پرش به محتوا

گرجستان: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۲۷ بایت حذف‌شده ،  ‏۷ اوت ۲۰۱۵
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کشور شیعه‌نشین
{{جعبه اطلاعات کشور شیعه‌نشین
| عنوان             =گرجستان(به روسی گروزیا)
| عنوان =گرجستان(به روسی گروزیا)
| تصویر             =گرجستان.png
| تصویر =گرجستان.png
| اندازه تصویر     =
| اندازه تصویر =
| تصویر پرچم       =پرچم گرجستان.png
| تصویر پرچم =پرچم گرجستان.png
| عرض پرچم         =
| عرض پرچم =
| تصویر نشان ملی   =نماد ملی گرجستان.png
| تصویر نشان ملی =نماد ملی گرجستان.png
| عرض تصویر نشان ملی=
| عرض تصویر نشان ملی=
| نام رسمی           =
| نام رسمی =
| دین رسمی           =مسیحیت
| دین رسمی =مسیحیت
| مساحت               =۶۹۷۰۰ کیلومتر مربع
| مساحت =۶۹۷۰۰ کیلومتر مربع
| پایتخت             =[[تفلیس]]
| پایتخت =[[تفلیس]]
| حکومت               =جمهوری
| حکومت =جمهوری
| جمعیت کل           = ۴۴۶۹۲۰۰
| جمعیت کل = ۴۴۶۹۲۰۰
| ادیان(درصد)         =
| ادیان(درصد) =
| زبان رسمی           =
| زبان رسمی =
| سایت               =
| سایت =
| جمعیت               = بیش از ۵۰۰،۰۰۰ نفر
| پیشینه اسلام = خلافت خلیفه سوم
| درصد               = ۱۰
| جمعیت مسلمانان =
| پیشینه              =
| درصد مسلمانان = ۲۰
| وقایع تاریخی       =
| جمعیت = بیش از ۵۰۰،۰۰۰ نفر
| پیشینه             =
| پیشینه =
| وقایع تاریخی       =
| درصد به جمعیت کشور = ۱۰
| حکومت‌ها             =
| درصد به جمعیت مسلمانان= ۵۰
| احزاب               =
| آداب و رسوم =
| فرق                 =[[اثناعشری]]
| وقایع تاریخی =
| خاندان‌ها             =
| پیشینه =
| اقوام               =
| وقایع تاریخی =
| مراکز علمی           =شعبه [[جامعة المصطفی العالمیه]] • مدرسه امام رضا(ع) (مارنئولی) • مدرسه علمیه رسول اکرم(ص)(تفلیس)
| حکومت‌ها =
| زیارتگاه‌ها           =مقبره سید لر
| احزاب =
| مساجد               =مسجد جامع تفلیس • مسجد امیرالمومنین مارنئولی
| فرق =[[اثناعشری]]
| حسینیه‌ها             =
| خاندان‌ها =
| مؤسسات فرهنگی       =[[آل البیت]] • خیریه ایمان • حکمت اهل بیت(ع) • جمعیت الزهراء(س) • مجمع محلی اهل بیت
| اقوام =
| مؤسسات اجتماعی       =
| مراکز علمی =شعبه [[جامعة المصطفی العالمیه]] • مدرسه امام رضا(ع) (مارنئولی) • مدرسه علمیه رسول اکرم(ص)(تفلیس)
| مناطق شیعه‌نشین       = [[تفلیس]] • [[مارنئولی]] • [[گاردابانی]]
| زیارتگاه‌ها =مقبره سید لر
| مذهبی               =
| مساجد =مسجد جامع تفلیس • مسجد امیرالمومنین مارنئولی
| سیاسی               =
| حسینیه‌ها =
| علمی                 =
| مؤسسات فرهنگی =[[آل البیت]] • خیریه ایمان • حکمت اهل بیت(ع) • جمعیت الزهراء(س) • مجمع محلی اهل بیت
| اجتماعی             =
| مؤسسات اجتماعی =
| مناطق شیعه‌نشین = [[تفلیس]] • [[مارنئولی]] • [[گاردابانی]]
| مذهبی =
| سیاسی =
| علمی =
| اجتماعی =
}}
}}
'''گرجستان'''(Georgia)، کشوری در قفقاز است که بین دریای سیاه و خزر قرار گرفته است، بیشتر ساکنان آن را [[مسیحیت|مسیحیان]] ارتدوکس تشکیل می‌دهند. این کشور حدود ۵ میلیون جمعیت دارد. آمارهای مختلفی از جمعیت [[مسلمانان]] در این کشور وجود دارد، برخی مراکز جمعیت آنان را بیش از ۲۰ درصد مردم این کشور دانسته‌اند، نیمی از مسلمانان را [[شیعیان]] و نیم دیگر را [[اهل سنت|سنی‌ها]] تشکیل می‌دهند. گرجستان در گذشته جزو [[ایران]] بوده است که بر اساس [[قرارداد گلستان]] از این کشور جدا شده است.
'''گرجستان'''(Georgia)، کشوری در قفقاز است که بین دریای سیاه و خزر قرار گرفته است، بیشتر ساکنان آن را [[مسیحیت|مسیحیان]] ارتدوکس تشکیل می‌دهند. این کشور حدود ۵ میلیون جمعیت دارد. آمارهای مختلفی از جمعیت [[مسلمانان]] در این کشور وجود دارد، برخی مراکز جمعیت آنان را بیش از ۲۰ درصد مردم این کشور دانسته‌اند، نیمی از مسلمانان را [[شیعیان]] و نیم دیگر را [[اهل سنت|سنی‌ها]] تشکیل می‌دهند. گرجستان در گذشته جزو [[ایران]] بوده است که بر اساس [[قرارداد گلستان]] از این کشور جدا شده است.


