پرش به محتوا

پنج‌تن: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ فوریهٔ ۲۰۱۴
جز
imported>A.atashinsadaf
imported>A.atashinsadaf
خط ۶: خط ۶:
در آیات و روایات شهرت پنج تن برگرفته از شأن نزول '''[[آیه تطهیر]]'''<ref>احزاب:33</ref> است. این آیه هنگام گردآمدن پیامبر و [[اهل بیت]] وی در زیر عبایی نازل شد. مفسّران شیعه و بسیاری از [[اهل سنت|عامّه]]، اهل بیت پیامبر را در آن زمان منحصر به [[حضرت فاطمه]] و شوهر و فرزندانش دانسته اند که در این آیه بدان اشاره شده و آنها را به دور از هرگونه پلیدی معرفی کرده است. عناوین آل عبا و آل کسا نیز ناظر به این امر است.
در آیات و روایات شهرت پنج تن برگرفته از شأن نزول '''[[آیه تطهیر]]'''<ref>احزاب:33</ref> است. این آیه هنگام گردآمدن پیامبر و [[اهل بیت]] وی در زیر عبایی نازل شد. مفسّران شیعه و بسیاری از [[اهل سنت|عامّه]]، اهل بیت پیامبر را در آن زمان منحصر به [[حضرت فاطمه]] و شوهر و فرزندانش دانسته اند که در این آیه بدان اشاره شده و آنها را به دور از هرگونه پلیدی معرفی کرده است. عناوین آل عبا و آل کسا نیز ناظر به این امر است.


از آیات دیگری نیز فضیلت پنج تن استنباط شده است از جمله '''[[آیه مباهله]]'''<ref>آل عمران :61</ref> که در آن از علی(ع) به نفس پیامبر، از [[حضرت فاطمه]](س) به زن برگزیده خاندان پیامبر و از [[حسنین]] علیهماالسّلام به فرزندان پیامبر تعبیر شده است.
از آیات دیگری نیز فضیلت پنج تن استنباط شده است از جمله:
*'''[[آیه مباهله]]'''<ref>آل عمران :61</ref> که در آن از علی(ع) به نفس پیامبر، از [[حضرت فاطمه]](س) به زن برگزیده خاندان پیامبر و از [[حسنین]] علیهماالسّلام به فرزندان پیامبر تعبیر شده است.


'''آیات 5 تا 22 سوره دهر'''، که به دنبال روزه گرفتن سه روزه علی، فاطمه و حسنین علیهم السّلام و بخشیدن [[افطار]] خود در هر سه شب به مسکین و یتیم و اسیر نازل شد و اخلاص و ایثار ایشان ستایش شد.
*'''آیات 5 تا 22 سوره دهر'''، که به دنبال روزه گرفتن سه روزه علی، فاطمه و حسنین علیهم السّلام و بخشیدن [[افطار]] خود در هر سه شب به مسکین و یتیم و اسیر نازل شد و اخلاص و ایثار ایشان ستایش شد.


[[آیه مودت]]<ref>شوری:23</ref> که در آن مطابق تفاسیر عامه و خاصه مصداق ذوی القربای پیامبر، علی و فاطمه و حسنین علیهماالسّلام بوده و مودّت ایشان اجر رسالت پیامبر قرار داده شده است.
*[[آیه مودت]]<ref>شوری:23</ref> که در آن مطابق تفاسیر عامه و خاصه مصداق ذوی القربای(خویشاوندان) پیامبر، علی و فاطمه و حسنین علیهماالسّلام بوده و مودّت ایشان اجر [[نبوت|رسالت]] پیامبر قرار داده شده است.


