کاربر ناشناس
ماریه دختر شمعون: تفاوت میان نسخه‌ها
منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع بر اساس شیوه ارجاع
imported>M.bahrami بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>M.r.seifi (منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع بر اساس شیوه ارجاع) |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
{{همسران پیامبر}} | {{همسران پیامبر}} | ||
'''ماریه دختر شمعون''' (درگذشت: [[سال ۱۶ هجری قمری|۱۶ق]]) معروف به '''ماریه قبطیه'''، از همسران [[پیامبر(ص)]] که [[ابراهیم پسر پیامبر|ابراهیم]] از او زاده شد. مقوقس، حاکم [[مصر]] و اسکندریه در پاسخ به نامه پیامبر، او را به همراه هدایایی برای پیامبر فرستاد. در میان [[همسران پیامبر]]، غیر از حضرت [[خدیجه]]، ماریه تنها زنی بود که از پیامبر صاحب فرزند شد. | '''ماریه دختر شمعون''' (درگذشت: [[سال ۱۶ هجری قمری|۱۶ق]]) معروف به '''ماریه قبطیه'''، از همسران [[پیامبر(ص)]] که [[ابراهیم پسر پیامبر|ابراهیم]] از او زاده شد. مقوقس، حاکم [[مصر]] و اسکندریه در پاسخ به نامه پیامبر، او را به همراه هدایایی برای پیامبر فرستاد. در میان [[همسران پیامبر]]، غیر از حضرت [[خدیجه]]، ماریه تنها زنی بود که از پیامبر صاحب فرزند شد. | ||
==قبل از ازدواج با پیامبر== | ==قبل از ازدواج با پیامبر== | ||
ماریه دختر شمعون در روستای «حفن» در یکی از مناطق «انصنا» در [[مصر]] به دنیا آمد. در سال هفتم هجری، رسول خدا(ص) [[حاطب بن ابی بلتعه]] را به همراه نامه‌ای به سوی مقوقس حاکم مصر و اسکندریه فرستاد تا او را به اسلام دعوت کند.<ref>الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۰۷</ref> مقوقس در پاسخ به دعوت پیامبر (ص) ماریه را که از دختران ملوک مصر بود به همراه خواهرش «سیرین»<ref> تاریخ | ماریه دختر شمعون در روستای «حفن» در یکی از مناطق «انصنا» در [[مصر]] به دنیا آمد. در سال هفتم هجری، رسول خدا(ص) [[حاطب بن ابی بلتعه]] را به همراه نامه‌ای به سوی مقوقس حاکم مصر و اسکندریه فرستاد تا او را به اسلام دعوت کند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۹۰م، ج۱، ص۱۰۷</ref> مقوقس در پاسخ به دعوت پیامبر (ص) ماریه را که از دختران ملوک مصر بود به همراه خواهرش «سیرین»<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۱۱، ص۶۱۷.</ref> و به نقلی «شیرین»<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۴۴۹.</ref> و همچنین هدایای بسیار، برای رسول خدا(ص) فرستاد. مقوقس همراه این هدایا نامه‌ای نیز برای پیامبر نوشت که در بخشی از آن آمده است: «من فرستاده تو را اکرام کردم و به سوی تو، دو کنیز فرستادم که در سرزمین عظیم قبط، دارای منزلت هستند.»<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۹۰م، ج۱، ص۲۰۰.</ref> روایت شده که حاطب بن ابی بلتعه در بین راه اسلام را بر آن دو عرضه کرد و آنان [[مسلمان]] شدند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۴۴۹ </ref> | ||
==ازدواج با پیامبر== | ==ازدواج با پیامبر== | ||
پس از ورود به [[مدینه]]، رسول خدا (ص) ماریه را برای خود برگزید و سیرین را به [[حسان بن ثابت]] بخشید.<ref>تاریخ | پس از ورود به [[مدینه]]، رسول خدا (ص) ماریه را برای خود برگزید و سیرین را به [[حسان بن ثابت]] بخشید.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۱۱، ص۶۱۷</ref> نخستین منزل [[ام المؤمنین]] ماریه، خانه [[حارثة بن نعمان]] بود. او یک سال در این منزل سکونت داشت.{{مدرک}} | ||
شایستگی‌های ماریه و توجه پیامبر به او، [[حسادت]] برخی از زنان پیامبر، | شایستگی‌های ماریه و توجه پیامبر به او، [[حسادت]] برخی از زنان پیامبر، به خصوص [[عایشه دختر ابوبکر بن ابی قحافه|عایشه]] را برانگیخت.<ref>رجوع کنید به: ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۹۰م، ج۸، ص۱۷۱.</ref> | ||
ماریه، زنی پاک،<ref>تاریخ | ماریه، زنی پاک،<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۳، ص۲۲.</ref> دیندار و از زنان صالح، نیکوکار، شایسته و مورد توجه و علاقه پیامبر (ص) بود<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۷۴.</ref> و مورخان و سیره‌نگاران او را به حسن دینش ستوده‌اند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۹۰م، ج۱، ص۱۰۷.</ref> پیامبر (ص) در بیان علاقه خود به او فرمود: آنگاه که [[مصر]] را فتح کردید، با آنان به خوبی برخورد کنید، چون من داماد آنان هستم».<ref>حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۵، ص۱۳۸.</ref> | ||
