پرش به محتوا

علویان (ترکیه): تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ آوریل ۲۰۱۸
جز
ویکی سازی
جز (ویکی‌سازی)
جز (ویکی سازی)
خط ۴۸: خط ۴۸:


===علویان در دوره حکومت عثمانی===
===علویان در دوره حکومت عثمانی===
عثمانی‎ها برای تقویت حکومت خود و برای وحدت بخشیدن به جامعه‎ای که از اقوام متنوع و مذاهب متعددی تشکیل شده بود، به رهبران صوفی که از نفوذ بالایی در میان مردم برخوردار بودند، متوسل شدند.<ref>مهدی جمالی فر، مقدمه‎ای بر شناخت جامعه علویان ترکیه، ص۲۵.</ref> در همین راستا آنان روابط گرمی با پیروان علویان [[بکتاشیه]] و دراویش این فرقه که در آن دوره  تنها مکتب صوفی‏‎گرایانه‎ای بیش نبود، برقرار کردند. این روابط به گونه‎ای بود که طبق برخی گزارش‎ها، هسته اصلی ارتش عثمانی‎ با نام قشون «ینی‎چری»، در سال ۱۳۶۳ میلادی در خانقاه بکتاشیه بنیان نهاده شد.<ref>نوری دونمز، علویان ترکیه، ص۱۹.</ref><ref>مهدی جمالی فر، مقدمه‎ای بر شناخت جامعه علویان ترکیه، ص۲۷.</ref>
عثمانی‎ها برای تقویت حکومت خود و برای وحدت بخشیدن به جامعه‎ای که از اقوام متنوع و مذاهب متعددی تشکیل شده بود، به رهبران صوفی که از نفوذ بالایی در میان مردم برخوردار بودند، متوسل شدند.<ref>مهدی جمالی فر، مقدمه‎ای بر شناخت جامعه علویان ترکیه، ص۲۵.</ref> در همین راستا آنان روابط گرمی با پیروان علویان [[بکتاشیه]] و دراویش این فرقه که در آن دوره  تنها مکتب صوفی‏‎گرایانه‎ای بیش نبود، برقرار کردند. این روابط به گونه‎ای بود که طبق برخی گزارش‎ها، هسته اصلی ارتش عثمانی‎ با نام قشون «ینی‎چری»، در سال ۱۳۶۳ میلادی در [[خانقاه]] بکتاشیه بنیان نهاده شد.<ref>نوری دونمز، علویان ترکیه، ص۱۹.</ref><ref>مهدی جمالی فر، مقدمه‎ای بر شناخت جامعه علویان ترکیه، ص۲۷.</ref>


از سوی دیگر گروهی از علویان غیر بکتاشی به طریقت شیخ [[صفی الدین اردبیلی]] ـ که در قرن ۱۳ میلادی در [[اردبیل]] شکل گرفته بود ـ علاقه‎مند شدند. این علاقه تا بدانجا رسید که در قرن ۱۵ میلادی مذهب علوی در آناتولی به شدت رواج یافت. گسترش علوی‎گری در قلمرو حکومت عثمانی همزمان با ظهور [[صفویه]] در سال ۱۵۰۱ میلادی در [[تبریز |تبریز]]، زنگ خطری برای دولت عثمانی بود. به این دلیل که علویان آناتولی به سبب ارتباط قلبی با شیخ صفی‎الدین اردبیلی و صفویان، رؤیای تشکیل دولت علوی را در سر می‎گذراندند. این رؤیا با اعلام حکومت صفویه در سال ۱۵۰۱ میلادی توسط [[شاه اسماعیل صفوی]] در [[تبریز]] به حقیقت به پیوست.<ref>نوری دونمز، علویان ترکیه، ص۱۹.</ref>
از سوی دیگر گروهی از علویان غیر بکتاشی به طریقت شیخ [[صفی الدین اردبیلی]] ـ که در قرن ۱۳ میلادی در [[اردبیل]] شکل گرفته بود ـ علاقه‎مند شدند. این علاقه تا بدانجا رسید که در قرن ۱۵ میلادی مذهب علوی در آناتولی به شدت رواج یافت. گسترش علوی‎گری در قلمرو حکومت عثمانی همزمان با ظهور [[صفویه]] در سال ۱۵۰۱ میلادی در [[تبریز |تبریز]]، زنگ خطری برای دولت عثمانی بود. به این دلیل که علویان آناتولی به سبب ارتباط قلبی با شیخ صفی‎الدین اردبیلی و صفویان، رؤیای تشکیل دولت علوی را در سر می‎گذراندند. این رؤیا با اعلام حکومت صفویه در سال ۱۵۰۱ میلادی توسط [[شاه اسماعیل صفوی]] در [[تبریز]] به حقیقت به پیوست.<ref>نوری دونمز، علویان ترکیه، ص۱۹.</ref>




