۱۶٬۹۸۱
ویرایش
مختار بن ابی‌عبید ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
'''مختار بن ابی‌عُبید ثَقَفی''' ([[سال ۱ هجری قمری|۱]]-[[سال ۶۷ هجری قمری|۶۷ق]]) رهبر [[قیام مختار]] که برای خونخواهی [[امام حسین(ع)]] به وقوع پیوست. مختار در [[واقعه کربلا]] میزبانی [[مسلم بن عقیل]]، فرستاده امام حسین(ع) را در [[کوفه]] بر عهده داشت و تا شهادت مسلم با وی همکاری کرد سپس [[عبیدالله بن زیاد]] او را زندانی کرد، ازاین‌رو [[روز عاشورا]] در [[کربلا]] حضور نداشت. | '''مختار بن ابی‌عُبید ثَقَفی''' ([[سال ۱ هجری قمری|۱]]-[[سال ۶۷ هجری قمری|۶۷ق]]) رهبر [[قیام مختار]] که برای خونخواهی [[امام حسین(ع)]] به وقوع پیوست. مختار در [[واقعه کربلا]] میزبانی [[مسلم بن عقیل]]، فرستاده امام حسین(ع) را در [[کوفه]] بر عهده داشت و تا شهادت مسلم با وی همکاری کرد سپس [[عبیدالله بن زیاد]] او را زندانی کرد، ازاین‌رو [[روز عاشورا]] در [[کربلا]] حضور نداشت. | ||
مختار در [[سال ۶۶ هجری قمری|سال ۶۶ق]] علیه حاکم کوفه قیام کرد در قیام او بسیاری از عاملان [[واقعه کربلا]] به قتل رسیدند | مختار در [[سال ۶۶ هجری قمری|سال ۶۶ق]] علیه حاکم کوفه قیام کرد در قیام او بسیاری از عاملان [[واقعه کربلا]] به قتل رسیدند. مختار پس از ۱۸ ماه حکومت بر [[کوفه]]، به دست [[مصعب بن زبیر]] به قتل رسید. قبری منسوب به او در کنار [[مسجد کوفه]] نزدیک مزار مسلم بن عقیل قرار دارد. | ||
درباره شخصیت مختار و نیز قیام او اختلاف‌نظر وجود دارد برخی او را شخصیتی قدرت‌طلب می‌دانند که با هدف رسیدن به حکومت قیام کرد. برخی دیگر معتقدند قیام وی با اذن [[امام سجاد علیه‌السلام|امام زین‌العابدین(ع)]] صورت گرفته است. | |||
==نسب و لقب== | ==نسب و لقب== | ||
مختار بن ابی‌عبید بن مسعود ثقفی از قبیله ثقیف بود.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۶.</ref> پدرش [[ابوعبید ثقفی|ابوعبید]] از [[صحابه]] [[پیامبر(ص)]] بود<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> که در جنگ‌های [[قادسیه]] در زمان [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]] کشته شد.<ref>ابن‌اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۳۱.</ref> جد وی، [[مسعود ثقفی]] از بزرگان [[حجاز]] بوده و به وی لقب عَظیمُ القَرْیَتَیْن داده بودند.<ref> ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۴۰۰.</ref> مادرش [[دومه (مادر مختار)|دومه بنت عمرو بن وهب]] است که [[ابن‌طیفور]] در [[بلاغات النساء (کتاب)|بلاغات النساء]] از وی یاد کرده است.<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ج۱، ص۱۲۸.</ref> به گفته ابن‌اثیر، تاریخ‌نگار قرن هفتم قمری، مختار از صحابه نبود<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> با این حال شرح‌حال او را در اسد الغابه فی معرفة الصحابه از منابع صحابه‌نگاری آورده است.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۶و۳۴۷.</ref> | مختار بن ابی‌عبید بن مسعود ثقفی از قبیله ثقیف بود.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۶.</ref> پدرش [[ابوعبید ثقفی|ابوعبید]] از [[صحابه]] [[پیامبر(ص)]] بود<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> که در جنگ‌های [[قادسیه]] در زمان [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]] کشته شد.<ref>ابن‌اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۳۱.</ref> جد وی، [[مسعود ثقفی]] از بزرگان [[حجاز]] بوده و به وی لقب عَظیمُ القَرْیَتَیْن داده بودند.<ref> ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۴۰۰.</ref> مادرش [[دومه (مادر مختار)|دومه بنت عمرو بن وهب]] است که [[ابن‌طیفور]] در [[بلاغات النساء (کتاب)|بلاغات النساء]] از وی یاد کرده است.<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ج۱، ص۱۲۸.</ref> به گفته ابن‌اثیر، تاریخ‌نگار قرن هفتم قمری، مختار از صحابه نبود<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> با این حال شرح‌حال او را در اسد الغابه فی معرفة الصحابه از منابع صحابه‌نگاری آورده است.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۶و۳۴۷.</ref> | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۹: | ||
