پرش به محتوا

منهج الصادقین فی الزام المخالفین (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۱: خط ۳۱:
== درباره مؤلف ==
== درباره مؤلف ==
{{اصلی|ملا فتح الله کاشانی}}
{{اصلی|ملا فتح الله کاشانی}}
ملافتح الله فرزند ملاشکرالله کاشانی است. او عالمی بزرگ، [[فقیه]]، محقق، [[علم کلام|مُتَکَلِّم]] و [[تفسیر|مفسّر]] متبحر و از بزرگان [[شیعه]] در اواخر قرن دهم هجری است. ملا فتح الله از شاگردان [[علی بن حسن زواری]] است که به واسطه او از [[محقق کرکی]] روایت می‌کند. این مفسر از برجستگان علمای دربار [[شاه طهماسب صفوی]] بود که در تمام علوم دینی متداول، خصوصاً در [[تفسیر]] متبحر بود. وی تالیفات بسیاری نیز دارد که غالب تالیفاتش، به زبان فارسی است. ملا فتح الله کاشانی در سال ۹۸۸ق وفات یافت.<ref>علی خادم‌پیر، روش‌شناسی تفسیر: منهج الصادقین فی الزام المخالفین.</ref>
ملافتح الله فرزند ملاشکرالله کاشانی است. او عالمی بزرگ، [[فقیه]]، محقق، [[علم کلام|مُتَکَلِّم]] و [[تفسیر|مفسّر]] متبحر و از بزرگان [[شیعه]] در اواخر قرن دهم هجری است. ملا فتح الله از شاگردان [[علی بن حسن زواری]] است که به واسطه او از [[محقق کرکی]] روایت می‌کند. این مفسر از برجستگان علمای دربار [[شاه طهماسب صفوی]] بود که در تمام علوم دینی متداول، خصوصاً در [[تفسیر]] متبحر بود. وی تالیفات بسیاری نیز دارد که غالب تالیفاتش، به زبان فارسی است. ملا فتح الله کاشانی در سال ۹۸۸ق وفات یافت.<ref>علی خادم‌پیر، روش‌شناسی تفسیر: منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ۱۳۸۳ش.</ref>


== نام کتاب و علت نام‌گذاری ==
== نام کتاب و علت نام‌گذاری ==
خط ۳۸: خط ۳۸:


== انگیزه تألیف ==
== انگیزه تألیف ==
انگيزه نويسنده از تاليف كتاب به گفته خود او نگارش تفسيرى فارسى، با اسلوب زبانى و لغاتى غير ملال‏ انگيز، نه بيش از اندازه مفصل و نه بسيار مختصر، و نيز موافق باورها و عقايد [[امامیه|اماميه]] و شامل آثار و اخبار اهل بيت(ع) بوده است.<ref>کاشانی، منهج الصادقین، ج۱، ص۴.</ref>
انگيزه نويسنده از تاليف كتاب به گفته خود او نگارش تفسيرى فارسى، با اسلوب زبانى و لغاتى غير ملال‏ انگيز، نه بيش از اندازه مفصل و نه بسيار مختصر، و نيز موافق باورها و عقايد [[امامیه|اماميه]] و شامل آثار و اخبار اهل بيت(ع) بوده است.<ref>کاشانی، منهج الصادقین، ۱۳۷۸ش، ج۱، ص۴.</ref>


== روش مفسر ==
== روش مفسر ==
ملا فتح‌الله در تفسیر سوره‌ها از نظم خوب و یکسانی پیروی کرده است. به طوری که ابتدا به بحث مکی و مدنی سوره‌ها، بعد عدد [[آیه|آیات]] و بعد از آن نام‌های [[سوره]] و بعد ثواب قرائت سوره و سپس تناسب و ارتباط سوره و بعد از آن اسباب النزول و سپس به مباحث تفسیری می‌پردازد.<ref>علی خادم‌پیر، روش‌شناسی تفسیر: منهج الصادقین فی الزام المخالفین.</ref>
ملا فتح‌الله در تفسیر سوره‌ها از نظم خوب و یکسانی پیروی کرده است. به طوری که ابتدا به بحث مکی و مدنی سوره‌ها، بعد عدد [[آیه|آیات]] و بعد از آن نام‌های [[سوره]] و بعد ثواب قرائت سوره و سپس تناسب و ارتباط سوره و بعد از آن اسباب النزول و سپس به مباحث تفسیری می‌پردازد.<ref>علی خادم‌پیر، روش‌شناسی تفسیر: منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ۱۳۸۳ش.</ref>


