۱۶٬۳۷۳
ویرایش
گودال قتلگاه: تفاوت میان نسخهها
جز
ویرایش جزیی
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (اصلاح توضیحات تصویر) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش جزیی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:عکس قدیمی گودال قتلگاه.jpg|بندانگشتی|300px|عکس قدیمی از از قتلگاه [[امام حسین(ع)]]]] | [[پرونده:عکس قدیمی گودال قتلگاه.jpg|بندانگشتی|300px|عکس قدیمی از از قتلگاه [[امام حسین(ع)]]]] | ||
'''گودال قتلگاه'''، '''گودی قتلگاه''' یا '''قتلگاه''' | '''گودال قتلگاه'''، '''گودی قتلگاه''' یا '''قتلگاه''' مکان [[شهادت]] [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]]. گفته شده سر امام حسین(ع) به دست [[شمر بن ذیالجوشن]] یا [[سنان بن انس نخعی]] در گودال قتلگاه از تن جدا شده است. این مکان در [[حرم امام حسین(ع)]] نزدیک [[ضریح امام حسین(ع)|ضریح]] واقع شده و زیارتگاه [[شیعه|شیعیان]] و محبان [[اهل بیت(ع)]] است. | ||
برخی براین باورند گودال قتلگاه در دوران پهلوی بر سر زبانها افتاد و شهرت یافته است و در منابع قدیمی چیزی درباره آن وجود ندارد با این حال برخی به وجود آن در سده هشتم قمری اشاره کردهاند و [[ناصرالدین شاه قاجار]] در سفرنامهاش آن را توصیف کرده است. | |||
==موقعیت و خصوصیات== | ==موقعیت و خصوصیات== | ||
قتلگاه، گودی یا گودال قتلگاه محل به [[شهادت]] رسیدن [[امام حسین(ع)]] است؛<ref>آل طعمه، کربلا و حرمهای مطهر، ۱۳۷۸ش، ص۱۱۶و۱۶۲؛ محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۹۳ش، ص۴۱۷.</ref> محلی که سر امام حسین(ع) به دست [[شمر بن ذیالجوشن]] یا [[سنان بن انس نخعی]] در آنجا از تن جدا شد.<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۹۳ش، ص۴۱۷.</ref> قتلگاه نسبت به سایر قسمتهای میدان [[کربلا]] پایینترین جا بوده است<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۹۳ش، ص۴۱۷.</ref> و به همین جهت آن را گودال یا گودی قتلگاه نامیدهاند.<ref>مطهری، فلسفه اخلاق، ۱۳۶۷ش، ص۱۳۳.</ref> | قتلگاه، گودی یا گودال قتلگاه محل به [[شهادت]] رسیدن [[امام حسین(ع)]] است؛<ref>آل طعمه، کربلا و حرمهای مطهر، ۱۳۷۸ش، ص۱۱۶و۱۶۲؛ محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۹۳ش، ص۴۱۷.</ref> محلی که سر امام حسین(ع) به دست [[شمر بن ذیالجوشن]] یا [[سنان بن انس نخعی]] در آنجا از تن جدا شد.<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۹۳ش، ص۴۱۷.</ref> قتلگاه نسبت به سایر قسمتهای میدان [[کربلا]] پایینترین جا بوده است<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۹۳ش، ص۴۱۷.</ref> و به همین جهت آن را گودال یا گودی قتلگاه نامیدهاند.<ref>مطهری، فلسفه اخلاق، ۱۳۶۷ش، ص۱۳۳.</ref> | ||
گودی قتلگاه بیرون از [[ضریح امام حسین(ع)]]، حجرهای است با درب نقرهای و پنجرهای رو به سوی صحن که در جنوب غربی رواق [[حبیب بن مظاهر]] قرار دارد. کف این مکان با سنگ مرمر روشن فرش و دیوارههای آن نیز آیینهکاری شده است و در آن سردابی با در نقرهای وجود دارد.<ref>آل طعمه، کربلا و حرمهای مطهر، ۱۳۷۸ش، ص۱۶۲؛ قریشی، مرقدها و مکانهای زیارتی کربلا، ۱۳۹۱ش، ص۳۷.</ref> | |||