== قیام مختار== | == قیام مختار== | ||
{{اصلی|قیام مختار}} | {{اصلی|قیام مختار}} | ||
مختار در سال ۶۶ق به خونخواهی [[امام حسین(ع)]] قیام کرد. شیعیان کوفه نیز وی را همراهی کردند.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> او در قیامش از دو شعار [[یا لثارات الحسین]] و [[یا منصور امت|یا منصور اَمِت]] استفاده کرد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۶، ص۳۹۰؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۲۰.</ref> | مختار در سال ۶۶ق به خونخواهی [[امام حسین(ع)]] قیام کرد. شیعیان کوفه نیز وی را همراهی کردند.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> او در قیامش از دو شعار [[یا لثارات الحسین]] و [[یا منصور امت|یا منصور اَمِت]] استفاده کرد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۶، ص۳۹۰؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۲۰.</ref> مختار در این قیام تعدادی از عاملان واقعه کربلا همچون [[شمر بن ذی‌الجوشن]]، [[خولی بن یزید]]، [[عمر بن سعد]] و [[عبیدالله بن زیاد]] را به قتل رساند.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> | ||
مختار در این قیام [[شمر بن ذی‌الجوشن]]، [[خولی بن یزید]]، [[عمر بن سعد]] و [[عبیدالله بن زیاد]] را به قتل رساند.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> | |||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
مختار پس از ۱۸ ماه حکومت در [[۱۴ رمضان]]<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ج۶، ص۶۸.</ref> سال [[سال ۶۷ هجری قمری|۶۷ق]] در ۶۷سالگی به دست [[مصعب بن زبیر]] کشته شد.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ج۴، ص۳۴۷.</ref> به دستور مصعب دست مختار را بریدند و به دیوار [[مسجد کوفه]] کوبیدند. هنگامی که [[حجاج بن یوسف ثقفی]] بر کوفه مسلط شد دستور داد آن را [[دفن]] کردند.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۶، ص۱۱۰.</ref> | مختار پس از ۱۸ ماه حکومت در [[۱۴ رمضان]]<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ج۶، ص۶۸.</ref> سال [[سال ۶۷ هجری قمری|۶۷ق]] در ۶۷سالگی به دست [[مصعب بن زبیر]] کشته شد.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ج۴، ص۳۴۷.</ref> به دستور مصعب دست مختار را بریدند و به دیوار [[مسجد کوفه]] کوبیدند. هنگامی که [[حجاج بن یوسف ثقفی]] بر کوفه مسلط شد دستور داد آن را [[دفن]] کردند.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۶، ص۱۱۰.</ref> | ||
==رابطه با امام سجاد(ع)== | ==رابطه با امام سجاد(ع)== | ||
درباره رابطه امام سجاد(ع) با مختار گزارش‌ها متفاوت است، بر اساس برخی گزارش‌ها امام سجاد(ع)، هدایای مختار را برمی‌گرداند<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۶.</ref> و در مقابل بعضی از گزارش‌های دیگر نشان از تأیید مختار توسط امام چهارم دارد.<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۷.</ref> طبق این گزارش‌ها مختار ۲۰۰۰۰ دینار برای امام چهارم فرستاد و با آن خانه [[عقیل بن ابی‌طالب]] و خانه سایر [[بنی‌هاشم]] که مخروبه شده بود را بازسازی کرد.<ref> خویی، معجم الرجال، ج۱۸، ص۹۶.</ref> او همچنین کنیزی (مادر زید بن علی) را که ۳۰۰۰۰ درهم خریده بود به [[امام سجاد(ع)]] هدیه کرد.<ref> ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۱۲۴.</ref> در گزارشی آمده گروهی از سران کوفه نزد امام سجاد(ع) رفتند و درباره مأموریت مختار پرسیدند، | درباره رابطه امام سجاد(ع) با مختار گزارش‌ها متفاوت است، بر اساس برخی گزارش‌ها امام سجاد(ع)، هدایای مختار را برمی‌گرداند<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۶.