه، [[حکم شرعی]] محارب را بیان کرده‌اند. به عقیده فقها ایجاد نا امنی در جامعه ممکن است توسط سلاح‌های مختلف از جمله شمشیر، کمان و سلاح‌های امروزی صورت گیرد.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه و اصطلاحات الاصول، ۱۴۳۱ق، ص۴۷۵.</ref> برای تحقق محاربه شروط مختلفی از جمله کشیدن سلاح، ایجاد ترس در مردم و فاسد بودن شخص محارب بیان شده است.<ref>موسوی اردبیلی، فقه الحدود و التعزیرات‌، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۵۱۱تا۵۲۴.</ref>
در کتاب‌های فقهی به موضوع محاربه اشاره شده و با توجه به آیه محاربه، [[حکم شرعی]] محارب را بیان کرده‌اند. به عقیده فقها ایجاد نا امنی در جامعه ممکن است توسط سلاح‌های مختلف از جمله شمشیر، کمان و سلاح‌های امروزی صورت گیرد.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه و اصطلاحات الاصول، ۱۴۳۱ق، ص۴۷۵.</ref> برای تحقق محاربه شروط مختلفی از جمله کشیدن سلاح، ایجاد ترس در مردم و فاسد بودن شخص محارب بیان شده است.<ref>موسوی اردبیلی، فقه الحدود و التعزیرات‌، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۵۱۱تا۵۲۴.</ref>
کاربر ناشناس