محمداسحاق فیاض: تفاوت میان نسخه‌ها

| وبگاه رسمی = [https://www.alfayadh.org پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حضرت آيت‌الله‌العظمی حاج شیخ محمداسحاق فیاض]

محمد اسحاق در ۱۳۰۹ش/۱۹۳۰م در روستای صوبه از بخش [[جاغوری]] در ولایت [[غزنی]] واقع در [[افغانستان]] بدنیا آمد.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref>

والدین آیت‌الله فیاض از قوم [[هزاره]] بودند پدرش، محمدرضا (فوت ۱۳۶۸ش) کشاورز بود.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref>

شیخ فیاض در ۳۰ سالگی ازدواج کرد و چهار دختر و سه پسر دارد.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/42631 خبرگزاری شفقنا، «گفت‌وگوی ویژه شفقنا با فرزند آیت‌الله العظمی فیاض در مورد سلوک علمی و تربیتی و اجتماعی ایشان».]</ref>شیخ محمود فیاض، نمایندگی پدر را برعهده دارد.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/42631 خبرگزاری شفقنا، «گفت‌وگوی ویژه شفقنا با فرزند آیت‌الله العظمی فیاض در مورد سلوک علمی و تربیتی و اجتماعی ایشان».]</ref>

سید عبدالمجید خویی، فرزند [[سید ابوالقاسم خویی]]، زندگی‌نامه فیاض را به عربی نگاشته و به فارسی ترجمه شده است.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ «زندگی‌نامه ‌آیت‌الله فیاض».]</ref>

 

محمداسحاق در پنج سالگی به مکتب ده مجاور فرستاده شد تا [[قرآن]] بیاموزد. سپس آموزش کتاب [[جامع المقدمات]] را شروع کرد. او پس از مدتی به ده دورتر، حوت‌قل رفت که شیخ [[قربان‌علی وحیدی]]، دانش‌آموخته [[حوزه نجف]]، در آنجا مدرسه دینی ایجاد کرده بود.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref> تحصیل فیاض در این مدرسه، چهار سال طول کشید و کتاب‌های جامع المقدمات و سیوطی را تمام کرد. ملا اسماعیل و ملاحیدر علی اساتید وی بودند.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی، زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref>

شیخ فیاض، پس از فوت مادرش، وارد [[ایران]] شد. او یک‌سال در مدرسه حاج‌حسن، محله بالا خیابان [[مشهد]] ماند و در آنجا حاشیه ملاعبدالله (درباره منطق) و بخشی از مطول (در علم معانی، بیان و بدیع) را نزد شیخ محمدحسین نیشابوری فرا گرفت.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref> سپس به [[قم]] و از آنجا به [[اهواز]] رفت. فیاض در اهواز به کمک سید ابوالحسن بحرانی، به [[بصره]] رفت.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ زندگی‌نامه آیت‌الله حاج شیخ فیاض.]</ref>

محمداسحاق در [[بصره]]، مهمان شیخ عبدالمهدی مظفر بود که اسباب رفتن او را به سوی [[نجف]] مهیا کرد او در مدرسه سلیمیه در محله مشراق [[نجف]] ساکن شد.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref>

شیخ فیاض در نجف کتاب مطول را با شیخ [[محمدعلی مدرس افغانی]] تکمیل کرد. قوانین الاصول، حاشیه ملاعبداللّه، و بخشی از [[شرح لمعه]] را نزد میرزا کاظم تبریزی خواند. ادامه شرح لمعه را با [[سید اسدالله مدنی]] و میرزا علی‌آقا فلسفی فراگرفت.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref>

 

سپس شیخ محمداسحاق درس‌های سطوح عالی را آغاز کرد. [[کفایة الاصول]]، [[فرائد الاصول|رسائل]] و [[مکاسب|مکاسب محرمه]] را از شیخ مجتبی لنکرانی فرا گرفت.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref>  

