پرش به محتوا

نماز میت: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
تمیزکاری
جز (←‏نماز یا دعا؟: تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۲: خط ۲:
'''نماز مَیّت''' از [[نمازهای واجب]] است که بر جنازۀ [[مسلمانان]]  خوانده می‌شود. نماز میت پنج [[تکبیر]] دارد و پس از هر تکبیر، جز آخرین تکبیر، [[دعا]] و ذکرهای خاصی خوانده می‌شود. این نماز باید ایستاده خوانده شود.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیه، ج۱، ص۴۲۵.</ref>
'''نماز مَیّت''' از [[نمازهای واجب]] است که بر جنازۀ [[مسلمانان]]  خوانده می‌شود. نماز میت پنج [[تکبیر]] دارد و پس از هر تکبیر، جز آخرین تکبیر، [[دعا]] و ذکرهای خاصی خوانده می‌شود. این نماز باید ایستاده خوانده شود.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیه، ج۱، ص۴۲۵.</ref>


نماز میت، خواندن سوره حمد و فاتحه<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۷۲.</ref> [[رکوع]]، [[سجده|سجود]]، [[تشهد]] و [[سلام (نماز)|سلام]]<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۷۵؛ شهید ثانی، الروضة البهیه، ج۱، ص۴۲۹.</ref> ندارد و برای خواندن آن نیازی به [[وضو]]، [[غسل]]، [[تیمم]] یا [[طهارت|پاکی]] بدن نیست هرچند رعایت شرایط سایر نمازهای واجب بهتر است.
برای خواندن آن نیازی به [[وضو]]، [[غسل]]، [[تیمم]] یا [[طهارت|پاکی]] بدن نیست هرچند رعایت شرایط سایر نمازهای واجب بهتر است.


این نماز را می‌توان به [[نماز جماعت|جماعت]] خواند، اما مأموم هم باید تکبیرها و دعاها را بخواند.
این نماز را می‌توان به [[نماز جماعت|جماعت]] خواند، اما مأموم هم باید تکبیرها و دعاها را بخواند.


==نماز یا دعا؟==
==نماز یا دعا؟==
نماز میت، به دعاهایی و تکبیرهایی گفته می‌شود که واجب است مسلمانان پس از غسل و [[کفن]] و قبل از [[دفن]] بر جنازه مسلمان بخوانند. در منابع فقهی آمده است که در نماز میت طهارت بدن و لباس نمازگرار شرط نیست<ref>برای نمونه نگاه کنید به: سیستانی، رساله توضیح المسائل، ص۵۸۵.</ref> چراکه نماز میت در حقیقت نماز نیست بلکه دعای برای میت است و اگر حقیقتاً نماز می‌بود هر آنچه مانند طهارت، رکوع و... که در نمازهای دیگر شرط است می‌بایست در آن هم شرط باشد.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۴۲۷، پاورقی ش۳.</ref>
نماز میت، به دعاهایی و تکبیرهایی گفته می‌شود که واجب است مسلمانان پس از غسل و [[کفن]] و قبل از [[دفن]] بر جنازه مسلمان بخوانند. در منابع فقهی آمده است که در نماز میت طهارت شرط نیست<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۶۰.</ref> و [[سلام (نماز)|سلام]] هم ندارد<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۷۵؛ شهید ثانی، الروضة البهیه، ج۱، ص۴۲۹.</ref> چراکه نماز میت در حقیقت نماز نیست بلکه دعای برای میت است و اگر حقیقتاً نماز می‌بود، می‌بایست هر آنچه مانند طهارت، رکوع و... که در نمازهای دیگر شرط است در آن هم شرط باشد.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۴۲۷، پاورقی ش۳.</ref>