== ساختار تفسیر ==
== ساختار تفسیر ==
خط ۵۷: خط ۵۷:
* '''فصل هشتم''': در تبيين اين‏كه، قرآن در زمان [[پیامبر(ص)]] مدون بوده است.
* '''فصل هشتم''': در تبيين اين‏كه، قرآن در زمان [[پیامبر(ص)]] مدون بوده است.
* '''فصل نهم''': در بيان اعجاز قرآن‏
* '''فصل نهم''': در بيان اعجاز قرآن‏
* '''فصل دهم''': در ياد كرد رواياتى كه در ترغيب بر خواندن و فراگرفتن قرآن وارد شده است.<ref>علی خادم‌پیر، روش‌شناسی تفسیر: منهج الصادقین فی الزام المخالفین.</ref>
* '''فصل دهم''': در ياد كرد رواياتى كه در ترغيب بر خواندن و فراگرفتن قرآن وارد شده است.<ref>علی خادم‌پیر، روش‌شناسی تفسیر: منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ۱۳۸۳ش.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}
== منابع تفسیر ==
== منابع تفسیر ==
ملا فتح‌الله کاشانی در تفسیر خود نظریات تفسیری بیضاوی و زواره‌ای و نیز مباحث زمخشری در [[تفسیر کشاف|کشاف]] و [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] در [[مجمع البیان]] را آورده است و از [[التبیان فی تفسیر القرآن|تبیان]] [[شیخ طوسی]] و [[تفسیر ابوالفتوح رازی]] و همچنین از تفسیر [[حسين بن حسن ابوالمحاسن جرجانی|جرجانی]] معروف به [[تفسیر گازر|گازُر]] نیز استفاده کرده است. وی همچنین گاه سخنان [[عرفان|عرفانی]] مشاهیر [[تصوف|متصوفه]]، مانند قُشیری و سُلَمی، را در لا به لای تفسیر خود آورده است. وی هر جا که مناسب دیده روایات و اخباری را هم از کتب مختلف حدیثی اعم از شیعه و [[اهل سنت]] ذکر نموده است.<ref>علی خادم‌پیر، روش‌شناسی تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین.</ref>
ملا فتح‌الله کاشانی در تفسیر خود نظریات تفسیری بیضاوی و زواره‌ای و نیز مباحث زمخشری در [[تفسیر کشاف|کشاف]] و [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] در [[مجمع البیان]] را آورده است و از [[التبیان فی تفسیر القرآن|تبیان]] [[شیخ طوسی]] و [[تفسیر ابوالفتوح رازی]] و همچنین از تفسیر [[حسين بن حسن ابوالمحاسن جرجانی|جرجانی]] معروف به [[تفسیر گازر|گازُر]] نیز استفاده کرده است. وی همچنین گاه سخنان [[عرفان|عرفانی]] مشاهیر [[تصوف|متصوفه]]، مانند قُشیری و سُلَمی، را در لا به لای تفسیر خود آورده است. وی هر جا که مناسب دیده روایات و اخباری را هم از کتب مختلف حدیثی اعم از شیعه و [[اهل سنت]] ذکر نموده است.<ref>علی خادم‌پیر، روش‌شناسی تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ۱۳۸۳ش.</ref>


== سخن علما و بزرگان ==
== سخن علما و بزرگان ==
[[محمد هادی معرفت]] تفسیر منهج را در سنخ تفاسیر روایی و در بین ۱۴ تفسیر معروف ارزیابی کرده و می‌گوید:
[[محمد هادی معرفت]] تفسیر منهج را در سنخ تفاسیر روایی و در بین ۱۴ تفسیر معروف ارزیابی کرده و می‌گوید:
«''منهج الصادقین، تنها شرح و تفسیر قرآن نیست؛ بلکه تفسیری جامع و مشتمل بر مباحث مختلف و متنوع، به زبان فارسی است … متن را با نثری شیوا و روان نوشته است و هر جا که مناسب دیده از اخبار و روایات اهل بیت عصمت (ع) کمک گرفته است''.<ref>معرفت، تفسیر و مفسران، ج۲، ص۲۰۶.</ref>
«''منهج الصادقین، تنها شرح و تفسیر قرآن نیست؛ بلکه تفسیری جامع و مشتمل بر مباحث مختلف و متنوع، به زبان فارسی است … متن را با نثری شیوا و روان نوشته است و هر جا که مناسب دیده از اخبار و روایات اهل بیت عصمت (ع) کمک گرفته است''.<ref>معرفت، تفسیر و مفسران، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۲۰۶.</ref>


