پرش به محتوا

مختار بن ابی‌عبید ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
حذف جزئیات درباره همسر
جز (حذف جزئیات درباره همسر)
خط ۷۱: خط ۷۱:
==درگذشت==
==درگذشت==
مختار پس از ۱۸ ماه حکومت در [[۱۴ رمضان]]<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ج‌۶، ص۶۸.</ref> سال [[سال ۶۷ هجری قمری|۶۷ق]] در ۶۷سالگی به دست [[مصعب بن زبیر]] کشته شد.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ج‌۴، ص۳۴۷.</ref> به دستور مصعب دست مختار را بریدند و به دیوار [[مسجد کوفه]] کوبیدند. هنگامی که [[حجاج بن یوسف ثقفی]] بر کوفه مسلط شد دستور داد آن را [[دفن]] کردند.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۶، ص۱۱۰.</ref>  
مختار پس از ۱۸ ماه حکومت در [[۱۴ رمضان]]<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ج‌۶، ص۶۸.</ref> سال [[سال ۶۷ هجری قمری|۶۷ق]] در ۶۷سالگی به دست [[مصعب بن زبیر]] کشته شد.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ج‌۴، ص۳۴۷.</ref> به دستور مصعب دست مختار را بریدند و به دیوار [[مسجد کوفه]] کوبیدند. هنگامی که [[حجاج بن یوسف ثقفی]] بر کوفه مسلط شد دستور داد آن را [[دفن]] کردند.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‌۶، ص۱۱۰.</ref>  
مصعب از [[عمره بنت نعمان بن بشیر|عمره]]، دختر [[نعمان بن بشیر]] و همسر مختار خواست تا از مختار بیزاری جوید اما او نپذیرفت و مصعب گردنش را زد.<ref>آفرینش وتاریخ، ج‌۲، ص۹۱۳.</ref> او اولین زن در اسلام بود که گردنش زده شد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج‌۲، ص۲۶۴.</ref>
==رابطه با امام سجاد(ع)==
==رابطه با امام سجاد(ع)==
درباره رابطه امام سجاد(ع) با مختار گزارش‌ها متفاوت است، بعضی از گزارش‌ها حاکی از عدم اقبال امام سجاد به مختار است و گویای آن است که امام هدایای مختار را برمی‌گرداند<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۶.</ref> و در مقابل بعضی از گزارش‌ها نشان از تأیید مختار توسط امام دارد.<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۷.</ref> گفته شده با توجه به خفقان ایجادشده توسط [[مروانیان]] و [[آل زبیر]]، امام نمی‌توانست مستقیما وارد شود. به همین خاطر محمد بن حنفیه را نماینده خود درباره قیام مختار اعلام نموده و مختار را به وی ارجاع داد.{{مدرک}}
درباره رابطه امام سجاد(ع) با مختار گزارش‌ها متفاوت است، بعضی از گزارش‌ها حاکی از عدم اقبال امام سجاد به مختار است و گویای آن است که امام هدایای مختار را برمی‌گرداند<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۶.</ref> و در مقابل بعضی از گزارش‌ها نشان از تأیید مختار توسط امام دارد.<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۷.</ref> گفته شده با توجه به خفقان ایجادشده توسط [[مروانیان]] و [[آل زبیر]]، امام نمی‌توانست مستقیما وارد شود. به همین خاطر محمد بن حنفیه را نماینده خود درباره قیام مختار اعلام نموده و مختار را به وی ارجاع داد.{{مدرک}}
خط ۱۳۲: خط ۱۲۹:
