Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۹۳
ویرایش
مفتاح الفلاح (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای جدید حاوی «{{جا:ویرایش}} '''مفتاح الفلاح في عمل اليوم و الليلة من الواجبات و المستحبات''' کت...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{subst:الگوی خالی|{{خطا|فراموش کردید الگو را جابنشانید. به جای {{ویرایش}} باید {{جا:ویرایش}} را تایپ کنید.}}}}{{در دست ویرایش ۲|ماه=ژوئن|روز=۲۸|سال=۲۰۱۴|چند = 2}} | {{subst:الگوی خالی|{{خطا|فراموش کردید الگو را جابنشانید. به جای {{ویرایش}} باید {{جا:ویرایش}} را تایپ کنید.}}}}{{در دست ویرایش ۲|ماه=ژوئن|روز=۲۸|سال=۲۰۱۴|چند = 2}} | ||
'''مفتاح الفلاح في عمل اليوم و الليلة من الواجبات و المستحبات''' کتابی عربی اثر | '''مفتاح الفلاح في عمل اليوم و الليلة من الواجبات و المستحبات''' کتابی عربی اثر [[شیخ بهایی]]، محمد بن حسين عاملی، متوفاى 1031 هجرى است که درآن به [[دعا|ادعیه]] و اعمال [[واجب]] و [[مستحب]] و آداب نیکو و پسندیده براى يک مسلمان در يک شبانه روز می پردازد. این کتاب همواره دارای اهمیت بسیار نزد عالمان و دانشمندان بوده و پژوهش های فراوانی پیرامون آن صورت گرفته است. | ||
== درباره مؤلف == | == درباره مؤلف == | ||
{{اصلی|شیخ بهایی}} | |||
'''بهاءالدین عاملی'''؛ (۹۵۳ق ـ۱۰۳۱/۱۰۳۰ق) '''محمد بن عزّالدین حسین''' متخلص به '''بهائی''' و معروف به '''شیخ بهائی'''، [[فقیه]]، [[محدث]]، [[حکیم]]، ریاضیدان و دانشمند ذوالفنون قرن ۱۰و ۱۱ق می‌باشد. او دارای ۱۲۳ اثر علمی و ادبی است که [[جامع عباسی]]، کشکول، داستان رمزی موش و گربه، نان و پنیر از جمله آثار وی است. شیخ بهائی آثار معماری زیادی برجای گذاشته که ساخت منارجنبان [[اصفهان]]، اثر مهندسی تقسیم [[زاینده رود]] [[اصفهان]]، طراحی گنبد [[مسجد امام اصفهان]] و طراحی نقشه حصار [[نجف]]، از آن جمله است. | |||
وی سفرهای بسیاری به نقاط مختلف دنیا داشت و سفر مشهوری نیز همراه [[شاه عباس صفوی]] با پای پیاده به [[مشهد]] داشته است. | |||
او بالاترین منصب رسمی دینی یعنی شیخ الاسلامی را در حکومت [[صفویه]] برعهده داشت. | |||
== نام کتاب == | == نام کتاب == | ||
شیخ بهایی در مقدمه کتاب می گوید: آن را «مفتاح الفلاح» نامیدم.<ref>مفتاح الفلاح، ص 2.</ref> سید محسن امین آن را «مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیلة» می نامد. آقا بزرگ | شیخ بهایی در مقدمه کتاب می گوید: آن را «مفتاح الفلاح» نامیدم.<ref>مفتاح الفلاح، ص 2.</ref> [[سید محسن امین]] آن را «مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیلة» می نامد.<ref>اعیان الشیعة، ص 244.</ref> [[آقا بزرگ تهرانی]]، نام کتاب «مفتاح الفلاح فی الاعمال و الادعیة الابدیة فی الیوم و اللیلة» ذکر می کند.<ref>الذریعه، ج 21، ص 339.</ref> در چاپهای کتاب نیز نام کتاب اینگونه آمده است: «مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیلة من الواجبات و المستحبات». | ||
