پرش به محتوا

افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ نوامبر ۲۰۲۱
جز
جز (ویکی سازی)
imported>Fayaz
خط ۵۲: خط ۵۲:


==تاریخ==
==تاریخ==
داریوش اول (۴۸۶-۵۲۲پ.م) و اسکندر (۳۲۳-۳۳۶پ.م) اولین کسانی بودند که از افغانستان به عنوان دروازه ورود به [[هند]] استفاده کردند. کوشانیان تا قرن ۴ میلادی بر این سرزمین حکومت کردند. فاتحان [[اسلام|اسلامی]] در سده اول خورشیدی وارد این کشور شدند. پس از این، [[هرات]] و [[بلخ]] به دو شهر مهم در منطقه تاریخی [[خراسان قدیم|خراسان]] تبدیل شدند. چنگیز و [[تیمور گورکانی]] در قرن‌های ۶و۸ش این کشور را تصرف کردند.<ref>[https://www.infoplease.com/world/countries/afghanistan سایت «infoplease»، قسمت «afghanistan»]</ref> در بخش‌های مختلف افغانستان امروزی پس از ورود مسلمانان تا کوشانیان،‌ [[طاهریان]]، [[صفاریان]]، [[سامانیان]]، [[غزنویان]]، [[غوریان]]، [[سلجوقیان]]، [[ایلخانیان]]، [[آل کرت]]، [[تیموریان]]، بابُریان (گورکانی هند)، [[صفویان]]، [[نادر افشار]] و [[ابدالیان]] حکومت کرده‌اند.<ref>[https://www.historyfiles.co.uk/KingListsFarEast/AsiaArachosia.htm سایت historyfiles، صفحه «AsiaArachosia»]</ref> [[بلخ]]، [[هرات]]، [[بامیان]]، [[جوزجان]]، [[قندهار]]، [[تخار]]، [[بدخشان]]، [[زرنج]]، [[پوشنگ]] و [[نیمروز]] مشهورترین شهرهای باستانی افغانستان هستند.<br>
داریوش اول (۴۸۶-۵۲۲پ.م) و اسکندر (۳۲۳-۳۳۶پ.م) اولین کسانی بودند که از افغانستان به عنوان دروازه ورود به [[هند]] استفاده کردند. کوشانیان تا قرن ۴ میلادی بر این سرزمین حکومت کردند. فاتحان [[اسلام|اسلامی]] در سده اول خورشیدی وارد این کشور شدند. پس از این، [[هرات]] و [[بلخ]] به دو شهر مهم در منطقه تاریخی [[خراسان قدیم|خراسان]] تبدیل شدند. چنگیز و [[تیمور گورکانی]] در قرن‌های ۶و۸ش این کشور را تصرف کردند.<ref>[https://www.infoplease.com/world/countries/afghanistan سایت «infoplease»، قسمت «afghanistan»]</ref> در بخش‌های مختلف افغانستان امروزی حکومت‌های کوشانیان،‌ [[بنی‌امیه]]، [[طاهریان]]، [[صفاریان]]، [[سامانیان]]، [[غزنویان]]، [[غوریان]]، [[سلجوقیان]]، [[ایلخانیان]]، [[آل کرت]]، [[تیموریان]]، بابُریان (گورکانی هند)، [[صفویان]]، [[نادر افشار]] و [[ابدالیان]] حکومت کرده‌اند.<ref>[https://www.historyfiles.co.uk/KingListsFarEast/AsiaArachosia.htm سایت historyfiles، صفحه «AsiaArachosia»]</ref> [[بلخ]]، [[هرات]]، [[بامیان]]، [[جوزجان]]، [[قندهار]]، [[تخار]]، [[بدخشان]]، [[زرنج]]، [[پوشنگ]] و [[نیمروز]] مشهورترین شهرهای باستانی افغانستان هستند.<br>
در قرن نوزده میلادی، افغانستان در رقابت بین امپراتوری [[بریتانیا]] و تزار [[روسیه]] به منظور کنترل آسیای مرکزی و هند به میدان جنگ یا میدان بازی بزرگ تبدیل شد.<ref>[https://www.infoplease.com/world/countries/afghanistan سایت «infoplease»، قسمت «afghanistan»]</ref> مرزهای امروزی افغانستان در این زمان بوجود آمد.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref> شاه افغانستان، امان‌الله پس از موافقت‌نامه استقلال با انگلیس (۱۲۹۸ش/۱۹۱۹م)، تلاش کرد یک‌سری اصلاحات ساختاری در جامعه و دولت افغانستان ایجاد کند.<ref>[https://www.infoplease.com/world/countries/afghanistan سایت «infoplease»، قسمت «afghanistan»]</ref>  
در قرن نوزده میلادی، افغانستان در رقابت بین امپراتوری [[بریتانیا]] و تزار [[روسیه]] به منظور کنترل آسیای مرکزی و هند به میدان جنگ یا میدان بازی بزرگ تبدیل شد.<ref>[https://www.infoplease.com/world/countries/afghanistan سایت «infoplease»، قسمت «afghanistan»]</ref> مرزهای امروزی افغانستان در این زمان بوجود آمد.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref> شاه افغانستان، امان‌الله پس از موافقت‌نامه استقلال با انگلیس (۱۲۹۸ش/۱۹۱۹م)، تلاش کرد یک‌سری اصلاحات ساختاری در جامعه و دولت افغانستان ایجاد کند.<ref>[https://www.infoplease.com/world/countries/afghanistan سایت «infoplease»، قسمت «afghanistan»]</ref>  


