پرش به محتوا

حدیث لولاک: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۹۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ اکتبر ۲۰۲۰
جز
افزودن مطلب و منبع
جز (افزودن مطلب و منبع)
خط ۶: خط ۶:
در میان احادیث معروف به لولاک، حدیث «یا احمد لولاک لما خلقت الافلاک و لولا علی لما خلقتک و لولا فاطمه لما خلقتکما» شهرت بیشتری در میان [[شیعه]] پیدا کرده است. این حدیث در [[جوامع روایی]] متقدم شیعه نیامده و برای اولین بار [[سید محمدحسن میرجهانی]] در کتاب [[جنة العاصمة (کتاب)|جُنَّة العاصمة]] آن را با استناد به کتابی خطی به نام [[کشف اللئالی]] نوشته [[صالح بن عرندس حلی]] نقل کرده است.
در میان احادیث معروف به لولاک، حدیث «یا احمد لولاک لما خلقت الافلاک و لولا علی لما خلقتک و لولا فاطمه لما خلقتکما» شهرت بیشتری در میان [[شیعه]] پیدا کرده است. این حدیث در [[جوامع روایی]] متقدم شیعه نیامده و برای اولین بار [[سید محمدحسن میرجهانی]] در کتاب [[جنة العاصمة (کتاب)|جُنَّة العاصمة]] آن را با استناد به کتابی خطی به نام [[کشف اللئالی]] نوشته [[صالح بن عرندس حلی]] نقل کرده است.


برخی با توجه به ضعف سند حدیث لولا فاطمه معتقدند بخش دوم و سوم این حدیث «لولا علی لما خلقتک و لولا فاطمه لما خلقتکما» توسط [[غالیان]] به حدیث لولاک ملحق شده و مخالف [[قرآن]]، [[روایات]] و [[عقل]] است. در مقابل، بنا بر نظر افرادی چون [[آیت الله شبیری زنجانی]] اگرچه سند حدیث لولا فاطمه دارای اشکال است، ولی مضمون آن قابل دفاع است؛ زیرا هدف از خلقت هدایت انسان‌هاست و [[معصومان]] نیز واسطه فیض در هدایت هستند، بنابراین می‌توان گفت که اگر اهل بیت(ع) نبودند عالم خلق نمی‌شد.
برخی با توجه به ضعف سند حدیث لولا فاطمه معتقدند بخش دوم و سوم این حدیث «لولا علی لما خلقتک و لولا فاطمه لما خلقتکما» توسط [[غالیان]] به حدیث لولاک ملحق شده و مخالف [[قرآن]]، [[روایات]] و [[عقل]] است. در مقابل، بنا بر نظر افرادی چون [[آیت الله شبیری زنجانی]] اگرچه سند حدیث لولا فاطمه جعلی است، ولی مضمون آن قابل دفاع است؛ زیرا هدف از خلقت هدایت انسان‌هاست و [[معصومان]] نیز واسطه فیض در هدایت هستند، بنابراین می‌توان گفت که اگر اهل بیت(ع) نبودند عالم خلق نمی‌شد.


== جایگاه عبارت لولاک لما خلقت الافلاک ==
== جایگاه عبارت لولاک لما خلقت الافلاک ==
خط ۳۸: خط ۳۸:
:::«فی کتاب کشف اللئالی لصالح بن عبدالوهّاب بن العرندس، إنّه روی عن الشیخ إبراهیم بن الحسن الذرّاق،‌ عن الشیخ علیّ بن هلال الجزائری، عن الشیخ أحمد بن فهد الحلّی، عن الشیخ زین الدین علیّ بن الحسن الخازن الحائری، عن الشیخ أبی عبدالله محمّد بن مکّی الشهید، بطرقه المتصلة إلی أبی جعفر محمّد بن علیّ بن موسی بن بابویه القمّی، بطریقه إلی جابر بن یزید الجعفی، عن جابر بن عبدالله الأنصاری، عن رسول الله صلی الله علیه و آله، عن الله تبارک و تعالی، أنّه قال: یا احمد لولاک ... »<ref>میرجهانی، جنه العاصمه، ۱۳۸۴ش، ص۲۸۳-۲۸۴.</ref>
:::«فی کتاب کشف اللئالی لصالح بن عبدالوهّاب بن العرندس، إنّه روی عن الشیخ إبراهیم بن الحسن الذرّاق،‌ عن الشیخ علیّ بن هلال الجزائری، عن الشیخ أحمد بن فهد الحلّی، عن الشیخ زین الدین علیّ بن الحسن الخازن الحائری، عن الشیخ أبی عبدالله محمّد بن مکّی الشهید، بطرقه المتصلة إلی أبی جعفر محمّد بن علیّ بن موسی بن بابویه القمّی، بطریقه إلی جابر بن یزید الجعفی، عن جابر بن عبدالله الأنصاری، عن رسول الله صلی الله علیه و آله، عن الله تبارک و تعالی، أنّه قال: یا احمد لولاک ... »<ref>میرجهانی، جنه العاصمه، ۱۳۸۴ش، ص۲۸۳-۲۸۴.</ref>