</ref> و در مقابل بعضی از گزارش‌های دیگر نشان از تأیید مختار توسط امام چهارم دارد.<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۷.</ref> طبق این گزارش‌ها مختار ۲۰۰۰۰ دینار برای امام چهارم فرستاد و با آن خانه [[عقیل بن ابی‌طالب]] و خانه سایر [[بنی‌هاشم]] که مخروبه شده بود را بازسازی کرد.<ref> خویی، معجم الرجال، ج۱۸، ص۹۶.</ref> او همچنین کنیزی (مادر زید بن علی) را که ۳۰۰۰۰ درهم خریده بود به [[امام سجاد(ع)]] هدیه کرد.<ref> ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۱۲۴.</ref> در گزارشی آمده گروهی از سران کوفه نزد امام سجاد(ع) رفتند و درباره مأموریت مختار پرسیدند، امام چهارم آنان را به محمد بن حنفیه ارجاع داد و فرمود: ای عمو اگر غلامی زنگی به ما اهل‌بیت تعصب بورزند بر مردم واجب است او را یاری کنند، در این باره هر چه می‌خواهی انجام ده، من تو را در این امر نماینده قرار دادم.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ج۴۵، ص۳۶۵.</ref> گفته شده با توجه به خفقان ایجادشده توسط [[مروانیان]] و [[آل زبیر]]، امام سجاد نمی‌توانست مستقیما وارد شود. به همین خاطر محمد بن حنفیه را نماینده خود درباره قیام مختار اعلام نموده و مختار را به وی ارجاع داد.{{مدرک}} | ||
[[سید ابوالقاسم خویی |آیت‌الله خویی]]<ref> خویی، معجم الرجال، ج۱۸، ص۱۰۰.</ref> و [[عبدالله مامقانی|مامقانی]]<ref> مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۴۹ق، ج۳، ص۲۰۶.</ref> [[قیام مختار]] را با اذن امام زین‌العابدین می‌دانند. | [[سید ابوالقاسم خویی |آیت‌الله خویی]]<ref> خویی، معجم الرجال، ج۱۸، ص۱۰۰.</ref> و [[عبدالله مامقانی|مامقانی]]<ref> مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۴۹ق، ج۳، ص۲۰۶.</ref> [[قیام مختار]] را با اذن امام زین‌العابدین می‌دانند. | ||
==ارتباط با محمد بن حنفیه== | ==ارتباط با محمد بن حنفیه== | ||
بنا به برخی روایات مختار مردم را به امامت [[محمد بن حنفیه]] دعوت می‌کرده و وی را مهدی نامیده است، | بنا به برخی روایات مختار مردم را به امامت [[محمد بن حنفیه]] دعوت می‌کرده و وی را مهدی نامیده است، [[محمد بن اسماعیل مازندرانی حائری]]، نویسنده [[منتهی المقال فی احوال الرجال|منتهی المقال]] اعتقاد مختار به [[امامت]] محمد بن حنفیه را نمی‌پذیرد و وی را معتقد به امامت امام سجاد(ع) می‌داند.{{مدرک}} به گفته [[علی بن عیسی اربلی|اِربِلی]] در [[کشف الغمة فی معرفة الائمة (کتاب)|کَشفُ الغُمّه]] ارتباط مختار با محمد بن حنفیه ظاهری بوده است و عهده‌دار شدن رهبری قیام از طرف وی به‌دلیل موقعیت امام سجاد می‌داند.<ref> اربلی، کشف الغمه، ص۲۵۴.</ref> | ||
[[محمد بن اسماعیل مازندرانی حائری]]، نویسنده [[منتهی المقال فی احوال الرجال|منتهی المقال]] اعتقاد مختار به [[امامت]] محمد بن حنفیه را نمی‌پذیرد و وی را معتقد به امامت امام سجاد(ع) می‌داند.{{مدرک}} | |||
===نجات محمد بن حنفیه=== | ===نجات محمد بن حنفیه=== | ||
[[عبدالله بن زبیر]] پس از آنکه از قیام مختار باخبر شد، محمد بن حنفیه و نزدیکان وی را تحت‌فشار قرار داد تا با وی [[بیعت]] کنند و آنان را تهدید به سوزاندن کرد، ابن‌حنفیه نامه‌ای به مختار نوشت و از وی یاری خواست مختار گروهی به [[مکه]] فرستاد و آنان را نجات داد.<ref> اخبار الدولة العباسیة، ۱۳۹۱ق، ص۱۰۰-۱۰۴؛ مقدسی، البداء و التاریخ، مکتبة الثقافیة الدینیة، ج۶، ص۲۱.</ref> | [[عبدالله بن زبیر]] پس از آنکه از قیام مختار باخبر شد، محمد بن حنفیه و نزدیکان وی را تحت‌فشار قرار داد تا با وی [[بیعت]] کنند و آنان را تهدید به سوزاندن کرد، ابن‌حنفیه نامه‌ای به مختار نوشت و از وی یاری خواست مختار گروهی به [[مکه]] فرستاد و آنان را نجات داد.<ref> اخبار الدولة العباسیة، ۱۳۹۱ق، ص۱۰۰-۱۰۴؛ مقدسی، البداء و التاریخ، مکتبة الثقافیة الدینیة، ج۶، ص۲۱.</ref> | ||
