مختار بن ابی‌عبید ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها

درباره رابطه امام سجاد(ع) با مختار گزارش‌ها متفاوت است، بر اساس برخی گزارش‌ها امام سجاد(ع)، هدایای مختار را برمی‌گرداند<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۶.</ref> و در مقابل بعضی از گزارش‌های دیگر نشان از تأیید مختار توسط امام چهارم دارد.<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۷.</ref> طبق این گزارش‌ها مختار ۲۰۰۰۰ دینار برای امام چهارم فرستاد و با آن خانه [[عقیل بن ابی‌طالب]] و خانه سایر [[بنی‌هاشم]] که مخروبه شده بود را بازسازی کرد.<ref> خویی، معجم الرجال، ج۱۸، ص۹۶.</ref> او همچنین کنیزی (مادر زید بن علی) را که ۳۰۰۰۰ درهم خریده بود به [[امام سجاد(ع)]] هدیه کرد.<ref> ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۱۲۴.</ref> در گزارشی آمده گروهی از سران کوفه نزد امام سجاد(ع) رفتند و درباره مأموریت مختار پرسیدند، وی آنان را به محمد بن حنفیه ارجاع داد و فرمود:‌ ای عمو اگر غلامی زنگی به ما اهل‌بیت تعصب بورزند بر مردم واجب است او را یاری کنند، در این باره هر چه می‌خواهی انجام ده، من تو را در این امر نماینده قرار دادم.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ج‌۴۵، ص۳۶۵.</ref> گفته شده با توجه به خفقان ایجادشده توسط [[مروانیان]] و [[آل زبیر]]، امام سجاد نمی‌توانست مستقیما وارد شود. به همین خاطر محمد بن حنفیه را نماینده خود درباره قیام مختار اعلام نموده و مختار را به وی ارجاع داد.{{مدرک}}

==ارتباط با محمد بن حنفیه==

'''احادیث مدح'''

*از [[امام سجاد(ع)]] نقل شده که خدا به مختار جزای خیر دهد.<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۷.</ref>

*[[امام صادق(ع)]] فرستادن سر [[عبیدالله بن زیاد]] و [[عمر بن سعد]] به [[مدینه]] توسط مختار را باعث شادی [[اهل‌بیت]] دانسته و فرمود:

::بعد از [[واقعه عاشورا]]، هیج زنی از زنان ما آرایش نکرد تا زمانی که مختار سر بریده عبیدالله بن زیاد و عمر بن سعد را برای ما فرستاد.<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۷.</ref>

[[عبدالرزاق مقرم]] مختار را از اتهاماتی که به او وارد شده منزه دانسته و همه آنها را دروغ شمرده است.<ref> پیامدهای عاشورا، ص۱۳۵.</ref> [[باقر شریف قرشی]] نیز قیام مختار را جهاد مقدس دانسته و معتقد است قدرتی که مختار به دنبال آن بوده نه برای جاه‌طلبی و ریاست، بلکه برای خونخواهی اهل‌بیت پیامبر(ص) و انتقام از قاتلان آنها بوده است.<ref>پیامدهای عاشورا، ص۱۳۳.</ref> همچنین [[نجم‌الدین طبسی]] معتقد است که اتهامات مختار نتیجه جو ضد مختاری بوده که [[بنی‌امیه]] آن را ساختند. وی روایتی که در آن امام باقر‌(ع) طلب رحمت برای او نموده را معتبر دانسته و این روایت را به نوعی تأیید کارهای مختار در قبال قتل قاتلان امام حسین‌(ع) می‎‌داند.<ref>[http://velaseddighah.com/fa/?p=2977#more-2977| پایگاه اطلاع‌رسانی شیخ نجم‌الدین طبسی]</ref>

=== تفصیل===

[[مهدی پیشوایی]] اعتقاد مختار به ائمه را بیشتر از اعتقاد شیعه سیاسی دانسته و قیام مختار را قیامی شیعی قلمداد کرده که به جهت اعتقادات خود دست به قیام زده اما در عین حال شخصیت مختار را خالی از جاه‌طلبی ندانسته و در برخی موارد افراط‌کاریی‌هایی هم داشته است.<ref> نصرتی، دیدگاه مورخین معاصر شیعی درباره مختار، دانشگاه ادیان و مذاهب.</ref> [[یعقوب جعفری]] نیز مختار را [[شیعه]] واقعی دانسته که اصل هدف و عقیده او خوب بوده است اما در انتقام زیاده‌روی کرده و منشأ این زیاده‌روی را روحیه تندروی او دانسته است.<ref>نصرتی، دیدگاه مورخین معاصر شیعی درباره مختار، دانشگاه ادیان و مذاهب.</ref> [[محمدهادی یوسفی غروی]] نیز مختار را مسلمانی قدرت‌طلب و سیاسی معرفی کرده و اقدامات او را مورد تأیید ندانسته است با این حال معتقد است به سبب آنکه ائمه(ع) بر مختار ترحم کرده‌اند نمی‌توان او را اهل عذاب دانست.<ref>نصرتی، دیدگاه مورخین معاصر شیعی درباره مختار، دانشگاه ادیان و مذاهب.</ref>

در زمان حکومت مختار در کوفه، آل مروان بر [[شام]] و آل زبیر بر [[حجاز]] حکومت می‌کردند. هر دو گروه مختار را جداکننده قسمتی از خلافت خود به شمار می‌آوردند. بدین جهت این دو گروه علیه مختار حدیث جعل کردند.{{مدرک}}  

===ادعای نبوت===

===مؤسس کیسانیه===

==همسرو فرزندان==

مختار ثقفی چهار همسر داشت. ام‌‌ثابت دختر [[سمرة بن جندب]]،<ref> ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۴۰۱.</ref>عمره دختر نعمان بن بشیر ‌(اولین زنی که در اسلام گردنش زده شد)،<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج‌۲، ص۲۶۴.</ref> ام‌زید الصغری دختر [[سعید بن زید بن عمرو]]<ref>ابن‌حبیب، المحبر، دارالآفاق الجدیده، ص۷۰.</ref> و ام‌ولید دختر عمیر بن رباح.<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج‌۸، ص۳۴۶.</ref> ام‌ثابت برای او محمد و اسحاق<ref> ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۴۰۱.</ref> و ام‌ولید، ام‌سلمه را<ref> الطبقات الکبری، ج‌۸، ص۳۴۶.</ref> به دنیا آوردند. ام‌سلمه به ازدواج عبدالله بن عبدالله بن عمر بن خطاب درآمد.<ref> ابن سعد، الطبقات الکبری، ج‌۸، ص۳۴۶.</ref>

==آثار درباره مختار==

{{ستون-شروع|۲}}

*اخبار المختار نوشته [[نصر بن مزاحم]] (درگذشته ۲۱۲ق)

*اخبارالمختار نوشته [[ابوالحسن مدائنی]] (درگذشته ۲۲۵ق)

*ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، بیروت، دارالکتاب العربی، الطبعة الثانیة، ۱۴۱۳ق/۱۹۹۳م.

*ذهبی، محمد بن احمد، سیراعلام النبلاء، بیروت، مؤسسه الرساله، ۱۴۱۰ق.

*صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، قم، کتاب‌فروشی داوری، ۱۳۸۵ش/۱۹۶۶م.

*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، الطبعة الثانیة، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.