== اطلاعات عمومی==
== اطلاعات عمومی==
گرجستان به فارسی، آذری و ترکی«گرجستان»، به زبان انگلیسی «Georgia”، به زبان روسی «گروزیا» و به زبان عربی جرجیا<ref>[http://tbilisi.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=130&pageid=17752 سفارت ایران در گرجستان]</ref> در ناحیه قفقاز جنوبی که در خط اتصال اروپای شرقی و آسیای غربی است، قرار دارد. این کشور از غرب به دریای سیاه، از شمال به روسیه، از طریق جنوب به [[ترکیه]] و [[ارمنستان]] و از شرق به [[جمهوری آذربایجان]] محدود است.<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲ </ref> گرجستان ۶۹۷۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و جمعیتش حدود پنج میلیون نفر است.<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲ </ref>
گرجستان به فارسی، آذری و ترکی«گرجستان»، به زبان انگلیسی «Georgia”، به زبان روسی «گروزیا» و به زبان عربی جرجیا<ref>[http://tbilisi.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=130&pageid=17752 سفارت ایران در گرجستان]</ref> در ناحیه قفقاز جنوبی که در خط اتصال اروپای شرقی و آسیای غربی است، قرار دارد. این کشور از غرب به دریای سیاه، از شمال به روسیه، از طریق جنوب به [[ترکیه]] و [[ارمنستان]] و از شرق به [[جمهوری آذربایجان]] محدود است. گرجستان ۶۹۷۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و جمعیتش حدود پنج میلیون نفر است.<ref>مهدی‌پور</ref>


سراسر غرب گرجستان نيز درياي سياه واقع است. از اين رو می‌توان روسيه، اوکراين، روماني، بلغارستان و ترکيه را همسايگان دريايي گرجستان نيز قلمداد کرد. <ref>مرتضی اشرافی، کشورشناسی گرجستان، پژوهشگاه بین المللی المصطفی(ص)، 1394</ref>
سراسر غرب گرجستان نیز دریای سیاه واقع است. از این رو می‌توان روسیه، اوکراین، رومانی، بلغارستان و ترکیه را همسایگان دریایی گرجستان نیز قلمداد کرد.<ref>مرتضی اشرافی، کشورشناسی گرجستان، پژوهشگاه بین المللی المصطفی(ص)، ۱۳۹۴</ref>


