حزب‌الله: تفاوت میان نسخه‌ها

'''حزب‌اللّه'''، به معناى گروهِ منسوب به [[خدا]]، تعبیری [[قرآن|قرآنی]] است و در [[احادیث]] نیز به آن اشاره شده است. براساس برخی روایات شیعه، مراد از حزب الله، مطیعان خدا، پیروان [[حضرت محمد(ص)|رسول]] و [[شیعیان]] [[على (ع)]] است. [[پیامبر اکرم]]، حزب [[على (ع)]] را حزب خود و حزب خود را حزب‌اللّه شمرده است.

حزب‌اللّه، به معناى گروهِ منسوب به [[خدا]]، در مقابل حزب‌الشیطان، سه بار در [[قرآن|قرآن‌کریم]] ذکر شده است. <ref> رجوع کنید به مائده: ۵۶، یک‌بار؛ مجادله: ۲۲، دو بار </ref> حزب در لغت معانى گوناگونى دارد، از جمله یاران هم عقیده و تحت امر یک فرد، گروهى که داراى یک هدف باشند، طایفه، وِرد و ذکر، جماعت، و مردم. <ref> خلیل‌بن احمد؛ ابن‌منظور، ذیل «حزب» </ref> [[راغب اصفهانی]] <ref> ذیل «حزب» </ref> «فشردگى» را نیز در معناى آن لحاظ کرده است. حزب‌اللّه در آیه ۵۶ [[سوره مائده]] به معانی‌اى تفسیر شده که با معناى لغوى آن در پیوند است، از جمله لشکر خدا، اولیاى خدا، شیعه خدا و یاران خدا.

 

به گفته اخفش (متوفى ۲۲۰ یا ۲۲۱)، حزب‌اللّه کسانی‌اند که به دین خدا در آمده‌اند و از او اطاعت می‌کنند و خدا نیز یاریشان می‌کند. <ref> رجوع کنید به طبرى؛ فخررازى، ذیل آیه؛ نیز رجوع کنید به طوسى، التبیان، ذیل آیه </ref> [[علامه طباطبائی|طباطبائى]] عبارت «فَانَّ حِزبَ اللّهِ هُمُ الغالِبون» را در این آیه به مثابه کُبرایى می‌داند که در موضع نتیجه قرار گرفته است و بنابراین، معناى آیه چنین می‌شود: کسى که ولایت خدا و رسول او و مؤمنان را بپذیرد غالب است، زیرا از حزب‌اللّه است و حزب‌اللّه هم همواره غالب است. <ref> ذیل آیه </ref> [[ابن عباس]] مراد از حزب‌اللّه را در این آیه شیعیان خدا و رسول او و نیز [[شیعیان]] [[على (ع)]] معنا کرده و غالب بودن آن‌ها را عبارت از علوّ آن‌ها نسبت به دیگر بندگان خدا دانسته است. <ref> رجوع کنید به حسکانى، ج ۱، ص ۲۴۶ </ref>

 

نقطه مقابل حزب‌اللّه در قرآن‌کریم، حزب‌الشیطان است که در آیات ۱۴ تا ۱۹ سوره مجادله وصف هایى درباره آن‌ها آمده است. در این آیات حزب‌الشیطان قومی‌اند که مغضوبین خدا را به دوستى گرفته‌اند و به [[دروغ]] بر مؤمن بودن خود سوگند یاد می‌کنند. دامنه دروغگویى آن‌ها تا آنجاست که حتى در [[قیامت]] هم سوگند دروغ می‌خورند و با این حال می‌پندارند که حق با آنهاست. آنان کسانى هستند که [[شیطان]] بر آن‌ها غلبه کرده و خدا را از یاد آن‌ها برده است.

* [[پیامبر اکرم]] حزب [[على (ع)]] را حزب خود و حزب خود را حزب‌اللّه شمرده <ref> ابن‌بابویه، ۱۳۶۳ش، ج ۲، ص ۶ </ref> و همین تعبیر را در مورد [[اهل‌بیت(ع)]] خود نیز به کار برده است. <ref> رجوع کنید به ه‌مان، ج ۱، ص ۲۹۲ </ref>

* پیامبر اکرم در شمارش خصال على علیه‌السلام فرمود على داراى خصالى است که اگر یکى از آن‌ها در کسى باشد همین فضیلت براى وى کافى است؛ از جمله اینکه حزب على علیه‌السلام حزب خداست و حزب دشمنان وى حزب‌الشیطان. <ref> همو، ۱۳۶۲ش، ج ۲، ص ۴۹۶ </ref>

* پیامبر همچنان على علیه‌السلام را ملاک شناخت حزب‌اللّه پس از خود ذکر کرده است. <ref> همو، ۱۴۱۷، ص ۴۵۰، ۵۸۳ </ref>

* على علیه‌السلام نیز، پس از توصیفى مفصّل از سیماى [[منافق|منافقان]]، آنان را با استناد به [[قرآن]]، مصداق حزب‌الشیطان شمرده <ref> رجوع کنید به نهج‌البلاغة، خطبه ۱۹۴ </ref> و در مقابل، صفاتى همچون به جاآوردن واجبات و شکیبایى در این راه، شب زنده‌دارى، ساده‌زیستى، بی‌قرارى از بیم حساب‌رسى خدا، یاد مداوم خدا و آمرزش‌خواهى از [[گناه|گناهان]] را از جمله ویژگی هاى حزب‌اللّه دانسته است. <ref> ه‌مان، خطبه ۴۵ </ref>

