پرش به محتوا

عمرو بن حجاج زبیدی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=اکتبر|روز=۱۹|سال=۲۰۱۵|چند = ۲}}
'''عَمرو بن حَجّاج مَذحَجی زُبَیدی''' از فرماندهان [[لشکر عمر بن سعد]] در [[روز عاشورا]].
'''عَمرو بن حَجّاج مَذحَجی زُبَیدی''' از فرماندهان [[لشکر عمر بن سعد]] در [[روز عاشورا]].


عمرو بن حجاج، در [[واقعه کربلا]]، از کسانی بود که به [[امام حسین(ع)]] نامه نوشت و از آن حضرت خواست تا به [[کوفه]] بیاید. در [[روز عاشورا]] فرماندهی جناح راست سپاه [[عمر بن سعد]] و مسولیت محاصره شریعه [[فرات]] را بر عهده داشت. او در روز عاشورا امام حسین(ع) را خارجی معرفی کرد که با واکنش امام مواجه شد.
عمرو بن حجاج، در [[واقعه کربلا]]، از کسانی بود که به [[امام حسین(ع)]] نامه نوشت و از آن حضرت خواست تا به [[کوفه]] بیاید. اما در [[روز عاشورا]] فرماندهی جناح راست سپاه [[عمر بن سعد]] و مسولیت محاصره شریعه [[فرات]] را بر عهده داشت. او در روز عاشورا امام حسین(ع) را خارجی معرفی کرد که با واکنش امام مواجه شد. و یاران تحت فرماندهی او [[مسلم بن عوسجه]] را به شهادت رساندند. وی در قیام مختار از مخالفان وی بود و پس از شکست شورش اشراف کوفه ناپدید شد.


== نسب ==
== نسب ==
او رئیس قبیله مذحج بود. هنگامی که [[ابن زیاد]]، [[هانی بن عروه]] را دستگیر کرد به همراه افراد قبیله‌اش جلوی دارالاماره اجتماع کردند، عمرو با اعلام خبر زنده بودن [[هانی بن عروه]]، آنان را برگرداند.<ref>دینوری، اخبارالطوال، ص۲۵۶؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۵۴؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۳۶۷؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۳۰.</ref>
عمرو، رئیس قبیله مذحج بود. هنگامی که [[ابن زیاد]]، [[هانی بن عروه]] را دستگیر کرد به همراه افراد قبیله‌اش جلوی دارالاماره اجتماع کردند، عمرو با اعلام خبر زنده بودن [[هانی بن عروه]]، آنان را برگرداند.<ref>دینوری، اخبارالطوال، ص۲۵۶؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۵۴؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۳۶۷؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۳۰.</ref> گفته شده است که روعه خواهر عمرو بن حجاج همسر هانی بوده است.<ref>طبری، تاریخ، ج۵، ۳۶۴.</ref>
 
گفته شده است که روعه خواهر عمرو بن حجاج همسر هانی بوده است.<ref>طبری، تاریخ، ج۵، ۳۶۴.</ref>


== پیش از واقعه کربلا ==
== پیش از واقعه کربلا ==
عمرو بن حجاج، در زمان [[رسول خدا]] اسلام آورده است. وی از [[ارتداد]] قبیله زبیدی جلوگیری می‌کرد.<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۳، ص۷۱۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۱۱۱، ج۴، ص۵۵۵</ref>
عمرو بن حجاج، در زمان [[رسول خدا(ص)]] [[اسلام]] آورده است. وی از [[ارتداد]] قبیله زبیدی جلوگیری می‌کرد.<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۳، ص۷۱۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۱۱۱، ج۴، ص۵۵۵</ref>


