آیه نور: تفاوت میان نسخه‌ها

آیه نور (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۴ مهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۵:۰۱

۱۸۹ بایت حذف‌شده ، ‏۱۴ مهٔ ۲۰۱۸

جز

تمیزکاری

دیداریویکی‌متن

Shamsoddin

Automoderated users، دیوان‌سالاران، confirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor

۱۷٬۱۳۹

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 [[پرونده:آیه نور به خط نیریزی.jpg|بندانگشتی|مُرَقّعی از آیه نور به خط [[احمد نیریزی|میرزا احمد نیریزی]]، موجود در [[کتابخانه آستان قدس رضوی|کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی]]]]
 '''آیه نور'''، [[آیه]] ۳۵ [[سوره نور]] است که [[خداوند]] را نور آسمان‌ها و زمین معرفی می‌کند و در قالب مثالی به تبیین چگونگی درخشش این نور بر آسمان و زمین و نقش آن در هدایت [[مؤمنان]] پرداخته است.
-[[مفسران]] کلمه نور در این آیه را به هدایت کننده، هستی بخش، روشن کننده و زینت بخش تفسیر کرده و مصادیقی از جمله [[قرآن]]، [[ایمان]]، هدایت الهی، [[پیامبر اسلام(ص)]] و [[امامان شیعه]] برای آن بیان کرده‌اند.<br />
+[[مفسران]] کلمه نور در این آیه را به هدایت‌کننده، هستی‌بخش، روشن‌کننده و زینت‌بخش تفسیر کرده و مصادیقی از جمله [[قرآن]]، [[ایمان]]، هدایت الهی، [[پیامبر اسلام(ص)]] و [[امامان شیعه]] برای آن بیان کرده‌اند.<br />
 در برخی از تفاسیر و [[روایات]] این آیه بر پیامبر(ص) و [[اهل بیت(ع)]] تطبیق داده شده است.
@@ خط ۱۸: / خط ۱۸: @@
 == محتوای آیه ==
 [[پرونده:آیه نور به خط ثلث.jpg|180px|بندانگشتی|ابتدای آیه نور به خط ثلث]]
-در آیات قبل از آیه نور، از [[احکام]] و شرایع بویژه از مسئله [[عفت]] و مبارزه با فحشا سخن گفته شده است. آیه نور نیز در پیوند با این آیات نازل شده است؛<ref> طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۲۱؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۴۷۰.</ref> زیرا ضامن اجرای همه احکام الاهی مخصوصاً خویشتن‌داری جنسی، [[ایمان]] است و از این رو در آیه نور، از نور هدایت الهی یاد شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۴۷۰.</ref>
+در آیات قبل از آیه نور، از [[احکام]] و شرایع به ویژه از [[عفت]] و مبارزه با فحشا سخن گفته شده است. آیه نور نیز در پیوند با این آیات نازل شده است؛<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۲۱؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۴۷۰.</ref> زیرا ضامن اجرای همه احکام خدا مخصوصاً خویشتن‌داری جنسی، [[ایمان]] است و از این رو در آیه نور، از نور هدایت الهی یاد شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۴۷۰.</ref>
-آیه نور همراه با آیات بعدی، در مقام مقایسه میان [[مؤمنان]] (<small>که به وسیله نور [[خداوند]] هدایت یافته‌اند</small>) و کافران (<small>که دچار ظلمت‌های متراکم گشته‌اند</small>) است.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۲۰.</ref> [[مفسران]] درباره مفهوم آیه نور و معنای کلمات آن، مصادیق و مظاهر نور الاهی و نیز چگونگی اتصاف مفاد آیه به [[خداوند]] دیدگاه‌های گوناگونی ارائه داده‌ا‌ند. [[علامه طباطبایی]] بر اساس معنای اولیه و معروف کلمه نور، آن را چيزى می‌داند كه اجسام دیگر به وسيله آن ظاهر می‌‏شوند ولى خودش در ذاتش روشن و هويداست و چيز ديگرى آن را ظاهر نمی‌كند؛ یعنی نور ظاهر بالذات و مظهِر غير است. و نور در معنای ثانویه، بر هر چیزی اطلاق می‌شود که محسوسات را آشکار می‌کند؛ به همین دلیل حواس ظاهری انسان مانند شنوایی، بویایی و بساوایی، و نیز غیرمحسوساتی مانند عقل که معقولات را ظاهر می‌کند، نور خوانده‌ شده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۲۲.</ref>
