کاربر ناشناس
صلوات: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Pourrezaei جز (←پانویس) |
imported>Aghaie بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''صَلَوات''' به معنای دعا و درود، ذکری خاص به زبان عربی است شامل درود بر [[پیامبر اسلام(ص)]] که [[ | '''صَلَوات''' به معنای دعا و درود، ذکری خاص به زبان عربی است شامل درود بر [[پیامبر اسلام(ص)]] که [[مسلمانان]] در [[نماز]] و نیز هنگام شنیدن یا بر زبان آوردن نام حضرت محمد(ص) ایراد می‌کنند. در باور مسلمانان صلوات هم احترام به پیامبر(ص) بوده و هم [[ثواب]] اخروی و اثرات مثبت دنیوی دارد. جز این، صلوات در فرهنگ عام مسلمانان بسیاری از کشورها جایگاه ویژه‌ای دارد و مسلمانان به مناسبت‌های مختلف مانند اظهار شادی در جشنها یا آغاز کارها از باب تیمن و تبرک صلوات می‌فرستند. | ||
==معنای لغوی و اصطلاحی== | ==معنای لغوی و اصطلاحی== | ||
صلوات جمع صلاة و صلاة از ریشه «ص ـ ل ـ و» به معنای دعا، درود، تحیت و رحمت است. «صلاة» مفرد «صلوات» به معنای نماز نیز می‌آید و گفته‌اند از آن رو که نماز شامل دعاهایی نیز هست، به آن صلاة می‌گویند و بدین سان، «صلوات» در عربی به معنای جمع به کار می‌رود و مراد از آن نمازها، دعاها یا درودها است.<ref>مجمع البحرین ج۱ ۲۶۶ </ref>به گفته لغت‌شناسان عرب، اگر از کلمه عربی «صلاة» درود و تهنیت قصد شود، بسته به کسی که آن را به کار می‌برد و کسی که برای او به کار می‌رود، به لحاظ معنوی تفاوت می‌یابد؛ برای نمونه: صلاة پیامبر بر مومنان به معنای دعا برای خیر و برکت و رستگاری آنان است، صلاة [[فرشته|فرشتگان]] برای کسی، به معنای [[استغفار]] و طلب رحمت برای او است. صلاة مومنان بر حضرت محمد(ص) نیز به معنای ثنا و یادکرد نیک از او است<ref>کتاب العین ج۷، ص۱۵۳</ref> و صلاة خدا بر [[حضرت محمد(ص)]]، به معنای نزول رحمت بر اوست و از ناحیه فرشتگان، تقاضای رحمت برای او.<ref>مجمع البحرین، ج۱، ص۲۶۶</ref> | صلوات جمع صلاة و صلاة از ریشه «ص ـ ل ـ و» به معنای دعا، درود، تحیت و رحمت است. «صلاة» مفرد «صلوات» به معنای نماز نیز می‌آید و گفته‌اند از آن رو که نماز شامل دعاهایی نیز هست، به آن صلاة می‌گویند و بدین سان، «صلوات» در عربی به معنای جمع به کار می‌رود و مراد از آن نمازها، دعاها یا درودها است.<ref>مجمع البحرین ج۱ ۲۶۶ </ref> | ||
به گفته لغت‌شناسان عرب، اگر از کلمه عربی «صلاة» درود و تهنیت قصد شود، بسته به کسی که آن را به کار می‌برد و کسی که برای او به کار می‌رود، به لحاظ معنوی تفاوت می‌یابد؛ برای نمونه: صلاة پیامبر بر مومنان به معنای دعا برای خیر و برکت و رستگاری آنان است، صلاة [[فرشته|فرشتگان]] برای کسی، به معنای [[استغفار]] و طلب رحمت برای او است. صلاة مومنان بر حضرت محمد(ص) نیز به معنای ثنا و یادکرد نیک از او است<ref>کتاب العین ج۷، ص۱۵۳</ref> و صلاة خدا بر [[حضرت محمد(ص)]]، به معنای نزول رحمت بر اوست و از ناحیه فرشتگان، تقاضای رحمت برای او.<ref>مجمع البحرین، ج۱، ص۲۶۶</ref> | |||
| خط ۸: | خط ۱۰: | ||
==تعبیرها و صیغه‌های صلوات== | ==تعبیرها و صیغه‌های صلوات== | ||
معروف‌ترین جمله نزد شیعیان برای صلوات عبارت | معروف‌ترین جمله نزد شیعیان برای صلوات عبارت «'''اللهم صل علی محمد و آل محمد'''» است. مذاهب مختلف اسلامی، در این که جمله «اللهم صلی علی محمد» بخش اصلی عبارت صلوات است، اختلافی ندارند؛ اختلاف در عباراتی است که پس از جمله می‌آورند. شیعیان بر خلاف اهل سنت، غالبا پس از این جمله، عبارت «و آل محمد» را نیز می‌افزایند و به روایات پرشماری در منابع شیعه و سنی استناد می‌کنند که بنابر آنها، صلوات کامل آن است که عبارت یاد شده را نیز داشته باشد. از جمله: بنابر روایتی، حضرت محمد(ص) به مردی که از چگونگی صلوات پرسیده بود، فرمود: «بگو" اللهم صل علی محمد و علی آل محمد کما صلیت علی آل ابراهیم انک حمید مجید اللهم بارک علی محمد و علی آل محمد کما بارکت علی ابراهیم انک حمید مجید."»<ref>الدر المنثور، ج ۵، ص۲۱۴.</ref> | ||
