مسجد: تفاوت میان نسخهها
←پیشینه مسجد در اسلام
خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
در جریان فتوحات [[عراق]] و شمال آفریقا در [[قرن اول هجری قمری | قرن اول هجری]]، مسلمانان با الگوبرداری از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] در [[مدینه]]، معمولا فضایی را که در مرکز اردوگاههایشان قرار داشت به مسجد اصلی اختصاص میدادند. با تبدیل شدن پادگانها به شهرهایی چون [[بصره]]، [[کوفه]]، فُسطاط و قیروان این محلهای عبادت نیز به بناهایی دائمی تبدیل شدند. از همین الگو در بنیانگذاری [[بغداد]] در [[قرن دوم هجری]] و [[قاهره]] در [[قرن چهارم هجری]] استفاده شد. مسلمانان در شهرهایی که فتح میکردند مانند [[دمشق]]، [[بیت المقدس]] و [[مدائن]] مساجد خود را در محل معابد کلیساها و قصرها بنا مینهادند.<ref>کامپو، دایرة المعارف نوین اسلام، ۴، ۱۶۷ ذیل مدخل مسجد</ref> | در جریان فتوحات [[عراق]] و شمال آفریقا در [[قرن اول هجری قمری | قرن اول هجری]]، مسلمانان با الگوبرداری از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] در [[مدینه]]، معمولا فضایی را که در مرکز اردوگاههایشان قرار داشت به مسجد اصلی اختصاص میدادند. با تبدیل شدن پادگانها به شهرهایی چون [[بصره]]، [[کوفه]]، فُسطاط و قیروان این محلهای عبادت نیز به بناهایی دائمی تبدیل شدند. از همین الگو در بنیانگذاری [[بغداد]] در [[قرن دوم هجری]] و [[قاهره]] در [[قرن چهارم هجری]] استفاده شد. مسلمانان در شهرهایی که فتح میکردند مانند [[دمشق]]، [[بیت المقدس]] و [[مدائن]] مساجد خود را در محل معابد کلیساها و قصرها بنا مینهادند.<ref>کامپو، دایرة المعارف نوین اسلام، ۴، ۱۶۷ ذیل مدخل مسجد</ref> | ||
احداث مساجد پس از [[مسجد قبا]] و [[مسجدالنبی |مسجد النبی]] در دیگر مناطقی که [[اسلام]] بدانها راه مییافت، انجام میگرفت. در قرن اول قمری [[مسجد کوفه]](۱۷ق.)، مسجد | احداث مساجد پس از [[مسجد قبا]] و [[مسجدالنبی |مسجد النبی]] در دیگر مناطقی که [[اسلام]] بدانها راه مییافت، انجام میگرفت. در قرن اول قمری [[مسجد کوفه]](۱۷ق.)، مسجد فُسطاط(۲۱ق.) و جامع بصره(۲۴ق.) به اهتمام مسلمانان ساخته شد.<ref>غنیمه، تاریخ دانشگاههای بزرگ اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۶۱.</ref> | ||
به گفته ابن خلدون(م. ۸۰۸ق) دو نوع مسجد شهری وجود داشته است: مساجد بزرگ تحت اختیار دولت برای نمازهای جمعه و اجتماعات مهم مسلمانان و مساجد کوچک که به وسیله بخشهای گوناگون جمعیت شهری ساخته و اداره میشدند. در دوره اولیه معمول این بود که به پیروی از آداب و رسوم پیش از اسلام و نیز روش و [[سیره نبوی|سیره پیامبر]] در مدینه، [[خلفا (ابهامزدایی)|خلفا]] یا فرمانداران منصوب آنها اقامتگاه خود را در کنار مسجد جامع برپا کنند در حالی که مردم عادی مساجد خود را در محلات قبیلهای خود میساختند. با افزایش شدید قدرت و ثروت امپراتوریهای اسلامی و جدا شدن اقامتگاه حاکمان، بر تعداد مساجد دولتی و غیردولتی به شدت افزوده شد. هر دو نوع معمولا به کمک مردم و درآمدهای [[وقف|اوقاف]] تأسیس و نگهداری میشدند.<ref>کامپو، دایرة المعارف نوین اسلام، ۴، ۱۶۷ و ۱۶۸ ذیل مدخل مسجد</ref> | به گفته ابن خلدون(م. ۸۰۸ق) دو نوع مسجد شهری وجود داشته است: مساجد بزرگ تحت اختیار دولت برای نمازهای جمعه و اجتماعات مهم مسلمانان و مساجد کوچک که به وسیله بخشهای گوناگون جمعیت شهری ساخته و اداره میشدند. در دوره اولیه معمول این بود که به پیروی از آداب و رسوم پیش از اسلام و نیز روش و [[سیره نبوی|سیره پیامبر]] در مدینه، [[خلفا (ابهامزدایی)|خلفا]] یا فرمانداران منصوب آنها اقامتگاه خود را در کنار مسجد جامع برپا کنند در حالی که مردم عادی مساجد خود را در محلات قبیلهای خود میساختند. با افزایش شدید قدرت و ثروت امپراتوریهای اسلامی و جدا شدن اقامتگاه حاکمان، بر تعداد مساجد دولتی و غیردولتی به شدت افزوده شد. هر دو نوع معمولا به کمک مردم و درآمدهای [[وقف|اوقاف]] تأسیس و نگهداری میشدند.<ref>کامپو، دایرة المعارف نوین اسلام، ۴، ۱۶۷ و ۱۶۸ ذیل مدخل مسجد</ref> |