پرش به محتوا

حجاج بن یوسف ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها

ویرایش جعبه اطلاعات
(ویرایش جعبه اطلاعات)
خط ۱: خط ۱:
{{الگو:کتاب‌شناسی ناقص}}
{{ جعبه اطلاعات زندگینامه
{{جعبه زندگینامه
| عنوان       = حجاج بن یوسف ثقفی
| اندازه جعبه =350px
| تصویر       =  
| عنوان =
| اندازه تصویر =  
| نام = حجاج بن یوسف ثقفی
| توضیح تصویر =  
| تصویر =
|سرشناسی      =حاکم عراق و حجاز، از دشمنان شیعیان
| اندازه تصویر =
|نام          =  
| عنوان تصویر =
|نام کامل      =  
| زادروز = ۴۰، ۴۱، ۴۲ و به روایتی ۴۵ق
|نام مستعار    =  
| مکان تولد = [[طائف]] در روستای بنی‌صخر
|لقب/کنیه      = ابومحمد
| تاریخ مرگ = [[سال ۹۵ هجری قمری|۹۵ق]].
|مذهب          =  
| آرامگاه =
|شهرت          =  
|عرض جغرافیایی محل دفن=
|نسب          = قبیله ثقیف
|طول جغرافیایی محل دفن=
|خویشاوندان سرشناس=  
<!-- عرض جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش‌فرض شمال-->
|زادروز        = دهه چهارم از [[قرن اول قمری]]
|latd=|latm=|lats=|latNS=N
|زادگاه        = [[طائف]]
<!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش‌فرض غرب-->
|محل زندگی    =  
|longd=|longm=|longs=|longEW=E
|وفات          = [[رمضان]] یا [[شوال]] [[سال ۹۵ قمری]]
| محل زندگی = [[عراق]]، [[حجاز]]
|شهادت        =  
| ملیت =
|محل دفن      =  
| نژاد =
|تحصیلات        =  
| تابعیت =
|محل تحصیل    =  
| تحصیلات =
|استادان      = [[عبدالله بن عباس]] • [[سمرة بن جندب فزاری]] • [[ابوموسی اشعری]]
| دانشگاه =
|شاگردان      =  
| پیشه =
|آثار          =  
| سال‌های فعالیت =
|تخصص          =  
| کارفرما =
|مهارت        =  
| نهاد =
|پیشه          =  
| نماینده =
|زمینه فعالیت  =  
| شناخته‌شده برای = از فرماندهان نظامی و سیاسی
|فعالیت‌ها      = شکست [[عبدالله بن زبیر]] • سرکوب زنگیان عراق • جنگ با خوارج • فتوحات در شبه قاره هند • وفاداری به خاندان اموی • خونریزی فراوان • کشتار شیعیان
| نقش‌های برجسته = کارگزار اموی
|منصب         = کارگزار [[مکه]]، [[مدینه]]، [[طائف]]، [[یمن]] • حاکم [[عراق]]
| سبک =
|جوایز         =  
| تأثیرگذاران =
|وبگاه         =  
| تأثیرپذیرفتگان =
|مرتبط        =  
| شهر خانگی =
| تلویزیون =
| لقب = اشتر
| حزب =
| جنبش =
| مخالفان =
| هیئت =
| دین =
| مذهب =
| منصب =
| مکتب =
| آثار =
| خویشاوندان سرشناس =
| گفتاورد =
| جوایز =
| امضا =
| اندازه امضا =
| وبگاه =
| پانویس =
}}
}}
{{خلافت بنی امیه}}
'''حَجّاج بن یوسف ثقفی''' (م [[سال ۹۵ هجری قمری|۹۵ق]]) حاکم [[عراق]] و [[حجاز]] در دوران [[امویان]] و از دشمنان [[شیعیان]] بود. وی در استقرار و تحکیم حکومت اموی جایگاه مهمی داشت. وفاداری حجاج به خاندان اموی و خدمات و کوشش‌های وی برای حفظ خلافت [[خلافت بنی امیه|امویان]]، باعث شد جایگاه والایی نزد آنان بیابد. [[عبدالملک بن مروان]] هنگام مرگ، سفارش او را به فرزندش، ولید کرد و یکی از فرزندانش را نیز حجاج نامید.
'''حَجّاج بن یوسف ثقفی''' (م [[سال ۹۵ هجری قمری|۹۵ق]]) حاکم [[عراق]] و [[حجاز]] در دوران [[امویان]] و از دشمنان [[شیعیان]] بود. وی در استقرار و تحکیم حکومت اموی جایگاه مهمی داشت. وفاداری حجاج به خاندان اموی و خدمات و کوشش‌های وی برای حفظ خلافت [[خلافت بنی امیه|امویان]]، باعث شد جایگاه والایی نزد آنان بیابد. [[عبدالملک بن مروان]] هنگام مرگ، سفارش او را به فرزندش، ولید کرد و یکی از فرزندانش را نیز حجاج نامید.


