کشتی نوح: تفاوت میان نسخه‌ها

کشتی نوح (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۷ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۱:۱۵

۴٬۳۸۸ بایت حذف‌شده ، ‏۲۷ دسامبر ۲۰۱۷

←‏کشتی و سفینه در روایات: خلاصه سازی

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>M.bahrami

@@ خط ۲۸: / خط ۲۸: @@
 ۳- مسخره شدن نوح در هنگام ساخت کشتی توسط مشرکان مساله‌ی دیگری است که در قرآن کریم و همچنین کتاب مقدس به آن اشاره شده‌است.<ref name=":7" />
-==کشتی و سفینه در روایات==
+==روایات و جزئیات داستان کشتی نوح==
-[[حدیث|روایت]] مشهوری از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] به نام [[حدیث سفینه|روایت سفینه]] نقل شده است که در آن هل بیت(ع) برای [[مسلمانان]]، به کشتی نوح تشبیه شده‌اند. این حدیث یکی از ادلّۀ روایی شیعیان برای اثبات جایگاه ویژه اهل بیت پیامبر اکرم(ص) در هدایت و رهبری مسلمانان است.
+[[حدیث|روایت]] مشهوری از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] به نام [[حدیث سفینه|روایت سفینه]] نقل شده است که در آن هل بیت(ع) برای [[مسلمانان]]، به کشتی نوح تشبیه شده‌اند. این حدیث یکی از ادلّۀ روایی شیعیان برای اثبات جایگاه ویژه اهل بیت پیامبر اکرم(ص) در هدایت و رهبری مسلمانان است.<ref>سید مرتضی، الشافی، موسسه الصادق،  ج۳، ص۱۲۰؛ شرف الدین، مجالس الفاخرة، ۱۴۲۱ق، ص۷۷.</ref>
-بر این اساس چون کتاب تاریخی معتبری که داستان [[نوح (پیامبر)|نوح(ع)]] و کشتی نوح را روایت کرده باشد وجود ندارد برخی معتقدند  جزئیات  مختلف و متعددی که به داستان کشتی نوح اضافه شده است بر گرفته از [[روایات]] است که بخشی از آن روایات، [[اسرائیلیات|اسرائلیات]] و از خرافات می‌باشند که باعث شده‌اند حتی برخی از مسائل روشن  داستان حضرت نوح(ع) تیره و تار شود.<ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۰.</ref>
+دسته دیگری از روایات به تبیین جزئیات داستان کشتی نوح پرداخته‌اند که به نظر برخی، روایات ناصحیح و  [[اسرائیلیات|اسرائلیات]] در این بخش باعث شده‌است، حتی برخی از مسائل روشن  داستان حضرت نوح(ع) مبهم شود.<ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۰.</ref>
+=== ساخت کشتی امتحانی برای قوم نوح ===
 در روایات متعدد ساختن کشتی به عنوان امتحانی دیگر برای قوم نوح مطرح شده است. در این روایات که [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در کتاب [[حیات القلوب (کتاب)|تاریخ پیامبران]] جمع آوری کرده است آمده است که از زمان دستور خداوند به نوح(ع) برای ساختن کشتی تا وقوع عذاب الهی حدود ۵۰ سال طول کشید و در این مدت [[نوح (پیامبر)|حضرت نوح(ع)]] حدودا ده مرتبه مامور به کاشتن درخت از هسته‌های درخت‌های قبلی شد تا چوب مورد نیاز ساخت کشتی تامین شود. در این مدت اصحاب او سه فرقه شدند برخی [[مرتد]] شدند، برخی [[منافق]] و برخی نیز به ایمان خود باقی ماندند و به نوح می‌گفتند که ما به پیامبری و راستگویی تو ایمان داریم هر چند در [[وعده الهی]] برای [[عذاب]] [[کافر|کافران]] تاخیر بیافتد.<ref>مجلسی، تاریخ پیامبران، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص ۲۶۳-۲۶۴.</ref>
 ===طریقه ساختن و اندازه کشتی===
 [[پرونده:حضرت نوح در حال نظارت بر ساخت کشتی.jpg|thumb|نگاره حضرت نوح درحال نظارت بر ساخت کشتی مربوط به کتاب حبیب السیر فی اخبار افراد البشر با نام کوتاه حبیب‌السیر که در قرن دهم هجری یا شانزدهم میلادی در مکتب هرات توسط غیاث‌الدین خواندمیر تدوین شده است.]]
