پرش به محتوا

زینب دختر خزیمه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۲: خط ۵۲:
| پانویس =
| پانویس =
}}
}}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=مرداد|روز=۲۰|سال=۱۳۹۳|چند = ۲}}
'''زینب دختر خُزَیمَة،''' همسر [[رسول خدا (ص)]] و از نوادگان عبد مناف که در عصر جاهلیت به امُّ المساکین ملقب شد، وی پس از جدایی از طفیل بن حارث به همسری برادرش، [[عتیده بن حارث]] در آمد و پس از [[شهادت]] او در [[جنگ بدر]] رسول خدا(ص) او را به همسری برگزید اما طولی نکشید و در حالی‌که حدود 30 سال داشت درگذشت و پیامبر اکرم(ص) او را در قبرستان [[بقیع]] به خاک سپرد.
'''زینب دختر خُزَیمَة،''' همسر [[رسول خدا (ص)]] و از نوادگان عبد مناف که در عصر جاهلیت به امُّ المساکین ملقب شد، وی پس از جدایی از طفیل بن حارث به همسری برادرش، [[عتیده بن حارث]] در آمد و پس از [[شهادت]] او در [[جنگ بدر]] رسول خدا(ص) او را به همسری برگزید اما طولی نکشید و در حالی که حدود 30 سال داشت درگذشت و پیامبر اکرم(ص) او را در قبرستان [[بقیع]] به خاک سپرد.


==نسب==
==نسب==
نسب پدری ایشان زینب بنت خزیمة بن حارث بن عبدالله بن عمرو بن عبدمناف بن هلال بن عامر بن صعصعه عامری است.<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۵۳؛ ابن حزم، ص۲۷۴؛ ابن هشام، ج۲، ص۶۴۸؛ اسدالغابه، ج6، ص129؛استیعاب، ج4، ص1853</ref>اما بسیاری از مصادر ذکری از نسب مادریش نکرده‌اند.
نسب پدری ایشان زینب بنت خزیمة بن حارث بن عبدالله بن عمرو بن عبدمناف بن هلال بن عامر بن صعصعه عامری است.<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۵۳؛ ابن حزم، ص۲۷۴؛ ابن هشام، ج۲، ص۶۴۸؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج6، ص129؛ ابن عبدالبر،استیعاب، ج4، ص1853</ref>اما بسیاری از مصادر ذکری از نسب مادریش نکرده‌اند.


ابن ­عبدالبر از قول ابی ­الحسن جرجانی نسّابه او را خواهر [[میمونه بن حارث|میمونه بنت حارث]] همسر رسول خدا (ص) معرفی کرده سپس می‌­افزاید «این مطلب را از کسی غیر از ایشان ندیدم.» <ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۵۳</ref>ابن حبیب بغدادی نیز میمونة بنت حارث را جز خواهران مادری او ذکر کرده است.<ref>ابن حبیب بغدادی، ص۱۰۶-۱۰۹؛ نیز نک: اسدالغابه، ج6، ص129؛ استیعاب، ج4، ص1853</ref>
ابن ­عبدالبر از قول ابی ­الحسن جرجانی نسّابه او را خواهر [[میمونه بن حارث|میمونه بنت حارث]] همسر رسول خدا (ص) معرفی کرده سپس می‌­افزاید «این مطلب را از کسی غیر از ایشان ندیدم.» <ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۵۳</ref>ابن حبیب بغدادی نیز میمونة بنت حارث را جز خواهران مادری او ذکر کرده است.<ref>ابن حبیب بغدادی، ص۱۰۶-۱۰۹؛ نیز نک: ابن اثیر، اسدالغابه، ج6، ص129؛ ابن عبدالبر، استیعاب، ج4، ص1853</ref>