[[آیت الله شبیری زنجانی]] سند حدیث لولا فاطمه را دارای اشکالاتی می‌داند؛ ولی مضمون آن را قابل دفاع توصیف می‌کند. از نظر او چون هدف از خلقت هدایت انسان‌هاست و [[معصومان]] نیز واسطه فیض در هدایت هستند، بنابراین می‌توان گفت که اگر [[اهل البیت علیهم السلام|اهل بیت]] نبودند عالم خلق نمی‌شد.<ref>[http://jamaran.ir/fa/NewsContent-id_38627.aspx سایت جماران]</ref> آیت‌الله [[محمد علی گرامی]] نیز چند نفر از راویان حدیث را مجهول معرفی می‌کند؛ ولی این نکته را عامل تکذیب حدیث نمی‌داند.<ref>[http://rahebartar.ir/faq/show/26114 آیا روایت لولاک معتبر است]</ref>
[[آیت الله شبیری زنجانی]] سند حدیث لولا فاطمه را دارای اشکال <ref>[http://jamaran.ir/fa/NewsContent-id_38627.aspx سایت جماران]</ref> و بلکه کاملا جعلی می‌داند چون ابن عرندس از کسی نقل می‌کند که مدت‌ها بعد از خودش به دنیا آمده است. <ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ج۲، ص۶۸۵</ref> با این حال او مضمون حدیث را با توجیهی قابل دفاع توصیف می‌کند. از نظر او چون هدف از خلقت هدایت انسان‌هاست و [[معصومان]] نیز واسطه فیض در هدایت هستند، بنابراین می‌توان گفت که اگر [[اهل البیت علیهم السلام|اهل بیت]] نبودند عالم خلق نمی‌شد.<ref>[http://jamaran.ir/fa/NewsContent-id_38627.aspx سایت جماران]</ref> آیت‌الله [[محمد علی گرامی]] نیز چند نفر از راویان حدیث را مجهول معرفی می‌کند؛ ولی این نکته را عامل تکذیب حدیث نمی‌داند.<ref>[http://rahebartar.ir/faq/show/26114 آیا روایت لولاک معتبر است]</ref>