==روایات مختلف درباره مختار == | ==روایات مختلف درباره مختار == | ||
دو دسته [[حدیث|احادیث]] درباره مختار وارد شده است. در | دو دسته [[حدیث|احادیث]] درباره مختار وارد شده است. در برخی روایات وی ستایش و در برخی دیگر نکوهش شده است. | ||
'''احادیث مدح''' | '''احادیث مدح''' | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۳: | ||
'''احادیث ذم''' | '''احادیث ذم''' | ||
*از امام باقر(ع) نقل شده که امام سجاد(ع) فرستادگان مختار را به حضور نپذیرفته و هدایای وی را پس فرستاد و وی را کَذّاب خواند. | *از امام باقر(ع) نقل شده که امام سجاد(ع) فرستادگان مختار را به حضور نپذیرفته و هدایای وی را پس فرستاد و وی را کَذّاب خواند. مامقانی این واکنش امام سجاد را به دلیل خوف از عبدالملک بن مروان و [[تقیه]] دانسته است.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۴۹ق، ج۳، ص۲۰۵.</ref> | ||
*امام صادق(ع): مختار بر امام سجاد(ع) دروغ می‌بست.<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۵.</ref> به گفته آیت الله خویی این حدیث | *امام صادق(ع): مختار بر امام سجاد(ع) دروغ می‌بست.<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۵.</ref> به گفته آیت الله خویی این حدیث از نظر سندی ضعیف است.<ref> خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۹۶.</ref> | ||
* | *مختار در ساباط به عمویش [[سعد بن مسعود]] پیشنهاد داد که امام حسن(ع) را تحویل [[معاویه]] دهد، تا جایگاهش متزلزل نشود.<ref> صدوق، علل الشرائع، ج۱، ص۲۲۱.</ref> به گفته آیت‌الله خویی این حدیث به دلیل [[حدیث مرسل|مرسل]] بودن قابل اعتماد نیست، همچنین بر فرض صحت می‌توان گفت که مختار در اظهارش جدی نبوده است بلکه قصد داشته نظر عمویش را کشف کند.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۹۷.</ref> و با روایاتی که وی را شیعه می‌داند سازگاری ندارد.<ref> مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۴۹ق، ج۳، ص۲۰۶.</ref> | ||
* | *بنا بر روایتی آمده است که مختار اهل [[جهنم]] است ولی [[امام حسین(ع)]] او را شفاعت می‌کند.<ref> طوسی، تهذیب الاحکام، ج۱، ص۴۶۶.</ref> این روایت نیز از نظر علمای [[علم رجال]] ضعیف است.<ref> خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۹۷.</ref> افزون بر آن به گفته مامقانی ورود مختار به جهنم با عادل بودن او سازگار نیست نه با شیعه بودنش و کسی ادعا نکرده است که مختار عدالت دارد.<ref> مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۴۹ق، ج۳، ص۲۰۶.</ref> | ||
*بنا به برخی گزارش‌ها مختار ادعای [[نبوت]] داشته است. به گفته عبدالله مامقانی در منابع شیعه اثری از این ادعا وجود ندارد بلکه این را اهل‌سنت به او نسبت داده‌اند چراکه برخی از بزرگان آنها که در واقعه کربلا نقش داشته‌اند را به قتل رسانده است.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۴۹ق، ج۳، ص۲۰۵و۲۰۶.</ref> | |||
*برخی مختار را مؤسس [[کیسانیه]] و پیروانش را کیسانیه می‌نامند.<ref>اخبار الدولة العباسیه، ۱۳۹۱ق، ص۱۶۵.</ref> به گفته مامقانی صرف اینکه لقب مختار کیسان است، دلیل نمی‌شود بر اینکه او بر مذهب کیسانیه باشد.<ref> مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۴۹ق، ج۳، ص ۲۰۵و۲۰۶.</ref> آیت‌الله خویی این اتهام را ساخته علمای ملل و نحل غیرشیعه دانسته که به روایات مجعول و مردود استناد کرده‌اند. از نظر وی مذهب کیسانیه پس از قتل مختار و درگذشت محمد بن حنفیه تأسیس شده است.<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۱۰۲و ۱۰۳.</ref> [[علامه امینی]] نیز انتساب مختار به کیسانیه را نمی‌پذیرند.<ref> امینی، الغدیر، ج۱، ص۳۴۳.</ref> | |||
