کاربر ناشناس
محمدعلی مدرس افغانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Fayaz جز (←بازگشت به جاغوری) |
imported>Fayaz جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
| کشور تولد =[[افغانستان]] | | کشور تولد =[[افغانستان]] | ||
| محل زندگی =جاغوری، [[مشهد]]، [[نجف]] و [[قم]] | | محل زندگی =جاغوری، [[مشهد]]، [[نجف]] و [[قم]] | ||
| تاریخ وفات = | | تاریخ وفات =۵ شهریور/سنبله ۱۳۶۵ش | ||
| شهر وفات =قم | | شهر وفات =قم | ||
| محل دفن =قم | | محل دفن =قم | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
| استادان = | | استادان = | ||
| شاگردان =محمداسحاق فیاض، مسلم قلی‌پور، محمود صادقی، مبشر کاشانی، محسن کدیور | | شاگردان =محمداسحاق فیاض، مسلم قلی‌پور، محمود صادقی، مبشر کاشانی، محسن کدیور | ||
| محل تحصیل = | | محل تحصیل =[[مشهد]]، [[نجف]] | ||
| اجازه روایت از =[[سیدمحمدباقر صدر]] | | اجازه روایت از =[[سیدمحمدباقر صدر]] | ||
| اجازه اجتهاد از =[[ابوالحسن اصفهانی]]، [[خویی]]، [[آقابزرگ تهرانی]] | | اجازه اجتهاد از =[[ابوالحسن اصفهانی]]، [[خویی]]، [[آقابزرگ تهرانی]] | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
==آغاز و پایان زندگی== | ==آغاز و پایان زندگی== | ||
محمدعلی غزنوی، مشهور به مدرس افغانی فرزند مرادعلی در ۱۲۸۴ش در جاغوری ولایت غزنی [[افغانستان]] متولد شد. پدرش در ارتش افغانستان خدمت می‌کرد.<ref>فصیحی، شریفی، «عالمان شیعه غزنی»، ۱۳۹۳، ص۳۹۱-۳۸۴.</ref> مدرس افغانی در [[۵ شهریور]] سال ۱۳۶۵ش در ۸۱ سالگی در [[قم]] از دنیا رفت و در آرامگاه باغ بهشت، مقبره خانوادگی [[سید محمدصادق روحانی]]<ref>[http://www.almodares.com/fa/biography پایگاه اینترنتی اثار استاد مدرس افغانی، «زندگی‌نامه»]</ref> به خاک سپرده شد.<ref>جواهرالکلام، تربت پاکان قم، ۱۳۸۲ش، ج۳، ص۱۷۵۹-۱۷۶۱.</ref> | محمدعلی غزنوی، مشهور به مدرس افغانی فرزند مرادعلی در ۱۲۸۴ش در جاغوری ولایت غزنی [[افغانستان]] متولد شد. پدرش در ارتش افغانستان خدمت می‌کرد.<ref>فصیحی، شریفی، «عالمان شیعه غزنی»، ۱۳۹۳، ص۳۹۱-۳۸۴.</ref> مدرس افغانی در [[۵ شهریور]]، سال [[سال ۱۳۶۵ هجری شمسی|۱۳۶۵ش]] در ۸۱ سالگی در [[قم]] از دنیا رفت و در آرامگاه باغ بهشت، مقبره خانوادگی [[سید محمدصادق روحانی]]<ref>[http://www.almodares.com/fa/biography پایگاه اینترنتی اثار استاد مدرس افغانی، «زندگی‌نامه»]</ref> به خاک سپرده شد.<ref>جواهرالکلام، تربت پاکان قم، ۱۳۸۲ش، ج۳، ص۱۷۵۹-۱۷۶۱.</ref> | ||
==مسير تحصيل== | ==مسير تحصيل== | ||
محمدعلی در کودکی همراه پدرش به [[مشهد]] آمد و یادگیری [[علوم حوزوی]] را آغاز نمود.<ref>ناصری، مشاهیر تشیع در افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص ۲۱۹-۲۱۱.</ref> او شرح نظام را نزد عبدالجواد، [[ادیب نیشابوری]] اول و دیگر متون ادبیات عرب را با [[محمدتقی هروی]]، ادیب نیشابوری دوم آموخت. مدرس در ۱۳۰۴ | محمدعلی در کودکی همراه پدرش به [[مشهد]] آمد و یادگیری [[علوم حوزوی]] را آغاز نمود.<ref>ناصری، مشاهیر تشیع در افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص ۲۱۹-۲۱۱.