برخی روایت تصریح دارند که صلوات بدون عبارت | |||
برخی از [[شیعیان]] به خصوص در [[ایران]] بعد از ذکر صلوات عبارت «و عجل فرجهم»(فرج آنان را نزدیک بگردان)را می‌افزایند که مبتنی بر روایات منقول از اهل بیت(ع)است.<ref>عاملی، ۱۴۰۹، ج : ۵ ص: ۹۶</ref> | برخی روایت تصریح دارند که صلوات بدون عبارت «'''و آل محمد'''» کامل نیست.<ref>عاملی، ۷ ص: ۱۹۹.</ref> در برخی روایات اهل بیت(ع)نیز که از چگونگی صلوات سخن گفته‌اند، تاکید شده است که همراه صلوات بر پیامبر(ص)لازم است بر آل آن حضرت نیز صلوات فرستاد. از جمله در روایتی از [[امام صادق]](ع)صلوات چنین ذکر شده است: «'''صَلَوَاتُ اللَّهِ وَ صَلَوَاتُ مَلَائِکتِهِ وَ أَنْبِیائِهِ وَ رُسُلِهِ وَ جَمِیعِ خَلْقِهِ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ السَّلَامُ عَلَیهِ وَ عَلَیهِمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُه'''.»<ref>عاملی، ۷ ص: ۱۹۶.</ref>در روایتی آمده است که صلوات بر محمد(ص) صد حسنه دارد و صلوات بر او و آلش هزار حسنه.<ref>عاملی، ج : ۷ ص: ۱۹۵.</ref> | ||
برخی از [[شیعیان]] به خصوص در [[ایران]] بعد از ذکر صلوات عبارت «و عجل فرجهم»(فرج آنان را نزدیک بگردان) را می‌افزایند که مبتنی بر روایات منقول از [[اهل بیت]](ع)است.<ref>عاملی، ۱۴۰۹، ج : ۵ ص: ۹۶</ref> | |||
==اهمیت و فضیلت صلوات== | ==اهمیت و فضیلت صلوات== | ||
بنابر برخی روایات، صلوات، ذکری است که انبیای پیش از حضرت محمد(ص)بر زبان می‌آورده‌اند. به نقلی، صلوات در ترفیع درجات معنوی حضرت ابراهیم(ع)موثر بوده است.<ref>عاملی، ج : ۷ ص: ۱۹۴.</ref>از پیامبر اکرم(ص)نقل است که هر کسی بر من صلوات بفرستد، فرشتگان بر او صلوات می‌فرستند کم یا زیاد؛ به همان اندازه که او می‌فرستد.<ref>عاملی، ج : ۷ ص: ۱۹۴.</ref>بنابر برخی روایات از جمله روایتی از امام رضا(ع)صلوات گناهان را از میان می‌برد.<ref>عاملی، ج : ۷ ص: ۱۹۴.</ref> | بنابر برخی روایات، صلوات، ذکری است که انبیای پیش از حضرت محمد(ص) بر زبان می‌آورده‌اند. به نقلی، صلوات در ترفیع درجات معنوی [[حضرت ابراهیم]](ع)موثر بوده است.<ref>عاملی، ج : ۷ ص: ۱۹۴.</ref> از پیامبر اکرم(ص) نقل است که هر کسی بر من صلوات بفرستد، فرشتگان بر او صلوات می‌فرستند کم یا زیاد؛ به همان اندازه که او می‌فرستد.<ref>عاملی، ج : ۷ ص: ۱۹۴.</ref> بنابر برخی روایات از جمله روایتی از امام رضا(ع)صلوات گناهان را از میان می‌برد.<ref>عاملی، ج : ۷ ص: ۱۹۴.</ref> | ||
=== صلوات در قرآن === | === صلوات در قرآن === | ||
[[قرآن کریم]] ضمن آن که تصریح می‌کند که خدا و فرشتگانش بر پیامبر(ص) صلوات می‌فرستند، به مومنان امر می‌کند که آنان نیز از این کار تبعیت کنند: | [[قرآن کریم]] ضمن آن که تصریح می‌کند که [[خدا]] و فرشتگانش بر پیامبر(ص) صلوات می‌فرستند، به [[ایمان|مومنان]] امر می‌کند که آنان نیز از این کار تبعیت کنند: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّـهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا ﴿٥٦﴾|ترجمه=خدا و فرشتگانش بر پيامبر درود مى‌فرستند. اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، بر او درود فرستيد و به فرمانش بخوبى گردن نهيد.|سوره=[[سوره احزاب|احزاب]]|آیه=۵۶}} | ||