سرداب، محل شهادت امام حسین(ع) محسوب میشود و سنگ مرمری به بلندی نیممتر از سطح زمین، به صورت قبر، بر روی آن محل قرار دارد | |||
سرداب، محل شهادت امام حسین(ع) محسوب میشود و سنگ مرمری به بلندی نیممتر از سطح زمین، به صورت قبر، بر روی آن محل قرار دارد.<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۹۳ش، ص۴۱۷.</ref> | |||
قتلگاه با عناوین دیگری مانند مَقْتَل،<ref>آل طعمه، کربلا و حرمهای مطهر، ۱۳۷۸ش، ص۱۶۲.</ref> محل النَّحْر، مَنْحَر، مَذْبَح نیز آمده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8159/107498 نبوی، «قتلگاه حسین بن علی(ع)»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.]</ref> | قتلگاه با عناوین دیگری مانند مَقْتَل،<ref>آل طعمه، کربلا و حرمهای مطهر، ۱۳۷۸ش، ص۱۶۲.</ref> محل النَّحْر، مَنْحَر، مَذْبَح نیز آمده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8159/107498 نبوی، «قتلگاه حسین بن علی(ع)»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.]</ref> | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
==بررسی تاریخی== | ==بررسی تاریخی== | ||
برخی از تاریخپژوهان برآنند در منابع معتبر کهن و حتی منابع | برخی از تاریخپژوهان برآنند در منابع معتبر کهن و حتی منابع دوره [[صفویه]] تا [[قاجار]]، مطلبی درباره گودی قتلگاه یافت نمیشود؛ بلکه این مطلب در دوران پهلوی توسط خطبا و واعظان هنگام ذکر مصیبت امام حسین(ع) بر سر زبانها افتاده و به تدریج شهرت یافته است.<ref>گروهی از تاریخپژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهداء(ع)، ۱۳۹۱ش، ج۲، ص۵۵۹.</ref> البته برخی گودی قتلگاه را دارای سابقه معتبر و مشهور دانسته و انتساب آن به دوران پهلوی را نادرست خواندهاند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8159/107498 نبوی، «قتلگاه حسین بن علی(ع)»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.]</ref> | ||
زینالدین شیبانی، از بزرگان صوفیه در سده سیزدهم قمری، به وجود قتلگاه در سده هشتم قمری اشاره کرده است.<ref>شیروانی، ریاض السیاحه، ۱۳۶۱ش، ص۵۸۳.</ref> برداشت محقق کتاب بغیة النبلاء فی تاریخ کربلا از «قتلگاه» در کتاب پیشگفته، سرداب قتلگاه بوده است.<ref>آل طعمه، بغیة النبلاء، مرکز کربلاء للدراسات و البحوث، | زینالدین شیبانی، از بزرگان صوفیه در سده سیزدهم قمری، به وجود قتلگاه در سده هشتم قمری اشاره کرده است.<ref>شیروانی، ریاض السیاحه، ۱۳۶۱ش، ص۵۸۳.</ref> برداشت محقق کتاب بغیة النبلاء فی تاریخ کربلا از «قتلگاه» در کتاب پیشگفته، سرداب قتلگاه بوده است.<ref>آل طعمه، بغیة النبلاء، مرکز کربلاء للدراسات و البحوث، پانویس، ص۱۸.</ref> [[ناصرالدین شاه قاجار]] در سفرنامهاش، در سال ۱۲۸۷ق. (۱۲۴۹ش)، قتلگاه را «خیلی گود» توصیف کرده که دارای پله بوده است.<ref>ناصرالدینشاه، شهریار جادهها، سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات، ۱۳۷۲ش، ص۱۱۶.</ref> | ||
