اسرافیل: تفاوت میان نسخه‌ها

اسرافیل فرشته مامور دمیدن صور(شیپور) در زمان پایان یافتن دنیا و برپایی قیامت است.

در [[قرآن|قرآن کریم]] لفظ اسرافیل ذکر نشده است، اما چندین آیه درباره [[نفخ صور]] وجود دارد<ref>سوره زمر، آیه۶۷.</ref> <ref>سوره یس، آیه۵۳.</ref> که بر اساس روایات، دمیدن در صور بر عهده اسرافیل گذاشته شده است.<ref>ر.ک علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۳۴۰.</ref> طبق [[حدیث|احادیث]]، این [[فرشته]] مظهر اسم «الرحمن» در خداوند<ref>رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۵۹.</ref> و مظهر رکن «حیات» در [[لوح محفوظ]] است، <ref>ابن فناری، مصباح الانس، ۱۳۷۴ش، ص۴۰۲.</ref> همچنین نخستین کسی است که ذکر «سبحان ربی الاعلی و بحمده» را بر زبان آورد.<ref>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی،‌ ۱۳۷۷ش، ص۲۸۶.</ref> درباره صفات این [[فرشته]] در روایات وارد شده است که اسرافیل دوازده بال دارد که یکی از آنها در مشرق و دیگری در مغرب است و [[عرش]] نیز بر شانه او قرار دارد، ولی در برابر عظمت پروردگار حتی از گنجشکی نیز کوچکتر می‌شود،<ref> طیاطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۷، ص۱۱.</ref> همچنین در مقابل خداوند از بس خود را کوچک می‌بیند که از شدت حیاء، خود را در زیر یکی از بال‌هایش پنهان می‌کند.<ref>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۷ش، ج۸، ص۲۸۷.</ref> اما ذکر این نکته لازم است که بر اساس عقیده [[کلام امامیه|متکلمین]] و [[فلسفه اسلامی|فلاسفه شیعه]]، فرشتگان موجوداتی غیر مادی هستند و بال فرشتگان شبیه بال پرندگان نیست بلکه با آن فرق دارد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۱۷۰.</ref>  

درگاه خداوند چهار فرشته مقرب و بزرگ به نام‌های [[اسرافیل]]، [[جبرئیل]]، [[میکائیل]] و [[عزرائیل]] دارد که از آنها به «رئوس ملائکه» یاد می‌شود. <ref>رجالی تهرانی، فرشتگان تحقیقی قرآنی روایی و عقلی، ۱۳۷۶ش، ص۱۰۶.</ref> در روایات وارد شده است که خداوند اسرافیل و جبرئیل و میکائیل را از یک تسبیح آفرید،<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۷، ص۸.</ref> و اسرافیل و جبرئیل نزدیک‌ترین مخلوقات به خداوند هستند، زیرا بین آنها و خداوند تنها چهار حجاب فاصله است، ولی بین سایر مخلوقات با [[خدا|خداوند]] هفتاد هزار حجاب فاصله وجود دارد<ref>رستمی و آل‌بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۷.</ref> در حدیثی وارد شده که پیامبر هنگام [[دعا]]، خداوند را این‌گونه خطاب می‌کرد: یا رب جبرئیل و میکائیل و اسرافیل»<ref>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی،‌ ۱۳۷۷ش، ج۸، ص۲۸۶.</ref>و [[امام سجاد]] نیز در حق او چنین دعا می‌کند که خدایا بر اسرافیل درود بفرست که صاحب صور است و در انتظار توست تا با دمیدن در آن خفتگان [[قبر]] را بیدار کند.<ref>صحیفه سجادیه، ۱۳۸۷ش، دعای سوم، ص۲۰.</ref>

بر اساس روایات یکی از وظایف مهم اسرافیل که با نام وی نیز شناخته می‌شود دمیدن در صور در هنگام پایان دنیا و شروع قیامت است.<ref>سیری در اسرار فرشتگان، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۹.</ref> او مأمور ابلاغ پیام الهی به سایر فرشتگان نیز هست<ref>طبرسی، مجمع‌البیان، ج۱۰، ص‌۶۵۲ </ref>و هرگاه خداوند بخواهد وحی بفرستد، لوح محفوظ را به اسرافیل نشان می‌دهد که او آنچه را می‌بیند به جبرئیل وحی کند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۲۵۷.</ref> در حدیثی دیگر آمده است هنگامی که نمرود ابراهیم(ع) را به آتش انداخت، «اسرافیل» نخستین فرشته‌ای بود که به فرمان خدا به کمک او شتافت. بعضی از علماء، اسرافیل را یکی از فرشتگان حامل عرش می‌دانند. <ref>امام خمینی، آداب‌الصلواة، ‍۱۳۸۶ش، ص۲۷۳.</ref> وظایف دیگری نیز در روایات برای اسرافیل ذکر شده است که عبارتند از؛  

*برداشتن عذاب از قوم یونس(ع)

*بشارت دادن ابراهیم(ع)به ولادت اسحاق

*یاری کردن پیامبر در جنگ بدر

*کمک به سپاهیان مسلمان آخر الزمان

*هلاکت قوم لوط(ع)  

*همراهی پیامبر در معراج

*مؤذن بودن در آسمان‌ها

*نماز گزاردن بر پیامبر

*دریافت نامه اعمال روزانه انسان‌ها از فرشتگان موکل انسان

طبق روایات این فرشته بزرگ لشکری از فرشتگان را در اختیار دارد که بدون یک لحظه درنگ ماموریتهایشان را انجام می‌دهند تا زمانی که قیامت نزدیک میشود، آن‌گاه اسرافیل در شیپور (صور) خود می‌دمد و صدای عظیمی ایجاد می کند که نشانه پایان دنیا و مقدمه برپایی قیامت است.

همان‌طور که در روایات شیعی درباره تسبیح گفتن و فرشته‌ی حامل عرش بودن اسرافیل سخن گفته شده است، در منابع یهود، نیز از فرشتگانی به نام «سرافین» یاد شده‌است که بر بالای کرسی نشسته و ذکر «قدوس قدوس قدوس یهوه صبایوت» را بر زبان دارند.<ref> كتاب مقدس، اشعیاء نبى، ۶: ۲-۷.</ref> اما باید دانست این واژه جمع است و بر عده‌ای از ملائکه دلالت دارد، در حالی که اسرافیل در فرهنگ اسلامی تنها نام یک فرشته است، نه جمعی از فرشتگان. وظیفه دمیدن در صور به وسیله اسرافیل بی‌شباهت به کار شیوا در هندوئیزم نیست که با کوبیدن بر طبل خویش انسان‌ها را می‌میراند یا زنده می‌کند. <ref>بلخاری، طبل شیوا و صوراسرافیل، ص۵۳.</ref> در میان مردم مصر این عقیده وجود داشت که بهشتیان از شنیدن آواز و غنای اسرافیل لذت می‌برند. <ref>دایرة‌المعارف بزرگ سلامی، ۱۳۷۷ش، ج۸، ص۲۸۷.</ref> یکی از دانشمندان شام می‌گوید: شام نقل می‌کنند که صوت و آواز اسرافیل به اندازه‌ای زیباست که هنگام تسبیح گفتن او، اهل آسمان از عبادت خود دست می‌کشند و به تسبیح گفتن اسرافیل گوش می‌سپارند.<ref>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۷ش، ج۸، ص۲۸۶.</ref>

{{پانویس}}