خط ۶۱: خط ۴۱:


== نسب، کنیه و ولادت ==
== نسب، کنیه و ولادت ==
حجاج در روستای بنی‌صخر به‌دنیا آمد. [[کنیه]] او ابومحمد بود<ref>صدقی عمد، ۱۹۷۲، ص ۸۳</ref> درباره تاریخ تولد حجاج اختلاف وجود دارد؛ سال ۳۹، ۴۰ یا ۴۱<ref>ر.ک: خلیفةبن خیاط، ص ۱۲۵؛ ابوزرعه دمشقی، ج ۲، ص ۷۰۰؛ ابن‌عساکر، ج ۱۲، ص ۱۱۵، ۱۹۷، قس ص ۱۹۸ </ref> ۴۲<ref>طبری، ج ۵، ص ۱۷۲ </ref> و به روایتی منحصر، سال ۴۵ یا اندکی بعد<ref>ابن‌حجر عسقلانی، ج ۲، ص ۱۸۶ </ref> از آن را تاریخ تولد وی دانسته‌اند. برخی گفته‌اند نام وی در کودکی کُلَیب بود و سپس حجاج نامیده شد. پاره‌ای نیز گفته‌اند کلیب لقبی بود که در کودکی به وی داده بودند.<ref> رجوع کنید به جاحظ، ۱۹۴۸، ج۱، ص ۳۲۴</ref>
حجاج در روستای بنی‌صخر به‌دنیا آمد. [[کنیه]] او ابومحمد بود.<ref>صدقی عمد، ۱۹۷۲، ص ۸۳</ref> درباره تاریخ تولد حجاج اختلاف وجود دارد؛ سال ۳۹، ۴۰ یا ۴۱<ref>ر.ک: خلیفةبن خیاط، ص ۱۲۵؛ ابوزرعه دمشقی، ج ۲، ص ۷۰۰؛ ابن‌عساکر، ج ۱۲، ص ۱۱۵، ۱۹۷، قس ص ۱۹۸ </ref> ۴۲<ref>طبری، ج ۵، ص ۱۷۲ </ref> و به روایتی منحصر، سال ۴۵ یا اندکی بعد<ref>ابن‌حجر عسقلانی، ج ۲، ص ۱۸۶ </ref> از آن را تاریخ تولد وی دانسته‌اند. برخی گفته‌اند نام وی در کودکی کُلَیب بود و سپس حجاج نامیده شد. پاره‌ای نیز گفته‌اند کلیب لقبی بود که در کودکی به وی داده بودند.<ref> رجوع کنید به جاحظ، ۱۹۴۸، ج۱، ص ۳۲۴</ref>