شیخ فیاض در ۲۰ سالگی به کلاس و مجالس بحث‌های خارج [[حوزه علمیه نجف|حوزه نجف]] راه یافت و در درس [[سید ابوالقاسم خویی]] شرکت می‌کرد.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref>

ارتباط و همراهی فیاض با آیت‌الله خویی حدود ۳۵ سال تا زمان فوت وی ادامه داشت.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/42631 وبگاه خبرگزاری شفقنا، «گفت‌وگوی ویژه شفقنا با فرزند آیت‌الله العظمی فیاض در مورد سلوک علمی و تربیتی و اجتماعی ایشان»]</ref> به نقل از محمود فیاض فرزند آیت‌الله فیاض، پدرش شخصیت آیت‌الله خویی را الگوی خود می‌داند<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/42631 وبگاه شفقنا، گفت‌وگوی ویژه شفقنا با فرزند آیت‌الله العظمی فیاض در مورد سلوک علمی و تربیتی و اجتماعی ایشان]</ref> و هر ساله مراسم گرامیداشت استاد خود را در نجف برگزار می‌کند.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#post?type=news&id=13447 وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، برگزاری سالگرد آیت‌الله خویی]</ref>

حضور محمد اسحاق فیاض در درس [[سید ابوالقاسم خویی|سید خویی]]، ۱۵ سال طول کشید. از اواخر دوره شاگردی، فیاض در کارهای دفتر و سفر به شهرهای دور و نزدیک خویی را همراهی می‌کرد.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/42631 وبگاه شفقنا، گفت‌وگوی ویژه شفقنا با فرزند آیت‌الله العظمی فیاض در مورد سلوک علمی و تربیتی و اجتماعی ایشان.]</ref> او همچنین در شورای استفتای آیت الله خویی فعالیت می‌کرد. سید محمد روحانی، میرزا علی غروی، [[سید محمدباقر صدر]]، [[میرزا جواد تبریزی]]، [[حسین وحید خراسانی]]، سید محمدتقی قمی، میرزا علی‌آقا فلسفی و [[سیستانی|سید علی سیستانی]] از دیگر اعضای شورای استفتا بودند که برخی از آنها بعدها به [[مرجعیت]] رسیدند.<ref>[[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref> فعالیت اصلی این شورا، پاسخ به پرسش‌ و مسائل فقهی روزانه بود که از نقاط مختلف [[عراق]] و خارج آن برای دفتر آیت الله خویی فرستاده می‌شد.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance پایگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref>

فیاض در کنار تحصیل سطح عالی، تدریس کتاب‌هایی را که از تحصیل آن فارغ گردیده، برای طلاب مبتدی شروع کرد. این مدرس تا ۱۳۵۶ش/۱۹۷۸م کتاب‌های سطوح عالی معمول و رائج در حوزه یعنی [[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]]، [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] و [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایه]] را در جلسات پیاپی در [[مسجد هندی (نجف)|مسجد هندی]] تدریس می‌کرد.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref> شیخ فیاض همچنین بیش از ۱۰ سال استاد سطوح عالی حوزه در [[جامعة الدینیة النجف]] بود که [[سید محمد کلانتر]] آن را تأسیس کرد.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref>

در سال ۱۳۵۶ش شیخ فیاض شروع به ارائه [[درس خارج]] کرد. جلسات این درس در [[مدرسه سید یزدی]] واقع در محله عماره برگزار می‌گردید.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance پایگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref> بعد از افتتاح مدرسه دارالعلم توسط [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] در ۱۳۵۹ش/۱۹۸۰م؛ مجلس درس وی به این مدرسه منتقل شد. پس از تخریب این مدرسه توسط [[صدام]]، مسجد هندی برای مدت کوتاهی مکان درس وی شد. ولی دوباره از آنجا به مدرسه سید یزدی منتقل شد و تا امروز در این مدرسه جلسات درس این مرجع ادامه دارد. تدریس وی به زبان عربی است.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#acquaintance وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، خویی؛ زندگی‌نامه آیت‌الله فیاض.]</ref>