'''آیات 19 تا 22 سوره الرّحمن''' ، که در آنها از علی و فاطمه علیهماالسّلام به دو دریا تعبیر شده است که پیامبر به مثابه برزخی میان ایشان بوده و حسنین علیهماالسّلام چون لؤلؤ و مرجانی هستند که از ملاقات این دو دریا پدید می آیند <ref>شوشتری ، ج 3، ص 274ـ279، ج 9، ص 107ـ109</ref>؛ <ref>مجلسی ، ج 24، ص 97ـ99، ج 37، ص 64، 73، 96</ref>؛ <ref>سیوطی ؛ طبرسی ، ذیل آیه </ref>.
*'''آیات 19 تا 22 سوره الرّحمن'''، که در آنها از علی و فاطمه علیهماالسّلام به دو دریا تعبیر شده است که پیامبر به مثابه برزخی میان ایشان بوده و حسنین علیهماالسّلام چون لؤلؤ و مرجانی هستند که از ملاقات این دو دریا پدید می آیند.<ref>شوشتری ، ج 3، ص 274ـ279، ج 9، ص 107ـ109</ref>؛ <ref>مجلسی ، ج 24، ص 97ـ99، ج 37، ص 64، 73، 96</ref>؛ <ref>سیوطی ؛ طبرسی ، ذیل آیه </ref>


'''آیه 30 سوره بقره''' ، «فتلقّی آدم من ربّه کلمات »، که مطابق بعضی روایات عامّه و خاصه در تفسیر این آیه ، [[توسل]] [[حضرت آدم]] علیه السّلام به انوار خمسة طیّبه و خواندن خداوند به اسماء ایشان («کلمات ») سبب آمرزش و قبولی توبه وی گردید <ref>شوشتری ، ج 3، ص 76ـ80، ج 5، ص 11، ج 9، ص 102ـ105</ref>؛ <ref>مجلسی ، ج 26، ص 323ـ 328، 333</ref>؛ <ref>حسینی فیروزآبادی ، ج 1، ص 205</ref>؛ <ref>امینی ، ج 7، ص 300ـ301</ref>؛ <ref> طبرسی ؛ بحرانی ؛ ابوالفتوح رازی ، ذیل آیه </ref>. در بعضی از این روایات <ref>شوشتری ، ج 5، ص 4</ref>؛ <ref>مجلسی ، ج 15، ص 9، 14ـ15، ج 25، ص 6، ج 26، ص 327ـ 328، ج 37، ص 47، 62ـ63</ref>؛ <ref>امینی ، ج 2، ص 300ـ301</ref> به اشتقاق نامهای پنج تن (محمّد، علی ، فاطمه ، حسن و حسین ) از اسامی خداوند (محمود و حمید، علی و عالی و اعلی ، فاطر و فاطم ، محسن و ذوالاحسان و ذوالاسماء الحسنی ) با اختلاف تصریح شده است .
*'''آیه 30 سوره بقره'''، '''فتلقّی آدم من ربّه کلمات'''، که مطابق بعضی روایات [[اهل سنت|عامّه]] و [[شیعه|خاصه]] در تفسیر این آیه، [[توسل]] [[حضرت آدم]](ع) به انوار خمسة طیّبه و خواندن خداوند به اسماء ایشان (''کلمات'') سبب [[آمرزش]] و قبولی [[توبه]] وی گردید.<ref>شوشتری ، ج 3، ص 76ـ80، ج 5، ص 11، ج 9، ص 102ـ105</ref>؛ <ref>مجلسی ، ج 26، ص 323ـ 328، 333</ref>؛ <ref>حسینی فیروزآبادی ، ج 1، ص 205</ref>؛ <ref>امینی ، ج 7، ص 300ـ301</ref>؛ <ref> طبرسی ؛ بحرانی ؛ ابوالفتوح رازی ، ذیل آیه </ref>. در بعضی از این روایات <ref>شوشتری ، ج 5، ص 4</ref>؛ <ref>مجلسی ، ج 15، ص 9، 14ـ15، ج 25، ص 6، ج 26، ص 327ـ 328، ج 37، ص 47، 62ـ63</ref>؛ <ref>امینی ، ج 2، ص 300ـ301</ref> به اشتقاق نامهای پنج تن (محمّد، علی، فاطمه، حسن و حسین) از اسامی خداوند (محمود و حمید، علی و عالی و اعلی، فاطر و فاطم، محسن و ذوالاحسان و ذوالاسماء الحسنی) با اختلاف تصریح شده است.