-بر اساس آیات [[قرآن کریم]] کشتی نوح از چوب و میخ و بر اساس وحی ساخته شد.<ref>سوره مومنون، آیه ۲۷.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] معتقد است که کشتی نوح یک کشتی ساده و معمولی نبوده بلکه کشتی بزرگی بوده است که می‌بایست بعلاوه مومنان راستین [[نوح (پیامبر)|حضرت نوح]]، یک جفت از نسل هر حیوان و همچنین باید آذوقه کافی برای مدت‌ها زندگی انسان و حیوان در آن جای می‌گرفت. علاوه بر این، این کشتی عظیم باید به نحوی ساخته می‌شد که با موج‌های عظیم طوفان نیز مقابله می‌کرد و در هم نمی‌شکست مساله‌ای که تامین آن با امکانات جهان آن روز بسیار سخت بود.<ref>مکارم شیرازی، قصه‌های قرآن، ۱۳۸۰ش. ص۱۴۹.</ref>
+بر اساس آیات  ۳۷ [[سوره هود]] و  ۲۷ [[سوره مؤمنون|سوره مومنون]] کشتی نوح زیر نظر و تحت امر خداوند به وسیله چوب و میخ<ref>سوره مومنون، آیه ۲۷.</ref> ساخته شد. بر همین اساس، برخی از مفسرین و مورخین عنوان کرده‌اند که [[جبرئیل]] به حضرت نوح ساختن کشتی را آموزش داد.<ref>قمی، تفسیر قمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۲۶؛ جزایری، النور المبین فی قصص الأنبیاء و المرسلین، (قصص قرآن)، ۱۳۸۱، ص۱۱۹؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص ۱۳۲-۱۳۳.</ref>
-در مورد اینکه نوع چوبی که کشتی با آن ساخته شده است و اینکه کشتی چگونه ساخته شده است اختلاف است. برخی معتقدند که چوب کشتی، از درخت نخل بوده است و خداوند ۵۰ سال قبل از طوفان به نوح(ع) وحی کرد که درخت نخلی بکارد و زمانی که درخت ۵۰ ساله شد به او امر کرد که کشتیی از چوب آن درخت بسازد  <ref >جزایری، النور المبین فی قصص الأنبیاء و المرسلین (قصص قرآن)، ۱۳۸۱ش، ص ۱۱۹؛ مکارم شیرازی، قصه‌های قرآن، ۱۳۸۰ش. ص۱۴۹؛ قطب راوندی، قصص الانبیاء (ع)، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۲۵۷؛ مجلسی، تاریخ پیامبران، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص ۲۵۵. </ref> و [[جبرئیل]] به او آموزش داد كه چگونه بیرون و درون كشتی را با قیر بپوشاند. <ref >مکارم شیرازی، قصه‌های قرآن، ۱۳۸۰ش. ص۱۴۹. </ref>  برخی دیگر معتقدند که چوبی که نوح با آن کشتی را ساخت ساج و برخی دیگر می‌گویند که صنوبر بوده است.<ref>ابن کثیر، قصص الانبیاء، ۱۴۱۱ق، ص۷۶.</ref> البته در [[کتاب مقدس]] عنوان شده است که نوح درخت سدر کاشت و کشتی را با چوب این درخت ساخت.<ref >کتاب مقدس، سفر پیدایش، باب ۳، آیه ۶.</ref>
+[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] معتقد است که کشتی نوح یک کشتی ساده و معمولی نبوده بلکه کشتی بزرگی بوده است که می‌بایست بعلاوه مومنان [[نوح (پیامبر)|حضرت نوح]]، یک جفت از نسل هر حیوان و همچنین باید آذوقه کافی برای مدت‌ها زندگی انسان و حیوان در آن جای می‌گرفت. علاوه بر این، این کشتی عظیم باید به نحوی ساخته می‌شد که با موج‌های عظیم طوفان نیز مقابله می‌کرد و در هم نمی‌شکست مساله‌ای که تامین آن با امکانات جهان آن روز بسیار سخت بود.<ref>مکارم شیرازی، قصه‌های قرآن، ۱۳۸۰ش. ص۱۴۹.</ref>