</ref> او شرح نظام را نزد عبدالجواد، [[ادیب نیشابوری]] اول و دیگر متون ادبیات عرب را با [[محمدتقی هروی]]، ادیب نیشابوری دوم آموخت. مدرس در [[ سال ۱۳۰۴ هجری شمسی|۱۳۰۴خورشیدی]]، پس از فوت پدر، به قصد تحصیل در [[حوزه علمیه نجف]] و به خاطر نداشتن توان مالی و پاسپورت، پیاده به سوی [[نجف]] حرکت کرد.<ref>فصیحی، شریفی، «عالمان شیعه غزنی»، ۱۳۹۳، ص۳۹۱-۳۸۴.</ref> و یکسال بعد به [[کربلا]] و سپس نجف رسید.<ref>جواهرالکلام، تربت پاکان قم، ۱۳۸۲ش، ج۳، ص۱۷۵۹-۱۷۶۱.</ref> | ||
===حوزه نجف=== | ===حوزه نجف=== | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
|شکل‌بندی منبع = <!-- دستورات سی اس اس --> | |شکل‌بندی منبع = <!-- دستورات سی اس اس --> | ||
}} | }} | ||
مدرس پس از بازگشت به [[عراق]]، با توصیه [[سیدابوالحسن اصفهانی]]، برای تدریس، به [[سامراء]] رفت و بعد از ۲ سال، به‌عنوان [[وکیل]] تام‌الاختیار او در [[افغانستان]]، سفر دوباره‌ای به وطن نمود.<ref>فصیحی، شریفی، «عالمان شیعه غزنی»، ۱۳۹۳، ص۳۹۱-۳۸۴.</ref> محمدعلی غزنوی یکسال پس از فوت اصفهانی، در ۱۳۲۶ش مقیم [[نجف]] گردیده و تدریس را در پیش گرفت.<ref>معصومی، گوهر ادب، پرتوی از حیات علمی، عملی و معنوی استاد مدرس افغانی، ۱۳۸۳ش، ص ۱۸۹.</ref>. پس از چندی، از سوی طلاب و شاگردان معروف به «مدرس» شد.<ref>محقق خراسانی، المؤلفون الافغانیون المعاصرون، ۱۳۹۰ق، ص۶۴.</ref> تدریس و تعداد شاگردان مدرس هم‌رتبه [[خویی]] و [[سیدمحسن حکیم|حکیم]] دانسته شده است.<ref>محقق خراسانی، المؤلفون الافغانیون المعاصرون، ۱۳۹۰ق، ص۶۴.</ref> | مدرس پس از بازگشت به [[عراق]]، با توصیه [[سیدابوالحسن اصفهانی]]، برای تدریس، به [[سامراء]] رفت و بعد از ۲ سال، به‌عنوان [[وکیل]] تام‌الاختیار او در [[افغانستان]]، سفر دوباره‌ای به وطن نمود.<ref>فصیحی، شریفی، «عالمان شیعه غزنی»، ۱۳۹۳، ص۳۹۱-۳۸۴.</ref> محمدعلی غزنوی یکسال پس از فوت اصفهانی، در [[سال ۱۳۲۶ هجری شمسی|۱۳۲۶ش]] مقیم [[نجف]] گردیده و تدریس را در پیش گرفت.<ref>معصومی، گوهر ادب، پرتوی از حیات علمی، عملی و معنوی استاد مدرس افغانی، ۱۳۸۳ش، ص ۱۸۹.</ref>. پس از چندی، از سوی طلاب و شاگردان معروف به «مدرس» شد.<ref>محقق خراسانی، المؤلفون الافغانیون المعاصرون، ۱۳۹۰ق، ص۶۴.</ref> تدریس و تعداد شاگردان مدرس هم‌رتبه [[خویی]] و [[سیدمحسن حکیم|حکیم]] دانسته شده است.<ref>محقق خراسانی، المؤلفون الافغانیون المعاصرون، ۱۳۹۰ق، ص۶۴.</ref> مدرس همراه با تدریس دروس دیگر، و پس از مشاهده ضعف عمومی حوزویان و استادان در [[ادبیات عرب]]،<ref>شفایی، «مدرس و نیم قرن تدریس»، ص۱۸۶-۱۷۲.</ref> تمرکز خود را بر تدریس، نقد و بررسی نظریات نویسندگان صرف و نحو و لغت عرب گذاشت.<ref>خدابنده‌لو، «مدرس افغانی، محمدعلی»، ص۲۱۹.</ref> در [[ سال ۱۳۵۳ هجری شمسی|۱۳۵۳ش]]، نیروهای [[دولت بعث عراق]]، مدرس را زندانی کرده و پس از یک‌ماه اذیت و آزار، و از بین‌بردن برخی نوشته‌ها و کتاب‌های وی، او را مجبور به خروج از عراق کردند.<ref>امینی، معجم رجال الفکر و الادب، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۸۱.</ref> | ||
===تایید اجتهاد=== | ===تایید اجتهاد=== | ||
