سخن‌چینی: تفاوت میان نسخه‌ها

سخن‌چینی به معنای بازگو کردن سخنان فردی نزد دیگری به قصد بر هم زدن روابط دوستانه آنان است. البته سخن‌چينى به گفتار محدود نمى‌شود و بازگو كردن سخن ديگرى با نوشتن يا اشاره را نيز در برمى‌گيرد. همچنین پرده برداشتن از چیزهایی که شخص آشکار شدنش را نمی‌پسندند را نیز سخن‌چینی می‌گویند.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج۵، ص۲۷۷؛‌ علامه مجلسی، مرآة العقول، ج۱۱، ص۵۸: نراقی، جامع السعادات، ج۲، ص۲۷۴.</ref> کسی که به قصد بر هم زدن روابط دوستانه اشخاص، سخن هر یک را نزد دیگری بازگو می‌کند، سخن‌چین یا نمَّام نام دارد. سخن‌چینی در مواردی با افشای سر، [[تهمت]]، [[نفاق]]، [[حسادت]]، [[دروغ]] و [[غیبت]] همراه است.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج۵، ص۲۷۸. </ref>

=== تفاوت با سعایت===

== در قرآن و روایات==

از سخن‌چینی در کتاب‌های اخلاقی در ذیل رذایل اخلاقی و گناهان مربوط به زبان (آفات زبان) بحث می‌شود.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج۵، ص۲۷۵-۲۸۰.</ref>همچنین در کتاب‌های فقهی از آن در باب‌های حدود و تعزیرات<ref>[http://lib.eshia.ir/10114/3/549 علامه حلی، قواعد الاحکام، ج۳، ص۵۴۹.]</ref> و [[مکاسب محرمه]] سخن به میان آمده است.<ref> [http://lib.eshia.ir/10088/22/73 نجفی، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۷۳.]</ref>

==انگیزه و منشأ ==

* ضربه زدن به کسی که سخن او را بازگو می‌کند.

*اظهار محبت به کسی که نزد او سخن دیگری را نقل می‌کند.

== آثار و پیامدها ==

* مانع از [[استجابت دعا]]؛ بنا به گزارشی که از [[کعب الاحبار]] نقل شده بنی‌اسرائیل دچار قحطی شدند [[حضرت موسی]] چندین بار از خدا تقاضای باران کرد اما خدا درخواست او را اجابت نمی‌کرد. خدا به موسی [[وحی]] کرد در میان شما سخن‌چینی است و تا زمانی که بر سخن‌چینی خود اصرار کند، پاسخ شما را نمی‌دهم. موسی از خدا خواست تا سخن‌چین را به او معرفی کند. خداوند فرمود من شما را از سخن‌چینی نهی می‌کنم، چگونه خودم سخن‌چینی کنم؟<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج۵، ص۲۷۶.</ref>

* ذلت و خواری؛ [[فیض کاشانی]] نقل کرده که سخن‌چینی بر دروغ، [[حسد]] و [[نفاق]] استوار است و آن اجاقی است که با آتش آن ذلت و خواری می‌پزند.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج۵، ص۲۷۹.</ref>

== روش برخورد با سخن‌چین ==

* تصدیق نکردن سخن‌چین  

* بازداشتن او از سخن‌چینی([[نهی از منکر]])

* دشمن داشتن او؛ فیض کاشانی گفته است عبارت برخی از بزرگان که گفته‌اند کسی که از دیگری نزد تو سخن‌چینی کرد از تو نیز نزد دیگران سخن‌چینی خواهد کرد، اشاره دارد به اینکه باید نمام را دشمن بداری.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج۵، ص۲۷۷-۲۷۸</ref>

== درمان==

== ادبیات فارسی==

* ابن شعبه حرانی، تحف العقول، تصحیح: علی اکبر غفاری،قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۴ق-۱۳۶۳ش.

* امام صادق (منسوب)، مصباح الشریعه، بیروت، اعلمی، ۱۴۰۰ق.

* طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق احمد قصیرعاملی، داراحیاء التراث العربی، بیروت، بی‌تا.

* علامه حلی، حسن بن یوسف، قواعد الاحکام، مؤسسة النشر الاسلامی التبعت لجماعة المدرسین بقم المشرفه.

* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲ تحقیق: شیخ علی آخوندی، ج۱۳: تحقیق: عباس قوچانی، دار احیا التراث العربی.

* نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، قم، مؤسسه مطبوعاتی ایرانیان، ۱۹۶۳م-۱۳۸۳ق.

{{اخلاق}}

{{گناهان}}