هنگامی که [[حجر بن عدی]] در زندان ابن زیاد بود، علیه او [[شهادت (ابهام‌زدایی)|شهادت]] داد.<ref> بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۵، ص۲۵۴؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۲۷۰.</ref>
هنگامی که [[حجر بن عدی]] در زندان ابن زیاد بود، علیه او [[شهادت (ابهام‌زدایی)|شهادت]] داد.<ref> بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۵، ص۲۵۴؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۲۷۰.</ref>
خط ۱۷: خط ۱۴:
عمرو بن حجاج، از کسانی بود که برای امام حسین(ع) نامه نوشت و وی را به [[عراق]] دعوت کرد.<ref> طبری، تاریخ، ج۵، ص۳۵۳؛ ابن مسکویه، تجارب الامم، ج۲، ص۴۰.</ref> اما پس از شهادت [[هانی بن عروه]]، از طرف طایفه مذحج، به ابن زیاد اعلام وفاداری کرد.
عمرو بن حجاج، از کسانی بود که برای امام حسین(ع) نامه نوشت و وی را به [[عراق]] دعوت کرد.<ref> طبری، تاریخ، ج۵، ص۳۵۳؛ ابن مسکویه، تجارب الامم، ج۲، ص۴۰.</ref> اما پس از شهادت [[هانی بن عروه]]، از طرف طایفه مذحج، به ابن زیاد اعلام وفاداری کرد.


وی از سران [[لشکر عمر بن سعد|لشگر عمر بن سعد]] در [[واقعه عاشورا]] بود. [[۷ محرّم|روز هفتم محرم]]، عمر بن سعد او را با پانصد سوار بر شریعه فرات مأمور کرد.<ref> دینوری،اخبارالطوال، ص۲۵۵؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۱۸۱؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۱۲؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۳.</ref>
عمر بن سعد در [[۷ محرّم|روز هفتم محرم]] او را با پانصد سوار بر شریعه فرات مأمور کرد.<ref> دینوری،اخبارالطوال، ص۲۵۵؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۱۸۱؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۱۲؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۳.</ref> جمله ذیل منسوب به او است:
::«یا حسین هذا الفرات تلغ فیه الکلاب و تشرب منه الحمیر و الخنازیر، و الله لا تذوق منه جرعة حتی تذوق الحمیم فی نار جهنم!؛‌ای حسین! این آب فرات است که از آن سگ‌ها، الاغ‌ها و خوک‌ها آب می‌نوشند. سوگند به خدا! تو از آن جرعه‌ای هم نمی‌نوشی تا این که در آتش دوزخ از حمیم آن بنوشی.»<ref>بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۱۸۲.</ref>


هنگامی که امام حسین(ع)، [[عباس بن علی(ع)]] را نزد عمر بن سعد فرستاد تا [[شب عاشورا]] را مهلت بگیرد، وی گفت: اگر مردی از دیلم چنین درخواستی از ما داشت باید قبول می‌کردیم.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۷۶؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۱۷؛ ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ۹۸؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۷.</ref>
هنگامی که امام حسین(ع)، [[عباس بن علی(ع)]] را نزد عمر بن سعد فرستاد تا [[شب عاشورا]] را مهلت بگیرد، وی گفت: اگر مردی از دیلم چنین درخواستی از ما داشت باید قبول می‌کردیم.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۷۶؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۱۷؛ ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ۹۸؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۷.</ref>
خط ۳۹: خط ۳۷:
}}
}}
=== روز عاشورا ===
=== روز عاشورا ===
عمرو، در روز عاشورا فرماندهی جناح راست سپاه عمر بن سعد را بر عهده داشت.<ref>دینوری، اخبارالطوال، ص۲۵۶؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۱۸۷؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۲۲؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۶۰.</ref> یاران تحت فرماندهی او [[مسلم بن عوسجه]] را به شهادت رساندند<ref> بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۱۹۳؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۳۶</ref>
عمرو، در روز عاشورا فرماندهی جناح راست سپاه عمر بن سعد را بر عهده داشت.<ref>دینوری، اخبارالطوال، ص۲۵۶؛ بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۱۸۷؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۲۲؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۶۰.</ref> یاران تحت فرماندهی او [[مسلم بن عوسجه]] را به شهادت رساندند<ref> بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۱۹۳؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۳۶</ref> او پیشنهاد سنگباران کردن یاران امام حسین را مطرح کرد که موافقت عمر بن سعد را در پی داشت.<ref>شیخ مفید، ارشاد، ج۲، ص۱۰۳.</ref>