==نزول آیاتی از سوره تحریم== | ==نزول آیاتی از سوره تحریم== | ||
روزی [[حفصه]] در روز مخصوص خود نزد پیامبر (ص) رفت و از ایشان اجازه خواست جهت کاری نزد پدرش برود. حضرت به او اجازه داد. پس از رفتن حفصه، آن حضرت ماریه را به خود طلبیدند. وقتی حفصه به خانه برگشت، در بسته بود و بیرون در نشست. وقتی حفصه پیامبر را با ماریه دید ناراحت شد و با پیامبر درشتی کرد. رسول خدا (ص) برای رضایت او، ماریه را بر خود [[حرام]] کرد.<ref>الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۸۲</ref> | روزی [[حفصه]] در روز مخصوص خود نزد پیامبر (ص) رفت و از ایشان اجازه خواست جهت کاری نزد پدرش برود. حضرت به او اجازه داد. پس از رفتن حفصه، آن حضرت ماریه را به خود طلبیدند. وقتی حفصه به خانه برگشت، در بسته بود و بیرون در نشست. وقتی حفصه پیامبر را با ماریه دید ناراحت شد و با پیامبر درشتی کرد. رسول خدا (ص) برای رضایت او، ماریه را بر خود [[حرام]] کرد.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۹۰م، ج۸، ص۱۸۲</ref> | ||
در این هنگام آیات اول سوره تحریم نازل شد: | در این هنگام آیات اول سوره تحریم نازل شد: | ||
:::«یا أَیهَا النَّبِی لِمَ تُحَرِّ‌مُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَک تَبْتَغِی مَرْ‌ضَاتَ أَزْوَاجِک ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّ‌حِیمٌ» | :::«یا أَیهَا النَّبِی لِمَ تُحَرِّ‌مُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَک تَبْتَغِی مَرْ‌ضَاتَ أَزْوَاجِک ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّ‌حِیمٌ» | ||
:::«ای پیامبر، چرا برای خشنودی همسرانت، آنچه را خدا برای تو حلال گردانیده حرام می‌کنی؟ خدا[ست که] آمرزنده مهربان است.»<ref>تحریم، ۱</ref> | :::«ای پیامبر، چرا برای خشنودی همسرانت، آنچه را خدا برای تو حلال گردانیده حرام می‌کنی؟ خدا[ست که] آمرزنده مهربان است.»<ref>سوره تحریم، آیه ۱</ref> | ||
در نهایت، ماریه نزد رسول خدا(ص) ماند، اما توجه پیامبر به وی همچنان ناراحتی برخی زنان پیامبر (ص) را در پی داشت. این وضعیت با اعلان بارداری ماریه تشدید شد. از این رو پیامبر خدا (ص) ماریه را از [[مدینه]] خارج و در بخش بالای مدینه در نخلستان کوچکی به نام عالیه که در [[غزوه بنی نضیر]] به ایشان رسیده بود (و امروزه به [[مشربه ام ابراهیم]] معروف است) مسکن داد و برای دیدنش به آنجا می‌رفت.<ref> | در نهایت، ماریه نزد رسول خدا(ص) ماند، اما توجه پیامبر به وی همچنان ناراحتی برخی زنان پیامبر (ص) را در پی داشت. این وضعیت با اعلان بارداری ماریه تشدید شد. از این رو پیامبر خدا (ص) ماریه را از [[مدینه]] خارج و در بخش بالای مدینه در نخلستان کوچکی به نام عالیه که در [[غزوه بنی نضیر]] به ایشان رسیده بود (و امروزه به [[مشربه ام ابراهیم]] معروف است) مسکن داد و برای دیدنش به آنجا می‌رفت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۹۰م، ج۱، ص۱۰۷</ref> | ||
اکنون این محل به صورت قبرستانی مخروبه است و قبر [[نجمه مادر امام رضا|نجمه مادر امام رضا(ع)]] و جمعی از امام‌زادگان و دوستداران [[اهل بیت]] (ع) در آنجاست. از آنجا که ایرانیان گاهی برای زیارت به آنجا می‌رفتند در سال‌های اخیر دیوارهای بلندی بر گرد آن ساخته شده و اجازه بازدید از آن را نمی‌دهند.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/6527/75474 | اکنون این محل به صورت قبرستانی مخروبه است و قبر [[نجمه مادر امام رضا|نجمه مادر امام رضا(ع)]] و جمعی از امام‌زادگان و دوستداران [[اهل بیت]] (ع) در آنجاست. از آنجا که ایرانیان گاهی برای زیارت به آنجا می‌رفتند در سال‌های اخیر دیوارهای بلندی بر گرد آن ساخته شده و اجازه بازدید از آن را نمی‌دهند.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/6527/75474 «ماریه همسر پیامبر (ص) مادر ابراهیم».]</ref> | ||
==تولد ابراهیم== | ==تولد ابراهیم== | ||
{{اصلی|ابراهیم پسر پیامبر}} | {{اصلی|ابراهیم پسر پیامبر}} | ||