برخی مختار را مؤسس [[کیسانیه]] و پیروانش را کیسانیه می‌نامند.<ref>اخبار الدولة العباسیه، ۱۳۹۱ق، ص۱۶۵.</ref> مامقانی با بیان دلایلی این مطلب را نمی‌پذیرد و کیسانی بودن مختار را رد می‌کند.<ref>تنقیح المقال، ج۳، ص ۲۰۵و۲۰۶.</ref> آیت‌الله خویی این اتهام را ساخته علمای ملل و نحل غیرشیعه دانسته که به روایات مجعول و مردود استناد کرده‌اند. از نطر وی  مذهب کیسانیه پس از قتل مختار و درگذشت محمد بن حنفیه تأسیس شده است.<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۱۰۲و ۱۰۳.</ref> [[علامه امینی]] نیز انتساب مختار به کیسانیه را نمی‌پذیرند.<ref> امینی، الغدیر، ج۱، ص۳۴۳.</ref>
برخی مختار را مؤسس [[کیسانیه]] و پیروانش را کیسانیه می‌نامند.<ref>اخبار الدولة العباسیه، ۱۳۹۱ق، ص۱۶۵.</ref> مامقانی با بیان دلایلی این مطلب را نمی‌پذیرد و کیسانی بودن مختار را رد می‌کند.<ref>تنقیح المقال، ج۳، ص ۲۰۵و۲۰۶.</ref> آیت‌الله خویی این اتهام را ساخته علمای ملل و نحل غیرشیعه دانسته که به روایات مجعول و مردود استناد کرده‌اند. از نطر وی  مذهب کیسانیه پس از قتل مختار و درگذشت محمد بن حنفیه تأسیس شده است.<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۱۰۲و ۱۰۳.</ref> [[علامه امینی]] نیز انتساب مختار به کیسانیه را نمی‌پذیرند.<ref> امینی، الغدیر، ج۱، ص۳۴۳.</ref>
==همسرو فرزندان==
==همسرو فرزندان==
مختار ثقفی چهار همسر داشت. ام‌‌ثابت دختر [[سمرة بن جندب]]،<ref> ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۴۰۱.</ref>عمره دختر [[نعمان بن بشیر،<ref> مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۹۹.</ref> ام‌زید الصغری دختر [[سعید بن زید بن عمرو]]<ref>ابن‌حبیب، المحبر، دارالآفاق الجدیده، ص۷۰.</ref> و ام‌ولید دختر عمیر بن رباح.<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج‌۸، ص۳۴۶.</ref> ام‌ثابت برای او محمد و اسحاق<ref> ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۴۰۱.</ref> و ام‌ولید، ام‌سلمه را<ref> الطبقات الکبری، ج‌۸، ص۳۴۶.</ref> به دنیا آوردند. ام‌سلمه به ازدواج عبدالله بن عبدالله بن عمر بن خطاب درآمد.<ref>الطبقات الکبری، ج‌۸، ص۳۴۶.</ref>
مختار ثقفی چهار همسر داشت. ام‌‌ثابت دختر [[سمرة بن جندب]]،<ref> ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۴۰۱.</ref>عمره دختر نعمان بن بشیر ‌(اولین زنی که در اسلام گردنش زده شد)،<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج‌۲، ص۲۶۴.</ref> ام‌زید الصغری دختر [[سعید بن زید بن عمرو]]<ref>ابن‌حبیب، المحبر، دارالآفاق الجدیده، ص۷۰.</ref> و ام‌ولید دختر عمیر بن رباح.<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج‌۸، ص۳۴۶.</ref> ام‌ثابت برای او محمد و اسحاق<ref> ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۴۰۱.</ref> و ام‌ولید، ام‌سلمه را<ref> الطبقات الکبری، ج‌۸، ص۳۴۶.</ref> به دنیا آوردند. ام‌سلمه به ازدواج عبدالله بن عبدالله بن عمر بن خطاب درآمد.<ref> ابن سعد، الطبقات الکبری، ج‌۸، ص۳۴۶.</ref>


ابوالحکم،<ref> ذهبی، تاریخ الاسلام، ج‌۱۷، ص۱۰۵.</ref>جبر،<ref>جمهرة انساب العرب، ص۲۶۸.</ref>امیة،<ref> جمهرة انساب العرب، ص۲۶۸.</ref> بلال<ref>طوسی، رجال الطوسی، ص۵۶۸.</ref> و عمر (والی ری توسط [[ابومسلم خراسانی]])<ref> اخبار الدولة العباسیة، ص۲۶۲.</ref>دیگر فرزندان وی بودند.
ابوالحکم،<ref> ذهبی، تاریخ الاسلام، ج‌۱۷، ص۱۰۵.</ref>جبر،<ref>جمهرة انساب العرب، ص۲۶۸.</ref>امیة،<ref> جمهرة انساب العرب، ص۲۶۸.</ref> بلال<ref>طوسی، رجال الطوسی، ص۵۶۸.</ref> و عمر (والی ری توسط [[ابومسلم خراسانی]])<ref> اخبار الدولة العباسیة، ص۲۶۲.</ref>دیگر فرزندان وی بودند.