او در روز عاشورا امام حسین(ع) را خارجی و [[یزید]] را امام معرفی کرد. و مردم را به جنگ با آن حضرت تحریک می‌کرد. که با واکنش امام حسین(ع) روبه‌رو شد.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۲؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۳۵؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۶۷</ref>
او در روز عاشورا امام حسین(ع) را خارجی و [[یزید]] را امام معرفی کرد. و مردم را به جنگ با آن حضرت تحریک می‌کرد. که با واکنش امام حسین(ع) روبه‌رو شد.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۲؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۳۵؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۶۷</ref>
گفته شده است که جمله ذیل را به امام حسین(ع) گفته است:
::«یا حسین هذا الفرات تلغ فیه الکلاب و تشرب منه الحمیر و الخنازیر، و الله لا تذوق منه جرعة حتی تذوق الحمیم فی نار جهنم!؛‌ای حسین! این آب فرات است که از آن سگ‌ها، الاغ‌ها و خوک‌ها آب می‌نوشند. سوگند به خدا! تو از آن جرعه‌ای هم نمی‌نوشی تا این که در آتش دوزخ از حمیم آن بنوشی.»<ref>بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۳، ص۱۸۲.</ref>


== پس از واقعه عاشورا ==
== پس از واقعه عاشورا ==
عمرو بن حجاج، از مخالفان [[قیام مختار]] بود و در جنگ [[ابن مطیع]] با [[مختار]]، از یاران ابن مطیع بود و مردم را علیه مختار بسیج می‌کرد.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۲۶۷؛ طبری، تاریخ، ج۵۶، ص۲۸-۲۹؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۲۳۶، ۲۲۳.</ref> در روز شکست شورشیان علیه مختار ناپدید شد.<ref> دینوری، اخبارالطوال، ص۳۰۱.</ref> راهی [[بصره]] شد ولی از ترس سرزنش مردم به سراف رفت.<ref> دینوری،اخبارالطوال، ص۳۰۳.</ref> مختار، خانه‌اش را ویران و اموالش را مصادره کرد. به گفته بلاذری او فرار کرد و در [[واقصه]] از تشنگی درگذشت. گفته شده است که وقتی سپاهیان مختار به او رسیدند هنوز رمقی در بدن داشت و آنان سر از تنش جدا کردند.<ref>بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۶، ص۴۰۹-۴۱۰، ج۶، ص۴۵۰؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۲۳۶</ref> برخی منابع گفته‌اند به سمت واقصه و [[شراف]] رفت و دیگر خبری از او در دست نیست.<ref> ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۲۳۶؛ تجارب الامم، ج۲، ص۱۷۵؛ طبری ج۶، ص۵۲.</ref>
عمرو بن حجاج، از مخالفان [[قیام مختار]] بود و در جنگ [[عبدالله بن مطیع]] با [[مختار]]، از یاران ابن مطیع بود.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۲۶۷؛ طبری، تاریخ، ج۵۶، ص۲۸-۲۹؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۲۳۶، ۲۲۳.</ref> در روز شکست شورشیان علیه [[مختار]] ناپدید شد. مختار، خانه‌اش را ویران و اموالش را مصادره کرد.<ref> دینوری، اخبارالطوال، ص۳۰۱.</ref> درباره سرانجام وی اختلاف وجود دارد. دینوری گفته است که وی راهی [[بصره]] شد ولی از ترس سرزنش مردم به سراف رفت.<ref> دینوری،اخبارالطوال، ص۳۰۳.</ref> به گفته بلاذری او فرار کرد و در [[واقصه]] از تشنگی درگذشت. گفته شده است که وقتی سپاهیان مختار به او رسیدند هنوز رمقی در بدن داشت و آنان سر از تنش جدا کردند.<ref>بلاذری، انساب‌الاشراف، ج۶، ص۴۰۹-۴۱۰، ج۶، ص۴۵۰؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۲۳۶</ref> طبری و این اثیر گفته‌اند که وی به سمت واقصه و [[شراف]] رفت و دیگر خبری از او در دست نیست.<ref> ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۲۳۶؛ تجارب الامم، ج۲، ص۱۷۵؛ طبری ج۶، ص۵۲.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۶۳: خط ۵۸:
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمد أبوالفضل ابراهیم، دارالتراث، بیروت، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمد أبوالفضل ابراهیم، دارالتراث، بیروت، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
* دمشقی(ابن کثیر)، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، دارالفکر، بیروت، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م.
* دمشقی(ابن کثیر)، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، دارالفکر، بیروت، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م.
* شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، کنگره شیخ مفید، قم، ۱۴۱۳ ق.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{واقعه کربلا}}
{{واقعه کربلا}}
[[رده:قاتلان شهدای کربلا]]