[[سیدابوالحسن اصفهانی]]، [[سیدابوالقاسم خویی]]، [[آقابزرگ تهرانی]] و [[سیدمحمدباقر صدر]] اجتهاد مدرس را تایید و گواهی کرده‌اند. آیت الله خوئی در [[اجازه نامه اجتهاد|اجازه‌نامه]] خود، مدرس را دانشمند فاضل، ادیب كامل، عماد علمای اعلام و برگزیده فضلای كرام مورد خطاب داده است.<ref>شفایی، زندانیان روحانیت تشیع در افغانستان، ۱۳۶۸ش، ص ۴۲-۴۰.</ref> [[آقابزرگ تهرانی]] در اجازه‌نامه خود به عربی، عناوین محقق مدقق و معلم، استاد فائق، مصنف ماهر و ثقة سند بکاربرده است.<ref>شفایی، زندانیان روحانیت تشیع در افغانستان، ۱۳۶۸ش، ص ۴۲-۴۰.</ref> هم‌چنین [[سیدمحمدباقر صدر|صدر]] برای او پس از رفتن به [[قم]]، [[اجازه روایت]] فرستاد.<ref>خدابنده‌لو، «مدرس افغانی، محمدعلی»، ص۲۱۹.</ref> | [[سیدابوالحسن اصفهانی]]، [[سیدابوالقاسم خویی]]، [[آقابزرگ تهرانی]] و [[سیدمحمدباقر صدر]] اجتهاد مدرس را تایید و گواهی کرده‌اند. آیت الله خوئی در [[اجازه نامه اجتهاد|اجازه‌نامه]] خود، مدرس را دانشمند فاضل، ادیب كامل، عماد علمای اعلام و برگزیده فضلای كرام مورد خطاب داده است.<ref>شفایی، زندانیان روحانیت تشیع در افغانستان، ۱۳۶۸ش، ص ۴۲-۴۰.</ref> [[آقابزرگ تهرانی]] در اجازه‌نامه خود به عربی، عناوین محقق مدقق و معلم، استاد فائق، مصنف ماهر و ثقة سند بکاربرده است.<ref>شفایی، زندانیان روحانیت تشیع در افغانستان، ۱۳۶۸ش، ص ۴۲-۴۰.</ref> هم‌چنین [[سیدمحمدباقر صدر|صدر]] برای او پس از رفتن به [[قم]]، [[اجازه روایت]] فرستاد.<ref>خدابنده‌لو، «مدرس افغانی، محمدعلی»، ص۲۱۹.</ref> | ||
===مهاجرت به قم | ===مهاجرت به قم و تدریس=== | ||
[[پرونده:اجازه آیت الله خویی به مدرس افغانی.jpg|200px|بندانگشتی|متن اجازه [[آیت‌الله خویی]] به مدرس افغانی]] | |||
مدرس در [[محرم]] سال ۱۳۵۴ش، وارد [[مشهد]] شد و به تقاضای برخی از [[مراجع تقلید|مراجع]]، به قم رفته، و به تدریس مشغول شد.<ref>فصیحی، شریفی، «عالمان شیعه غزنی»، ۱۳۹۳، ص۳۹۱-۳۸۴.</ref> تعداد جلسات درس روزانه مدرس، به ۱۰ جلسه می‌رسید.<ref>فصیحی، شریفی، «عالمان شیعه غزنی»، ۱۳۹۳، ص۳۹۱-۳۸۴.</ref>او برای برخی ازشاگردانش به صورت خصوصی با دریافت شهریه ای معین نیز تدریس داشته است.{{مدرک}} او را در [[ادبیات عرب]] توانا و زبده دانسته‌اند. <ref>«بیاد مرحوم مدرس افغانی، مدرس ادبیات عرب»، کیهان فرهنگی، ۱۳۶۵، ص۴۳-۴۲.</ref> شاگردان وی از طلاب [[ایران]]، [[پاکستان]]، [[عراق]]، [[افغانستان]]، [[سوریه]]، [[عربستان]]، [[کویت]]، [[لبنان]] و [[هندوستان]] بودند.<ref>نرم‌افزار ادبیات عرب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، اردیبهشت ۱۳۹۴ش</ref> | مدرس در [[محرم]] سال ۱۳۵۴ش، وارد [[مشهد]] شد و به تقاضای برخی از [[مراجع تقلید|مراجع]]، به قم رفته، و به تدریس مشغول شد.<ref>فصیحی، شریفی، «عالمان شیعه غزنی»، ۱۳۹۳، ص۳۹۱-۳۸۴.</ref> تعداد جلسات درس روزانه مدرس، به ۱۰ جلسه می‌رسید.<ref>فصیحی، شریفی، «عالمان شیعه غزنی»، ۱۳۹۳، ص۳۹۱-۳۸۴.</ref>او برای برخی ازشاگردانش به صورت خصوصی با دریافت شهریه ای معین نیز تدریس داشته است.{{مدرک}} او را در [[ادبیات عرب]] توانا و زبده دانسته‌اند. <ref>«بیاد مرحوم مدرس افغانی، مدرس ادبیات عرب»، کیهان فرهنگی، ۱۳۶۵، ص۴۳-۴۲.</ref> شاگردان وی از طلاب [[ایران]]، [[پاکستان]]، [[عراق]]، [[افغانستان]]، [[سوریه]]، [[عربستان]]، [[کویت]]، [[لبنان]] و [[هندوستان]] بودند.<ref>نرم‌افزار ادبیات عرب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، اردیبهشت ۱۳۹۴ش</ref> | ||
