چین: تفاوت میان نسخه‌ها

|پایتخت = [[پکن]] |latd=۲|latm=۲۰|latNS=N|longd=۱|longm=۴۰|longEW=E

 

[[شیعه|شیعیان دوازده امامی]] بیشتر در شهرهای ختن و یارغند و مناطق اطراف آن در ایالت خودمختار سین کیانگ اسکان دارند. تشیع مانند اصل اسلام از طریق [[ایران]] و [[هند|شبه قاره]] وارد چین شده است. این شیعیان همچنان که خود اظهار می کنند غالبا کشمیری الاصل بوده اند که در اثر دشورای زندگی اقتصادی یا سیاسی آن نواحی به سمت شرق رفته اند.

پنج سال بعد از رحلت [[پیامبر(ص)]]، [[اسلام]] به چین راه یافت. [[سعد بن ابی وقاص]] اولین مسلمانی است که وارد چین شد و نخستین [[مسجد]] را در بندر شانگهای تأسیس کرد. اولین برخورد مسلمین با چینی ها در سال 130 هجری وقتی بود که ارتش چین به رهبری "کوهسین چعیه" با مسلمانان به رهبری [[زیاد بن ابیه|زیاد]] روبرو شدند و نبرد سختی در مرز چین بین آنان درگرفت. در آغاز، پیروزی با چینی ها بود اما با شکست آنان مسلمانان بر آسیای مرکزی دست یافتند و این فتح، مقدمه نفوذ اسلام بر این سرزمین و آسیای مرکزی شد.<ref>گلی زواره ای، سرزمین اسلام، ص 271 </ref>

اغلب، زمان ورود اسلام به «سین کیانگ» با ورود اسلام به آسیای مرکزی ارتباط داده می شود . طبری مورخ در کتاب خود تحت عنوان «تاریخ الرسل الملوک»، زمان مذکور را 715 -714 میلادی دانسته است. بنا به نوشته او [[قتیبة بن مسلم|قتیبه]] که در سال 705 حکمران کل [[خراسان]] شده بود، بر [[بلخ]]، [[بخارا]]، [[سمرقند]]، [[خوارزم]] و سایر مناطق آسیای مرکزی حمله برد و پس از سلطه بر آنجا، در سال 714 آخرین حمله را آغاز کرد و در سال 715 میلادی [[کاشغر]] را فتح کرد و وارد سرزمین چین شد. در «دایره المعارف بریتانیکا بخش ترکستان شرقی» آمده است که قتیبه در سال 95 هجری (713 میلادی) پس از تصرف خجند، به پیشروی ادامه داد و پس از گذشتن از معبر تنگ «دیلک»، در اواخر آن سال وارد کاشغر شد، سپس « ختن»، «آق سو» و «تورفان» و سرزمین های دیگری را فتح کرد و به این ترتیب بخش بزرگی از «سین کیانگ» جنوبی را در حیطه حکمروایی «ولید» در آورد.

گسترش اسلام در « سین کیانگ » هم به صورت مسالمت آمیز و هم از طریق جنگ تحقق پذیرفت. ویژگی ورود اسلام به چین این است که اسلام به طور عمده از دو راه وارد چین شد؛ راه دریایی و راه زمینی. در دوره سلسله های «تانگ» و «سونگ»، راه دریایی عمومیت داشت. در دوره «یوآن» مغول، ورود اسلام به صورت وسیع از منطقه «سین کیانگ» صورت گرفت و به طور کلی به راه های زمینی متکی بود. این وضع نسبت به کشورهایی که فقط راه زمین دارند و یا وابسته به راه های دریایی هستند، به کلی متفاوت است.<ref>[http://www.taghribnews.com/vdcf.ydviw6dvygiaw.html نمادهای تشیع در چین]</ref>

 