بایزید دوم سلطان وقت عثمانی در ابتدا برای کاهش نفوذ و محبوبیت [[شاه اسماعیل صفوی|شاه اسماعیل]] و دراویش [[اردبیل |اردبیل]] در میان مردم، سیاست تطمیع و تهدید را در پیش گرفت؛ از یک سو برای  جذب آنان به احیاء خانقاه‎ها و مقابر بزرگان اهل سنت پرداخت و از سویی دیگر علویانی را که برای [[زیارت]] شیخ صفی‎الدین اردبیلی به [[ایران]] می‎رفتند، مجازات نموده و آنان را به کرن و مدان (یونان) تبعید می‎کرد. حکومت عثمانی با این اقدامات نشان داد که دولتی [[سنی]] مذهب است.<ref>نوری دونمز، علویان ترکیه، ص۲۰.</ref>
بایزید دوم سلطان وقت عثمانی در ابتدا برای کاهش نفوذ و محبوبیت [[شاه اسماعیل صفوی|شاه اسماعیل]] و دراویش [[اردبیل |اردبیل]] در میان مردم، سیاست تطمیع و تهدید را در پیش گرفت؛ از یک سو برای  جذب آنان به احیاء [[خانقاه‎]]ها و مقابر بزرگان اهل سنت پرداخت و از سویی دیگر علویانی را که برای [[زیارت]] شیخ صفی‎الدین اردبیلی به [[ایران]] می‎رفتند، مجازات نموده و آنان را به کرن و مدان (یونان) تبعید می‎کرد. حکومت عثمانی با این اقدامات نشان داد که دولتی [[سنی]] مذهب است.<ref>نوری دونمز، علویان ترکیه، ص۲۰.</ref>




خط ۶۴: خط ۶۴:




وخامت اوضاع به حدی بود که حتی به دست گرفتن [[قرآن]] برای علویان ممنوع بود و کسی که به علوی قرآن می‎فروخت، گناه بزرگی مرتکب می‎شد. علویان برای گرفتن قرآن از دوستان مسیحی و یهودی خود می‎خواستند که برای آنان قرآن بیاورند. آنان از برگزاری مراسم عبادی و هرگونه اجتماع دینی در مسجد، خانقاه و هرجای دیگر منع شده و در صورت برپایی آن تبعید یا کشته می‎شدند. این گروه شیعی نمی‎توانستند به مدارس رفته یا محل‎های مشخصی را برای تعلیم و انتقال آموزه‎های دینی به نسل بعد تأسیس کنند. همچنین  فرار آنان به مناطق صعب الوصول کوهستانی و جنگلی و در سکونت در آن مناطق از ترس قتل‎عام شدن، امکان ارتباط فرهنگی آنان با مراکز شیعی را غیر ممکن کرده بود.
وخامت اوضاع به حدی بود که حتی به دست گرفتن [[قرآن]] برای علویان ممنوع بود و کسی که به علوی قرآن می‎فروخت، گناه بزرگی مرتکب می‎شد. علویان برای گرفتن قرآن از دوستان مسیحی و یهودی خود می‎خواستند که برای آنان قرآن بیاورند. آنان از برگزاری مراسم عبادی و هرگونه اجتماع دینی در مسجد، [[خانقاه]] و هرجای دیگر منع شده و در صورت برپایی آن تبعید یا کشته می‎شدند. این گروه شیعی نمی‎توانستند به مدارس رفته یا محل‎های مشخصی را برای تعلیم و انتقال آموزه‎های دینی به نسل بعد تأسیس کنند. همچنین  فرار آنان به مناطق صعب الوصول کوهستانی و جنگلی و در سکونت در آن مناطق از ترس قتل‎عام شدن، امکان ارتباط فرهنگی آنان با مراکز شیعی را غیر ممکن کرده بود.


این مسأله موجب شد وجود عالمان دینی در میان آنان اندک شده و عموم علویان از دانش دینی بهره کافی نداشته باشند در نتیجه آنان به باطنی‌گری و آموزش سینه به سینه روی‎ آوردند. در نتیجه این اقدامات، جایگاه اجتماعی و اقتصادی علویان ضعیف شد و از نظر فرهنگی نیز  فشارهای عثمانی‎ها، انزوای قهری علویان غیربکتاشی را به مدت چند قرن و تا تأسیس حکومت جمهوری در [[ترکیه]] به دنبال داشت.<ref>نوری دونمز، علویان ترکیه، ص۲۲ و ۲۳.</ref>
این مسأله موجب شد وجود عالمان دینی در میان آنان اندک شده و عموم علویان از دانش دینی بهره کافی نداشته باشند در نتیجه آنان به باطنی‌گری و آموزش سینه به سینه روی‎ آوردند. در نتیجه این اقدامات، جایگاه اجتماعی و اقتصادی علویان ضعیف شد و از نظر فرهنگی نیز  فشارهای عثمانی‎ها، انزوای قهری علویان غیربکتاشی را به مدت چند قرن و تا تأسیس حکومت جمهوری در [[ترکیه]] به دنبال داشت.<ref>نوری دونمز، علویان ترکیه، ص۲۲ و ۲۳.</ref>
confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۴۴

ویرایش