گفته‌اند که ماریه تنها زنی جز خدیجه بود که برای پیامبر اکرم(ص) فرزند آورد.<ref> | گفته‌اند که ماریه تنها زنی جز خدیجه بود که برای پیامبر اکرم(ص) فرزند آورد.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۵۰.</ref> مدتی پس از استقرار ماریه در منزل جدید، ابراهیم فرزند رسول خدا (ص) در [[ذیحجه]] سال هشتم هجری به دنیا آمد و [[جبرئیل]] نازل شد و حضرت را با عنوان «اباابراهیم» سلام داد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۴۵۰</ref> نقل است که بعد از تولد ابراهیم، پیامبر شاد شد و او را به عایشه نشان داد و فرمود: «ببین چقدر این بچه شبیه من است!»<ref>نک: بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۴۵۰.</ref> | ||
ابراهیم در [[۱۸ رجب]] [[سال دهم هجری]]، در سن ۱۸ ماهگی از دنیا رفت و در [[بقیع]] دفن شد. پیامبر(ص) در غم او اندوهگین شد و فرمود: «این غم، اشک را جاری می‌کند و قلب را اندوهناک؛ و من چیزی نمی‌گویم که باعث خشم پرورگار گردد.» | ابراهیم در [[۱۸ رجب]] [[سال دهم هجری]]، در سن ۱۸ ماهگی از دنیا رفت و در [[بقیع]] دفن شد. پیامبر(ص) در غم او اندوهگین شد و فرمود: «این غم، اشک را جاری می‌کند و قلب را اندوهناک؛ و من چیزی نمی‌گویم که باعث خشم پرورگار گردد.»<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۱۴-۱۱۵.</ref> | ||
==ماجرای افک== | ==ماجرای افک== | ||
{{اصلی|حادثه افک}} | {{اصلی|حادثه افک}} | ||
ماجرای افک به ماجرایی در تاریخ صدر اسلام گفته می‌شود که بخشی از آیات سوره نور (آیات ۱۱ تا ۲۶) بدان اشاره دارد. برخی از روایاتی که درباره [[شان نزول]] این آیات نقل شده، مصداق آیات را عایشه می‌داند و بنا بر برخی دیگر از روایات، فردی که به او تهمت زده شد، ماریه قبطیه بود. | ماجرای افک به ماجرایی در تاریخ صدر اسلام گفته می‌شود که بخشی از آیات سوره نور (آیات ۱۱ تا ۲۶) بدان اشاره دارد. برخی از روایاتی که درباره [[شان نزول]] این آیات نقل شده، مصداق آیات را عایشه می‌داند<ref>فخررازی، التفسیر الکبیر، داراحیاء التراث العربی، ج۲۳، ص ۱۷۳</ref> و بنا بر برخی دیگر از روایات، فردی که به او تهمت زده شد، ماریه قبطیه بود.<ref>قمی، تفسیر قمی، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص ۹۹.</ref> | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
ماریه، پنج سال بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) در [[محرم]] سال ۱۶ هجری درگذشت و در بقیع دفن شد.<ref>تاریخ | ماریه، پنج سال بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) در [[محرم]] سال ۱۶ هجری درگذشت و در بقیع دفن شد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۱۱، ص۶۱۸</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۰: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ابن سعد، محمد | * «ماریه همسر پیامبر (ص) مادر ابراهیم»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه علمیه، تاریخ بازدید: ۱۶ بهمن ۱۳۹۶. | ||
* ابن کثیر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق. | * ابن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق: محمد عبدالقادر عطاء، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۰م. | ||
* ابن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق: محمد عبدالقادر عطاء، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ دوم، ۱۴۱۸ق. | |||
* ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، تحقیق علی محمد بجاوی، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۲ق. | |||
* ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق. | |||
* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: سهیل زکار وریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۹۹۶م. | * بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: سهیل زکار وریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۹۹۶م. | ||
* حموی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵م. | * حموی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵م. | ||
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۳۷۸ق. | * طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۳۷۸ق. | ||
* فخررازی، محمدبن عمر قرشی طبرستانی، التفسیر الکبیر، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی‌تا. | |||
* قمی، علی ابن ابراهیم، تفسیر قمی، قم، درالکتاب، ۱۳۶۷ش. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||