پرش به محتوا

کیسانیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ آوریل ۲۰۱۴
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''کیسانیه'''؛ از اولین انشعابات مهم [[شیعه|شیعی]] است که بعد از [[امام حسین (ع)]] به وجود آمد. این فرقه در واکنش به شهادت [[امام حسین|سبط پیامبر]](ع) و به خونخواهی ایشان برپا شد. آنان به سرکردگی [[مختار ثقفی]]، انتقام سختی از قاتلان [[امام حسین|سید الشهدا]](ع) گرفتند. این شاخه از شیعه به همان شتابی که پدید آمده بود تجزیه شد.<ref>مادلونگ، فرقه های اسلامی، ص127</ref> اعتقاد به [[امامت]] [[محمد حنفیه]] و قول به [[بداء]] از معتقدات این فرقه است.
'''کیسانیه'''؛ از اولین انشعابات مهم [[شیعه|شیعی]] است که بعد از [[امام حسین (ع)]] به وجود آمد. این فرقه در واکنش به [[شهادت]] [[امام حسین|سبط پیامبر]](ع) و به خونخواهی ایشان برپا شد. آنان به سرکردگی [[مختار ثقفی]]، انتقام سختی از قاتلان [[امام حسین|سید الشهدا]](ع) گرفتند. این شاخه از شیعه به همان شتابی که پدید آمده بود تجزیه شد.<ref>مادلونگ، فرقه های اسلامی، ص127</ref> اعتقاد به [[امامت]] [[محمد حنفیه]] و قول به [[بداء]] از معتقدات این فرقه است.


برخی معتقدند، فرقه ‏ای به نام کیسانیه ساخته و پرداخته دستگاه‏‌های سیاسی [[امویان]]، [[زبیریان]] و [[عباسیان]] بوده است که هرکدام در دوره زمانی مربوط به خودش به تاسیس یا ادامه این فرقه دامن زده‏‌اند.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/article/articleview/77817?SearchText=%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86 نک:  فصلنامه کلام اسلامی، شماره 19، کیسانیه، افسانه یا حقیقت؟!]</ref>
برخی معتقدند، فرقه ‏ای به نام کیسانیه ساخته و پرداخته دستگاه‏‌های سیاسی [[امویان]]، [[زبیریان]] و [[عباسیان]] بوده است که هرکدام در دوره زمانی مربوط به خودش به تاسیس یا ادامه این فرقه دامن زده‏‌اند.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/article/articleview/77817?SearchText=%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86 نک:  فصلنامه کلام اسلامی، شماره 19، کیسانیه، افسانه یا حقیقت؟!]</ref>
خط ۲۱: خط ۲۱:
**گروهی، به مرگ محمد بن حنفیه باور دارند که دو دسته می شوند؛
**گروهی، به مرگ محمد بن حنفیه باور دارند که دو دسته می شوند؛
***برخی معتقدند امام بعد از او، برادرش [[علی بن الحسین (ع)]] است؛
***برخی معتقدند امام بعد از او، برادرش [[علی بن الحسین (ع)]] است؛
***برخی معتقدند پس از او، امامت به ابوهاشم عبدالله بن محمد بن حنفیه رسید که سه دسته می شوند؛
***برخی معتقدند پس از او، [[امامت]] به ابوهاشم عبدالله بن محمد بن حنفیه رسید که سه دسته می شوند؛
****گروهی می گویند: به وصیت ابی هاشم، امام بعد از هاشم، محمد بن علی بن عبدالله بن عباس بن [[عبدالمطلب]] است. این فرقه [[راوندیه]] نامیده می شود؛
****گروهی می گویند: به وصیت ابی هاشم، امام بعد از هاشم، محمد بن علی بن عبدالله بن عباس بن [[عبدالمطلب]] است. این فرقه [[راوندیه]] نامیده می شود؛
****گروهی می گویند: امامت به بیان بن سمعان رسیده که [[بیانیه]] نامیه می شوند؛
****گروهی می گویند: امامت به [[بیان بن سمعان]] رسیده که [[بیانیه]] نامیه می شوند؛
****گروهی هم می گویند: امامت به عبدالله بن عمرو بن حرب رسیده که [[حربیه]] نامیده می شوند.<ref>برای تقسیمات کیسانیه نک. رازی، گرایش ها و مذاهب اسلامی، صص 140-135 و بغدادی، الفرق بین الفرق، صص28-27 و صابری، تاریخ فرق اسلامی، ج2، صص61-55</ref>
****گروهی هم می گویند: امامت به عبدالله بن عمرو بن حرب رسیده که [[حربیه]] نامیده می شوند.<ref>برای تقسیمات کیسانیه نک. رازی، گرایش ها و مذاهب اسلامی، صص 140-135 و بغدادی، الفرق بین الفرق، صص28-27 و صابری، تاریخ فرق اسلامی، ج2، صص61-55</ref>