==لقب==
==لقب==
زینب بنت خزیمه را بخاطر عطوفت و مهربانی با مساکین و فقرا، ام ­المساکین (مادر بیچارگان) لقب دادند<ref>ابن هشام، ج۲، ص۶۴۸؛ اسدالغابه، ج6، ص129</ref>، او در روزگار جاهلی نیز در همین لقب مشهور بوده است.<ref>طبقات الکبری، ص۹۱؛ ابن جوزی، ج۳، ص۱۶۱؛ انساب الاشراف، ص۴۲۹؛ استیعاب، 1853</ref>
زینب بنت خزیمه را بخاطر عطوفت و مهربانی با مساکین و فقرا، امّ‌­المساکین (مادر بیچارگان) لقب دادند<ref>ابن هشام، ج۲، ص۶۴۸؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج6، ص129</ref>، او در روزگار جاهلی نیز در همین لقب مشهور بوده است.<ref>طبقات الکبری، ص۹۱؛ ابن جوزی، ج۳، ص۱۶۱؛ بلاذری، انساب الاشراف، ص۴۲۹؛ ابن عبدالبر، استیعاب، 1853</ref>


==ازدواج با پیامبر اکرم (ص) ==
==ازدواج با پیامبر اکرم (ص) ==
بین مورخان در اینکه زینب قبل از ازدواج با پیامبر (ص) همسر کدامین [[صحابه|صحابی]] رسول­ خدا (ص) بود اختلاف است؛ اما بنا به قول مشهور او همسر طفیل بن حارث بن مطلب بن عبدمناف بود ولی از طفیل طلاق گرفت و به عقد برادر طفیل، [[عبیدة بن حارث]] درآمد<ref>طبری،ج۲، ص۵۴۵؛ انساب الاشراف، ص۴۲۹؛ طبقات الکبری، ص۹۱</ref>عبیده در [[غزوه بدر]] زخمی شد و در سن شصت و چهار سالگی در صفراء جان داد.<ref>انساب الاشراف، ص۴۲۹</ref>البته در برخی از منابع آمده که زینب در ابتدا به همسری جهم بن عمرو بن حارث پسر عموی عبیده بن حارث درآمد.<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۸</ref>اما گویا کار به جدایی کشیده و او با عبیده ازدواج کرده است. در برخی از منابع هم زینب، همسر عبدالله بن جحش معرفی شده است عبدالله در [[غزوه احد]] به [[شهادت]] رسید.<ref>بیهقی، سنن الکبری، ج۷، ص۷۲؛ ابن حجر عسقلانی،ج۸، ص۱۵۷</ref><ref>الاستیعاب، ج4، ص1853؛ اسدالغابه، ج6، ص129</ref>
بین مورخان در اینکه زینب قبل از ازدواج با پیامبر (ص) همسر کدامین [[صحابه|صحابی]] رسول­ خدا (ص) بود اختلاف است؛ اما بنا به قول مشهور او همسر طفیل بن حارث بن مطلب بن عبدمناف بود ولی از طفیل طلاق گرفت و به عقد برادر طفیل، [[عبیدة بن حارث]] درآمد<ref>طبری،ج۲، ص۵۴۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ص۴۲۹؛ ابن سعد، طبقات الکبری، ص۹۱</ref>عبیده در [[غزوه بدر]] زخمی شد و در سن شصت و چهار سالگی در صفراء جان داد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ص۴۲۹</ref>البته در برخی از منابع آمده که زینب در ابتدا به همسری جهم بن عمرو بن حارث پسر عموی عبیده بن حارث درآمد.<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۸</ref>اما گویا کار به جدایی کشیده و او با عبیده ازدواج کرده است. در برخی از منابع هم زینب، همسر عبدالله بن جحش معرفی شده است عبدالله در [[غزوه احد]] به [[شهادت]] رسید.<ref>بیهقی، سنن الکبری، ج۷، ص۷۲؛ ابن حجر عسقلانی،ج۸، ص۱۵۷</ref><ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج4، ص1853؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج6، ص129</ref>


