پرش به محتوا

پنج‌تن: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۱ مارس ۲۰۱۶
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:پنج تن-کاشیکاری.jpg|بندانگشتی|۳۰۰px|کاشی معرق با نام پنج تن آل عبا(ع) در مصلای امام خمینی- تهران]]
[[پرونده:پنج تن-کاشیکاری.jpg|بندانگشتی|۳۰۰px|کاشی معرق با نام پنج تن آل عبا(ع) در مصلای امام خمینی- تهران]]
'''پنج تن'''، عنوانی برای [[محمد|حضرت محمّد]]، [[حضرت علی]]، [[حضرت فاطمه]]، [[امام حسن]] و [[امام حسین]] علیهم السّلام که فضایل و مقامات مشترک و مشابه ایشان سبب امتیاز آنان در میان معصومین چهارده گانه نزد ''[[شیعه]]'' [[امامیه]] شده است. اینان به [[آل عبا]]، [[اصحاب کساء]] یا [[آل کسا]] و [[خمسه طیبه]] نیز مشهورند.
'''پنج تن'''، عنوانی برای [[محمد|حضرت محمّد]]، [[حضرت علی]]، [[حضرت فاطمه]]، [[امام حسن]] و [[امام حسین]] علیهم السّلام که فضایل و مقامات مشترک و مشابه ایشان سبب امتیاز آنان در میان [[معصومین(ع)|معصومین چهارده گانه]] نزد ''[[شیعه]]'' [[امامیه]] شده است. اینان به [[آل عبا]]، [[اصحاب کساء]] یا [[آل کسا]] و [[خمسه طیبه]] نیز مشهورند.


== فضائل پنج تن در قرآن ==
== فضائل پنج تن در قرآن ==
شهرت پنج تن، در آیات و روایات برگرفته از شأن نزول '''[[آیه تطهیر]]'''<ref>احزاب:۳۳</ref> است. این [[آیه]] هنگام گردآمدن [[پیامبر(ص)|پیامبر]](ص) و [[اهل بیت]] وی در زیر عبایی نازل شد. مفسّران شیعه و بسیاری از [[اهل سنت|عامّه]]، اهل بیت(ع) پیامبر(ص) را در آن زمان منحصر به [[حضرت فاطمه]](س) و شوهر و فرزندانش دانسته‌اند که در این آیه بدان اشاره شده و آنها را به دور از هرگونه پلیدی معرفی کرده است. عناوین آل عبا و آل کسا نیز ناظر به این امر است.
شهرت پنج تن، در آیات و روایات برگرفته از شأن نزول '''[[آیه تطهیر]]'''<ref>احزاب:۳۳</ref> است. این [[آیه]] هنگام گردآمدن [[پیامبر(ص)|پیامبر]] (ص) و [[اهل بیت]] وی در زیر عبایی نازل شد. مفسّران شیعه و بسیاری از [[اهل سنت|عامّه]]، اهل بیت پیامبر (ص) را در آن زمان منحصر به [[حضرت فاطمه]] (س) و شوهر و فرزندانش دانسته‌اند که در این آیه بدان اشاره شده و آنان را به دور از هرگونه پلیدی معرفی کرده است. عناوین آل عبا و آل کسا نیز ناظر به این امر است.


از آیات دیگری نیز فضیلت پنج تن استنباط شده است از جمله:
از آیات دیگری نیز فضیلت پنج تن استنباط شده است از جمله:
*'''[[آیه مباهله]]'''<ref>آل عمران:۶۱</ref> که در آن از علی(ع) به نفس پیامبر(ص)، از [[حضرت فاطمه]](س) به زن برگزیده خاندان پیامبر(ص) و از [[حسنین]] علیهماالسّلام به فرزندان پیامبر(ص) تعبیر شده است.
*'''[[آیه مباهله]]'''<ref>آل عمران:۶۱</ref> که در آن از علی (ع) به نفس پیامبر (ص)، از [[حضرت فاطمه]] (س) به زن برگزیده خاندان پیامبر (ص) و از [[حسنین]] علیهماالسّلام به فرزندان پیامبر (ص) تعبیر شده است.