بیشتر مسلمانان چین در شرق این کشور و در استان سین کیانگ زندگی می کنند، به طوری که اکثریت ساکنان این منطقه را مسلمانان تشکیل می دهند. سنت های اسلامی در این نواحی، تابعی از سنت های اسلامی موجود در [[ایران]] و ماوراءالنهر قرن هشتم هجری به بعد است که به تدریج به چین نفوذ کرده است. اسلام موجود در چین، چندان رنگ مذهبی به این معنا که [[شیعه]] یا [[سنی]] باشد ندارد. دلیل آن نیز این است که [[اسلام]] قرن هشتم تا دهم هجری در ایران که به چین رفت، اسلامی صوفیانه بود که تسنن و تشیع در آن جمع شده و چیزی بود که می توان به آن نام تسنن دوازده امامی داد.<ref>جعفریان، اطلس شیعه، ص 624 ـ 623</ref> امروزه مسلمانان سراسر چین 35 هزار مسجد و چهل هزار روحانی دینی وجود دارد.<ref>[http://hawzahnews.com/detail/News/293599 ۲۰میلیون مسلمان و۴۰هزار روحانی در چین زندگی می کنند]</ref>

در چند سال اخیر فعالیت های مسلمانان چین از سوی دولت چین محدود می شود و این محدودیت ها نمازهای روزانه و مراسم کفن و [[دفن]] مسلمانان را نیز شامل می‎شود و معلمان، استادان دانشگاه، دانشجویان و سایر کارمندان دولتی در چین از روزه‎داری در [[ماه رمضان]]، برگزاری نمازهای روزانه، پخش آثار مذهبی و پوشش [[حجاب]] محروم هستند.<ref>[http://fa.abna24.com/service/east-asia/archive/2013/03/06/397431/story.html تشدید محدودیت‎ها علیه مسلمانان چین]</ref>

در اوائل سال 1388 ش. در درگیری‌های گسترده در استان سین کیانگ چین و به ویژه شهر ارومچی میان «ایغور»‌های مسلمان و «هان»‌های کمونیست، بیش از 160 نفر ـ بنا بر آمار رسمی ـ و بیش از هشتصد نفر ـ بنا بر آمارهای غیر رسمی ـ از مسلمانان کشته شدند.<ref>[http://www.tabnak.ir/fa/pages/?cid=54761 کشتار مسلمانان ارومچی]</ref> [[آیت الله مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم‌شیرازی]]،<ref>[http://hawzahnews.com/detail/News/233037 در مقابل کشتار مسلمانان چین سکوت نکنیم]</ref> [[آیت الله نوری همدانی]]<ref>[http://hawzahnews.com/detail/News/233053 دولت جمهوری اسلامی در قبال سرکوب مسلمانان چین سکوت نکند]</ref> و [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]]<ref>[http://hawzahnews.com/detail/News/233043 کشتار مسلمانان در چین تاسف‌آور است]</ref> با صدور بیانیه‌ هایی، کشتار وسیع و سرکوب مسلمانان ایالت سین‌کیانگ چین را محکوم کردند و [[آیت الله صافی گلپایگانی]]<ref>[http://fa.abna24.com/service/archive/2009/06/16/162296/story.html آيت الله صافي گلپايگاني کشتار مسلمانان را در چين محکوم کرد]</ref> این کشتار را در سخنرانی خود محکوم کرد.

==شیعیان دوازده امامی==

شمار رسمی شیعیان چین اندک، اما نفوذ غیر رسمی اندیشه شیعی بین مسلمانان آنجا بسیار است.<ref>[http://www.ensani.ir/storage/Files/20120327162241-4027-146.pdf شیعیان در چین]</ref> اندیشه شیعی در چین در دو گروه اساسی تجلی می یابد. اول شیعیان به معنای اخص در کوههای پالیر ([[اسماعیلیه]]) و اطراف شهرهای [[ختن]] و یارغند (دوازده امامی) و دومی در شیعیان به معنای اعم که در طریقت های متعددی چون [[نقشبندیه]]، [[قادریه]]، [[کبرویه]] و غیره تشکیل یافته اند.<ref>[http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3287A51920.html اسلام در چین]</ref> تشیع در میان قوم تاجیک در کاشغر و معدودی از دسته های قوم اویغور در «یارغند» پیروانی دارد. تاجیک های کاشغر به فرقه اسماعیلیه و اویغورهای «یارغند» به شیعه دوازده امامی تعلق مذهبی دارند.<ref>[http://www.taghribnews.com/vdcf.ydviw6dvygiaw.html نمادهای تشیع در چین]</ref>