* [[امام حسن علیه السلام]]، پس از [[بیعت]] مردم با وى، خود را مصداق حزب‌اللّه معرفى کرد. <ref> مفید، ۱۴۰۳، ص ۳۴۹؛ طوسى، الامالى، ص ۱۲۱، ۶۹۱ </ref>

* [[امام حسین علیه السلام]] نیز وقتى به درخواست [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]] لب به سخن گشود خود را مصداق‌حزب‌اللّه خواند. <ref> احمدبن على طبرسى، ج ۲، ص ۲۲ </ref>

* [[حضرت زینب سلام الله علیها]]، پس از [[واقعه کربلا]] در معرفى [[شهدای کربلا]]، آنان را حزب‌اللّه خواند که به دست حزب‌الشیطان کشته شده‌اند. <ref> ابن‌طاووس، ص ۱۰۸ </ref>

* [[امام صادق علیه‌السلام]]، در تعلیم [[زیارت]] امام حسین علیه‌السلام به مخاطب خود آموخت که در وقت زیارت، به امام حسین گفته شود که شما از حزب‌اللّه و حزب رسول خدا و حزب اهل‌بیت رسول خدا هستید. <ref> ابن‌ قولویه، ص ۲۵۶ </ref> امام صادق علیه‌السلام خود و یاران خود را نیز حزب‌اللّه معرفى کرده است. <ref> مجلسى، ج ۴، ص ۲۵ </ref>

* بنابر روایتى از [[امام رضا علیه السلام]] در تفسیر آیه ۲۴۹ [[سوره بقره]]، [[طالوت]] به سربازانش خبر داد که آن‌ها به وسیله نهر آب امتحان خواهند شد و هر کس بیش از یک کف دست از آب آن نهر بنوشد از حزب‌اللّه نیست. <ref> قمى، ج ۱، ص ۸۲ـ۸۳ </ref>

* از دیگر مصادیق حزب‌اللّه که در احادیث آمده [[اویس قرنی|اویسِ قرنى]] است. <ref> رجوع کنید به مفید، ۱۴۱۳، ج ۱، ص ۳۱۶ </ref> همچنین از قول پیامبراکرم(ص) نقل شده است که هر کس [[سوره مجادله]] را بخواند در روز [[قیامت]] از زمره حزب‌اللّه به شمار خواهد آمد. <ref> فضل‌بن حسن طبرسى، ج ۹، ص ۳۶۹ </ref>

 

{{پانویس|اندازه=ریز|۴}}

 

{{ستون-شروع|2}}

 

* نهج‌البلاغة، چاپ صبحى صالح، بیروت، ۱۳۸۷، چاپ افست قم، بی‌تا.

* ابن‌بابویه، الامالى، قم ۱۴۱۷.

* همو، عیون اخبارالرضا، چاپ مهدى لاجوردى، قم ۱۳۶۳ش.

* همو، کتاب الخصال، چاپ علی‌اکبر غفارى، قم ۱۳۶۲ش.

* ابن‌طاووس، مقتل الحسین علیه‌السلام، المسمى باللهوف فى قتلى باالطفوف، قم، ۱۴۱۷.

* ابن ‌قولویه، کامل الزیارات، چاپ جواد قیومى، قم ۱۴۱۷.

* عبیداللّه‌بن عبداللّه حسکانى، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، چاپ محمدباقر محمودى، تهران ۱۴۱۱/۱۹۹۰.

* خلیل‌بن احمد، کتاب‌العین، چاپ مهدى مخزومى و ابراهیم سامرائى، قم ۱۴۰۵.

* حسین‌بن محمد راغب اصفهانى، المفردات فى غریب القرآن، چاپ محمد سیدکیلانى، بیروت، بی‌تا.

* طباطبائى.

* احمدبن على طبرسى، الاحتجاج، چاپ محمدباقر خرسان، نجف ۱۳۸۶/۱۹۶۶، چاپ افست قم، بی‌تا.

* فضل‌بن حسن طبرسى؛ طبرى، جامع؛ محمدبن حسن طوسى، الامالى، قم ۱۴۱۴.

* همو، التبیان فى تفسیر القرآن، چاپ احمد حبیب قصیر عاملى، بیروت، بی‌تا.

* محمدبن عمر فخررازى، التفسیر الکبیر، او، مفاتیح الغیب، بیروت ۱۴۲۱/۲۰۰۰.

* علی‌بن ابراهیم قمى، تفسیر القمى، چاپ طیب موسوى جزائرى، قم ۱۴۰۴.

* مجلسى.

* محمدبن محمد مفید، الارشاد فى معرفة حجج‌اللّه علی‌العباد، قم ۱۴۱۳.

* همو، کتاب الامالى، چاپ حسین استاد ولى و علی‌اکبر غفارى، قم ۱۴۰۳.

 

{{پایان}}