پرش به محتوا

کفاره: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۵۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۲ آوریل ۲۰۲۰
جز
جابه جایی جزیی
جز (افزایش جزیی)
جز (جابه جایی جزیی)
خط ۹: خط ۹:
کفاره عبادتی مالی و بدنی است که به عنوان جریمه برخی گناهان در نظر گرفته شده<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۳۸.</ref> و غالباً موجب سقوط یا تخفیف مجازات اخروی آن [[گناه]] می‌شود.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۳۸؛ نگاه کنید به: شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۰، ص۵.</ref>  
کفاره عبادتی مالی و بدنی است که به عنوان جریمه برخی گناهان در نظر گرفته شده<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۳۸.</ref> و غالباً موجب سقوط یا تخفیف مجازات اخروی آن [[گناه]] می‌شود.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۳۸؛ نگاه کنید به: شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۰، ص۵.</ref>  


کفاره از ماده کَفر به معنای پوشاندن گرفته شده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۱۴۸(ذیل واژه کفر).</ref> کفارات نیز چون موجب پوشیده شدن و نادیده گرفتن [[گناه|گناهان]] می‌شوند، به این نام خوانده شده‌اند.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۱۴۸(ذیل واژه کفر)؛ شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۰، ص۵.</ref> چنانکه در آیۀ «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْکِتَابِ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَکَفَّرْنَا عَنْهُمْ سَیئَاتِهِمْ...»<ref>سوره مائده، آیه۶۵.</ref> کفاره به معنای چشم‌پوشی از گناهان و برداشتن عقوبت به کار رفته است.<ref>طوسی، التبیان، داراحیاء التراث العربی، ج۳، ص۵۸۴.</ref> در روایات نیز برخی کارهای همچون [[حسن خلق|خوش‌اخلاقی]]،<ref>مفید، الامالی، ۱۴۱۳ق، ص۱۶۶-۱۶۷. </ref>راستگویی،<ref>مفید، الامالی، ۱۴۱۳ق، ص۱۶۶-۱۶۷. </ref> [[حیا]]<ref>مفید، الامالی، ۱۴۱۳ق، ص۱۶۶-۱۶۷. </ref> و [[صلوات]]<ref>صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۴.</ref> به عنوان کفاره گناهان و پاک شدن انسان معرفی شده‌اند.
کفاره از ماده کَفر به معنای پوشاندن گرفته شده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۱۴۸(ذیل واژه کفر).</ref> کفارات نیز چون موجب پوشیده شدن و نادیده گرفتن [[گناه|گناهان]] می‌شوند، به این نام خوانده شده‌اند.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۱۴۸(ذیل واژه کفر)؛ شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۰، ص۵.</ref> چنانکه در آیۀ «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْکِتَابِ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَکَفَّرْنَا عَنْهُمْ سَیئَاتِهِمْ...»<ref>سوره مائده، آیه۶۵.</ref> کفاره به معنای چشم‌پوشی از گناهان و برداشتن عقوبت به کار رفته است.<ref>طوسی، التبیان، داراحیاء التراث العربی، ج۳، ص۵۸۴.</ref> در روایات نیز برخی کارهای همچون [[حسن خلق|خوش‌اخلاقی]]،<ref>مفید، الامالی، ۱۴۱۳ق، ص۱۶۶-۱۶۷.</ref>راستگویی،<ref>مفید، الامالی، ۱۴۱۳ق، ص۱۶۶-۱۶۷. </ref> [[حیا]]<ref>مفید، الامالی، ۱۴۱۳ق، ص۱۶۶-۱۶۷.</ref> و [[صلوات]]<ref>صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۴.</ref> به عنوان کفاره گناهان و پاک شدن انسان معرفی شده‌اند.


