بنگلادش: تفاوت میان نسخه‌ها

گفته شده [[تصوف|صوفیانی]] که در این سرزمین تبلیغ [[اسلام]] می‌کردند از محبان [[اهل بیت(ع)]] بودند و نیز از ابتدای قرن سیزده میلادی زبان فارسی برای مدت شش قرن به عنوان زبان رسمی بنگلادش رواج داشته است.{{مدرک}}

 

بین آثار ادبی ترجمه شده از زبان فارسی و نوشته‌های مهمی که با بهره گیری از کتاب‌های فارسی به چاپ رسیده، [[واقعه کربلا]] دارای برجستگی خاصی است. داستان‌هایی به صورت منظوم که به زبان بنگالی پونتی نامیده می‌شود، بین مردم مسلمان، اعم از شهرنشین و روستایی و با سواد و بی‌سواد محبوبیت فراوانی داشت. پونتی‌ها با آهنگ و وزن خاصی در مراکز اسلامی، مساجد و منازل شخصیت‌های مهم خوانده می‌شد. مهم‌ترین عنوان پونتی‌ها را واقعه کربلا تشکیل می‌داد که عشق به [[اهل بیت(ع)]] را در بین مردم زنده نگه می‌داشت.

 

در ادبیات نو بنگلادش، اولین بار فردی که به واقعه کربلا چهره ادبی داد، [[میر مشرف حسین]] بود که در اواخر سده نوزدهم می‌زیست. او بیان واقعه کربلا را به صورت یک داستان بزرگ به رشته تحریر درآورد. هر چند وی حقایق تاریخ را کاملاً رعایت نکرد و بعضی از موضوعات تحریف شده را نیز بر آن افزود، ولی نسبت به اصل واقعه علاقه و [[تعصب]] خاصی از خود نشان داد. وی در بخشی از این کتاب خود آورده است: [[محمد حنفیه]]، برادر [[امام حسین(ع)]] به [[دمشق]] رفت و در جنگ با [[مروان بن حکم|مروان]]، وی را کشت و [[امام سجاد]] و خانواده سیدالشهدا(ع) را از قید اسارت نجات داد. به هر حال، وی این داستان را با احساسات و عشق کامل به اهل بیت(ع) نوشت. محبوبیت این داستان بین مردم مسلمان باسواد و بی‌سواد، آن قدر عمیق می‌باشد که در تاریخ ادبیات بنگال بی‌نظیر است. در همین رابطه، کتاب دیگری به نام بیشاد شیندو (دریای غم) وجود دارد، که در مراکز و منازل و جلسات مهم در روستاها و شهرها خوانده می‌شود. به این ترتیب که یک نفر آن را می‌خواند و ده‌ها نفر گوش داده و اشک می‌ریزند. این وضعیت تا اواسط دهه شصت قرن بیستم ادامه داشت.

 

از مظاهر فرهنگی دیگر مسلمانان بنگلادش، برگزاری نمایشنامه و شبیه‌خوانی در خصوص واقعه کربلاست که در فرهنگ بنگالی با نام زاتر (عزیمت) از آن یاد می‌شود. اجرای نمایشنامه زاترا تا پایان دهه هفتاد قرن بیستم در روستاهای بنگلادش رایج بود. البته از اوایل دهه شصت این گونه نمایشنامه‌ها در سطح شهر از رونق افتاد. به هر حال، زاتر در مورد واقعه کربلا دارای دو قسمت است. قسمت اول، مربوط به [[ماه محرم]] است که با [[شهادت امام حسین(ع)]] پایان می‌یابد و قسمت دوم آن، مربوط به پس از [[واقعه عاشورا]] و سرنوشت خانواده امام حسین(ع) و [[امام سجاد|امام زین العابدین(ع)]] است. مردم با دیدن این نمایش نامه و درک مظلومیت امام حسین(ع) سوگوار می‌شوند. در مورد واقعه کربلا سروده‌ای خاصی به نام زاری، که کلمه‌ای فارسی است، نیز نوشته‌اند، که طلاب مدارس دینی در مراسم مختلف بدون استفاده از موزیک آن را می‌خواندند. زاری جزء سرودهای بومی محسوب می‌شود.

 

تا پایان دهه شصت قرن بیستم که جو مذهبی در بنگلادش کاملاً حاکم بود، همه مسلمانان اعم از باسواد و بی‌سواد، اعتقاد به پنج تن پاک داشتند؛ یعنی [[پیامبر اکرم(ص)]]، [[امام علی(ع)]]، [[حضرت فاطمه(س)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] را بهترین بندگان برگزیده خدا می‌دانستند. تا اوایل دهه شصت یکی دیگر از برنامه‌های فرهنگی مردم روستایی، به ویژه در جنوب بنگال، [[صلوات|صلوات فرستادن]] بر پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) بود. در میان اعضای اهل بیت(ع)، حضرت فاطمه(س) نزد مردم بنگال دارای محبوبیت خاصی می‌باشد. در گذشته، آن حضرت را با احترام و محبت، گاهی به عنوان مادر فاطمه و بی‌بی‌فاطمه ذکر می‌کردند که البته هنوز این عادت از بین نرفته است. زمانی هم ایشان را به عنوان مادر فاطمه، مادر جهانیان ذکر می‌کردند که این امر در حال حاضر چندان رایج نمی‌باشد.