سجده: تفاوت میان نسخه‌ها

سجده به انسان اختصاص نداشته و همه موجودات و اشیاء خدا را با سجده بر او عبادت می‌کنند.<ref group="یادداشت"> أَ وَ لَمْ یرَوْا إِلی ما خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَیءٍ یتَفَیؤُا ظِلالُهُ عَنِ الْیمینِ وَ الشَّمائِلِ سُجَّداً لِلَّهِ وَ هُمْ داخِرُونَ. نحل/۴۸</ref><ref group="یادداشت"> در اعمال مسجد بزرگ کوفه می‌خوانیم: «اَنْتَ الّذی سَجَدَ لک شُعاع الشّمس»؛ تو آن خدایی هستی که شعاع شمس (خورشید)، برای تو سجده می‌کند.</ref>

سجده گاهی به عنوان عبادتی مستقل انجام می‌شود و گاهی به عنوان جزئی از [[نماز]]، [[سجده سهو]]، [[عزائم|سجده‌های قرآن]] و بسیاری از اذکار و اعمال عبادی دیگر.

تمام نمازهای واجب و مستحب در هر رکعت پس از [[رکوع]] دو سجده دارند. کیفیت انجام این دو سجده اینگونه است:

::::::هنگامی که نمازگزار پس از رکوع ایستاد و بدنش آرام گرفت می‌نشیند و پس از قرار دادن اعضای هفت گانه (پیشانی، کف دو دست، سر زانوها و سر دو انگشت بزرگ پاها) بر روی زمین ذکر سجده را در حال آرامش بدن می‌گوید. پس از آن می‌نشیند و پس از لحظاتی که بدن آرام گرفت مجددا اعضای هفت گانه را بر روی زمین قرار داده و ذکر می‌گوید، در پایان این ذکرها مجددا می‌نشیند و بقیه اعمال [[نماز]] را ادامه می‌دهد. سر برداشتن از سجده نخست و نشستن با آرامش لازم بوده و ترک عمدی آن موجب بطلان نماز است.<ref> الحدائق الناضرة، ج۸، ص۲۹۰</ref><ref> جواهر الکلام، ج۱۰، ص۱۶۸-۱۶۹.</ref>

کم و زیاد کردن عمدی یک سجده باعث باطل شدن نماز است ولی چنانچه سجده را فراموش کند و قبل از وارد شدن در رکن بعدی نماز یادش بیاید، لازم است بنشیند و سجده فراموش شده را انجام داده و نماز را از انتهای سجده ادامه دهد و پس از پایان نماز دو [[سجده سهو]] انجام می‌دهد، ولی اگر بعد از وارد شدن در رکن بعدی یادش بیاید نماز را ادامه داده و پس از پایان نماز، قضای سجده فراموش شده را به جا آورده و پس از آن دو سجده سهو انجام می‌دهد.

دو سجده از ارکان نماز بوده و با ترک عمدی یا سهوی آن نماز واجب باطل می‌شود ولی در نمازهای مستحبی چنانچه سهوا هر دو سجده را فراموش کند نماز باطل نمی‌شود و مانند فراموشی یک سجده عمل می‌کند.

ذکر خاص سجده، گفتن یک بار «سُبْحانَ رَبِّی الاَعْلیٰ وَ بِحَمْدِهِ» می‌باشد. می‌توان سه بار «سُبْحانَ اللّهِ» یا هر ذکر دیگری که حداقل به این مقدار باشد نیز گفت.

{{اصلی|مهر نماز}}

بر اساس روایات و سنت پیامبر، چیزی که بر آن سجده می‌شود باید پاک بوده و از جنس زمین یا آنچه از زمین می‌روید باشد به شرط آنکه خوردنی و پوشیدنی نباشد.<ref> [http://portal.anhar.ir/node/3202#gsc.tab=0 پورتال انهار]</ref><ref> جواهر الکلام، ج۸، ص۴۱۱-۴۱۲.</ref>

اهل سنت سجده بر فرش و زیلو را هم صحیح می‌دانند. [[وهابیت|وهابیون]] سجده شیعیان بر مُهر یا تربت را به بهانه‌هایی مانند [[شرک]]، پرستش قبر، [[تبرک]]، یا [[بدعت]] مورد هجمه قرار داده و در مکانهایی مانند [[مسجد الحرام]] و [[مسجد النبی]] با آن برخورد تندی می‌کنند.<ref> [http://hajj.ir/43/20903 سازمان حج و زیارت]</ref>

چنانچه کاغذ یا دستمال کاغذی از چوب یا گیاه (به جز پنبه و کتان) ساخته شده باشد سجده بر آن صحیح است و در غیر این صورت یا ندانستن جنس آنها جواز سجده بر آنها مورد اختلاف بین فقیهان است.<ref> جواهر الکلام، ج۸، ص۴۳۰-۴۳۲.</ref>

اگر سجده بر آنچه سجده بر آن صحیح است امکان پذیر نباشد؛ خواه به جهت در دسترس نبودن یا تقیه یا کمبود وقت یا عوارض دیگر، می‌توان بر لباس کتان یا پنبه‌ای سجده کرد و در صورت نبود آن بر هر نوع لباسی، و در صورت نبود آنها در اینکه باید بر پشت دست سجده کرد یا مواد معدنی مانند عقیق، اختلاف نظر وجود دارد.<ref> العروة الوثقی، ج۲، ص۳۹۴-۳۹۵.</ref>

==سجده بر تربت امام حسین(ع)==