*'''آیات ۵ تا ۲۲ سوره دهر'''، که به دنبال روزه گرفتن سه روزه علی، فاطمه و حسنین علیهم السّلام و بخشیدن [[افطار]] خود در هر سه شب به مسکین و یتیم و اسیر نازل شد و اخلاص و ایثار ایشان ستایش شد.
*'''آیات ۵ تا ۲۲ سوره دهر'''، که به دنبال روزه گرفتن سه روزه علی، فاطمه و حسنین علیهم السّلام و بخشیدن [[افطار]] خود در هر سه شب به مسکین و یتیم و اسیر نازل شد و اخلاص و ایثار ایشان ستایش شد.


*[[آیه مودت]]<ref>شوری:۲۳</ref> که در آن مطابق تفاسیر عامه و خاصه مصداق ذوی القربای(خویشاوندان) پیامبر(ص)، علی(ع) و فاطمه(س) و حسنین علیهماالسّلام بوده و مودّت ایشان اجر [[نبوت|رسالت]] پیامبر(ع) قرار داده شده است.
*[[آیه مودت]]<ref>شوری:۲۳</ref> که در آن مطابق تفاسیر عامه و خاصه مصداق ذوی القربای (خویشاوندان) پیامبر (ص)، علی (ع) و فاطمه (س) و حسنین علیهماالسّلام بوده و مودّت ایشان اجر [[نبوت|رسالت]] پیامبر (ع) قرار داده شده است.


*'''آیات ۱۹ تا ۲۲ سوره الرّحمن'''، که در آنها از علی و فاطمه علیهماالسّلام به دو دریا تعبیر شده است که پیامبر به مثابه برزخی میان ایشان بوده و حسنین علیهماالسّلام چون لؤلؤ و مرجانی هستند که از ملاقات این دو دریا پدید می‌آیند.<ref>شوشتری، ج ۳،ص۲۷۴۲۷۹، ج ۹،ص۱۰۷۱۰۹</ref>؛<ref>مجلسی، ج ۲۴،ص۹۷۹۹، ج ۳۷،ص۶۴، ۷۳، ۹۶</ref>؛<ref>سیوطی؛ طبرسی، ذیل آیه </ref>
*'''آیات ۱۹ تا ۲۲ سوره الرّحمن'''، که در آنها از علی و فاطمه علیهماالسّلام به دو دریا تعبیر شده است که پیامبر به مثابه برزخی میان ایشان بوده و حسنین علیهماالسّلام چون لؤلؤ و مرجانی هستند که از ملاقات این دو دریا پدید می‌آیند.<ref>شوشتری، ج۳، ص۲۷۴-۲۷۹، ج۹، ص۱۰۷-۱۰۹؛ مجلسی، ج۲۴، ص۹۷-۹۹، ج۳۷، ص۶۴، ۷۳، ۹۶؛ سیوطی؛ طبرسی، ذیل آیه </ref>