پس از شهادت شوهرش، پیامبر اکرم زینب را برای خود خواستگاری کرد­<ref>تاریخ طبری،ج۱۱، ص۵۹۶؛ ابن عساکر، ج۳، ص۲۰۶ و طبقات الکبری، ص۹۱</ref> وی امر خود را به پیامبر (ص) واگذار نمود.<ref>طبقات الکبری، ص۹۱</ref> پیامبر در [[رمضان]] سال سوم هجرت با او ازدواج نمود.<ref>الاستیعاب، ج4، ص1853؛ طبقات الکبری، ص91؛ ذهبی، تاریخ اسلام، ص255؛ تاریخ دمشق، ج3، ص206؛ تاریخ طبری، ج11، ص596</ref> هر چند در چگونگی خواستگاری پیامبر (ص) و مهریه او اختلافاتی دیده می‌شود.<ref>تاریخ طبری،ج۱۱، ص595-۵۹۶؛ طبقات‌الکبری، ج8، ص۹۱؛ ابن هشام، ج2، ص647</ref><ref>الاستیعاب، ج4، ص1599؛ اسد الغابه، ج5، ص14</ref>
پس از شهادت شوهرش، پیامبر اکرم زینب را برای خود خواستگاری کرد­<ref>تاریخ طبری،ج۱۱، ص۵۹۶؛ ابن عساکر، ج۳، ص۲۰۶؛ ابن سعد، طبقات الکبری، ص۹۱</ref> وی امر خود را به پیامبر (ص) واگذار نمود.<ref>ابن سعد، طبقات الکبری، ص۹۱</ref> پیامبر در [[رمضان]] سال سوم هجرت با او ازدواج نمود.<ref>الاستیعاب، ج4، ص1853؛ ابن سعد، طبقات الکبری، ص91؛ ذهبی، تاریخ اسلام، ص255؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ج3، ص206؛ تاریخ طبری، ج11، ص596</ref> هر چند در چگونگی خواستگاری پیامبر (ص) و مهریه او اختلافاتی دیده می‌شود.<ref>تاریخ طبری،ج۱۱، ص595-۵۹۶؛ ابن سعد، طبقات‌الکبری، ج8، ص۹۱؛ ابن هشام، ج2، ص647</ref><ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج4، ص1599؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج5، ص14</ref>


==درگذشت==
==درگذشت==
و پس از ۸ ماه زندگی با پیامبر (ص) در [[ربیع الثانی]] سال چهارم هجرت درگذشت.<ref>نهایة الإرب، ص۱۷۸؛ تاریخ طبری، ج۱۱، ص۵۹۶؛ طبقات الکبری، ص۹۱</ref>رسول خدا بر او [[نماز میت|نماز]] گزارد و او را در [[بقیع]] به خاک سپرد.<ref> تاریخ طبری،ج۱۱، ص۵۹۶؛ طبقات الکبری، ص۹۱</ref>برخی دیگر هم براین باورند؛ که ایشان دو یا سه ماه بیشتر نزد پیامبر(ص) نماند.<ref>ابن حجر، فتح الباری، ج1، ص324؛ خلیفه بن خیاط، ص27؛ الاستیعاب، ج1، ص45</ref>
و پس از ۸ ماه زندگی با پیامبر (ص) در [[ربیع الثانی]] سال چهارم هجرت درگذشت.<ref>نهایة الإرب، ص۱۷۸؛ تاریخ طبری، ج۱۱، ص۵۹۶؛ طبقات الکبری، ص۹۱</ref>رسول خدا بر او [[نماز میت|نماز]] گزارد و او را در [[بقیع]] به خاک سپرد.<ref> تاریخ طبری،ج۱۱، ص۵۹۶؛ طبقات الکبری، ص۹۱</ref>برخی دیگر هم براین باورند؛ که ایشان دو یا سه ماه بیشتر نزد پیامبر(ص) نماند.<ref>ابن حجر، فتح الباری، ج1، ص324؛ خلیفه بن خیاط، ص27؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج1، ص45</ref>


زینب حدود سی سال داشت<ref>طبقات الکبری، ص۹۱</ref> گذشته از اینکه او و [[خدیجه‌|خدیجه (س)]] تنها [[:رده:همسران پیامبر|زنان پیامبر (ص)]] بودند که در زمان حیات پیامبر (ص) از دنیا رفتند.<ref>استیعاب، ج1، ص45</ref> مورخان او را نخستین کس از همسران رسول ­خدا (ص) می‌­دانند که در [[مدینه]] درگذشته است. پیامبر (ص) از او فرزندی نداشت.<ref>بیهقی، دلائل النبوه،ج۳، ص۱۵۹</ref>
زینب حدود سی سال داشت<ref>ابن سعد، طبقات الکبری، ص۹۱</ref> گذشته از اینکه او و [[خدیجه‌|خدیجه (س)]] تنها [[:رده:همسران پیامبر|زنان پیامبر (ص)]] بودند که در زمان حیات پیامبر (ص) از دنیا رفتند.<ref> ابن عبدالبر، استیعاب، ج1، ص45</ref> مورخان او را نخستین کس از همسران رسول ­خدا (ص) می‌­دانند که در [[مدینه]] درگذشته است. پیامبر (ص) از او فرزندی نداشت.<ref>بیهقی، دلائل النبوه،ج۳، ص۱۵۹</ref>