-خداوند در دو آیه از قرآن کریم صریحا اشاره کرده است که کشتی نوح زیر نظر و تحت امر و وحی او ساخته شده است؛ یکی در آیه ۳۷ [[سوره هود]] «وَاصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا» و دیگری در آیه ۲۷ [[سوره مؤمنون|سوره مومنون]] «فَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا ». همانطور که روشن است سیاق هر دو آیه تقریبا یکی است و اشاره به این مطلب دارد که حضرت نوح کشتی را به دستور خداوند و تحت نظر و امر او ساخته است. بر همین اساس بسیاری از مفسرین و مورخین نیز  به این مطلب اذعان کرده‌اند که خداوند ساختن کشتی را به وسیله [[جبرئیل]] به حضرت نوح آموزش داد.<ref>قمی، تفسیر قمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۲۶؛ جزایری، النور المبین فی قصص الأنبیاء و المرسلین، (قصص قرآن)، ۱۳۸۱، ص۱۱۹؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص ۱۳۲-۱۳۳.</ref>
+در مورد اندازه کشتی نظریات مختلفی وجود دارد، طول کشتی از ۸۰ ذراع تا ۱۲۰۰ ذراع بیان شده‌است. [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] معتقد است معتبرترین روایت در خصوص اندازه کشتی روایتی است که در [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرایع]]<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۶ق، ج۲، ص۵۹۵.</ref> مطرح شده است که بر اساس آن طول کشتی ۸۰۰، عرض ۵۰۰ و ارتفاع ۸۰ ذراع بوده است. از نظر او علت اختلاف دیگر روایات ممکن است به اختلاف ذراع‌ها باشد.<ref>مجلسی، تاریخ پیامبران، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص ۲۶۵.</ref>
-در  مدت زمان ساخت کشتی نیز اختلاف است [[قطب رواندی]] و [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] به سند معتبر نقل کرده‌اند که ساخت کشتی ۳۰ سال  طول کشید،<ref>قطب راوندی، قصص الانبیاء (ع)، ۱۴۳۰ق، ج۱، ۲۵۳-۲۵۴؛ مجلسی، تاریخ پیامبران،‌۳۸۰ش، ج۲، ص ۲۷۲.</ref> [[ابن کثیر]] نیز از قول برخی از علمای سلف نقل می‌کند که کاشتن درخت حدود ۱۰۰ سال طول کشید و همچنین۱۰۰ سال نیز نجاری و ساختن کشتی طولی کشید که برخی نیز می‌گویند نجاری کشتی ۴۰ سال طول کشید.<ref>ابن کثیر، قصص الانبیاء، ۱۴۱۱ق، ص ۷۲.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] علاوه بر آنچه بیان شد عنوان می‌کند که برخی مدت زمان آن را ۸۰ و برخی ۵۰۰ سال بیان کرده‌اند. <ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۳۳۲.</ref>همچنین در مجموعه آثار [[ابوالفتوح رازی|شیخ ابوالفتوح رازی]] آمده است که ساختن کشتی دویست سال طول کشید.<ref>رازی، مجموعه آثار، ۱۳۸۴ش، ج ۱۹،ص ۱۴۸.</ref> در کتاب مقدس نیز آمده است که مدت زمان ساخت کشتی ۱۲۰ سال بود. <ref>کتاب مقدس، سفر پیدایش، باب ۳، آیه ۶.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] معتقد است دلیل اختلاف در مدت زمان ساخت کشتی ممکن است این باشد که برخی مدت زمان ساخت کشتی را به نحوی عام و کلی بیان می‌کنند یعنی مدت زمان تهیه همه مقدمات آن را از جمله تهیه چوب و میخ و ... را نیز به حساب می‌‌آورند.<ref>مجلسی، تاریخ پیامبران، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۷۲.</ref>
+اندازه هر [[ذراع]]  حدّ فاصل آرنج تا سر انگشت ميانى است<ref>[http://lib.eshia.ir/23017/3/705/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87 هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۷۰۵.]</ref> که برای معمول انسان‌ها حدود نیم متر می‌باشد.<ref>مکارم شیرازی، قصه‌های قرآن، ۱۳۸۰ش، ص ۴۹.</ref>  برخی عنوان کرده‌اند که منظور از ذراع در اندازه کشتی نوح ذراع انسان عادی نیست بلکه ذراع نوح است و از آنجا که نوح انسان تومند و بلند قدی بوده است احتمالا ذراع او متفاوت‌تر از ذراع انسان عادی و بیش از نیم متر بوده است.<ref>یعقوبی، ترجمه تاریخ‌یعقوبی، ۱۳۷۹ق، ج‌۱،ص۱۲-۱۴.</ref>
-یکی دیگر از اختلافات کشتی نوح مربوط به اندازه کشتی می‌شود که اقوال مختلف در این مورد را می‌‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید:
 {| class="wikitable" style="text-align:center; margin:auto"
-|+'''اقوال مختلف در خصوص اندازه کشتی نوح'''
+|+'''اقوال مختلف در خصوص اندازه کشتی نوح'''قصص الانبیاء
-!
+!راوندی<ref>قطب راوندی، قصص الانبیاء (ع)، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۲۵۷.</ref>
-!قصص الانبیاء
-راوندی<ref>قطب راوندی، قصص الانبیاء (ع)، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۲۵۷.</ref>
 !تفسیر قرآن
 ابن کثیر<ref>ابن کثیر، قصص الانبیاء، ۱۴۱۱ق، ص۷۵.</ref>
@@ خط ۶۳: / خط ۶۱: @@
 العرائس<ref>به نقل از: مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۳۲۵.</ref>
 !علل الشرایع
-شیخ صدوق<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۶ق، ج۲، ص۵۹۵.</ref>
+شیخ صدوق
 !مجموعه آثار
 ابوالفتوح رازی<ref>رازی، مجموعه آثار، ۱۳۸۴ش، ج ۱۹،ص ۱۴۸.</ref>
@@ خط ۱۰۰: / خط ۹۸: @@
 |۳۰ گز
 |}
-[[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] معتقد است معتبرترین روایت در خصوص اندازه کشتی روایتی است که در [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرایع]] مطرح شده است و علت اختلاف دیگر روایات ممکن است به اختلاف ذراع‌ها باشد.<ref>مجلسی، تاریخ پیامبران، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص ۲۶۵.</ref>
-اندازه هر [[ذراع]]  حدّ فاصل آرنج تا سر انگشت ميانى است<ref>[http://lib.eshia.ir/23017/3/705/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87 هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۷۰۵.]</ref> که برای معمول انسان‌ها حدود نیم متر می‌باشد.<ref>مکارم شیرازی، قصه‌های قرآن، ۱۳۸۰ش، ص ۴۹.</ref>  برخی عنوان کرده‌اند که منظور از ذراع در اندازه کشتی نوح ذراع انسان عادی نیست بلکه ذراع نوح است و از آنجا که نوح انسان تومند و بلند قدی بوده است احتمالا ذراع او متفاوت‌تر از ذراع انسان عادی و بیش از نیم متر بوده است.<ref>یعقوبی، ترجمه تاریخ‌یعقوبی، ۱۳۷۹ق، ج‌۱،ص۱۲-۱۴.</ref>
 در مدت زمانی که نوح(ع) و همراهانش در کشتی بودند نیز اختلاف است [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در روایتی معتبر عنوان می‌کند که نوح(ع) با قومش هفت شبانه روز در کشتی ماندند و بعد از [[طواف]] [[خانه خدا]] بر کوه جودی نشستند.<ref>مجلسی، تاریخ پیامبران، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۷۳.</ref> برخی این مدت را ۱۵۰ روز و برخی شش ماه و برخی دیگر پنج ماه دانسته‌اند.<ref>رک: مجلسی، تاریخ پیامبران، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۷۴؛ ابن کثیر، قصص الانبیاء، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۲-۱۱۳.</ref>