نیز در تفسیر و تأویل این آیه و آیه '''«و اذ ابتلی ابراهیم ربّه بکلماتٍ فاتمهّن »''' <ref>بقره : 124</ref> علاوه بر تأویل «کلمات » به پنج تن و تأویل «فَأتَمَّهُنَّ» به '''نُه امام از نسل امام حسین علیهم السّلام''' ، مناقب و فضایل عدیده ای در شأن آل عبا نقل شده است <ref>برای نمونه رجوع کنید به بحرانی ؛ طبرسی ، ذیل آیة مذکور</ref>؛<ref> شوشتری ، ج 3، ص 79، ج 5، ص 262ـ265، ج 7، ص 180ـ 183، ج 18، ص 344ـ347</ref>؛ <ref>مجلسی ، ج 25، ص 2ـ3، 6، 16ـ 17، ج 26، ص 273، 311ـ312، 323ـ327، 343</ref>؛ <ref>حسینی فیروزآبادی ، ج 1، ص 207؛ امینی ، ج 2، ص 300ـ301؛ قندوزی ، ج 1، ص 290</ref>.
نیز در تفسیر و تأویل این آیه و آیه '''و اذ ابتلی ابراهیم ربّه بکلماتٍ فاتمهّن'''<ref>بقره : 124</ref> علاوه بر تأویل '''کلمات''' به پنج تن و تأویل '''فَأتَمَّهُنَّ''' به '''9امام از نسل امام حسین علیهم السّلام''' ، مناقب و فضایل عدیده ای در شأن آل عبا نقل شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به بحرانی ؛ طبرسی ، ذیل آیة مذکور</ref>؛<ref> شوشتری ، ج 3، ص 79، ج 5، ص 262ـ265، ج 7، ص 180ـ 183، ج 18، ص 344ـ347</ref>؛ <ref>مجلسی ، ج 25، ص 2ـ3، 6، 16ـ 17، ج 26، ص 273، 311ـ312، 323ـ327، 343</ref>؛ <ref>حسینی فیروزآبادی ، ج 1، ص 207؛ امینی ، ج 2، ص 300ـ301؛ قندوزی ، ج 1، ص 290</ref>.


همچنین در آیة «'''اَسْتَکْبَرْتَ اَم کَنتَ مِن العالین'''» <ref>ص :75</ref>  «عالین» به خمسه طیّبه تأویل شده است <ref>بحرانی ، ذیل آیه </ref>؛ <ref>مجلسی ، ج 25، ص 2، ج 26، ص 346ـ 347</ref>.
همچنین در آیة '''اَسْتَکْبَرْتَ اَم کَنتَ مِن العالین'''<ref>ص :75</ref>  '''عالین''' به خمسه طیّبه تأویل شده است.<ref>بحرانی ، ذیل آیه </ref>؛ <ref>مجلسی ، ج 25، ص 2، ج 26، ص 346ـ 347</ref>.


آیات دیگری نیز مطابق بعضی روایات عامّه و خاصه به مقام پنج تن اشاره دارد که از آن جمله است : نسا: 69؛ ابراهیم : 24؛ نحل : 43؛ طه : 132؛ فرقان : 74؛ ذاریات : 27؛ طور: 21؛ حشر: 9 <ref> رجوع کنید به شوشتری ، ج 3، ص 482ـ483، 542، 560، ج 14، ص 375، 389ـ391، 542، 550، 591 ـ593، 637، 682</ref>؛ <ref>مجلسی ، ج 25، ص 16، 30، 220، 241، ج 37، ص 83</ref>.
آیات دیگری نیز مطابق بعضی روایات عامّه و خاصه به مقام پنج تن اشاره دارد که از آن جمله است : نساء:69؛ ابراهیم:24؛ نحل:43؛ طه:132؛ فرقان:74؛ ذاریات:27؛ طور:21؛ حشر:9<ref> رجوع کنید به شوشتری ، ج 3، ص 482ـ483، 542، 560، ج 14، ص 375، 389ـ391، 542، 550، 591 ـ593، 637، 682</ref>؛ <ref>مجلسی ، ج 25، ص 16، 30، 220، 241، ج 37، ص 83</ref>.


== فضائل پنج تن در احادیث ==
== فضائل پنج تن در احادیث ==
کاربر ناشناس