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
خط ۸۱: خط ۸۰:
==منابع==
==منابع==
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
*ابن عبد البر، الاستیعاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجبل، چاپ اول، ۱۹۹۲م.
ابن اثیر، عزالدین بن الأثیر أبوالحسن علی بن محمد الجزری، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفكر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
*ابن حزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
ابن جوزی، المنتظم، تحقیق محمد عبدالقادر عطاء و مصطفی عبدالقادر عطاء، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۲.
*ابن هشام، السیرة النبویه، تحقیق مصطفی السقا و دیگران، بیروت، دارالمعرفه، بی‌­تا.
ابن حبیب بغدادی،المحبر، تحقیق ایلزه لیختن شتیتر، بیروت، دار الافاق الجدیده، بی‌تا.
*ابن حبیب بغدادی،المحبر، تحقیق ایلزه لیختن شتیتر، بیروت، دار الافاق الجدیده، بی‌تا.
ابن حجر، فتح الباری، دارالمعرفه، بیروت، چاپ دوم.
*ابن جوزی، المنتظم، تحقیق محمد عبدالقادر عطاء و مصطفی عبدالقادر عطاء، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۲.
ابن حزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
*ابن عساکر، تاریخ دمشق، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
ابن سعد، محمد بن سعد بن منیع الهاشمی البصری،الطبقات الكبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالكتب العلمیة، ط الأولی، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
*طبری، تاریخ طبری، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷،ج۲، ص۵۴۵
ابن عبد البر، الاستیعاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجبل، چاپ اول، ۱۹۹۲م.
*بیهقی، سنن الکبری، دارالفکر.
ابن عساکر، تاریخ دمشق، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
* ابن سعد، محمد بن سعد بن منيع الهاشمي البصري،الطبقات الكبرى، تحقيق محمد عبدالقادر عطا، بيروت، دارالكتب العلمية، ط الأولى، 1410ق/1990م.
ابن هشام، السیرة النبویه، تحقیق مصطفی السقا و دیگران، بیروت، دارالمعرفه، بی‌­تا.
*ذهبی، شمس الدين محمد بن احمد، تاريخ الاسلام و وفيات المشاهير و الأعلام، تحقيق عمر عبد السلام تدمرى، بيروت، دار الكتاب العربى، ط الثانية، 1413ق/1993م.
بلاذری،أحمد بن یحیی بن جابر، كتاب جمل من انساب الأشراف، تحقیق سهیل زكار و ریاض زركلی، بیروت، دار الفكر، ط الأولی، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
*عسقلانی، ابن حجر، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
بیهقی، ابوبکر، دلائل النبوه، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.
*بیهقی، ابوبکر، دلائل النبوه، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.
بیهقی، سنن الکبری، دارالفکر.
*نویری، نهایة الإرب فی فنون الأدب، قاهره، دارالکتب و الوثائق القومیه، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.
خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفه، تحقیق فواز، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۵م.
*ابن حجر، فتح الباری، دارالمعرفه، بیروت، چاپ دوم.
ذهبی، شمس الدین محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق عمر عبد السلام تدمری، بیروت، دار الكتاب العربی، ط الثانیة، ۱۴۱۳ق/۱۹۹۳م.
*خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفه، تحقیق فواز، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، 1995م.
طبری، تاریخ طبری، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷ق.
عسقلانی، ابن حجر، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
نویری، نهایة الإرب فی فنون الأدب، قاهره، دارالکتب و الوثائق القومیه، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.
{{پایان}}
{{پایان}}


[[رده:همسران پیامبر‎‏]]
[[رده:همسران پیامبر‎‏]]
[[رده:مدفونان در بقیع]]
[[رده:مدفونان در بقیع]]