طور سیناء: تفاوت میان نسخه‌ها

طور سینا در جنوب [[صحرای سینا]] قرار گرفته و صحرای سینا نیز در شمال شرقی کشور [[مصر]] و هم‌مرز با [[فلسطین]]، [[اردن]] و [[عربستان]] است. در آن ناحیه، کوه‌های متعددی وجود دارد که کوه سینا در میان آن‌ها است.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۳۶۰ش، ج۵، ص۲۹۳.</ref>

ابن منظور، طور سیناء را به عنوان کوهی در [[شام]] معرفی می‌کند.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۵۰۸.</ref>

برخی احتمال داده‌اند که منظور از طور سیناء، مجموعه‌ای از کوه‌ها بوده و وقایع مختلف طور سیناء، در مجموعه این کوه‌ها رخ داده است نه یک کوه خاص.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۳۶۰ش، ج۵، ص۲۹۳.</ref> همچنین گفته‌اند استفاده قرآن از دو تعبیر «سیناء» و «سینین» اشاره به همین نکته دارد؛ چرا که یاء و نون در انتها کلمه دلالت بر کوچک بودن دارد و طور سینین در واقع بخشی از طور سیناء است.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۳۶۰ش، ج۵، ص۲۹۵.</ref>

قرآن یک‌بار از تعبیر «طور سیناء» استفاده کرده و به درختی که در آنجا رشد می‌کند و روغن می‌دهد، اشاره کرده است.<ref>سوره مومنون، آیه ۲۰.</ref> در یک مورد نیز به طور سینین [[سوگند|قسم]] خورده<ref>سوره تین، آیه ۲.</ref> که [[مفسران]] منظور از آن‌ را همان طور سیناء دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۱۴۰.</ref> همچنین در آیات دیگر تعبیر به «الطور» وجود دارد که مفسران منظور از آن را همان، طور سیناء دانسته‌اند.<ref>طیب، أطیب البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۸ش، ج۱۲، ص۲۹۲.</ref>

[[شیخ صدوق]] حدیثی را از [[ابن عباس]] نقل می‌کند، بر اساس آن، نامیدن شدن طور به سیناء را وجود درختی در آن دانسته است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۶۸.</ref>

بنابر آیه ۱۲ [[سوره طه]] خداوند بر روی کوه سیناء، به [[حضرت موسی(ع)]] دستور می‌دهد که کفش‌هایش را در بیاورد  و از آن با تعبیر: «إِنَّک بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوی؛ تو در سرزمین مقدّس طُوی هستی» یاد می‌کند.<ref>سوره طه، آیه۱۲.</ref> برخی محققان از این آیه،‌ مقدس بودن طور سیناء را استفاده کرده‌اند.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۵، ص۲۵۶.</ref>  [[خداوند]] در [[سوره طور]] نیز به این کوه قسم خورده است.<ref>سوره طور،‌ آیه۱.</ref>

[[پیامبر اسلام]]، در پاسخ به سؤالی درباره علت مقدس بودن طور سیناء فرمود:

* عزیمت به سمت مصر و نزول اولیه وحی؛‌ حضرت موسی(ع) پس از آن که مدت تعهدش به [[حضرت شعیب]] در [[مدین]] پایان یافت، به همراه همسر، فرزند و اموال به سوی مصر رهسپار شد، راه را گم کرد<ref>مکارم شیرازی،‌ تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۱۶۷.</ref> و آتشی بر روی کوه دید و به آنجا رفت<ref>سوره طه، آیه ۱۰-۱۱.</ref> در آنجا وحی بر او نازل شد و این آغاز بعثت حضرت موسی(ع) بود.<ref>سوره طه، آیه ۱۲-۱۳.</ref> قرآن از وقوع محل این واقعه با تعبیر «الطور»<ref>سوره قصص، آیه ۲۹.</ref> و «طُوی»<ref>سوره طه، آیه۱۲.</ref> یاد کرده است و برخی مفسران مقصود از «الطور» را همان طور سیناء دانسته‌اند که «طوی» وادی در پایین این کوه بوده است.<ref>مغنیه، تفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۷، ص۵۰۹.</ref> [[سیف فرغانی]] شاعر قرن هشتم، در مورد این واقعه چنین سروده:

* [[میقات]] چهل روزه؛‌ پس از خروج بنی‌اسرائیل از مصر، حضرت موسی(ع) به بالای کوه رفت، چهل روز در آنجا ماند و [[الواح حضرت موسی|الواح]] در آنجا بر او نازل شد.<ref>سوره اعراف، آیه ۱۴۲-۱۴۵.</ref> برخی مفسران، این میقات چهل روزه را در طور سیناء دانسته‌اند.<ref>ملاحویش، بیان المعانی، ۱۳۸۲ق، ج۱، ص۴۱۶.</ref> در [[تورات]] آمده است که:

*رفتن به میقات به همراه هفتاد نفر از بنی‌اسرائیل؛ حضرت موسی(ع) به همراه هفتاد نفر از بنی‌اسرائیل از جمله [[یوشع (پیامبر)|یوشع(ع)]]، وصی وی،<ref>خروج، باب ۲۳، آیه۱۳.</ref> به میقات رفت<ref>سوره اعراف، آیه ۱۵۵.</ref> و به جهت وقایعی، خداوند کوه (یا بخشی از آن‌را) بالای سر آن‌ها قرار داد. در نهایت آن‌ها تسلیم شده و عذاب الهی بر آنان نازل نشد.<ref>سوره بقره،‌آیه۹۳.</ref>  در روایتی امام صادق(ع) مکان این واقعه را در طور سیناء دانسته است.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۴۶.</ref>