=== تفاوت با فدیه===
کفاره جریمه‌ای است که برای جبران انجام حرام یا ترک واجب انجام می‌شود.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۳۸.</ref> اما [[فدیه]] به چیزی گفته می‌شود که جایگزین چیزی دیگری است و در عوض آن پرداخت می‌شود.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۴۰۲ق، ج۹، ص۴۱(ذیل فدی).</ref> چراکه فدیه رهانیدن کسی به واسطه پرداخت مال یا جبران خطا و کوتاهی‌اش و یا پاک شدن گناهانش است.<ref>مصطلحات الفقهیه ص۱، ص۲۴۴.</ref> و به مالی که در برابر انجام برخی از محرمات احرام مانند [[آمیزش]] با همسر، آزادی اسیر و نیز در [[طلاق خلع]] و [[طلاق مبارات|مبارات]] از سوی زن پرداخت می‌شود، فدیه می‌گویند.{{مدرک}} همچنین به فتوای فقیهان کسی که بر اثر بیماری توانایی روزه گرفتن را ندارند و بیماری او تا ماه رمضان بعد هم طول بکشد، به ازای هر روزه‌ای که از ماه رمضان نگرفته‌ باید یک [[مد طعام|مُد طعام]] (۷۵۰ گرم گندم و مانند آن) پرداخت کند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به:‌ علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۷۹.</ref> هرچند در این موارد کفاره به معنای فدیه نیز به کار رفته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۴۴.</ref>
{{همچنین|فدیه}}
==انواع کفارات و موارد آنها==
==انواع کفارات و موارد آنها==
کفاره دارای اقسامی است آنها عبارتند از مخیره، مرتبه، مخیره و مرتبه و [[کفاره جمع]].<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ج۳، ص۵۰؛ مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۳۸.</ref> از کفارات در باب [[ظهار]] کتاب‌های فقهی سخن به میان آمده است هرچند کفارات محرمات [[احرام]] در باب حج مورد بحث قرار می‌گیرد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به محقق حلی، شرائع الاسلام، ج۳، ص۵۰.</ref>  
کفاره دارای اقسامی است آنها عبارتند از مخیره، مرتبه، مخیره و مرتبه و [[کفاره جمع]].<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ج۳، ص۵۰؛ مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۳۸.</ref> از کفارات در باب [[ظهار]] کتاب‌های فقهی سخن به میان آمده است هرچند کفارات محرمات [[احرام]] در باب حج مورد بحث قرار می‌گیرد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به محقق حلی، شرائع الاسلام، ج۳، ص۵۰.</ref>  


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
خط ۲۵: خط ۱۸:
! نوع کفاره !! توضیح!!موارد !! کفارت
! نوع کفاره !! توضیح!!موارد !! کفارت
|-
|-
| کفاره مرتبه|| کفاره‌ای که در آن چند مورد با حفظ ترتیب تعیین شده است؛ اگر{{سخ}} مکلف توانایی انجام موردی را نداشت نوبت به مورد دیگر می‌رسد.||۱. ظهار و قتل خطأیی<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref>{{سخ}} ۲. افطار روزه رمضان پس از ظهر شرعی<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref> {{سخ}} || ۱. آزاد کردن بنده و در صورت ناتوانی اطعام ۶۰ فقیر<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref> {{سخ}} ۲. اطعام ۱۰ مسکن و در صورت ناتوانی سه روز روزه گرفتن.<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref>  
| کفاره مرتبه|| کفاره‌ای که چند مورد با حفظ ترتیب تعیین شده است؛ اگر{{سخ}} مکلف توانایی انجام موردی را نداشت نوبت به مورد دیگر می‌رسد.||۱. ظهار و قتل خطأیی<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref>{{سخ}} ۲. افطار روزه رمضان پس از ظهر شرعی<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref> {{سخ}} || ۱. آزاد کردن بنده و در صورت ناتوانی اطعام ۶۰ فقیر<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref> {{سخ}} ۲. اطعام ۱۰ مسکن و در صورت ناتوانی سه روز روزه گرفتن.<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref>  


