حد شرعی: تفاوت میان نسخه‌ها
←اجرای حدود در عصر غیبت
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
بنابر فقه [[شیعه]] اجرای حدود از اختیارات امام معصوم است و در این‌که این مسئولیت در زمان نبودن امام بر عهده چه کسی است اختلاف نظر وجود دارد. درباره اجرای حدود در غیبت امام معصوم چهار نظریه وجود دارد: | بنابر فقه [[شیعه]] اجرای حدود از اختیارات امام معصوم است و در این‌که این مسئولیت در زمان نبودن امام بر عهده چه کسی است اختلاف نظر وجود دارد. درباره اجرای حدود در غیبت امام معصوم چهار نظریه وجود دارد: | ||
* فقیهانی مانند [[شیخ طوسی]]<ref>شیخ طوسی، النهایة في مجرد الفقه و الفتاوی، دارالکتاب، ص۳۰۰-۳۰۱.</ref>، [[ابن ادریس حلی|ابن ادریس]]<ref>ابن ادریس حلی، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۲۴.</ref>، [[سید احمد خوانساری]]<ref>خوانساری، جامع المدارک، ۱۳۶۴ش، ج۵، ص۴۱۱.</ref> اجرای حدود را از اختیارات اختصاصی [[معصوم]] دانسته و اجرای آن در زمان [[غیبت امام دوازدهم|غیبت]] را به هیچ وجه جایز نمی‌دانند. [[علامه حلی]] نیز در کتاب [[شرایع الاسلام]] نظری مشابه دارد هر چند در کتاب‌های دیگرش [[فقیه]] [[جامع‌الشرایط]] را در این زمینه دارای صلاحیت می‌داند.<ref>ر.ک: علامه حلی، تبصره المتعلمین فی احکام دین، ۱۳۶۸ش، ص۱۱۴-۱۱۵؛ علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۴۶۳؛ علامه حلی، تذکره الفقها، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۴۴۵.</ref> | * فقیهانی مانند [[شیخ طوسی]]<ref>شیخ طوسی، النهایة في مجرد الفقه و الفتاوی، دارالکتاب، ص۳۰۰-۳۰۱.</ref>، [[ابن ادریس حلی|ابن ادریس]]<ref>ابن ادریس حلی، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۲۴.</ref>، [[سید احمد خوانساری]]<ref>خوانساری، جامع المدارک، ۱۳۶۴ش، ج۵، ص۴۱۱.</ref> اجرای حدود را از اختیارات اختصاصی [[معصوم]] دانسته و اجرای آن در زمان [[غیبت امام دوازدهم|غیبت]] را به هیچ وجه جایز نمی‌دانند. [[علامه حلی]] نیز در کتاب [[شرایع الاسلام]] نظری مشابه دارد هر چند در کتاب‌های دیگرش [[فقیه]] [[جامع‌الشرایط]] را در این زمینه دارای صلاحیت می‌داند.<ref>ر.ک: علامه حلی، تبصره المتعلمین فی احکام دین، ۱۳۶۸ش، ص۱۱۴-۱۱۵؛ علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۴۶۳؛ علامه حلی، تذکره الفقها، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۴۴۵.</ref> | ||
*گروه دیگر اجرای حدود در عصر [[غیبت امام دوازدهم|غیبت]] را به طور مطلق و بدون هیچ قید و شرطی توسط فقیه | *گروه دیگر اجرای حدود در عصر [[غیبت امام دوازدهم|غیبت]] را به طور مطلق و بدون هیچ قید و شرطی توسط [[فقیه جامع‌الشرائط]] جایز می‌دانند حتی اگر وقوع جرم با علم [[قاضی]] ثابت شده باشد. برخی از صاحبان این نظریه عبارتند از: [[شیخ مفید]]<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۸۱۰.</ref> [[ سید ابوالقاسم خویی |سید ابوالقاسم خوئی]]<ref>خوئی، مبانی تکملة‌المنهاج، موسسه احیاء آثار الامام الخویی، ج۱، ص ۲۷۳.</ref>، [[شهید اول]]<ref>شهید الاول، الدروس الشرعية في فقه الإمامية، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۴۷؛ شهید اول، اللمعة الدمشقية، ۱۴۱۰ق، ص۸۴.</ref>،[[امام خمینی]]<ref>امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۸۲-۴۸۳.</ref>، [[ابن فهد حلی]]<ref>ابن فهد حلی، المهذب البارع في شرح المختصر النافع، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۲۸. </ref>، [[محمدحسن نجفی]] نویسنده کتاب [[جواهر الکلام]] نیز پس از بررسی مساله از دیدگاه [[فقیهان]] مختلف، این نظریه را انتخاب کرده و ادعا کرده که توافق و [[اجماع]] عالمان [[شیعه]] نیز همین سخن است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ق، ج۲۱، ص۳۹۶.</ref> | ||
* عده‌ای دیگر مانند [[میرزای قمی]] اجرای حدود در زمان [[غیبت امام دوازدهم|غیبت]] را جایز نمی‌دانند ومعتقدند که باید تعزیر جایگزین آن شود.<ref>میرزای قمی، جامع الشتات فی اجوبه سوالات، ۱۳۷۱، ج۱، ص۳۹۵.</ref> | * عده‌ای دیگر مانند [[میرزای قمی]] اجرای حدود در زمان [[غیبت امام دوازدهم|غیبت]] را جایز نمی‌دانند ومعتقدند که باید تعزیر جایگزین آن شود.<ref>میرزای قمی، جامع الشتات فی اجوبه سوالات، ۱۳۷۱، ج۱، ص۳۹۵.</ref> | ||
*برخی مانند [[یوسف صانعی]]، اجرای حدود در زمان غیبت را جایز می‌دانند مشروط بر آن‌که جرم از راه‌های خاص شرعی {{یادداشت|راه‌های شرعی اثبات جرایم حدی عبارتند از:۱- چهار مرتبه اقرار ناشی از وجدان دینی و با کمال رضایت و اختیار؛۲- شهادت چهار شاهد عادل با شرایط خاص.(صانعی، استفتاآت قضایی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۲.)}} محرز شود.<ref>صانعی، استفتاآت قضایی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۲و۹۴.</ref> | *برخی مانند [[یوسف صانعی]]، اجرای حدود در زمان غیبت را جایز می‌دانند مشروط بر آن‌که جرم از راه‌های خاص شرعی {{یادداشت|راه‌های شرعی اثبات جرایم حدی عبارتند از:۱- چهار مرتبه اقرار ناشی از وجدان دینی و با کمال رضایت و اختیار؛۲- شهادت چهار شاهد عادل با شرایط خاص.(صانعی، استفتاآت قضایی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۲.)}} محرز شود.<ref>صانعی، استفتاآت قضایی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۲و۹۴.</ref> | ||