گرجستان شامل دو جمهوری خودمختار آبخازیا (در شمال غرب) و جمهوری خودمختار آجارا (در جنوب غرب) و ۹ استان است. [[تفلیس]]، کوتائیسی، بندر باتومی، روستاوی، بندر پوتی، زوگدیدی، تلاوی، گوری، روستاوی، سوخومی(مرکز آبخازیا)، تسخینوالی(مرکز اوستیای‌جنوبی)،[[مارنئولی]](شیعه‌نشین)، گاردابانی(شیعه‌نشین) از مهمترین شهرهای گرجستان‌اند. خط و زبان رسمی و غالب گرجی است ولی زبان روسی هم رایج اما رو به افول است.<ref>[http://tbilisi.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=130&pageid=17752 سفارت ایران در گرجستان]</ref>
گرجستان شامل دو جمهوری خودمختار آبخازیا (در شمال غرب) و جمهوری خودمختار آجارا (در جنوب غرب) و ۹ استان است. [[تفلیس]]، کوتائیسی، بندر باتومی، روستاوی، بندر پوتی، زوگدیدی، تلاوی، گوری، روستاوی، سوخومی(مرکز آبخازیا)، تسخینوالی(مرکز اوستیای‌جنوبی)،[[مارنئولی]](شیعه‌نشین)، گاردابانی(شیعه‌نشین) از مهمترین شهرهای گرجستان‌اند. خط و زبان رسمی و غالب گرجی است ولی زبان روسی هم رایج اما رو به افول است.<ref>[http://tbilisi.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=130&pageid=17752 سفارت ایران در گرجستان]</ref>  


{{موقعیت جغرافیایی
{{موقعیت جغرافیایی
| مرکز =   [[گرجستان]]
| مرکز = [[گرجستان]]
| غرب =     دریای سیاه
| غرب = دریای سیاه
| شمال = {{پرچم روسیه}} [[روسیه]]
| شمال = {{پرچم روسیه}} [[روسیه]]
| شرق =   {{پرچم آذربایجان}} [[آذربایجان]]
| شرق = {{پرچم آذربایجان}} [[آذربایجان]]
| جنوب =   {{پرچم ارمنستان}} [[ارمنستان]]-{{پرچم ترکیه}} [[ترکیه]]
| جنوب = {{پرچم ارمنستان}} [[ارمنستان]]-{{پرچم ترکیه}} [[ترکیه]]
| تصویر =
| تصویر =
}}
}}


==جمعیت==
==جمعیت==
بر اساس آمار ۲۰۱۰ گرجستان ۴،۴۶۹،۲۰۰ جمعیت داشته است، جمعیت تفلیس پایتخت آن نیز،۱،۱۵۲،۰۰۰ نفر است؛ طبق آمار رسمی، گرجی‌ها ۸/۸۳ درصد،‌ ارامنه ۵/۷ درصد، روس‌ها ۵/۱ درصد، آذری‌ها ۵/۶ درصد، آبخازها ۱/۰ درصد و اوست‌های قفقازی ۹/. درصد جمعیت گرجستان را تشکیل می‌دهند. البته این آمارها از سوی اقوام و مذاهب اقلیت، نادرست دانسته شده. بنابراین با توجه به وجود اقوامي مانند: چچن، اينگوش، آوار ، لزگي، کردهاي يزيدي و... گفته مي شود که در آمار رسمي در خصوص کثرت جمعيت گرجي ها اغراق شده و ساير اقوام و اديان کمتر نشان داده شده اند. مشهور اين است که آذري ها 7 درصد جمعيت را تشکيل مي‌دهند، ولي خود آذري‌ها تعداد خود را به مراتب بيشتر مي‌دانند.<ref>[http://tbilisi.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=130&pageid=17752 سفارت ایران در گرجستان]</ref>
بر اساس آمار ۲۰۱۰ گرجستان ۴،۴۶۹،۲۰۰ جمعیت داشته است، جمعیت تفلیس پایتخت آن نیز،۱،۱۵۲،۰۰۰ نفر است؛ طبق آمار رسمی، گرجی‌ها ۸/۸۳ درصد،‌ ارامنه ۵/۷ درصد، روس‌ها ۵/۱ درصد، آذری‌ها ۵/۶ درصد، آبخازها ۱/۰ درصد و اوست‌های قفقازی ۹/. درصد جمعیت گرجستان را تشکیل می‌دهند. البته این آمارها از سوی اقوام و مذاهب اقلیت، نادرست دانسته شده. بنابراین با توجه به وجود اقوامی مانند: چچن، اینگوش، آوار، لزگی، کردهای یزیدی و... گفته می‌شود که در آمار رسمی در خصوص کثرت جمعیت گرجی‌ها اغراق شده و سایر اقوام و ادیان کمتر نشان داده شده‌اند. مشهور این است که آذری‌ها ۷ درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند، ولی خود آذری‌ها تعداد خود را به مراتب بیشتر می‌دانند.<ref>[http://tbilisi.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=130&pageid=17752 سفارت ایران در گرجستان]</ref>  