به اعتقاد برخی، سپهر کاشانی، نویسنده کتاب [[ناسخ التواریخ]] در | به اعتقاد برخی، سپهر کاشانی، نویسنده کتاب [[ناسخ التواریخ]] در دوره قاجار، نخستین کسی است که از واژه گودال قتلگاه استفاده کرده و این واژه پیش از آن در منابع تاریخی و حدیثی به کار نرفته است.<ref>رفعت، «نگاهی انتقادی به محل شهادت امام حسین(ع)؛ تحلیل پنداره گودال قتلگاه»، ص۵۸.</ref> | ||
==تابلوی عرش بر زمین== | ==تابلوی عرش بر زمین== | ||
[[پرونده:تابلوی عرش بر زمین.png|بندانگشتی|350px||تابلوی عرش بر زمین (گودی قتلگاه)]] | [[پرونده:تابلوی عرش بر زمین.png|بندانگشتی|350px||تابلوی عرش بر زمین (گودی قتلگاه)]] | ||
تابلوی عرش بر زمین اثر [[محمود فرشچیان]]، بازگوکننده صحنه وداع [[حضرت زینب(س)]] با پیکر [[امام حسین(ع)]] در گودی قتلگاه است. این تابلو که در ابعاد ۱۲۳ در ۸۰ | تابلوی عرش بر زمین اثر [[محمود فرشچیان]]، بازگوکننده صحنه وداع [[حضرت زینب(س)]] با پیکر [[امام حسین(ع)]] در گودی قتلگاه است. این تابلو که در ابعاد ۱۲۳ در ۸۰ سانتیمتر است و به سبک نگارگری در سال ۱۳۹۶ ترسیم شد، به [[موزه آستان قدس رضوی]] اهدا شد. | ||
در این تابلو فقط دو پای امام حسین(ع) دیده میشود و پیکر امام با ظرافت خاصی در پشت تل خاک قرار گرفته است. در مرکز تابلو پرچم خونآلودی افتاد و سوگواری [[فرشته|فرشتگان]] همراه با حضرت زینب(س) به تصویر کشیده شده است.<ref>«تابلو عرش بر زمین(گودی قتلگاه)»، سایت موزه حرم مطهر رضوی.</ref> | در این تابلو فقط دو پای امام حسین(ع) دیده میشود و پیکر امام با ظرافت خاصی در پشت تل خاک قرار گرفته است. در مرکز تابلو پرچم خونآلودی افتاد و سوگواری [[فرشته|فرشتگان]] همراه با حضرت زینب(س) به تصویر کشیده شده است.<ref>«تابلو عرش بر زمین(گودی قتلگاه)»، سایت موزه حرم مطهر رضوی.</ref> | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
*محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، قم، نشر معروف، چاپ هفتم، ۱۳۹۳ش. | *محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، قم، نشر معروف، چاپ هفتم، ۱۳۹۳ش. | ||
*مطهری، مرتضی، فلسفه اخلاق، تهران، صدرا، ۱۳۶۷ش. | *مطهری، مرتضی، فلسفه اخلاق، تهران، صدرا، ۱۳۶۷ش. | ||
* ناصرالدین شاه قاجار، شهریار جادهها:سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات، به کوشش محمدرضا عباسی، پرویز بدیعی، انتشارات سازمان اسناد ملی ایران، ۱۳۷۲ش. | *ناصرالدین شاه قاجار، شهریار جادهها: سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات، به کوشش محمدرضا عباسی، پرویز بدیعی، انتشارات سازمان اسناد ملی ایران، ۱۳۷۲ش. | ||
*[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8159/107498 نبوی، احمد، «قتلگاه حسین بن علی(ع)»،] مجله فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، مهرماه ۱۳۹۲ش، در وبگاه پایگاه | *[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8159/107498 نبوی، احمد، «قتلگاه حسین بن علی(ع)»،] مجله فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، مهرماه ۱۳۹۲ش، در وبگاه پایگاه اطلاعرسانی حوزه. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||