آیت‌الله خویی پس از ذکر روایات مدح و ذم، روایات مدح را ترجیح داده است.<ref> خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۹۴.</ref> همچنین این ترجیح به [[سید ابن طاووس]] یز نسبت داده شده است.<ref> مقامانی، تنقیح المقال، ج۳، ص۲۰۶.</ref> | آیت‌الله خویی پس از ذکر روایات مدح و ذم، روایات مدح را ترجیح داده است.<ref> خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۹۴.</ref> همچنین این ترجیح به [[سید ابن طاووس]] یز نسبت داده شده است.<ref> مقامانی، تنقیح المقال، ج۳، ص۲۰۶.</ref> | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۱: | ||
[[ابن‌اثیر]] در [[اسد الغابه]] در صدد ذم مختار بر آمده است و روایات وی را قبول نمی‌کند.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ج۴، ص۳۴۷ </ref> روایتی به پیامبر منسوب است که از ثقیف کَذّاب و جنایتکار به وجود خواهد آمد. راوی این روایت [[اسماء دختر ابوبکر]] مادر [[عبدالله بن زبیر]] است.<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۹۰۹.</ref> گفته شده منظور از کذّاب در این روایت، مختار است،<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۹۰۹.</ref> بنا به گزارشی [[حجاج بن یوسف]]، مردم را به [[لعن]] [[حضرت علی(ع)]] و مختار امر می‌کرد.<ref> نگاه کنید به ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۱۶۸.</ref>مقریزی مختار را جزء [[خوارج]] می‌داند.<ref> مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱۴، ص۱۵۷.</ref> | [[ابن‌اثیر]] در [[اسد الغابه]] در صدد ذم مختار بر آمده است و روایات وی را قبول نمی‌کند.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ج۴، ص۳۴۷ </ref> روایتی به پیامبر منسوب است که از ثقیف کَذّاب و جنایتکار به وجود خواهد آمد. راوی این روایت [[اسماء دختر ابوبکر]] مادر [[عبدالله بن زبیر]] است.<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۹۰۹.</ref> گفته شده منظور از کذّاب در این روایت، مختار است،<ref>ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۹۰۹.</ref> بنا به گزارشی [[حجاج بن یوسف]]، مردم را به [[لعن]] [[حضرت علی(ع)]] و مختار امر می‌کرد.<ref> نگاه کنید به ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۱۶۸.</ref>مقریزی مختار را جزء [[خوارج]] می‌داند.<ref> مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱۴، ص۱۵۷.</ref> | ||
==همسرو فرزندان== | ==همسرو فرزندان== | ||
مختار ثقفی چهار همسر داشت. امثابت دختر [[سمرة بن جندب]]،<ref> ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۴۰۱.</ref>عمره دختر نعمان بن بشیر (اولین زنی که در اسلام گردنش زده شد)،<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۶۴.</ref> ام‌زید الصغری دختر [[سعید بن زید بن عمرو]]<ref>ابن‌حبیب، المحبر، دارالآفاق الجدیده، ص۷۰.</ref> و ام‌ولید دختر عمیر بن رباح.<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۳۴۶.</ref> امثابت برای او محمد و اسحاق<ref> ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۴۰۱.</ref> و ام‌ولید، ام‌سلمه را<ref> الطبقات الکبری، ج۸، ص۳۴۶.</ref> به دنیا آوردند. ام‌سلمه به ازدواج عبدالله بن عبدالله بن عمر بن خطاب درآمد.<ref> ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۳۴۶.</ref> | مختار ثقفی چهار همسر داشت. امثابت دختر [[سمرة بن جندب]]،<ref> ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۴۰۱.</ref>عمره دختر نعمان بن بشیر (اولین زنی که در اسلام گردنش زده شد)،<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۶۴.</ref> ام‌زید الصغری دختر [[سعید بن زید بن عمرو]]<ref>ابن‌حبیب، المحبر، دارالآفاق الجدیده، ص۷۰.</ref> و ام‌ولید دختر عمیر بن رباح.<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۳۴۶.</ref> امثابت برای او محمد و اسحاق<ref> ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۴۰۱.</ref> و ام‌ولید، ام‌سلمه را<ref> الطبقات الکبری، ج۸، ص۳۴۶.</ref> به دنیا آوردند. ام‌سلمه به ازدواج عبدالله بن عبدالله بن عمر بن خطاب درآمد.<ref> ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۳۴۶.</ref> | ||