[[شهید مطهری]] در معرفی این تفسیر می‌گوید: «''این تفسیر به زبان فارسى است و تا سى چهل سال اخیر یگانه تفسیر فارسى متداول بود. مؤلف این تفسیر مرحوم ملا فتح اللَّه بن شکر اللَّه کاشانى است که در قرن دهم هجرى می‌زیسته است''.»<ref>مطهری، مجموعه آثار، ج۱۴، ص۴۰۵ و ۴۰۶.</ref>
[[شهید مطهری]] در معرفی این تفسیر می‌گوید: «''این تفسیر به زبان فارسى است و تا سى چهل سال اخیر یگانه تفسیر فارسى متداول بود. مؤلف این تفسیر مرحوم ملا فتح اللَّه بن شکر اللَّه کاشانى است که در قرن دهم هجرى می‌زیسته است''.»<ref>مطهری، مجموعه آثار، ج۱۴، ص۴۰۵ و ۴۰۶.</ref>
خط ۷۰: خط ۷۰:
[[آیت الله بهجت]] درباره این تفسیر می گوید: ''باید ملتفت باشیم قرآن را یاد بگیریم ... و همچنین تفسیرهای آسان و ساده را ما که فارسی زبانیم، بدانیم؛ و یک تفسیر فارسی پیدا کنیم که از روی آن سهل باشد ما قرآن را بفهمیم؛ مثلاً «منهج الصادقین» را کم و بیش مطالعه کنیم، بلکه از اول تا به آخر، چون کتاب فارسی است و کتاب خوبی هم هست. اگر بهتر از او پیدا بکنیم عیب ندارد، اما کجا پیدا شود بهتر از او که معتبر باشد؟''<ref>[http://www.tebyan.net/Quranindex.aspx?pid=215293 مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان]</ref>
[[آیت الله بهجت]] درباره این تفسیر می گوید: ''باید ملتفت باشیم قرآن را یاد بگیریم ... و همچنین تفسیرهای آسان و ساده را ما که فارسی زبانیم، بدانیم؛ و یک تفسیر فارسی پیدا کنیم که از روی آن سهل باشد ما قرآن را بفهمیم؛ مثلاً «منهج الصادقین» را کم و بیش مطالعه کنیم، بلکه از اول تا به آخر، چون کتاب فارسی است و کتاب خوبی هم هست. اگر بهتر از او پیدا بکنیم عیب ندارد، اما کجا پیدا شود بهتر از او که معتبر باشد؟''<ref>[http://www.tebyan.net/Quranindex.aspx?pid=215293 مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان]</ref>


در کتاب طبقات مفسران شیعه آمده است: ''این تفسیر یکی از تفاسیر بزرگ زبان فارسی است … تلاش این تفسیر بر این است که حجت هر گروهی را از آیات قرآنی متذکر و نکات ادبی و قرائتی آن را یادآور شود''.<ref>عقیقی بخشایشی، طبقات مفسران شیعه، ج۲، ص۴۱۱.</ref>
در کتاب طبقات مفسران شیعه آمده است: ''این تفسیر یکی از تفاسیر بزرگ زبان فارسی است … تلاش این تفسیر بر این است که حجت هر گروهی را از آیات قرآنی متذکر و نکات ادبی و قرائتی آن را یادآور شود''.<ref>عقیقی بخشایشی، طبقات مفسران شیعه، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۴۱۱.</ref>


== تلخیص و چاپ ==
== تلخیص و چاپ ==
خط ۷۸: خط ۷۸:
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}
== منابع ==
== منابع ==
* کاشانی، فتح الله، منهج الصادقین، با مقدمه و پاورقی ابوالحسن شعرانی، تصحیح علی اکبر غفاری، تهران، اسلامیه، ۱۳۷۸.
* کاشانی، فتح‌الله، منهج الصادقین، با مقدمه و پاورقی ابوالحسن شعرانی، تصحیح علی اکبر غفاری، تهران، اسلامیه، ۱۳۷۸ش.
* مطهری، مرتضی، مجموعه‏ آثار، تهران، انتشارات صدرا.
* مطهری، مرتضی، مجموعه‏ آثار، تهران، انتشارات صدرا.
* معرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، قم، مؤسسه فرهنگی التمهید، ۱۳۸۰ش.
* معرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، قم، مؤسسه فرهنگی التمهید، ۱۳۸۰ش.
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۱۷

ویرایش