== ادیان و مذاهب ==
== ادیان و مذاهب ==
خط ۶۴: خط ۶۹:
| caption = پراکندگی ادیان در گرجستان
| caption = پراکندگی ادیان در گرجستان
|other = yes
|other = yes
|value1 = 83.9
|value۱ = ۸۳.۹
|label1 = مسیحیان ارتدوکس
|label۱ = مسیحیان ارتدوکس
|color1 = Gold
|color۱ = Gold
|value2 = 9.9
|value۲ = ۹.۹
|label2 = مسلمان
|label۲ = مسلمان
|value3 = 3.9
|value۳ = ۳.۹
|label3 = مسیحیان ارمنی
|label۳ = مسیحیان ارمنی
|value4 = 0.9
|value۴ = ۰.۹
|label4 = مسیحیان کاتولیک
|label۴ = مسیحیان کاتولیک
|color4 = red
|color۴ = red
}}
}}
بر اساس آمار سال ۲۰۰۲ میلادی، اکثر مردم گرجستان، (حدوداً 83.)، مسیحی بوده و پیرو کلیسای ارتدکس گرجی هستند. 9.9 درصد [[مسلمان]]، 3.9 درصد مسیحی ارمنی، 0.9 درصد کاتولیک رومی نیز در این کشور زندگی می‌کنند، بعد از ارتدکس، [[اسلام]] بزرگترین اقلیت دینی گرجستان محسوب می‌شود. جمعیت [[مسلمان|مسلمانان]] را [[آذربایجانی‌های گرجستان]] و دیگر اقوام ساکن در این کشور از جمله آجاریا تشکیل می‌دهند.<ref>Georgia, from CIA World Factbook. احمدی لفورکی و میررضوی، راهنمای منطقه خزر و کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی، ۵۸۱.</ref>
بر اساس آمار سال ۲۰۰۲ میلادی، اکثر مردم گرجستان، (حدوداً ۸۳.۹٪)، مسیحی بوده و پیرو کلیسای ارتدکس گرجی هستند. ۹.۹ درصد [[مسلمان]]، ۳.۹ درصد مسیحی ارمنی، ۰.۹ درصد کاتولیک رومی نیز در این کشور زندگی می‌کنند، بعد از ارتدکس، [[اسلام]] بزرگترین اقلیت دینی گرجستان محسوب می‌شود. جمعیت [[مسلمان|مسلمانان]] را [[آذربایجانی‌های گرجستان]] و دیگر اقوام ساکن در این کشور از جمله آجاریا تشکیل می‌دهند.<ref>Georgia, from CIA World Factbook. احمدی لفورکی و میررضوی، راهنمای منطقه خزر و کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی، ۵۸۱.</ref>