+آیه نور همراه با آیات بعدی، در مقام مقایسه میان [[مؤمنان]] (<small>که به وسیله نور [[خداوند]] هدایت یافته‌اند</small>) و کافران (<small>که دچار ظلمت‌های متراکم گشته‌اند</small>) است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۲۰.</ref> [[مفسران]] درباره مفهوم آیه نور و معنای کلمات آن، مصادیق و مظاهر نور الاهی و نیز چگونگی اتصاف مفاد آیه به [[خداوند]] دیدگاه‌های گوناگونی ارائه داده‌ا‌ند. [[علامه طباطبایی]] بر اساس معنای اولیه و معروف کلمه نور، آن را چيزى می‌داند كه اجسام دیگر به وسيله آن ظاهر می‌‏شوند ولى خودش در ذاتش روشن و هويداست و چيز ديگرى آن را ظاهر نمی‌كند؛ یعنی نور ظاهر بالذات و مظهِر غير است. و نور در معنای ثانویه، بر هر چیزی اطلاق می‌شود که محسوسات را آشکار می‌کند؛ به همین دلیل حواس ظاهری انسان مانند شنوایی، بویایی و بساوایی، و نیز غیرمحسوساتی مانند عقل که معقولات را ظاهر می‌کند، نور خوانده‌ شده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۲۲.</ref>
 مفسران کلمه «نور» را در ابتدای آیه (اللَّـهُ نُورُ‌ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْ‌ضِ)، به هدایت‌کننده،<ref>طبرانی، تفسير القرآن العظيم‏، ۲۰۰۸م، ج۴، ص۴۳۳؛ بحرانی،‌ البرهان‏، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۶۶.</ref> روشن‌کننده، زینت‌بخش<ref>فحر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۳، ص۳۷۹.</ref> و هستی‌بخش<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۲۲-۱۲۳.</ref> تفسیر کرده‌اند و با توجه به دیگر آیات و روایات، [[قرآن]]،<ref>سوره مائده، آیه ۱۵؛ سوره اعراف، آیه ۱۵۷.</ref> [[ایمان]]،<ref>سوره بقره، آیه ۲۵۷.</ref> هدایت الهی،<ref>سوره انعام، آیه ۱۲۲.</ref> [[پیامبر اسلام(ص)]]،<ref>سوره احزاب، آیه ۴۶.</ref> [[امامان شیعه]]<ref>صدوق، من لا يحضره الفقيه‏، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۶۱۳، ۶۱۵.</ref> و [[علم]]<ref>ابن حیون، دعائم الإسلام‏، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۴۱۹.</ref> را از مصادیق و مظاهر آیه نور شمرده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۴۷۱-۴۷۲.</ref>
@@ خط ۲۵: / خط ۲۵: @@
 در این [[آیه]] بعد از بیان این حقیقت که [[خدا]] نور آسمان و زمین است، نور خداوند را در قالب مثال بیان می‌کند. در این مثال، نور خداوند به چراغ‌دانی تشبیه شده است که چراغی در آن است و آن چراغ در حبابی شفاف و درخشنده مانند یک ستاره قرار گرفته و با روغنی صاف و خالص از درخت [[برکت|پربرکت]] زیتون که نه شرقی و نه غربی است، افروخته شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۴۷۵-۴۷۶.</ref> [[مفسران]] در شرح و بیان این مثال، دیدگاه‌های مختلفی ارائه کرده‌اند. بعضی منظور از این تشبیه را نور هدایت و معرفت الهی که در قلوب [[مؤمنان]] افروخته شده است می‌دانند و برخی آن را به معنای [[قرآن]] که درون قلب آدمی را نورافشان می‌کند تفسیر کرده‌اند. عده‌ای این تشبیه را اشاره به شخص [[پیامبر اسلام(ص)]] می‌دانند و گروهی نیز آن را به روح اطاعت و [[تقوا]] که مایه خیر و سعادت است بر می‌گردانند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۲۲۵ـ۲۲۷؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۳، ص۳۸۶ـ۳۸۷.</ref>
-به نظر [[علامه طباطبایی]] منظور از آیه نور این است که [[خداوند]] کسانی را که در کمال [[ایمان]] باشند و نه کافران را، به سوی نور خود هدایت می‌کند. و منظور از آیه این نیست که بعضی را به سوی نورش هدایت و برخی را محروم می‌کند.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۲۶.</ref>
