آیه حرث: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیهٔ حَرث''' دویست و بیست و سومین آیه [[سوره بقره|سورهٔ بقره]] که زنان را به مزرعه‌ای برای مردان تشبیه کرده است. به نظر برخی مفسران خداوند با این تشبیه هدف نهایی از ازدواج که حفظ حیات اجتماع و بقای نسل انسانی است را بیان کرده است. هم‌چنین گفته‌اند که این آیه محدودیت [[آمیزش|روابط زناشویی]] را نفی می‌کند. مفسران گفته‌اند که این آیه در جواب [[بنی اسرائیل|قوم یهود]] و باطل‌ شمردن اعتقاد نادرست ایشان مبنی بر محدودیت آمیزش مرد با زن،‌ نازل شده است. در ارتباط با تشبیه زن به مزرعه و [[احکام فقهی]] برآمده از این آیه دیدگاه‌های مختلفی در میان مفسران وجود دارد.

آیه دویست و بیست و سوم از [[سوره بقره]] را آیه حرث خوانده‌اند.<ref>خراسانی، «آیات نامدار»، ص۳۸۱.</ref> در این [[آیه]] زنان به حرث تشبیه شده‌اند که به معنی بذرافشانی است و به مزرعه نیز اطلاق می‌شود.<ref>بلاغی، آلاءالرحمن،‌ ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۹۹.</ref> به گفته [[مفسران]] این آیه در باطل شمردن اعتقاد نادرست [[بنی اسرائیل|یهودیان]] به محدودیت [[آمیزش|روابط زناشویی]] و در بیان جواز مطلق بهره‌بردن مردان از همسران خود نازل شده است.<ref>جرجانی، درج الدرر، ۱۴۳۰ق، ج۱، ۳۲۰.</ref>  

در ارتباط با تشبیه زنان به مزرعه در این [[آیه]]، میان [[مفسران]] دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] منظور [[خدا|خداوند]] از این تشبیه را اشاره به هدف نهایی [[ازدواج]] که نه فقط در اطفای شهوات و نیازهای جنسی بلکه حفظ حیات اجتماعی و بقای نسل انسانی است، می‌داند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۴۱.</ref> [[طالقانی|محمود طالقانی]] نیز در [[پرتوی از قرآن (کتاب)|تفسیر پرتویی از قرآن]]، تشبیه زن به مزرعه را تشبیهی مطابق با خلقت زن دانسته که در آن تمام اندام و توانایی‌های درونی و بیرونی زن پیرامون رحم و توانایی فرزند‌پروری او شکل گرفته است.<ref>طالقانی، پرتوی از قرآن،‌ ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۱۳۴.</ref> [[علامه طباطبائی]] ادامه این آیه را در بیان هدف تولید نسل و شکل‌دهی جامعهٔ انسانی می‌داند که از [[ایمان|مؤمنان]] می‌خواهد تا در این فرزندآوری به [[آخرت]] خود بیندیشند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۲۱۴.</ref>

[[فضل بن حسن طبرسی]] از قول برخی مفسران نقل می‌کند که با توجه به معنای واژهٔ «أنَی» در زبان عربی، بهره بردن مرد از همسر خود در هر زمان و در هر مکان و به هر کیفیتی که میل آنهاست،‌ جایز است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۵۶۴.</ref> اما برخی دیگر اطلاق این آیه را تنها از جهت زمان دانستند.<ref>طوسی، التبیان، ج۲، ص۲۲۳.</ref> برخی دیگر گفته‌اند که اطلاق این [[آیه]] از جهت زمان، در غیر از دوران [[حیض]] است؛ چرا که بر اساس [[آیه حیض]]، آمیزش مرد و زن در این دوران [[حرام]] است.<ref>طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۲۱۲.</ref>  

[[مالک بن انس]] از پیشوایان فقهی [[اهل‌سنت]] با استناد به این آیه، [[آمیزش]] مرد با زن از پشت را جایز دانسته است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۵۶۵.</ref> [[شیخ طوسی]] پس از ذکر مخالفت غالب مفسران و فقهای اهل‌سنت با نظر مالک، تمام دلایلی که بر علیه او اقامه شده است را برشمرده و رد می‌کند و دلالت این آیه بر جواز آمیزش از پشت را بدون اشکال می‌داند.<ref>طوسی، التبیان، ج۲، ص۲۲۳ و ۲۲۴.</ref> ولی برخی از مفسران [[شیعه]] قائلند که با توجه به واژه حرث در این آیه،‌ تنها آمیزشی را می‌توان جایز شمرد که بتوان از آن تولید مثل کرد و از آنجا که نمی‌توان با [[آمیزش]] از پشت فرزندی به دنیا آورد،‌ [[آیه]] در مقام بیان جواز این قسم از کامجویی نیست.<ref>مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۳۷.</ref>