==باورهای کیسانیه==
==باورهای کیسانیه==


به علت در دسترس نبودن عقاید مستقیم کیسانیان، اعتقادات آنها مستند به گزارشهایى  است که مخالفانشان اعم از [[امامیه]] یا [[اهل سنت|اهل تسنن]] به دست داده‌اند. به اعتقاد امام محمد ابوزهره، نظریات کیسانیان مشوب به آرای فلسفی است. آنان به [[بداء]]، [[تناسخ]]، این که هرچیزی دارای ظاهر و باطنی است، جمع شدن حکمت ها و اسرار عالم در انسان و علم علی (ع) به این اسرار و حکم، و ... معتقدند.<ref>نک. ابوزهره، تاریخ المذاهب الاسلامیه فی السیایه و العقائد و تاریخ المذاهب الفقهیه، صص44-41</ref> در صفحات 45 تا 51 جلد 2 کتاب ''تاریخ فرق اسلامی''،اعتقاد به [[مهدویت]] محمد حنفیه، قول به [[بداء]]، علم مستودع برای امام، [[حلول]] و تناسخ، دعوی [[نبوت]] و باطنی گرایی، از معتقدات کیسانیه ذکر شده است. البته درباره استناد سه اعتقاد اخیر یعنی؛ تناسخ و حلول، دعوى نبوت و باطنى‌گرایى به آنان اظهار تردید شده و احتمال قوی تر را بر عدم اطلاع مختار از چنین اموری دانسته اند.<ref>نک. نشار، نشأة الفکر الفلسفى، ج٢ ، ص۵٨ .</ref>
به علت در دسترس نبودن عقاید مستقیم کیسانیان، اعتقادات آنها مستند به گزارشهایى  است که مخالفانشان اعم از [[امامیه]] یا [[اهل سنت|اهل تسنن]] به دست داده‌اند. به اعتقاد امام محمد ابوزهره، نظریات کیسانیان مشوب به آرای فلسفی است. آنان به [[بداء]]، [[تناسخ]]، این که هرچیزی دارای ظاهر و باطنی است، جمع شدن حکمت ها و اسرار عالم در انسان و علم علی (ع) به این اسرار و حکم، و ... معتقدند.<ref>نک. ابوزهره، تاریخ المذاهب الاسلامیه فی السیایه و العقائد و تاریخ المذاهب الفقهیه، صص44-41</ref>  
 
در صفحات 45 تا 51 جلد 2 کتاب ''تاریخ فرق اسلامی''،اعتقاد به [[مهدویت]] محمد حنفیه، قول به [[بداء]]، علم مستودع برای امام، [[حلول]] و تناسخ، دعوی [[نبوت]] و باطنی گرایی، از معتقدات کیسانیه ذکر شده است. البته درباره استناد سه اعتقاد اخیر یعنی؛ تناسخ و حلول، دعوى نبوت و باطنى‌گرایى به آنان اظهار تردید شده و احتمال قوی تر را بر عدم اطلاع مختار از چنین اموری دانسته اند.<ref>نک. نشار، نشأة الفکر الفلسفى، ج٢ ، ص۵٨ .</ref>


===مهدویت محمد حنفیه===
===مهدویت محمد حنفیه===


در کتاب ''تاریخ فرق اسلامی'' از منابعی مثل ''نشاه الفکر الفلسفی'' نقل شده که محمد بن حنفیه اولین کسی بود که در اسلام [[مهدی]](عج) نامیده شد<ref>البته نویسنده در پاورقی نوشته که پیش از محمد حنفیه، علی (ع) مهدی نامیده شد</ref>. معتقدین به مهدویت او معتقدند او در [[کوه رضوی]] است و از دو نهر از شیر و عسل ارتزاق می کند تا روزی که خداوند امرش را بگشاید.
در کتاب ''تاریخ فرق اسلامی'' از منابعی مثل ''نشاه الفکر الفلسفی'' نقل شده که محمد بن حنفیه اولین کسی بود که در [[اسلام]] [[مهدی]](عج) نامیده شد<ref>البته نویسنده در پاورقی نوشته که پیش از محمد حنفیه، علی (ع) مهدی نامیده شد</ref>. معتقدین به مهدویت او معتقدند او در [[کوه رضوی]] است و از دو نهر از شیر و عسل ارتزاق می کند تا روزی که خداوند امرش را بگشاید.


===قول به بداء===
===قول به بداء===


"هرچند از دیدگاه [[شیعه]] نظریه بداء دیرینه بسیار دارد، اما در روایت منابع فرقه‌شناختى این نظریه به مختار نسبت داده شده است.<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ج2، ص47</ref> بغدادی می نویسد: وقتی لشکریان مختار با شکست از مدائن برگشتند و به او خرده گرفتند که چرا به ما وعده پیروزی دادی، او به آیه ('''یَمْحُوا اَللّٰهُ مٰا یَشٰاءُ وَ یُثْبِتُ''') استناد کرد و گفت بداء صورت گرفته است. و این امر سبب اعتقاد کیسانیه به بداء شد.<ref> نک. بغدادی، الفرق بین الفرق، ص36 و بغدادی، الملل و النحل، صص49-48</ref>
"هرچند از دیدگاه [[شیعه]] نظریه بداء دیرینه بسیار دارد، اما در [[روایت]] منابع فرقه‌شناختى این نظریه به مختار نسبت داده شده است.<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ج2، ص47</ref> بغدادی می نویسد: وقتی لشکریان مختار با شکست از مدائن برگشتند و به او خرده گرفتند که چرا به ما وعده پیروزی دادی، او به آیه ('''یَمْحُوا اَللّٰهُ مٰا یَشٰاءُ وَ یُثْبِتُ''') استناد کرد و گفت بداء صورت گرفته است. و این امر سبب اعتقاد کیسانیه به بداء شد.<ref> نک. بغدادی، الفرق بین الفرق، ص36 و بغدادی، الملل و النحل، صص49-48</ref>


===علم مستودع امام===
===علم مستودع امام===