===مسیحیت===
===مسیحیت===
گرجستان پس از ارمنستان و روم سومین کشوری است که مسیحیت را به عنوان دین رسمی برگزید.<ref>[http://tbilisi.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=130&pageid=17752 سفارت ایران در گرجستان]</ref> این کشور از اولین مناطقی بود که در قرن چهارم میلادی به مسیحیت روی آورد، و حدود ۸۰ درصد جمعیتش را مسیحیان ارتودکس تشکیل می‌دهند.<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲ </ref>
گرجستان پس از ارمنستان و روم سومین کشوری است که مسیحیت را به عنوان دین رسمی برگزید.<ref>[http://tbilisi.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=130&pageid=17752 سفارت ایران در گرجستان]</ref> این کشور از اولین مناطقی بود که در قرن چهارم میلادی به مسیحیت روی آورد، و حدود ۸۰ درصد جمعیتش را مسیحیان ارتودکس تشکیل می‌دهند.<ref>مهدی‌پور</ref>


=== اسلام ===
=== اسلام ===
ورود اسلام به گرجستان به دوره حکومت [[خلیفه سوم]] بازمی‌گردد که مسلمانان با لشکرکشی به قفقاز، توانستند شرق گرجستان را فتح کنند و در تفلیس مستقر شوند.<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲ </ref>
ورود اسلام به گرجستان به دوره حکومت [[خلیفه سوم]] بازمی‌گردد که مسلمانان با لشکرکشی به قفقاز، توانستند شرق گرجستان را فتح کنند و در تفلیس مستقر شوند.<ref>مهدی‌پور</ref>


در سده ۷ میلادی یا ۱ قمری با ورود عرب‌ها به گرجستان و تصرف تفلیس و سپس تاسیس امارت تفلیس در سده ۸-۷ میلادی یا ۲ قمری، باعث استقرار مسلمانان در این شهر گردید. پس از ویرانی‌های مکرر تفلیس توسط مغولها و سپس تیمور لنگ، اولین مسجد در سده ۱۶ میلادی یا ۱۰ قمری ساخته شد. در ۱۵۲۲ میلادی یا ۹۲۸ قمری در سمت راست رودخانه کر و در محل کلیسای خراب شده، مسجد شیعیان با مرمت و تزیینات بسیار زیبا ساخته شد که در ۱۹۵۸ میلادی، توسط دولت کمونیستی شوروی تخریب شد.<ref>[http://tbilisi.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=130&pageid=17752 سفارت ایران در گرجستان]</ref>
در سده ۷ میلادی یا ۱ قمری با ورود عرب‌ها به گرجستان و تصرف تفلیس و سپس تاسیس امارت تفلیس در سده ۸-۷ میلادی یا ۲ قمری، باعث استقرار مسلمانان در این شهر گردید. پس از ویرانی‌های مکرر تفلیس توسط مغولها و سپس تیمور لنگ، اولین مسجد در سده ۱۶ میلادی یا ۱۰ قمری ساخته شد. در ۱۵۲۲ میلادی یا ۹۲۸ قمری در سمت راست رودخانه کر و در محل کلیسای خراب شده، مسجد شیعیان با مرمت و تزیینات بسیار زیبا ساخته شد که در ۱۹۵۸ میلادی، توسط دولت کمونیستی شوروی تخریب شد.<ref>[http://tbilisi.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=130&pageid=17752 سفارت ایران در گرجستان]</ref>  