== آثار == | == آثار == | ||
نخستین کتاب‌های مدرس بنام‌های الکلام المفید للمدرس و المستفید (شرح صمدیه)، مکررات المدرس (شرح سیوطی) و المدرس الأفضل فيما يرمز و يشار إليه في المطول (شرح مطول) اولین بار در سال‌های ۱۳۴۳تا۱۳۴۶ در [[نجف]] چاپ و منتشر شد.<ref>عواد، معجم المؤلفین العراقیین، بغداد، ج۳، ص۲۰۷-۲۰۸.</ref> تصحیح و تعلیق [[جامع المقدمات]]، کتاب‌های قواعد الادبیه و قواعد النحویه (هر دو در توضیح و شرح عوامل فی النحو)، رفع الغاشیه من غوامض الحاشیه (شرح حاشیه ملاعبدالله)، اعراب [[سوره حمد|سورة الفاتحه]] و الشواهد المنتخبة (شرح سیوطی) از دیگر آثار او است.<ref>ناصری، مشاهیر تشیع در افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص ۲۱۹-۲۱۱.</ref> | نخستین کتاب‌های مدرس بنام‌های الکلام المفید للمدرس و المستفید (شرح صمدیه)، مکررات المدرس (شرح سیوطی) و المدرس الأفضل فيما يرمز و يشار إليه في المطول (شرح مطول) اولین بار در سال‌های ۱۳۴۳تا۱۳۴۶ در [[نجف]] چاپ و منتشر شد.<ref>عواد، معجم المؤلفین العراقیین، بغداد، ج۳، ص۲۰۷-۲۰۸.</ref> تصحیح و تعلیق [[جامع المقدمات]]، کتاب‌های قواعد الادبیه و قواعد النحویه (هر دو در توضیح و شرح عوامل فی النحو)، رفع الغاشیه من غوامض الحاشیه (شرح حاشیه ملاعبدالله)، اعراب [[سوره حمد|سورة الفاتحه]] و الشواهد المنتخبة (شرح سیوطی) از دیگر آثار او است.<ref>ناصری، مشاهیر تشیع در افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص ۲۱۹-۲۱۱.</ref><br> | ||
به گفته یکی از شاگردان مدرس، دانشگاه الازهر مصر، پس از انتشار کتاب المدرس الافضل، ضمن تمجید، آن را چندبار چاپ کرده و با فرستادن هیات رسمی به نجف برای دیدار با مدرس، جهت دعوت رسمی از وی برای پذیرفتن ریاست بخش ادبیات عرب آن دانشگاه اقدام کردند و مجموعه‌ای از نوارهای صوتی درس وی را با خود بردند.<ref>ناصری، مشاهیر تشیع در افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۲۱۸.</ref> | به گفته یکی از شاگردان مدرس، دانشگاه الازهر مصر، پس از انتشار کتاب المدرس الافضل، ضمن تمجید، آن را چندبار چاپ کرده و با فرستادن هیات رسمی به نجف برای دیدار با مدرس، جهت دعوت رسمی از وی برای پذیرفتن ریاست بخش ادبیات عرب آن دانشگاه اقدام کردند و مجموعه‌ای از نوارهای صوتی درس وی را با خود بردند.<ref>ناصری، مشاهیر تشیع در افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۲۱۸.</ref> | ||
مدرس با تأسیس موسسه‌ای در [[قم]] برای تولید و پخش نوارهای (کاست) صوتی درس‌های خود، حدود ۳ هزار نوار درسی در [[ادبیات عرب ]] برجای گذاشت.<ref>خدابنده‌لو، «مدرس افغانی، محمدعلی»، ص۲۱۹.</ref> شرح و توضیح دروس امثله، صرف میر، عوامل جرجانی، عوامل ملامحسن، منطق کُبری، شرح اُنموذج، شرح جامی، مُغنی اللبیب و [[معالم الدین|معالم الدین]] از جمله درس‌های ضبط شده وی است.<ref>خدابنده‌لو، «مدرس افغانی، محمدعلی»، ص۲۱۹.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||