+به نظر [[علامه طباطبایی]] منظور از آیه نور این است که [[خداوند]] کسانی را که در کمال [[ایمان]] باشند و نه کافران را، به سوی نور خود هدایت می‌کند. و منظور از آیه این نیست که بعضی را به سوی نورش هدایت و برخی را محروم می‌کند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۲۶.</ref>
 == تطبیق آیه بر پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) ==
-در برخی از تفاسیر با استناد به [[روایات]]، آیه نور را بر [[اهل بیت پیامبر]] تطبیق داده‌اند. در این تفاسیر مشکات را بر قلب [[محمد(ص)]] یا بر [[حضرت فاطمه(س)]]، زجاجه را بر [[امام علی(ع)]] و قلب او و عبارت «نور علی نور» را بر [[امامان شیعه]] که یکی بعد از دیگری می‌آمدند و موید به نور علم و حکمت بودند، تطبیق کرده‌اند.<ref>حویزی، نورالثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۶۰۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۳، ص۳۰۶.</ref>
+در برخی از تفاسیر با استناد به [[روایات]]، آیه نور را بر [[اهل بیت پیامبر]] تطبیق داده‌اند. در این تفاسیر مشکات را بر قلب [[محمد(ص)]] یا بر [[حضرت فاطمه(س)]]، زجاجه را بر [[امام علی(ع)]] و قلب او و عبارت «نور علی نور» را بر [[امامان شیعه]] که یکی بعد از دیگری می‌آمدند و مؤید به نور علم و حکمت بودند، تطبیق کرده‌اند.<ref>حویزی، نورالثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۶۰۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۳، ص۳۰۶.</ref>
 <br />
-[[صدوق]] در کتاب [[توحید صدوق|توحید]] خود روایتی از [[امام صادق(ع)‏]] نقل می‌کند که خداوند آیه نور را مثالی برای اشاره به اهل بیت قرار داده است. در این روایت [[پیامبر(ص)]] و [[ائمه(ع)]] از ادله و آیات خدا معرفی شده‌اند، آیاتی که مردم به وسیله آن به سوی [[توحید]] و مصالح دین و شرایع اسلام و سنن و فرائض خدا هدایت می‌‏شوند.<ref>صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۱۵۷.</ref> [[علامه طباطبائی]] این روایت را از قبیل اشاره به بعضی از مصادیق و به عبارتی اشاره به افضل مصادیق آن که [[رسول خدا(ص)]] و اهل بیت اویند، می‌داند؛ و گرنه [[آیه]] شریفه شامل غیر اهل بیت(ع) مانند [[انبیاء]]، اوصیاء و اولیاء نیز می‌شود.<ref>علامه طباطبایی، المیزان فی تفیسر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۴۱.</ref>
+[[صدوق]] در کتاب [[توحید صدوق|توحید]] خود روایتی از [[امام صادق(ع)‏]] نقل می‌کند که خداوند آیه نور را مثالی برای اشاره به اهل بیت قرار داده است. در این روایت [[پیامبر(ص)]] و [[ائمه(ع)]] از ادله و آیات خدا معرفی شده‌اند، آیاتی که مردم به وسیله آن به سوی [[توحید]] و مصالح دین و شرایع اسلام و سنن و فرائض خدا هدایت می‌‏شوند.<ref>صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۱۵۷.</ref> [[علامه طباطبائی]] این روایت را از قبیل اشاره به بعضی از مصادیق و به عبارتی اشاره به افضل مصادیق آن که [[رسول خدا(ص)]] و اهل بیت اویند، می‌داند؛ و گرنه [[آیه]] شریفه شامل غیر اهل بیت(ع) مانند [[انبیاء]]، اوصیاء و اولیاء نیز می‌شود.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۴۱.</ref>
 ==تک‌نگاری‌ها==
-آثاری به شرح و تفسیر آیه نور پرداخته‌اند که از میان آنها می‌توان به [[تفسیر]] آیه نور اثر [[ملاصدرای شیرازی]] و [[مشکاة الانوار]] [[غزالی]] اشاره کرد.
+آثاری به شرح و تفسیر آیه نور پرداخته‌اند [[تفسیر]] آیه نور اثر [[ملاصدرای شیرازی]] و [[مشکاة الانوار]] [[غزالی]] از جمله آنهاست.
 == پانویس ==