در سه دهه آخر قرن بیستم، جامعه افغانستان دچار جنگ داخلی شد که به وسیله حمله نظامی و اشغال این کشور (۱۳۶۷-۱۳۵۸ش) توسط اتحاد جماهیر شوروی به‌وجود آمد.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref> پس از سقوط دولت کمونیستی (۱۳۷۱ش) و نیز، حکومت مجاهدین (۱۳۷۴-۱۳۷۱ش)، گروه [[طالبان]] یک حکومت مذهبی (۱۳۸۰-۱۳۷۴ش) را تأسیس کرد.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref> رژیم طالبان در دی (جدی) ۱۳۸۰ش پس از یک اقدام نظامی گروه متحدش، [[القاعده]]، علیه ایالات متحده، توسط نیروهای این کشور سقوط کرد. پس از آن، نیروهای ضد طالبان به یک دوره دولت انتقالی، تدوین قانون اساسی جدید و ایجاد نظام سیاسی انتخابی توافق کردند.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref><br>
در دو دهه آخر قرن بیستم و دو دهه اول قرن بیست و یکم (از ۱۳۵۸ش/۱۹۸۰م)، جامعه افغانستان دچار جنگ داخلی شد که به وسیله حمله نظامی و اشغال این کشور (۱۳۶۷-۱۳۵۸ش) توسط اتحاد جماهیر شوروی به‌وجود آمد.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref> پس از سقوط دولت کمونیستی (۱۳۷۱ش) و نیز، حکومت مجاهدین (۱۳۷۴-۱۳۷۱ش)، گروه [[طالبان]] یک حکومت مذهبی (۱۳۸۰-۱۳۷۴ش) را تأسیس کرد.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref> رژیم طالبان در دی (جدی) ۱۳۸۰ش پس از یک اقدام نظامی گروه متحدش، [[القاعده]]، علیه ایالات متحده، توسط نیروهای این کشور سقوط کرد. پس از آن، نیروهای ضد طالبان به یک دوره دولت انتقالی، تدوین قانون اساسی جدید و ایجاد نظام سیاسی انتخابی توافق کردند.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref><br>
در اخرین روزهای [[مرداد]] [[۱۴۰۰ش]]، نیروهای طالبان با درگیریهای اندک، توانستند دوباره بر کابل و بیشتر شهرهای افغانستان تسلط یابند و ساختار جدید سیاسی افغانستان را براساس امارت اسلامی برپا کرد.<ref>«طالبان وارد کاخ ریاست‌جمهوری شدند/طالبان: به زودی تشکیل امارت اسلامی افغانستان را اعلام می‌کنیم»، خبرگزاری ایسنا.</ref>
در اخرین روزهای [[مرداد]] [[۱۴۰۰ش]]، نیروهای طالبان با درگیریهای اندک، توانستند دوباره بر افغانستان تسلط یابند و ساختار جدید سیاسی افغانستان را براساس امارت اسلامی برپا کردند.<ref>«طالبان وارد کاخ ریاست‌جمهوری شدند/طالبان: به زودی تشکیل امارت اسلامی افغانستان را اعلام می‌کنیم»، خبرگزاری ایسنا.</ref>


==مردم و دین==
==مردم و دین==
کاربر ناشناس