==چگونگی==
==چگونگی==
[[پرونده:نماز بر جنازه آيت الله هاشمی شاهرودی.jpg|بندانگشتی|[[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت الله خامنه‌ای]] رهبر [[جمهوری اسلامی ایران]] در حال خواندن نماز میت بر جنازه [[سید محمود هاشمی شاهرودی|آیت الله شاهرودی]] در سال ۱۳۹۷ش]]
[[پرونده:نماز بر جنازه آيت الله هاشمی شاهرودی.jpg|بندانگشتی|[[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت الله خامنه‌ای]] رهبر [[جمهوری اسلامی ایران]] در حال خواندن نماز میت بر جنازه [[سید محمود هاشمی شاهرودی|آیت الله شاهرودی]] در سال ۱۳۹۷ش]]
جنازه میت را رو به [[قبله]] قرار می‌دهند به گونه‌ای که سر میت در سمت راست و پاهایش در سمت چپ نمازگزار قرار گیرد.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیه، ج۱، ص۴۲۶.</ref> نمازگزار پس از نیت نماز میت پنج تکبیر می‌گوید که پس از هر یک از چهار تکبیر اول دعاهای خاصی خوانده شده و با تکبیر پنجم نماز پایان می‌یابد.<ref>نگاه کنید به: شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۲-۱۱۳.</ref> گفته شده است که اگر میت [[منافق]] باشد پس از تکبیر چهارم نماز پایان می‌یابد<ref>شهید ثانی، الرضه البهیه، ج۱، ص۴۲۹.</ref> چرا که [[امام صادق(ع)]] نقل کرده<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۱۷.</ref>  [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم|پیامبر]] در نمازی که بر منافقی خواند پس از تکبیر چهارم نماز را تمام کرد.
جنازه میت را رو به [[قبله]] قرار می‌دهند به گونه‌ای که سر میت در سمت راست و پاهایش در سمت چپ نمازگزار قرار گیرد.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیه، ج۱، ص۴۲۶.</ref> نمازگزار پس از نیت نماز میت پنج تکبیر می‌گوید که پس از هر یک از چهار تکبیر اول دعاهای خاصی خوانده شده و با تکبیر پنجم نماز پایان می‌یابد.<ref>نگاه کنید به: شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۲-۱۱۳.</ref> گفته شده است که اگر میت [[منافق]] باشد پس از تکبیر چهارم نماز پایان می‌یابد<ref>شهید ثانی، الرضه البهیه، ج۱، ص۴۲۹.</ref> چرا که [[امام صادق(ع)]] نقل کرده<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۱۷.</ref>  [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم|پیامبر]] در نمازی که بر منافقی خواند پس از تکبیر چهارم نماز را تمام کرد و برای او دعا نکرد.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۷۲</ref>