پدر حجاج، یوسف بن حکم ثقفی، از سران و اشراف [[قبیله ثقیف]] بود<ref>ابن‌خلدون، ج۱، ص۴۰ </ref> ودوستی محکمی با خاندان [[مروان‌ بن حکم]] اموی داشت و در جنگ‌های مروان و جنگ‌های دوره [[عبدالملک بن مروان]] شرکت کرد و در دوران خلافت عبدالملک، حکومت برخی نواحی را عهده‌دار شد. وی در دوران ولایت پسرش حجاج بر [[حجاز]] ([[مدینه]])، وفات یافت.<ref>ابن‌قتیبه، ۱۹۶۰، ص ۳۹۵ـ ۳۹۶</ref> مادرش، فارعه/ فریعه، دختر هَمّام‌بن عروة ثقفی بود.<ref>بلاذری، ۱۹۹۶ـ ۲۰۰۰، همانجا </ref>
پدر حجاج، یوسف بن حکم ثقفی، از سران و اشراف [[قبیله ثقیف]] بود<ref>ابن‌خلدون، ج۱، ص۴۰ </ref> ودوستی محکمی با خاندان [[مروان‌ بن حکم]] اموی داشت و در جنگ‌های مروان و جنگ‌های دوره [[عبدالملک بن مروان]] شرکت کرد و در دوران خلافت عبدالملک، حکومت برخی نواحی را عهده‌دار شد. وی در دوران ولایت پسرش حجاج بر [[حجاز]] ([[مدینه]])، وفات یافت.<ref>ابن‌قتیبه، ۱۹۶۰، ص ۳۹۵ـ ۳۹۶</ref> مادرش، فارعه/ فریعه، دختر هَمّام‌بن عروة ثقفی بود.<ref>بلاذری، ۱۹۹۶ـ ۲۰۰۰، همانجا </ref>


==زندگی==
==زندگی==
{{خلافت بنی امیه}}
از آغاز زندگی و جوانی حجاج اطلاع چندانی در دست نیست، تنها از برخی اشعار و گزارش‌های پراکنده تاریخی چنین برمی‌آید که او، همانند نیاکانش، در [[طائف]] سنگ‌کشی و چاه‌کنی،<ref> رجوع کنید به ابن عبدربه،‌ ۱۹۹۰، ج۵، ص ۳۱</ref> چوپانی و دباغی<ref> ابن‌نباته، ۱۹۶۴، ص۱۷۰</ref> می‌کرده است. گویا حجاج در کودکی [[قرآن]] و علوم دینی مقدماتی را در مکتب‌خانه پدرش در طائف فراگرفته<ref> صدقی عمد، ۱۹۷۲، ص ۹۱ </ref> و سپس از استادانی مانند [[عبدالله بن عباس]] و [[انس بن مالک]] و [[سمره بن جندب|سَمُرَةبن جُندَب]] و [[ابو برده بن ابوموسی اشعری|ابوبُرْدَة]] بن [[ابوموسی اشعری|ابی‌موسی اشعری]] بهره گرفته است.<ref> ابن‌عساکر، ۲۰۰۱، ج ۱۲، ص ۱۱۳</ref>
از آغاز زندگی و جوانی حجاج اطلاع چندانی در دست نیست، تنها از برخی اشعار و گزارش‌های پراکنده تاریخی چنین برمی‌آید که او، همانند نیاکانش، در [[طائف]] سنگ‌کشی و چاه‌کنی،<ref> رجوع کنید به ابن عبدربه،‌ ۱۹۹۰، ج۵، ص ۳۱</ref> چوپانی و دباغی<ref> ابن‌نباته، ۱۹۶۴، ص۱۷۰</ref> می‌کرده است. گویا حجاج در کودکی [[قرآن]] و علوم دینی مقدماتی را در مکتب‌خانه پدرش در طائف فراگرفته<ref> صدقی عمد، ۱۹۷۲، ص ۹۱ </ref> و سپس از استادانی مانند [[عبدالله بن عباس]] و [[انس بن مالک]] و [[سمره بن جندب|سَمُرَةبن جُندَب]] و [[ابو برده بن ابوموسی اشعری|ابوبُرْدَة]] بن [[ابوموسی اشعری|ابی‌موسی اشعری]] بهره گرفته است.<ref> ابن‌عساکر، ۲۰۰۱، ج ۱۲، ص ۱۱۳</ref>


۶٬۴۶۶

ویرایش