آیه حرث: تفاوت میان نسخه‌ها

نِسَاؤُکُمْ حَرْثٌ لَّکُمْ فَأْتُواْ حَرْثَکُمْ أَنی‏ شِئْتُمْ وَ قَدِّمُواْ لِأَنفُسِکمُ‏ْ  وَ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ اعْلَمُواْ أَنَّکم مُّلَاقُوهُ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ(۲۲۳)}}| زنانِ شما كشتزار شما هستند. پس، از هر جا [و هر گونه‏] كه خواهيد به كشتزار خود [در] آييد، و براى شخص خودتان [در بهره‏مندى از آنها] پيشدستى كنيد و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه او را ديدار خواهيد كرد، و مؤمنان را [به اين ديدار] مژده ده. (۲۲۳)}}

آیه دویست و بیست و سوم از [[سوره بقره|سورهٔ بقره]] را آیهٔ حَرث خوانده‌اند. <ref>خراسانی، «آیات نامدار»، ص۳۸۱.</ref> در این [[آیه]] زنان به حرث تشبیه شده‌اند که به معنی بذرافشانی است و به مزرعه نیز اطلاق می‌شود. <ref>بلاغی، آلاءالرحمن،‌ ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۹۹.</ref> به گفتهٔ [[مفسران]] این آیه در باطل شمردن اعتقاد نادرست [[بنی اسرائیل|یهودیان]] به محدودیت [[آمیزش|روابط زناشویی]] و در بیان جواز مطلق بهره‌بردن مردان از همسران خود نازل شده است.<ref>جرجانی، درج الدرر فی تفسیر القرآن، ۱۴۳۰ق، ج۱، ۳۲۰.</ref>  

در ارتباط با تشبیهی که در این [[آیه]] بیان شده است، در میان [[مفسران]] دیدگاه‌های مختلفی به چشم می‌خورد؛ برخی گفته‌اند که خداوند با این تشبیه هدف نهایی از [[ازدواج]] را بیان می‌کند که در حقیقت نه اطفای شهوات و نیازهای جنسی بلکه حفظ حیات اجتماعی و بقای نسل انسانی است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۴۱.</ref> [[طالقانی|محمود طالقانی]] نیز در تفسیر پرتویی از قرآن، تشبیه زن به مزرعه را تشبیهی مطابق با خلقت زن دانسته که در آن تمام اندام و توانایی‌های درونی و بیرونی زن پیرامون رحم و توانایی فرزند‌پروری او شکل گرفته است.<ref>طالقانی، پرتویی از قرآن،‌ ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۱۳۴.</ref>

[[علامه طباطبائی]] ادامهٔ این آیه را در بیان هدف تولید نسل و شکل‌دهی جامعهٔ انسانی می‌داند که از مؤمنین می‌خواهد تا در این فرزندآوری به [[آخرت]] خود بیندیشند و در [[تقوا|پروای]] از پروردگار باشند. <ref>طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۲۱۴.</ref>

[[فضل بن حسن طبرسی]] از قول برخی مفسران نقل می‌کند که با توجه به معنای واژهٔ «أنَی» در زبان عربی، بهره بردن مرد از همسر خود در هر زمان و در هر مکان و به هر کیفیتی که میل آنهاست،‌ جایز است. <ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۵۶۴.</ref> اما برخی دیگر اطلاق این آیه را تنها از جهت زمان دانستند. <ref>طوسی، التبیان، ج۲، ص۲۲۳.</ref> برخی دیگر گفته‌اند که اطلاق این [[آیه]] از جهت زمان، در غیر از دوران [[حیض]] است؛ چرا که بر اساس [[آیهٔ حیض]]، آمیزش مرد و زن در این دوران [[حرام]] است. <ref>طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۲۱۲.</ref>  

[[مالک بن انس]] از پیشوایان فقهی [[اهل‌سنت]] با استناد به این آیه، [[آمیزش]] مرد با زن از پشت را جایز دانسته است. <ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۵۶۵.</ref> [[شیخ طوسی]] پس از ذکر مخالفت غالب مفسران و فقهای اهل‌سنت با نظر مالک، تمام دلایلی که بر علیه او اقامه شده است را برشمرده و رد می‌کند و دلالت این آیه بر جواز آمیزش از پشت را بدون اشکال می‌داند. <ref>طوسی، التبیان، ج۲، ص۲۲۳ و ۲۲۴.</ref> ولی برخی از مفسران [[شیعه]] قائلند که با توجه به واژهٔ حرث در این آیه،‌ تنها آمیزشی را می‌توان جایز شمرد که بتوان از آن تولید مثل کرد و از آنجا که نمی‌توان با [[آمیزش]] از پشت فرزندی به دنیا آورد،‌ [[آيه]] در مقام بیان جواز این قسم از کامجویی نیست.<ref>مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۳۷.</ref>

{{پانویس2}}

* طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث.