حسین بن منصور حلاج: تفاوت میان نسخهها
اضافه کردن نقد استناد به توقیع برای قضاوت درباره حلاج
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) (اضافه کردن به بخش توقیع امام زمان) |
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) (اضافه کردن نقد استناد به توقیع برای قضاوت درباره حلاج) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۳۹۵]]|کاربر=Hasanejraei }} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۳۹۵]]|کاربر=Hasanejraei }} | ||
خبر به حسین بن روح رسید. نامهای مشتمل بر لعن شلمغانی و برائت از او و پیروان و دوستداران او برای «بنی بسطام» نوشت. وقتی نامه را دریافت کردند، آن را به شلمغانی نشان دادند. شلمغانی (با شیطنت و شیّادی) ابتدا به گریه افتاد و پس از آن گفت: سخن حسین بن روح دارای معنای باطنی عظیمی است؛ زیرا لعنت به معنای إبعاد و دور کردن است. از همین رو وقتی وی درباره من گفته است «لعنه الله»، یعنی «ابعده الله عن العذاب والنار»؛ خداوند او را از عذاب و آتش جهنم دور کند. اینک جایگاه عظیم خود را (نزد حسین بن روح) دریافتم. شلمغانی پس از این گفتار، صورت خود را به خاک گذاشت (و خدای را سپاس گفت) و سفارش کرد که این سرّ بزرگ را فاش نسازند. | |||
==زندگی== | ==زندگی== | ||
خط ۸: | خط ۱۰: | ||
فرمان قتل حلاج در سهشنبه ۲۴ ذیقعده ۳۰۹ق صادر شد. او ابتدا مثله شد، سپس سوزانده و خاکسترش به دجله ریخته شد.<ref>محسنینیا، «حلاج در نگاه مخالفان»، در فصلنامه مطالعات ایرانی، پاییز ۱۳۸۳ش، ص ۱۴۷.</ref> | فرمان قتل حلاج در سهشنبه ۲۴ ذیقعده ۳۰۹ق صادر شد. او ابتدا مثله شد، سپس سوزانده و خاکسترش به دجله ریخته شد.<ref>محسنینیا، «حلاج در نگاه مخالفان»، در فصلنامه مطالعات ایرانی، پاییز ۱۳۸۳ش، ص ۱۴۷.</ref> | ||
==دیدگاهها== | ==مذهب و دیدگاهها== | ||
درباره مذهب حلاج، گرچه اختلافاتی وجود دارد و برخی او را سنیمذهب دانستهاند، اما بنابر منابع شیعه و همچنین بر اساس نقل خطیب بغدادی در کتاب تاریخ بغداد، حلاج منسوب به جامعه شیعیان بوده است.<ref>امینینژاد، «حلاج از منظر توقیع امام عصر»، در فصلنامه حکمت عرفانی، ش ۳، ص ۵۳.</ref> | |||
حلاج، دیدگاههای فقهی و کلامی ویژه و اختلافبرانگیزی داشته و نظرات او درباره تصوف، همواره مورد بحث بوده است.<ref>محسنینیا، «حلاج در نگاه مخالفان»، در فصلنامه مطالعات ایرانی، پاییز ۱۳۸۳ش، ص ۱۴۷.</ref> | حلاج، دیدگاههای فقهی و کلامی ویژه و اختلافبرانگیزی داشته و نظرات او درباره تصوف، همواره مورد بحث بوده است.<ref>محسنینیا، «حلاج در نگاه مخالفان»، در فصلنامه مطالعات ایرانی، پاییز ۱۳۸۳ش، ص ۱۴۷.</ref> | ||
خط ۲۷: | خط ۳۱: | ||
==توقیع امام زمان== | ==توقیع امام زمان== | ||
بسیاری از فقها و محدثان شیعه، و همچنین مخالفان تصوف، با اتکا به توقیعی از امام زمان به [[حسین بن روح]] درباره شلمغانی و پیروان او، حلاج را طرد و نفی کردهاند.<ref>امینینژاد، «حلاج از منظر توقیع امام عصر»، در فصلنامه حکمت عرفانی، ش ۳، ص ۴۰.</ref> در این توقیع، علاوه بر شلمغانی، از | بسیاری از فقها و محدثان شیعه، و همچنین مخالفان تصوف، با اتکا به توقیعی از امام زمان به [[حسین بن روح]] درباره شلمغانی و پیروان او، حلاج را طرد و نفی کردهاند.<ref>امینینژاد، «حلاج از منظر توقیع امام عصر»، در فصلنامه حکمت عرفانی، ش ۳، ص ۴۰.</ref> در این توقیع، علاوه بر شلمغانی، از شریعی (ابومحمد حسن)، نمیری (محمد بن نصیر)، هلالی (احمد بن هلال کرخی عبرتایی) و بلالی (ابوطاهر محمد بن علی بن بلال) نام برده شده و امام زمان (ع) تصریح کرده که از شلمغانی بر حذر است، همانطور که از شریعی، نمیری، هلالی و بلایی و دیگران بر حذر بوده است. بسیاری از عالمان شیعه، با آنکه نامی از حسین بن منصور حلاج در این توقیع نیامده، با استناد به شباهتهای حلاج و شلمغانی و دیگر اسامی مذکور در توقیع، حلاج را هم مورد لعن امام زمان دانسته و او را مشمول مصادیق «غیرهم» در توقیع مذکور شمردهاند.<ref>امینینژاد، «حلاج از منظر توقیع امام عصر»، در فصلنامه حکمت عرفانی، ش ۳، ص ۴۱-۴۲.</ref> | ||
برخی محققان، عدم ذکر نام حلاج در توقیع امام زمان خطاب به نائب سوم و برخی قرائن خارجی و متنی را دلیلی بر این دانستهاند که امام زمان (ع)، گرایشهای عرفانی حلاج و اعتقاد او به حلول را در ردیف عقاید کفرآمیز شلمغانی نمیدانسته است.<ref>امینینژاد، «حلاج از منظر توقیع امام عصر»، در فصلنامه حکمت عرفانی، ش ۳، ص ۵۳.</ref> | |||
==آثار== | ==آثار== |