شیعیان دوازده امامی بیشتر در شهرهای ختن و یارغند و مناطق اطراف آن در ایالت خودمختار سین کیانگ اسکان دارند. تشیع مانند اصل اسلام از طریق ایران و [[هند|شبه قاره]] وارد چین شده است. این شیعیان همچنان که خود اظهار می کنند غالبا کشمیری الاصل بوده اند که در اثر دشورای زندگی اقتصادی یا سیاسی آن نواحی به سمت شرق رفته اند.

در حال حاضر نیز شیعیان شهرهای یاد شده ارتباط خود را با شهر گلیگیت که از شهرهای شیعه نشین [[پاکستان]] است حفظ کرده و از آن طریق تغذیه فکری می شوند. دوری راه این شیعیان با [[عتبات]] سبب شده است تا آنان، اماکن متبرکه ای را به نام امامان ساخته و آنها را [[زیارت]] کنند. یکی از معروف ترین آنها آرامگاه جعفر صادق (ص) در شهر یارغند است.

همچنین امامان جماعت شیعه که عنوان پیشنماز را دارند، افزون بر [[مسجد]]، تکیه و تالار هم دارند که در ایام سوگواری در آنها، نوحه هایی را به عنوان «خاک کربلا» می خوانند.

در شهر «سَنُ یا» که یک جزیره است مسلمانان فراوانی زندگی می کنند در روستای خوی شین در شهر سنُ یا، مدرسه ای با نام مدرسه علوم اسلامی اهل بیت در پنج کلیومتری سنُ یا وجود دارد که در سال 1981 تأسیس شده است.

طی سال های اخیر شماری از طلاب چینی به [[مشهد]] آمده و در [[دانشگاه رضوی]] این شهر تحصیلات خود را به پایان برده اند. افزون بر شیعیان امامی در چین، سنی های نقشبندی این کشور که غالباً از مسلمانان صوفی به شمار می روند علاقه فراوانی به دوازده امام داشته و نام آنان را در سینه خود محفوظ نگاه داشته اند. آمار غیر رسمی از شمار شیعیان جین بین پانزده تا بیست هزار نفر است.<ref>جعفریان، اطلس شیعه، ص 624</ref>

 

مسلمانان چین به لحاظ عرفانی و مذهبی خیلی به شیعه نزدیک هستند، مثلا در نماز های جمعه خود نام [[ائمه معصومین]] را به عنوان فرزندان پیامبر(ص) بیان می کنند و مورد احترام قرار می دهند.<ref>[http://hawzahnews.com/detail/News/255570 تحلیل شرایط اسلام و مسلمانان در چین]</ref> برخی از محققان بر اساس دلایل ذیل حضور فرهنگ شیعی در سراسر جامعه اسلامی چین را اثبات می کنند:

# برای فارغ التحصیلان حوزه های علمیه در چین مراسمی به عنوان «قباپوشان» برپا می شود که در آن لباس بلند سبز رنگی می پوشند. احترام به رنگ سبز یکی از ویژگی های شیعیان است.

# در چین سرپرست امور دین را «امام» و طلبه حوزه علمیه را «خلیفه» می نامند و این، برتری دادن مقام امام بر مقام خلیفه است.

# متون درسی در حوزه های علمیه چین بیشتر به زبان فارسی است. از جمله «خطبات»، «اربعون»، «گلستان»، «مرصاد»، «حسینی» و غیره. همچنین در [[وضو]]، [[غسل]] و [[نماز]] هم جملات متعددی به زبان فارسی است. حضور زبان فارسی به حضور و تقویت اندیشه شیعی در بین [[اهل سنت]] چین کمک کرده است.

# احترام به [[تفسیر قرآن]] که از ویژگی های تفکر شیعی است در سراسر جامعه سنتی اسلامی چین جایگاه دارد.

# بزرگداشت یاد [[علی(ع)]] و [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه (علیها السلام)]] توسط اغلب مسلمانان چین با نهایت صمیمیت و حضور قلب به عمل می آید.