دفاتر این مرجع پس از سقوط صدام، در خارج از [[عراق]]، در [[ایران]]؛ [[قم]]، [[تهران]] و [[مشهد]]؛ در [[افغانستان]]، [[غزنی]]، [[کابل]]، [[مزار شریف]] و [[هرات]]؛ و در [[پاکستان]]؛ کویته تاسیس شد.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#offices وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، «دفاتر».]</ref>

از نظر فیاض، [[شیعه]] افراط ندارد و مبتنی بر اصول است از این رو استقبال از آن در آینده بیشتر و بیشتر می‌شود حتی در آمریکا.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#post?type=news&id=693 وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، «شیعه باید خود را قدرتمند کند».]</ref> او هم‌چنین معتقد است که شیعه باید خود را با علم، تحصیل ثروت مشروع، سازمان‌دهی و نقش‌آفرینی قدرتمند کند و به تدریج لابی قدرتمندی را در جهان شکل دهد. از نظر او اقلیت بودن دلیل بر ضعیف بودن نیست.<ref>[http://alfayadh.org/fa/#post?type=news&id=693 وبگاه دفتر آیت‌الله فیاض، «شیعه باید خود را قدرتمند کند».]</ref>

نظر آیت‌الله فیاض درباره حکومت اسلامی به‌ویژه [[ولایت فقیه]]، در کتاب وی بنام الحکومة الاسلامیة یا حکومت اسلامی آمده است. از دیدگاه فیاض، عنوان حکومت اسلامی را می‌توان به دو حکومت داد: نخست حکومتی که در راس آن [[ولی فقیه|ولی‌فقیه]] اعلم و دارای شرایط کامل قرار دارد و تمام نظام سیاسی و اجتماعی بر اساس اسلام ایجاد شده است. دوم حکومتی که ریاست به عهده ولی فقیه نیست ولی قوانین مخالف اسلام نبوده و اکثریت مردم مسلمان هستند.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/514148/ خبرگزاری شفقنا، مصاحبه با آیت‌الله فیاض.]</ref>او حکومت اسلامی از نوع دوم را برای عراق و [[افغانستان]] با توجه به پیچیدگی‌ها و ساختار جامعه مناسب می‌داند.<ref>[http://sarwardanesh.com/?p=323 وبگاه شخصی سرور دانش (معاون دوم رییس جمهور افغانستان)، «حکومت اسلامی».]</ref>

آیت‌الله فیاض شایستگی [[فقیه|فقیهان]] را برای حکومت دارای دلیل و استدلال [[عقل|عقلی]] می‌داند نه روایی.<ref>[http://mobahesat.ir/2626 وبگاه مباحثات، «اندیشه سیاسی اجتماعی آیت‌الله العظمی شیخ محمد اسحاق فیاض».]</ref> او [[اعلمیت]] فقیه حاکم را شرط می‌داند.<ref>[http://mobahesat.ir/2626 وبگاه مباحثات، «اندیشه سیاسی اجتماعی آیت‌الله‌العظمی شیخ محمداسحاق فیاض».]</ref> و اختیارات ولی فقیه را محدود به چارچوب [[احکام شرعی|شریعت]] تعریف می‌کند<ref>[http://mobahesat.ir/2626 وبگاه مباحثات (مجله فکری تحلیلی حوزه و روحانیت)، «اندیشه سیاسی اجتماعی آیت‌الله‌العظمی شیخ محمداسحاق فیاض».]</ref>. فیاض همچنین [[ولی‌فقیه]] را موظف به تشکیل شورای مشاوران کارشناس می‌داند تا از اتلاف [[بیت‌المال]] مسلمانان جلوگیری شود.<ref>[http://mobahesat.ir/2626 وبگاه مباحثات (مجله فکری تحلیلی حوزه و روحانیت)، «اندیشه سیاسی اجتماعی آیت‌الله العظمی شیخ محمد اسحاق فیاض».]</ref>