== انگيزه نگارش == | == انگيزه نگارش == | ||
شيخ بهايى، كتاب خود را به | شيخ بهايى، كتاب خود را به درخواستجماعتی نوشته تا يک مسلمان بتواند در يک شبانه روز، تمام اعمال خود را بر طبق آن انجام دهد; لذا نمازهاى واجب و مستحب، وضو، طهارت و ... را نيز در كتاب خود ذكر كرده است.<ref>مفتح الفلاح، ص 2.</ref> | ||
== روش تأليف == | == روش تأليف == | ||
مصنف در لابلاى ابواب كتاب بحث‌هاى دقيق علمى و روايى مطرح كرده و به نفى و اثبات نظريه‌هاى گوناگون پرداخته است. | مصنف در لابلاى ابواب كتاب بحث‌هاى دقيق علمى و روايى مطرح كرده و به نفى و اثبات نظريه‌هاى گوناگون پرداخته است. | ||
از جمله، شيخ بهايى در مورد | از جمله، شيخ بهايى در مورد [[تسبيحات حضرت زهرا]](س) بحث مفصلى دارد. | ||
بحث‌هايى مانند آداب لباس | |||
شيخ بهايى در هر فصل از كتاب، پس از ذكر چند روايت و مطالب مختلف، شروع به توضيح الفاظ روايات كرده و بعضى مطالب مبهم يا دشوار آن فصل را تبيين نموده است. | بحث‌هايى مانند آداب لباس پوشيدن، خوردن و آشاميدن، راه شناختن زوال آفتاب، آداب مسواک و ... را نيز در فصول مختلف و در مناسبت‌هاى گوناگون مطرح كرده است. | ||
شيخ بهايى در هر فصل از كتاب، پس از ذكر چند روايت و مطالب مختلف، شروع به توضيح الفاظ روايات كرده و بعضى مطالب مبهم يا دشوار آن فصل را تبيين نموده است.<ref>نرم افزار ففه جامع اهل بیت.</ref> | |||
== محتوای کتاب == | == محتوای کتاب == | ||
| خط ۲۴: | خط ۳۱: | ||
* باب سوم شامل اعمال زوال آفتاب تا غروب آن است. | * باب سوم شامل اعمال زوال آفتاب تا غروب آن است. | ||
* باب چهارم اختصاص به اعمال غروب خورشيد تا وقت خواب دارد. | * باب چهارم اختصاص به اعمال غروب خورشيد تا وقت خواب دارد. | ||
* باب پنجم شامل اعمال وقت خواب تا نيمه شب است كه آداب خواب و تسبيح حضرت زهرا | * باب پنجم شامل اعمال وقت خواب تا نيمه شب است كه آداب خواب و تسبيح حضرت زهرا(س) را هم در اين قسمت ذكر نموده است. | ||
* باب ششم اعمال بين نيمه شب تا طلوع فجر است. | * باب ششم اعمال بين نيمه شب تا طلوع فجر است. | ||
* خاتمۀ كتاب كه شامل تفسير سوره حمد است. | * خاتمۀ كتاب كه شامل تفسير [[سوره حمد]] است.<ref>فهرست کتاب.</ref> | ||
== پژوهش های پیرامون کتاب == | == پژوهش های پیرامون کتاب == | ||
=== ترجمه === | === ترجمه === | ||
# ترجمه كتاب توسط مرحوم آقا جمال | # ترجمه كتاب توسط مرحوم [[آقا جمال خوانساری]]، متوفاى 1125 هجرى | ||
# ترجمه‌اى از محمد شريف بن احمد جيلانى كه با نام «عروة النجاح فی ترجمة مفتاح الفلاح» منتشر شده و در آن خاتمۀ كتاب را كه تفسير سورۀ حمد بوده حذف كرده و در عوض دعاهاى ايام هفته و زيارات | # ترجمه‌اى از محمد شريف بن احمد جيلانى كه با نام «عروة النجاح فی ترجمة مفتاح الفلاح» منتشر شده و در آن خاتمۀ كتاب را