|-
|-
| کفاره مخیره||مکلف بین انتخاب یکی از چند کفاره مخیر است. ||الف) {{سخ}} ۱.افطار عمدی روزه ماه رمضان<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref> {{سخ}} ۲. شکستن نذر<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref> {{سخ}} ۳. شکستن عهد<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref> {{سخ}} ۴. کشیدن زن مویش را در مصیبت نزدیکانش {{سخ}} ۵. [[آمیزش]] با همسر در حال [[اعتکاف]]<ref> نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۳، ص۱۷۱.</ref>{{سخ}} ب) باب حج {{سخ}} ۱. تراشیدن یا کوتاه کردن سر قبل از قربانی<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۴۴.</ref> {{سخ}} ۲. صید در حال [[احرام]]<ref>طوسی، التبیان، داراحیاء التراث العربی، ج۴، ص۲۶.</ref>|| الف) تخییر بین {{سخ}}
| کفاره مخیره||مکلف بین انتخاب یکی از چند کفاره مخیر است. ||الف) {{سخ}} ۱.افطار عمدی روزه ماه رمضان<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref> {{سخ}} ۲. شکستن نذر<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref> {{سخ}} ۳. شکستن عهد<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref> {{سخ}} ۴. کشیدن زن مویش را در مصیبت‌ها (بنا بر نظر برخی از فقهیان)<ref>شهید اول، غایة المراد، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۴۶۳.</ref>{{سخ}} ۵. [[آمیزش]] با همسر در حال [[اعتکاف]]<ref> نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۳، ص۱۷۱.</ref>{{سخ}} ب) باب حج {{سخ}} ۱. تراشیدن یا کوتاه کردن سر قبل از قربانی<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۴۴.</ref> {{سخ}} ۲. صید در حال [[احرام]]<ref>طوسی، التبیان، داراحیاء التراث العربی، ج۴، ص۲۶.</ref>|| الف) تخییر بین {{سخ}}
۱.آزادکردن بنده{{سخ}} ۲. دو ماه روزه{{سخ}} ۳. اطعام به ۶۰ فقیر<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref>
۱.آزادکردن بنده{{سخ}} ۲. دو ماه روزه{{سخ}} ۳. اطعام به ۶۰ فقیر<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref>


خط ۴۳: خط ۳۶:
== احکام==
== احکام==
* کفاره باید به مسلمان فقیر پرداخت شود.
* کفاره باید به مسلمان فقیر پرداخت شود.
*کفاره از [[واجب تعبدی|واجبات تعبدی]] است از این رو در پرداخت آن [[قصد قربت]] و تعیین نوع آن شرط است.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۳۹.</ref>
*کفاره از [[واجب تعبدی|واجبات تعبدی]] است.{{مدرک}} از این‌رو در پرداخت آن [[قصد قربت]] و تعیین نوع آن شرط است.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۳۹.</ref>
*اگر برخی موارد مانند آزادکردن بنده امکان نداشت باید موارد دیگر را انجام داد.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۳۹.</ref>
*اگر برخی موارد کفاره مانند آزادکردن بنده امکان نداشت آن مورد ساقط است و باید موارد دیگر را انجام داد.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۳۹.</ref>
*در مواردی که [[روزه]] به عنوان کفاره تعیین شده باید روزه‌ها پشت سر هم انجام شود.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۳۹.</ref>
*در مواردی که [[روزه]] به عنوان کفاره تعیین شده باید روزه‌ها پشت سر هم انجام شود.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۳۹.</ref>
== تفاوت کفاره با فدیه==
کفاره جریمه‌ای است که برای جبران انجام حرام یا ترک واجب انجام می‌شود.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۳۸.</ref> اما [[فدیه]] به چیزی گفته می‌شود که جایگزین چیزی دیگری است و در عوض آن پرداخت می‌شود.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۴۰۲ق، ج۹، ص۴۱(ذیل فدی).</ref> چراکه فدیه رهانیدن کسی به واسطه پرداخت مال یا جبران خطا و کوتاهی‌اش و یا پاک شدن گناهانش است.<ref>مصطلحات الفقهیه ص۱، ص۲۴۴.</ref> از این‌رو به مالی که در برابر انجام برخی از محرمات احرام، آزادی اسیر و نیز در [[طلاق خلع]] و [[طلاق مبارات|مبارات]] از سوی زن پرداخت می‌شود، فدیه می‌گویند.{{مدرک}} همچنین به فتوای فقیهان کسی که بر اثر بیماری توانایی روزه گرفتن را ندارند و بیماری او تا ماه رمضان بعد هم طول بکشد، به ازای هر روزه‌ای که از ماه رمضان نگرفته‌ باید فدیه (یک [[مد طعام|مُد طعام]] =۷۵۰ گرم گندم و مانند آن) پرداخت کند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به:‌ علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۷۹.</ref> هرچند در این موارد کفاره به معنای فدیه نیز به کار رفته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۴۴.</ref>
{{همچنین|فدیه}}
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}