===صلوات در نماز=== | ===صلوات در نماز=== | ||
صلوات از ذکرهای واجب در [[نماز]] است و مسلمانان مکلّفند هر روزه در [[تشهد]] [[نمازهای یومیه]] خود ذکر صلوات را بر زبان آورند و بر [[پیامبر(ص)]] و [[آل محمد|خاندانش]] با همان ذکر ویژه درود بفرستند. بنابر روایات معتبر، ترک عمدی صلوات بر پامبر اکرم(ص)موجب ابطال نماز است.<ref>صدوق، ج | صلوات از ذکرهای واجب در [[نماز]] است و مسلمانان مکلّفند هر روزه در [[تشهد]] [[نمازهای یومیه]] خود ذکر صلوات را بر زبان آورند و بر [[پیامبر(ص)]] و [[آل محمد|خاندانش]] با همان ذکر ویژه درود بفرستند. بنابر روایات معتبر، ترک عمدی صلوات بر پامبر اکرم(ص)موجب ابطال نماز است.<ref>صدوق، ج ۲، ص۱۸۳.</ref> | ||
=== در احادیث === | === در احادیث === | ||
در منابع روایی ثواب و اثرات معنوی و مادی مثبت فراوانی برای صلوات بر شمرده شده است. در برخی منابع مهم روایی | در منابع روایی ثواب و اثرات معنوی و مادی مثبت فراوانی برای صلوات بر شمرده شده است. در برخی منابع مهم روایی ابوابی ویژه صلوات و چگونگی و چند و چون و اهمیت آن گشوده شده است. برخی دیگر از منابع روایی، به تناسب موضوعات مورد بحث خود، از اهمیت صلوات سخن گفته‌اند. در معتبرترین کتاب روایی شیعه، [[کافی]]، درباره اهمیت و فضیلت صلوات آمده است که | ||
شیخ حر | ::«هر کس بر محمّد و آل محمّد ده بار صلوات فرستد، خدا و فرشتگانش صد بار بر او درود می‌فرستند، و کسی که بر محمّد و آل محمّد صد بار صلوات فرستد خدا و فرشتگانش هزار مرتبه براو درود می‌فرستند.»<ref>کلینی، ج۲، ص۴۹۳.</ref> | ||
[[شیخ حر عاملی]]، در کتاب [[وسائل الشیعه]] و مستدرک آن، بابهایی با عناوینی همچون کیفیت صلوات،<ref>عاملی، ۷ ص: ۱۹۶.</ref> بلند گفتن صلوات<ref>عاملی، ج : ۷ ص: ۱۹۳</ref> و جز آن گشوده است. [[علامه مجلسی]] در کتاب [[بحار الانوار]] که بزرگترین مجموعه حدیثی [[شیعه]] است ۶۷ [[حدیث]] را در بابی با عنوان فضیلت صلوات بر نبی و آلش جمع آوری کرده است. <ref>بحار الانوار، ج ۹۱، ص۴۷- ۷۳</ref> | |||
در جلد اول کتاب کنز العمال از مجموعه‌های حدیثی [[اهل سنت]] نیز ۱۱۹ حدیث در باب ششم نقل کرده است که مضمون آنها صلوات و اهمیت و فضیلت آن است. | در جلد اول کتاب کنز العمال از مجموعه‌های حدیثی [[اهل سنت]] نیز ۱۱۹ حدیث در باب ششم نقل کرده است که مضمون آنها صلوات و اهمیت و فضیلت آن است. | ||
| خط ۶۹: | خط ۷۶: | ||
*پیش از نام بردن از پیامبران الهی: در برخی روایات آمده است که مستحب است وقتی نام انبیای الهی را می‌برید، پیش از ذکر درود بر آنان، بر حضرت محمد(ص)و آل او صلوات بفرستید.<ref>عاملی، ج : ۷ ص: ۱۹۹</ref> | *پیش از نام بردن از پیامبران الهی: در برخی روایات آمده است که مستحب است وقتی نام انبیای الهی را می‌برید، پیش از ذکر درود بر آنان، بر حضرت محمد(ص)و آل او صلوات بفرستید.<ref>عاملی، ج : ۷ ص: ۱۹۹</ref> | ||
*هنگام دست دادن فراموشی: برای به خاطر آوردن آنچه فراموش شده، صلوات، ذکری موثر است به شرط آن که صلوات، کامل باشد و آل محمد(ص)نیز در آن ذکر گردد.<ref>عاملی، ۷ ص: ۱۹۹</ref> | *هنگام دست دادن فراموشی: برای به خاطر آوردن آنچه فراموش شده، صلوات، ذکری موثر است به شرط آن که صلوات، کامل باشد و آل محمد(ص)نیز در آن ذکر گردد.<ref>عاملی، ۷ ص: ۱۹۹</ref> | ||
===ختم صلوات=== | ===ختم صلوات=== | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<div class="reflist4" style="height: 300px; overflow: auto; padding: 3px" > | <div class="reflist4" style="height: 300px; overflow: auto; padding: 3px" > | ||
{{پانویس|3}} | {{پانویس|اندازه=ریز|3}} | ||
</div> | </div> | ||