كه تفسير سورۀ حمد بوده حذف كرده و در عوض دعاهاى ايام هفته و [[زیارت|زيارات]] [[معصومین]] و ادعيۀ مشهورى مانند [[دعای کمیل|كميل]]، [[دعای سمات|سمات]] و... را به آخر آن افزوده است. | ||
# ترجمه كتاب با نام آداب | # ترجمه كتاب با نام «[[آداب عباسی]]» از صدر الدين محمد بن محب تبريزى، كه شاگرد شيخ بهايى بوده و در زمان حيات مؤلف كتاب را ترجمه كرده است. يک نسخه از كتاب نيز به صورت خلاصۀ آداب عباسى كه حواشى و بيان‌هاى شيخ بهايى را حذف كرده موجود است. | ||
# ترجمه‌اى با نام «التحفة النوابية» از سيد محمد جعفر حسينى كه در 9 باب تنظيم شده، 6 باب اول آن بر طبق مفتاح الفلاح است و سه باب به آخر آن افزوده كه شامل اعمال ماه‌هاى | # ترجمه‌اى با نام «التحفة النوابية» از سيد محمد جعفر حسينى كه در 9 باب تنظيم شده، 6 باب اول آن بر طبق مفتاح الفلاح است و سه باب به آخر آن افزوده كه شامل اعمال ماه‌هاى [[رجب]]، [[شعبان]] و [[رمضان]] و آداب دعا و زيارات و... مى باشد. | ||
# «منهاج النجاح» از علی بن طیفور بسطامی که در سال 1062 ق به پایان رسانده است. | # «منهاج النجاح» از [[علی بن طیفور بسطامی]] که در سال 1062 ق به پایان رسانده است. | ||
# ترجمه فردی ناشناس که نسخه ای از آن در کتابخانه محمد علی خوانساری موجود است. | # ترجمه فردی ناشناس که نسخه ای از آن در کتابخانه [[محمد علی خوانساری]] موجود است.<ref>الذریعه، ج 4، ص 138.</ref> | ||
=== شروح === | === شروح === | ||
* مفتاح الفلاح يک بار توسط آقا جمال خوانسارى شرح شده است. | * مفتاح الفلاح يک بار توسط آقا جمال خوانسارى شرح شده است. | ||
* شرح شرح مفتاح الفلاح توسط محمد بن سلیمان تنکابنی | * شرح شرح مفتاح الفلاح توسط [[محمد بن سلیمان تنکابنی]] | ||
* | * «لسان الصباح فی شرح کلام البهائی فی اوائل مفتاح الفلاح فی بیان الفجرین» از سید مفتی میرعباس | ||
* «فلق الصباح في شرح مفتاح الفلاح» اثر شيخ [[سلیمان بن عبدالله بحرانی]]، متوفاى 1121 هجرى | |||
* «فلق الصباح في شرح مفتاح الفلاح» اثر شيخ | |||
=== تلخيص === | === تلخيص === | ||
كتاب «فتح المفتاح» كه توسط يكى از شاگردان شيخ بهايى تأليف شده است. | كتاب «فتح المفتاح» كه توسط يكى از شاگردان شيخ بهايى تأليف شده است. | ||
| خط ۴۷: | خط ۵۳: | ||
از جمله حاشيه‌هاى نوشته شده براى كتاب عبارتند از: | از جمله حاشيه‌هاى نوشته شده براى كتاب عبارتند از: | ||
# حاشیه خود شیخ بهایی | # حاشیه خود شیخ بهایی | ||
# حاشيه‌اى توسط ملا اسماعيل | # حاشيه‌اى توسط [[ملا اسماعیل خواجویی|ملا اسماعيل خواجویی]]، متوفاى 1173 هجرى | ||
# حاشیه محمد طاهر بارفروشی مازندرانی | # حاشیه محمد طاهر بارفروشی مازندرانی | ||
# حاشیه سید محسن امین صاحب اعیان الشیعة | # حاشیه سید محسن امین صاحب [[اعیان الشیعة]] | ||
# حاشیه محمد جعفر یزدی | # حاشیه محمد جعفر یزدی | ||
# حاشیه عبدالعظیم امام. | # حاشیه عبدالعظیم امام. | ||