پرش به محتوا

شرک: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۳۷۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۳ مهٔ ۲۰۱۸
جز
جز (تمیزکاری)
جز (←‏اهمیت و جایگاه: تمیزکاری)
خط ۲۱: خط ۲۱:
==اهمیت و جایگاه==
==اهمیت و جایگاه==
آیات متعددی از قرآن درباره شرک است در برخی از این آیات آمده است که مشرکان برای ادعای شرک خود دلیل و برهانی ندارد{{یادداشت| مثلا: «وَ مَنْ یدْعُ مَعَ اللَّـهِ إِلهاً آخَرَ لابُرْهانَ لَهُ بِهِ» (مؤمنون/ ۱۱۷)
آیات متعددی از قرآن درباره شرک است در برخی از این آیات آمده است که مشرکان برای ادعای شرک خود دلیل و برهانی ندارد{{یادداشت| مثلا: «وَ مَنْ یدْعُ مَعَ اللَّـهِ إِلهاً آخَرَ لابُرْهانَ لَهُ بِهِ» (مؤمنون/ ۱۱۷)
«و هر كس معبود دیگری را با خدا بخواند، مسلّما هیچ دلیلی بر آن نخواهد داشت.»}}.<ref>پیام قرآن، ج۳، ص۲۰۹-۲۱۰</ref> و مشرکین برای مدعاهای بت‌­پرستانه خود تنها به حدس و گمان و یا هوای نفس تکیه می‌­کنند.<ref>پیام قرآن، ج۳، ص۲۱۱-۲۱۵؛ برای نمونه آیات ۲۳ سوره نجم، ۲۴ انبیاء .</ref> برای نمونه  «وَ ما یتَّبِعُ الَّذینَ یدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّـهِ شُرَكاءَ إِنْ یتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلاَّ یخْرُصُون؛ و آنها كه غیر خدا را همتای او می‌خوانند، از پندار بی‌اساس پیروی می‌كنند و آنها فقط دروغ می‌گویند.» <ref>سوره یونس، آیه۶۶.</ref>
«و هر كس معبود دیگری را با خدا بخواند، مسلّما هیچ دلیلی بر آن نخواهد داشت.»}}.<ref>پیام قرآن، ج۳، ص۲۰۹-۲۱۰</ref> آنان برای مدعاهای بت‌­پرستانه خود به حدس و گمان و یا هوای نفس تکیه می‌­کنند.<ref>پیام قرآن، ج۳، ص۲۱۱-۲۱۵؛ برای نمونه آیات ۲۳ سوره نجم، ۲۴ انبیاء .</ref> برای نمونه  «وَ ما یتَّبِعُ الَّذینَ یدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّـهِ شُرَكاءَ إِنْ یتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلاَّ یخْرُصُون؛ و آنها كه غیر خدا را همتای او می‌خوانند، از پندار بی‌اساس پیروی می‌كنند و آنها فقط دروغ می‌گویند.» <ref>سوره یونس، آیه۶۶.</ref>


===شرک در روایات===
در روایات نیز به اقسام شرک توجه شده است جضرت علی شرک را از نظر قرآن بر چهار قسم زبانی، عملی، شرک زنا  و شرک ریا دانسته است:<ref>بحارالانوار، ج۹۰، ص۶۱-۶۲</ref> او برای اثبات شرک زبانی به آیه «لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِینَ قَآلُواْ إِنَّ اللَّـهَ هُوَ الْمَسِیحُ ابْنُ مَرْیمَ» (مائده/ ۱۷) «آنها كه گفتند: خدا، همان مسیح بن مریم است بطور مسلّم كافر شدند.» و برای اثبات شرک عملی به  آیات  «وَمَا یؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللَّـهِ إِلا وَهُمْ مُشْرِكُونَ» (یوسف/ ۱۰۶)
حضرت علی(ع) اقسام شرک از نظر [[قرآن]] را چنین بیان فرمود: «شرکی که در قرآن آمده ۴ قسم است:<ref>بحارالانوار، ج۹۰، ص۶۱-۶۲</ref>
و «اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّـهِ» (توبه/ ۳۱) «آنها دانشمندان و راهبان خویش را معبودهایی در برابر خدا قرار دادند.» و برای اثبات شرک زنا به آیه «وَ شارِكْهُمْ فِی الأَمْوالِ وَالأَوْلادِ؛ «و در ثروت و فرزندانشان شركت جوی».» (اسراء/ ۶۴) و برای اثبات شرک ربا به «فَمَن کانَ یرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لایشْرِکْ بِعِبادةِ رَبِّهِ أَحَدا» (کهف/ ۱۱۰)؛ «پس هر كه به لقای پروردگارش امید دارد، باید كاری شایسته انجام دهد، و هیچ كس را در عبادت پروردگارش شریک نكند.» استناد کرده است.
*قسم اول: شرکی که به زبان اظهار گردد؛ آنجا که فرمود:
«لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِینَ قَآلُواْ إِنَّ اللَّـهَ هُوَ الْمَسِیحُ ابْنُ مَرْیمَ» (مائده/ ۱۷)
«آنها كه گفتند: خدا، همان مسیح بن مریم است بطور مسلّم كافر شدند.»
 
*قسم دوم: شرک عملی است؛ چنانکه فرمود:
«وَمَا یؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللَّـهِ إِلا وَهُمْ مُشْرِكُونَ» (یوسف/ ۱۰۶)
 
و فرمود:
«اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّـهِ» (توبه/ ۳۱)
«آنها دانشمندان و راهبان خویش را معبودهایی در برابر خدا قرار دادند.»
 
زیرا آنان علمای خود را به خدایی نمی‌­خواندند (تا شرک زبانی باشد،) بلکه از این جهت مشرک بودند که آنان را اطاعت می‌کردند، آنچنانچه اگر حلالی را حرام یا حرامی را حلال می‌­کردند، از آنان می‌­پذیرفتند. پس عملا و ناخودآگاه آنها را پرستش می‌کردند.
 
*قسم سوم: شرک زنا است که (خطاب به شیطان) فرمود:
«وَ شارِكْهُمْ فِی الأَمْوالِ وَالأَوْلادِ» (اسراء/ ۶۴)
«و در ثروت و فرزندانشان شركت جوی».
 
شاید از این جهت که زناکار، شیطان را در تکوین نطفه با خدا شریک ساخته است.
 
*قسم چهارم: شرک ریا است؛ آنجا که می­‌فرماید:
«فَمَن کانَ یرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لایشْرِکْ بِعِبادةِ رَبِّهِ أَحَدا» (کهف/ ۱۱۰)
«پس هر كه به لقای پروردگارش امید دارد، باید كاری شایسته انجام دهد، و هیچ كس را در عبادت پروردگارش شریک نكند.»
 
که چنین افرادی نماز گزارده و روزه گرفته و اعمال نیک همچون دیگر نیکوکاران انجام داده­‌اند، جز آنکه هدف آنان از این اعمال، [[ریا]] و جلب ستایش مردم بوده است.
 
امام صادق(ع) در توضیح شرک ریا فرمود:
::کسی که نماز و روزه یا آزاد ساختن بردگان و حج و از اینگونه اعمال را به نیت ستایش مردم انجام دهد، در حقیقت در عمل خویش دیگری را با خدا شریک نموده است، ولی این نوع شرک قابل گذشت است.<ref>مستدرك الوسائل، ج۱، ص۱۰۴.</ref>


==مراتب شرک==
==مراتب شرک==