شریک بن اعور: تفاوت میان نسخه‌ها

'''شریک بن الاعور''' از شیعیان [[امام علی علیه السلام]] و از اشراف [[بصره]] در قرن اول هجری است كه با وجود تآكيد منابع شيعي و سني بر [[شيعه]] بودن وي سمت هایی را نیز از سوی [[امویان]] در اختیار داشته است. وی در جنگهای [[جنگ جمل|جمل]] و [[جنگ صفین|صفین]] از یاران امام علی علیه السلام بود و پیش از حادثه [[عاشورا]] نیز سعی داشت با ترور [[عبیدالله بن زیاد]] زمینه تسلط [[امام حسین]](ع) بر حکومت را فراهم سازد.

==نسب==

شریک پسر حارث مشهور به اعور فرزند عبد یغوث فرزند خلف پسر سلمه فرزند دَهی از تیره های کلان [[قبیله مذحج]] بود.<ref>ابن اثیر، ص521،‏ ابن ماکولا، ج3، ص400؛ ابن حجر، ج2، ص573‏</ref>

==شناخت نامه==

با وجود شهرت شریک در منابع رجالی ـ تاریخی اطلاعات چندانی از زندگی وی در دست ‏نیست.از نام مادر، محل تولد و بخش های عمده ای از دوران زندگی وی در منابع نشانی نمی توان ‏یافت و بیشتر منابع به شرح چند حادثه مهم تاریخی در زندگی وی پرداخته اند. برخی از ‏منابع وی نام وی را در زمره  شاعران بصره  ذکر کرده اند.<ref>مرزبانی خراسانی، ص22</ref>

نام قبیله وی نیز در گروهی از منابع [[قبیله همدان|همدان]] ذکر شده<ref>ابن شهر آشوب، ج3، ص243؛ مامقانی، ج2، ص793‏</ref> که با توجه به آنچه در نسب وی ذکر شد و با در نظر گرفتن این نکته که همدانیان در [[کوفه]] ساکن بودند و بر اساس آن چه که شریک هنگام همراهی با [[عبیدالله بن زیاد]] در ورود به [[بصره]] میهمان [[هانی بن عروه]] شد نسب همدانی وی صحیح به نظر نمی رسد.

==مذهب==

بیشتر منابع شریک را از شیعیان [[امام علی علیه السلام]] بر شمرده اند.<ref>ابن کلبی، ص281؛ بلاذری، ج2، ص79؛ طبری، ج5، ص193، ابن مسکویه، ج2، ص43‏</ref>. شریک همچنین در برخی از منابع با عبارت هایی چون:از خواص امام علی<ref>مامقانی،ج2، ص793 </ref>، از بزرگان تشیع،<ref>سید بحر العلوم، ج4، ص34‏</ref> شدید التشیع،<ref>ابومخنف، ص33‏</ref> ‏ دوست دار امام علی و شیعه وی و عظیم المنزله و جلیل القدر<ref>ابن نما، ص20؛ محسن امین، ص45‏</ref> توصیف شده است.

==فعالیتهای سیاسی==

برخی از منابع از دیدار شریک با[[عمر بن خطاب]] سخن رانده اند بدون این که به جزئیات این دیدار اشاره ای کنند.<ref>ابن منظور، ج3، ص456‏</ref>

===کارگزار امویان===

شریک در دوره [[عثمان]] و به سال 31 ق از سوی [[عبدالله بن عامر]] برای مدتی والی اصطخر در ایالت ‏فارس شد و مسجدی نیز در آنجا بنا نهاد‏.<ref>طبری، ج3، ص349‏</ref>

گویا شریک با عبیدالله بن زیاد رفاقت داشته است و به همین سبب در سال 59ق از سوی وی به ‏ولایت ناحیه [[کرمان]] منصوب شده بود.<ref>بلاذری، ص380؛ طبری، ج4، ص273‏</ref>

===دیدار با معاویه===

از جمله حوادث زندگی شریک که بازتاب گسترده ای در منابع مختلف داشته است دیدار وی با [[معاویه بن ابوسفیان|معاویه]] پسر ابوسفیان است. منابع به زمان این دیدار که گویا در کاخ معاویه روی داده اشاره ای نکرده اند.  ابن جوزی در ذکر حوادث سال 59ق از دیدار ابن زیاد با معاویه  در این سال با همراهی جمعی از اشراف [[بصره]] خبر داده<ref>ابن جوزی،ج5، ص305</ref> که ممکن است جریان دیدار شریک با معاویه در همین زمان روی داده باشد.

بر اساس این گزارش ها معاویه که به جهت حمایت شریک از [[امام علی]] کینه وی را به دل داشت با سخره گرفتن نام شریک و لقب پدرش سعی کرد او را تحقیر کند. شریک نیز با جسارت خاصی مقابله به مثل کرده و نام معاویه و پدر و مادرش را به استهزاء گرفت و قطعه شعری نیز در مذمت معاویه سرود.

===نقشه ترور عبیدالله بن زیاد===

حادثه مهم دیگر در زندگی شریک که مورد توجه بیشتر منابع قرار گرفته است طرح ترور عبید الله بن زیاد است. رفاقت عبیدالله با شریک باعث شد تا زمانی که عبیدالله ولایت [[کوفه]] را عهده دار شد شریک با جمعی از اشراف همراه وی عازم آن شهر شود.<ref>دینوری، ص232</ref> شریک و همراهانش با این تصور که [[امام حسین علیه السلام]] راهی کوفه است سعی داشتند با ایجاد تأخیر در حرکت ابن زیاد امام زودتر وارد کوفه شود ولی ابن زیاد بی توجه به آنها با عجله وارد کوفه شد.<ref> سماوی، ص80.</ref>

شریک در کوفه مریض شده و وارد خانه هانی بن عروه شد و چون عبیدالله قصد عیادت وی را داشت پیشنهاد داد ترور عبیدالله توسط [[مسلم بن عقیل]] دیگر میهمان هانی به انجام رسد،اما این کار صورت نگرفت.

[[ابن اثیر]] پیش از نقل این حکایت داستانی مشابه مبنی بر مریضی هانی و عیادت ابن زیاد از وی و مخالفت هانی با پیشنهاد ترور عبیدالله در خانه اش را نقل می کند<ref>ابن اثیر، ج3، ص138 </ref> که با توجه به نبود سابقه دوستی بین ابن زیاد و هانی و فعالیت آشکار هانی در حمایت از [[امام حسین علیه السلام]] به نظر این داستان ساختگی می آید.

ابن سعد و به تقلیداز وی ذهبی از مهیا شدن سی نفر برای ترور ابن زیاد به هنگام عیادت وی و عدم موفقیت آنها خبر داده اند که پذیرش آن کمی مشکل می نماید.<ref>ابن سعد، خامسه1،ص460؛ ذهبی، ج3، ص299 </ref>

==مرگ==

شریک در سال 60 هجری و به فاصله چند روز پیش از شهادت مسلم بن عقیل از دنیا رفت.<ref>ابن مسکویه، ج2، ص45</ref> ابن زیاد بر جنازه وی حاضر شد و بر آن [[نماز میت|نماز]] گزارد و جنازه وی در قبرستان کوفه دفن شد.<ref>طبری، ج4، ص271</ref>

گفته شده بعد از شهادت مسلم بن عقیل و هانی بن عروه ابن زیاد از نقشه شریک برای ترور خود آگاه شد و علت عدم تخریب گورسنان کوفه و نبش قبر شریک  را دفن پدرش زیاد در آن جا بیان کرد.<ref>همو</ref>

== فرزندان شریک==

منابع اطلاعات چندانی در مورد خانواده شریک ارائه نداده اند. تنهابه نام دو فرزند وی به نام های حوی <ref>رازی، ج3، ص317</ref> و عبدالله<ref>ابن عساکر، ج21، ص271</ref> اشاره شده است. عبدالله در قیام ابن اشعث شرکت داشت و به دست [[حجاج بن یوسف ثقفی]] کارگزار امویان کشته شد.<ref>بلاذری، ج7، ص391</ref>

==منابع==

*ابن اثیر جزری، اللباب فی تهذیب الانساب، بیروت، دارصادر، بی تا.

*همو، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، 1386ق.

*مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بی نا، چاپ اول، 1413ق.

*مرزبانی خراسانی، مختصراخبار شعراء الشیعه، تحقیق: محمد هادی امینی، بیروت، شرکه الکتبی، چاپ دوم، 1413ق.

[[رده:یاران امام علی]]

[[رده:یاران امام حسن]]