=== دیدگاه‌ها درباره حدیث لولا فاطمه ===
=== دیدگاه‌ها درباره حدیث لولا فاطمه ===
خط ۴۵: خط ۴۵:
در مقابل، به این نکته اشاره شده که اگر [[امامت]] و [[ولایت]] نبود [[نبوت]] هم پدید نمی‌آمد؛<ref>فاضل مسعودی، اسرار الفاطمیه، ۱۴۲۰ق، ص۲۳۳.</ref> زیرا نبوت بیان قانون است و قانون بدون اجرا هیچ فایده‌ای ندارد و اجرای قانون نبوت با امامت امکان‌پذیر است؛ بنابراین امامت از نبوت مهم‌تر است. در ادامه این تحلیل به این نکته اشاره شده که طبق این تحلیل نباید گفت حضرت علی(ع) از پیامبر والاتر است؛ زیرا پیامبر اسلام(ص)‌ دو منصب نبوت و امامت را دارا بود و امام علی(ع) فقط منصب امامت را برعهده داشت. بر اساس این تحلیل امامان حافظان دین هستند و اگر پس از رحلت پیامبر امامت نبود دین به انحراف کشیده می‌شد؛ بنابراین دین خاتم از طریق امامت حفظ می‌شود و امامان به جز حضرت علی(ع) همه از فرزندان فاطمه(س) هستند.<ref>گرامی، درباره حدیث لولا، ۱۳۸۵ش، ص۳۷.</ref>
در مقابل، به این نکته اشاره شده که اگر [[امامت]] و [[ولایت]] نبود [[نبوت]] هم پدید نمی‌آمد؛<ref>فاضل مسعودی، اسرار الفاطمیه، ۱۴۲۰ق، ص۲۳۳.</ref> زیرا نبوت بیان قانون است و قانون بدون اجرا هیچ فایده‌ای ندارد و اجرای قانون نبوت با امامت امکان‌پذیر است؛ بنابراین امامت از نبوت مهم‌تر است. در ادامه این تحلیل به این نکته اشاره شده که طبق این تحلیل نباید گفت حضرت علی(ع) از پیامبر والاتر است؛ زیرا پیامبر اسلام(ص)‌ دو منصب نبوت و امامت را دارا بود و امام علی(ع) فقط منصب امامت را برعهده داشت. بر اساس این تحلیل امامان حافظان دین هستند و اگر پس از رحلت پیامبر امامت نبود دین به انحراف کشیده می‌شد؛ بنابراین دین خاتم از طریق امامت حفظ می‌شود و امامان به جز حضرت علی(ع) همه از فرزندان فاطمه(س) هستند.<ref>گرامی، درباره حدیث لولا، ۱۳۸۵ش، ص۳۷.</ref>


==تک نگاری==
===تک نگاری===
کتاب «حدیث لولا فاطمه» اثر [[محمد علی گرامی]]، از [[مراجع تقلید شیعه]]. در این کتاب نخست به بیان معنا و مفهوم حدیث و سپس به بررسی سند آن پرداخته است. در ادامه ضمن اثبات عصمت چهارده معصوم، مناقب حضرت زهرا(س) و خلافت بلافصل امام علی(ع) بیان شده است.<ref>گرامی، حدیث لولا فاطمه، ۱۳۸۵ش، ص۹و۱۰.</ref> گرامی با بهره‌گیری از آیات و روایات و مباحث فلسفی و کلامی به تبیین حدیث پرداخته است.<ref>گرامی، حدیث لولا فاطمه، ۱۳۸۵ش، ص۹.</ref>
کتاب «حدیث لولا فاطمه» اثر [[محمد علی گرامی]]، از [[مراجع تقلید شیعه]]. در این کتاب نخست به بیان معنا و مفهوم حدیث و سپس به بررسی سند آن پرداخته است. در ادامه ضمن اثبات عصمت چهارده معصوم، مناقب حضرت زهرا(س) و خلافت بلافصل امام علی(ع) بیان شده است.<ref>گرامی، حدیث لولا فاطمه، ۱۳۸۵ش، ص۹و۱۰.</ref> گرامی با بهره‌گیری از آیات و روایات و مباحث فلسفی و کلامی به تبیین حدیث پرداخته است.<ref>گرامی، حدیث لولا فاطمه، ۱۳۸۵ش، ص۹.</ref>


خط ۶۲: خط ۶۲:
* خالدی، احمد، «بررسی سند و متن حدیث لولاک لما خلقت الافلاک»، در دوفصلنامه حدیث پژوهی، شماره ۱۳، ۱۳۹۴ش.
* خالدی، احمد، «بررسی سند و متن حدیث لولاک لما خلقت الافلاک»، در دوفصلنامه حدیث پژوهی، شماره ۱۳، ۱۳۹۴ش.
* سید ابن طاووس، علی بن موسی، الیقین باختصاص مولانا علی علیه السلام بامرة المومنین، نرم افزار جامع الاحادیث ۳.۵.
* سید ابن طاووس، علی بن موسی، الیقین باختصاص مولانا علی علیه السلام بامرة المومنین، نرم افزار جامع الاحادیث ۳.۵.
* شبیری زنجانی، سید موسی، جرعه‌ای از دریا، ج۲، مؤسسه کتاب‌شناسی شیعه، قم، ۱۳۹۰ش.
* صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن، قم، فرهنگ اسلامی، ۱۴۰۶ق.
* صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن، قم، فرهنگ اسلامی، ۱۴۰۶ق.
* طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
* طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۴۷۰

ویرایش