پس از تکبیر اول [[شهادتین]]، پس از تکبیر دوم [[صلوات]]، پس از تکبیر سوم طلب مغفرت برای [[مؤمن|مؤمنان]] و مسلمانان و پس از تکبیر چهارم طلب آمرزش برای فردی که برای او نماز میت می‌خواند.<ref>شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۳؛ شهید ثانی، الروضة البهیه، ج۱، ص۴۲۸.</ref>  
پس از تکبیر اول [[شهادتین]]، پس از تکبیر دوم [[صلوات]]، پس از تکبیر سوم طلب مغفرت برای [[مؤمن|مؤمنان]] و مسلمانان و پس از تکبیر چهارم طلب آمرزش برای فردی که برای او نماز میت می‌خواند.<ref>شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۳؛ شهید ثانی، الروضة البهیه، ج۱، ص۴۲۸.</ref>  
خط ۴۶: خط ۴۶:
برخی از احکام نماز میت عبارتند از:
برخی از احکام نماز میت عبارتند از:
* نماز میت، [[واجب کفایی]] است از این‌رو اگر کسی آن را خواند، [[واجب|وجوبش]] از دیگران ساقط می‌شود.
* نماز میت، [[واجب کفایی]] است از این‌رو اگر کسی آن را خواند، [[واجب|وجوبش]] از دیگران ساقط می‌شود.
* به گفته برخی فقیهان خواندن چند بر یک میت مکروه است هرچند آیت الله سیستانی این مطلب را ثابت ندانسته و خواندن چندین نماز بر میتی که از اهل علم و تقوا باشد را جایز می‌دانند.<ref>سیستانی، رساله توضیح المسائل، مسأله۵۹۵.</ref>   
* به گفته صاحب جواهر از نظر مشهور فقیهان خواندن چند نماز بر یک میت مکروه است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۱۰۰.</ref> هرچند [[آیت الله سیستانی]] از مراجع تقلید این مطلب را ثابت ندانسته و خواندن چندین نماز بر میتی که از اهل علم و تقوا باشد را جایز می‌داند.<ref>سیستانی، رساله توضیح المسائل، مسأله۵۹۵.</ref>   
* نماز میت را می‌توان به جماعت خواند ولی مأموم باید تکبیرها و دعاها را خودش بخواند.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیه، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۰۵.</ref>
* نماز میت را می‌توان به جماعت خواند ولی مأموم باید تکبیرها و دعاها را خودش بخواند.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیه، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۰۵.</ref>
* نماز میت بر مسلمانی که به سن شش سالگی رسیده باشد واجب است و بر جنازه [[کافر]] و [[ناصبی]] نماز گزارده نمی‌شود.<ref>شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۱.</ref>  
* نماز میت بر مسلمانی که به سن شش سالگی رسیده باشد واجب است و بر جنازه [[کافر]] و [[ناصبی]] نماز گزارده نمی‌شود.<ref>شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۱.</ref>  
* در نماز میت، [[طهارت]] ([[وضو]] یا [[غسل|غُسل]] یا [[تیمم]]) یا [[پاک|پاکی]] بدن و لباس نمازگزار یا بیرون آوردن کفش از پا لازم نیست.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: سیستانی، رساله توضیح المسائل، مسأله۵۸۵.</ref> به گفته شهید ثانی شرط نبودن طهارت از حدث اجماعی است.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیه، ج۱، ص۴۲۹.</ref>
* در نماز میت، [[طهارت]] از [[حدث اکبر]] و [[حدث اصغر]] لازم نیست.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۶۰.</ref>
* نماز میت باید پس از غسل و کفن و قبل از دفن میت خوانده شود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: سیستانی، رساله توضیح المسائل، مسأله۵۸۴.</ref> اگر بر مسلمانی نماز نخواندند و او را دفن کردند، نمی‌توان او را نبش قبر کرد بلکه بر قبر او نماز گزارده می‌شود.
* نماز میت باید پس از غسل و کفن و قبل از دفن میت خوانده شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۶۸.</ref> اگر مسلمانی را بدون نماز دفن کردند، نمی‌توان او را نبش قبر کرد بلکه باید بر قبرش نماز خواند.
*امام جماعت برابر وسط جنازه مرد و سینه زن بایستد.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۶۴.</ref>
*بنا به گفته صاحب جواهر فتوای مشهور فقیهان امام جماعت برابر وسط جنازه مرد و سینه زن بایستد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۷۳.</ref>
*بر چند میت می‌توان با هم یک نماز خواند<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۶۷.</ref>
*بر چند میت می‌توان با هم یک نماز خواند.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۶۷.</ref>
* خواندن نماز میت به جز [[مسجد الحرام]] در دیگر مساجد مکروه است.{{مدرک}}
* خواندن نماز میت در مساجد مکروه است. برخی از فقیهان مسجد الحرام را از این حکم استثنا کرده‌ اما برخی دیگر آن را نپذیرفته‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۹۸-۹۹.</ref>
==نمازهای تاریخی==
==نمازهای تاریخی==
* [[حضرت زهرا]](س) و [[حضرت علی(ع)]] [[وصیت]] کرده بودند شبانه دفن شده و مردم برای نماز بر آنها خبردار نشوند.
* [[حضرت زهرا]](س) و [[حضرت علی(ع)]] [[وصیت]] کرده بودند شبانه دفن شده و مردم برای نماز بر آنها خبردار نشوند.
خط ۷۶: خط ۷۶:
* علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکر الفقهاء، قم، مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام، ۱۴۱۴ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکر الفقهاء، قم، مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام، ۱۴۱۴ق.
* شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، حاشیه محمد کلانتر، قم، کتابفروشی داوری، ۱۴۱۰ق.
* شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، حاشیه محمد کلانتر، قم، کتابفروشی داوری، ۱۴۱۰ق.
* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، تصحیح: عباس قوچانی و علی آخوندی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق.
{{مرگ در اسلام}}
{{مرگ در اسلام}}
[[ar:صلاة الميت]]
[[ar:صلاة الميت]]