# عمومیت نام های علی، حسن، حسین، فاطمه بین مسلمانان چین و کمبود نام های ابوبکر، عمر، عثمان و عایشه نشانه دیگری از گسترش وسیع تشیع در چین است.

# اغلب طریقت های عارفانه در چین از جمله [[نقشبندیه]]، [[قادریه]]، [[کبرویه]] و غیره اگر چه ممکن است برخی از ظواهر اهل سنت، مانند بسته نگه داشتن دو دست هنگام ادای نماز را رعایت کنند، اما از نظر باطن و اعتقادات و اسامی، در زمره شیعیان هستند.<ref>[http://www.ensani.ir/storage/Files/20120327162241-4027-146.pdf شیعیان در چین]</ref>

 

در حال حاضر شماری اسماعیلی تاجیک در چین زندگی می کنند که تابع آقاخان بوده و نمایندگان وی در میان آنان حضور دارند. آئین اسماعیلی که از [[هند]] به چین راه یافته شامل چند هزار نفر (به طور خاص 26 هزار نفر) تاجیک است که در کوههای پامیر سکونت دارند. مرکز اسماعیلیان چین در شهر تاشقورقان است.

آئین اسماعیلی چندان در رعایت شریعت سختگیر نیست، اما در عین حال آقاخانی ها، هویت مذهبی خود را که به ویژه ارتباط با مرکز اسماعیلیان و رهبری آن یعنی آقاخان است، حفظ کرده اند. مهمترین اعیاد اسماعیلی چین، [[عید قربان]] و نوروز است. آنان تحت تأثیر اشعار ناصرخسرو بوده و در اعیاد خویش اشعار وی را می خوانند. <ref>جعفریان، اطلس شیعه، ص 624</ref>

|1303700000|| -||3128880||0.2 || ۲۰۰۸م||آمار [[مجمع جهانی اهل بیت|مجمع جهانی اهل‏ بیت(ع)]]

|1321851888||21667000|| کمتر از 215000||کمتر از 1 درصد||۲۰۰۹م|| آمار انجمن دین و زندگی اجتماعی «مؤسسه ‏PEW»<ref>[http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3284A5159.html آمار شیعیان چین]</ref>

آقای (یحیی احمد) دانشجوی چینی دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهدمقدس راجع به شمس الدین می گوید: «شمس الدین با لقب سید الاجل بزرگترین شخصیت مذهبی و سیاسی مسلمانهای چینی است، مزار وی، در استان (یوننان) در سمت جنوب غربی چین واقع و مورد احترام همه مسلمانهای چینی است که گویا همراه تاتارهاءک ک در قرن هفتم از بخاری به چین آمده است و احتمال دارد از سادات آن ناحیه باشند. خاندانش در محله ای به نام «ناجاین » هم اکنون در همین استان زندگی می کنند و حدود 20 هزار نفرند. من هم از همین خاندانم، فرزندش ناصرالدین و پس از وی اولاد او جانشین پدر شده اند و عده ای از آنان به حکمرانی رسیده اند، بسیاری از اسامی مسلمانها با کلمه «نا» آغاز می شودکه از نام ناصرالدین ماخوذ است ».

شمس الدین با 31 واسطه به پیغمبرصلی الله علیه وآله می رسد که نمی تواند درست باشد زیرا از شش قرن پیش تا رسول اکرم این اندازه واسطه متصور نیست، بلی احتمال این که سادات کنونی از نسل شمس الدین، با 31 واسطه به پیغمبرصلی الله علیه وآله برسند قابل قبول است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Article/View/81967 جایگاه اهل بیت علیهم السلام در جوامع اسلامی]</ref>

{{پانویس|2}}

{{ستون-شروع}}

* [http://mwfpress.com/vdce.o8ebjh8fx9bij.html بررسی وضعیت مسلمانان چین]

* [http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3285A4853.html 30 هزار مسجد در چين وجود دارد]

* [http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3285A84051.html معرفي مساجد و كتابخانه شانگهاي]