*'''آیه ۳۷ سوره بقره'''، '''فتلقّی آدم من ربّه کلمات'''، که مطابق بعضی روایات [[اهل سنت|عامّه]] و [[شیعه|خاصه]] در تفسیر این [[آیه]]، [[توسل]] [[حضرت آدم]](ع) به انوار خمسة طیبه و خواندن خداوند به اسماء ایشان (''کلمات'') سبب [[آمرزش]] و قبولی [[توبه]] وی گردید.<ref>شوشتری، ج ۳،ص۷۶۸۰، ج ۵،ص۱۱، ج ۹،ص۱۰۲۱۰۵</ref>؛<ref>مجلسی، ج ۲۶،ص۳۲۳ ۳۲۸، ۳۳۳</ref>؛<ref>حسینی فیروزآبادی، ج ۱،ص۲۰۵</ref>؛<ref>امینی، ج ۷،ص۳۰۰۳۰۱</ref>؛<ref> طبرسی؛ بحرانی؛ ابوالفتوح رازی، ذیل آیه </ref>. در بعضی از این روایات<ref>شوشتری، ج ۵،ص۴</ref>؛<ref>مجلسی، ج ۱۵،ص۹، ۱۴۱۵، ج ۲۵،ص۶، ج ۲۶،ص۳۲۷ ۳۲۸، ج ۳۷،ص۴۷، ۶۲۶۳</ref>؛<ref>امینی، ج ۲،ص۳۰۰۳۰۱</ref> به اشتقاق نامهای پنج تن (محمّد، علی، فاطمه، حسن و حسین) از اسامی خداوند (محمود و حمید، علی و عالی و اعلی، فاطر و فاطم، محسن و ذوالاحسان و ذوالاسماء الحسنی) با اختلاف تصریح شده است.
*'''آیه ۳۷ سوره بقره'''، '''فتلقّی آدم من ربّه کلمات'''، که مطابق بعضی روایات [[اهل سنت|عامّه]] و [[شیعه|خاصه]] در تفسیر این [[آیه]]، [[توسل]] [[حضرت آدم]] (ع) به انوار خمسة طیبه و خواندن خداوند به اسماء ایشان (''کلمات'') سبب [[آمرزش]] و قبولی [[توبه]] وی گردید.<ref>شوشتری، ج۳، ص۷۶-۸۰، ج۵، ص۱۱، ج۹، ص۱۰۲-۱۰۵؛ مجلسی، ج۲۶، ص۳۲۳-۳۲۸، ۳۳۳؛ حسینی فیروزآبادی، ج۱، ص۲۰۵؛ امینی، ج۷، ص۳۰۰-۳۰۱؛ طبرسی؛ بحرانی؛ ابوالفتوح رازی، ذیل آیه </ref>. در بعضی از این روایات<ref>شوشتری، ج ۵،ص۴</ref>؛<ref>مجلسی، ج ۱۵،ص۹، ۱۴۱۵، ج ۲۵،ص۶، ج ۲۶،ص۳۲۷ ۳۲۸، ج ۳۷،ص۴۷، ۶۲۶۳</ref>؛<ref>امینی، ج ۲،ص۳۰۰۳۰۱</ref> به اشتقاق نامهای پنج تن (محمّد، علی، فاطمه، حسن و حسین) از اسامی خداوند (محمود و حمید، علی و عالی و اعلی، فاطر و فاطم، محسن و ذوالاحسان و ذوالاسماء الحسنی) با اختلاف تصریح شده است.


نیز در تفسیر و تأویل این [[آیه]] و آیه '''و اذ ابتلی ابراهیم ربّه بکلماتٍ فاتمهّن'''<ref>بقره: ۱۲۴</ref> علاوه بر تأویل '''کلمات''' به پنج تن و تأویل '''فَأتَمَّهُنَّ''' به '''۹امام از نسل امام حسین علیهم السّلام'''، مناقب و فضایل عدیده‌ای در شأن آل عبا نقل شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به بحرانی؛ طبرسی، ذیل آیة مذکور</ref>؛<ref> شوشتری، ج ۳،ص۷۹، ج ۵،ص۲۶۲۲۶۵، ج ۷،ص۱۸۰ ۱۸۳، ج ۱۸،ص۳۴۴۳۴۷</ref>؛<ref>مجلسی، ج ۲۵،ص۲۳، ۶، ۱۶ ۱۷، ج ۲۶،ص۲۷۳، ۳۱۱۳۱۲، ۳۲۳۳۲۷، ۳۴۳</ref>؛<ref>حسینی فیروزآبادی، ج ۱،ص۲۰۷؛ امینی، ج ۲،ص۳۰۰۳۰۱؛ قندوزی، ج ۱،ص۲۹۰</ref>.
نیز در تفسیر و تأویل این [[آیه]] و آیه '''و اذ ابتلی ابراهیم ربّه بکلماتٍ فاتمهّن'''<ref>بقره: ۱۲۴</ref> علاوه بر تأویل '''کلمات''' به پنج تن و تأویل '''فَأتَمَّهُنَّ''' به '''۹امام از نسل امام حسین علیهم السّلام'''، مناقب و فضایل عدیده‌ای در شأن آل عبا نقل شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به بحرانی؛ طبرسی، ذیل آیة مذکور</ref>؛<ref> شوشتری، ج ۳،ص۷۹، ج ۵،ص۲۶۲۲۶۵، ج ۷،ص۱۸۰ ۱۸۳، ج ۱۸،ص۳۴۴۳۴۷</ref>؛<ref>مجلسی، ج ۲۵،ص۲۳، ۶، ۱۶ ۱۷، ج ۲۶،ص۲۷۳، ۳۱۱۳۱۲، ۳۲۳۳۲۷، ۳۴۳</ref>؛<ref>حسینی فیروزآبادی، ج ۱،ص۲۰۷؛ امینی، ج ۲،ص۳۰۰۳۰۱؛ قندوزی، ج ۱،ص۲۹۰</ref>.
کاربر ناشناس