در سال‌های ۱۷۳۵-۱۷۲۳ میلادی یا ۱۱۴۷-۱۱۳۵ قمری در دوره کوتاه‌ مدت سلطه عثمانی‌ها بر تفلیس، مسجد سنی‌ها ساخته شد و در اواسط همان سده با دستور نادر شاه نابود گردید که در سال‌های ۱۸۵۱-۱۸۴۶ میلادی یا ۱۲۲۹-۱۲۲۴ شمسی ترمیم گردید. در پایان سده ۱۹ میلادی این مسجد هم خراب شد. اما متعاقبا در همان محل مسجدی ساخته شد که تنها مسجد تفلیس است و در آن مسلمانان سنی و شیعی کنار هم فعالیت می‌کنند.<ref>[http://tbilisi.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=130&pageid=17752 سفارت ایران در گرجستان]</ref>
در سال‌های ۱۷۳۵-۱۷۲۳ میلادی یا ۱۱۴۷-۱۱۳۵ قمری در دوره کوتاه‌ مدت سلطه عثمانی‌ها بر تفلیس، مسجد سنی‌ها ساخته شد و در اواسط همان سده با دستور نادر شاه نابود گردید که در سال‌های ۱۸۵۱-۱۸۴۶ میلادی یا ۱۲۲۹-۱۲۲۴ شمسی ترمیم گردید. در پایان سده ۱۹ میلادی این مسجد هم خراب شد. اما متعاقبا در همان محل مسجدی ساخته شد که تنها مسجد تفلیس است و در آن مسلمانان سنی و شیعی کنار هم فعالیت می‌کنند.<ref>[http://tbilisi.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=130&pageid=17752 سفارت ایران در گرجستان]</ref>  
بیشتر مسلمانان روستانشین هستند و به شغل‌های روستایی مشغول‌اند. بیشتر آنان، پسراز تحصیلات دبیرستانی به سراغ مشاغل آزاد می‌روند؛ اما دانشگاهیان فعال نیز در بین مسلمانان یافت می‌شوند.
بیشتر مسلمانان روستانشین هستند و به شغل‌های روستایی مشغول‌اند. بیشتر آنان، پسراز تحصیلات دبیرستانی به سراغ مشاغل آزاد می‌روند؛ اما دانشگاهیان فعال نیز در بین مسلمانان یافت می‌شوند.


اسلام در گرجستان بزرگترین اقلیت دینی است که حدود ۲۰درصد جمعیت را در برمی‌گیرد. جمعیت مسلمانان را عمدتاً آذر‌ی‌ها تشکیل می‌دهند که در حدود نیمی از آن‌ها، یعنی۱۰ درصد جمعیت گرجستان (تقریباً پانصدهزار نفر) [[شیعه اثنی عشری]] هستند. روس‌های ساکن گرجستان، ارامنه آپوستولیک و ژرمن‌های پروتستان از دیگر اقلیت‌های این کشور هستند.<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲ </ref>
اسلام در گرجستان بزرگترین اقلیت دینی است که حدود ۲۰درصد جمعیت را در برمی‌گیرد. جمعیت مسلمانان را عمدتاً آذر‌ی‌ها تشکیل می‌دهند که در حدود نیمی از آن‌ها، یعنی۱۰ درصد جمعیت گرجستان (تقریباً پانصدهزار نفر) [[شیعه اثنی عشری]] هستند. روس‌های ساکن گرجستان، ارامنه آپوستولیک و ژرمن‌های پروتستان از دیگر اقلیت‌های این کشور هستند.<ref>مهدی‌پور</ref>


گرجستان مسیحی از اوان قرون وسطی همواره ارتباطات و مواجهات چشمگیری با جهان اسلام داشته‌است. ارتباط با جهان اسلام مستلزم آگاهی از اسلام و عناصر اسلامی که نقش مهمی در روابط بین الملل امروز دارد، می‌باشد.
گرجستان مسیحی از اوان قرون وسطی همواره ارتباطات و مواجهات چشمگیری با جهان اسلام داشته‌است. ارتباط با جهان اسلام مستلزم آگاهی از اسلام و عناصر اسلامی که نقش مهمی در روابط بین الملل امروز دارد، می‌باشد.


مصالح و منافع ژئوپولتیک گرجستان، جوامع اسلامی موجود در گرجستان، عنصر افزایش تاثیر اسلام بر فرآیندهای سیاسی – مذهبی جهان و رشد هویت دینی شهروندان مسلمان کشورهای شوروی سابق همه و همه عامل مشوق محققان گرجی تاریخ اسلام می‌باشد. در مطالعات تاریخی اتحاد شوروی و متعاقب آن در گرجستان شوروی و در شرایط سانسور ایدئولوژیک ، قرآن و دیگر منابع فقه اسلامی مورد مطالعه قرار نمی گرفت.
مصالح و منافع ژئوپولتیک گرجستان، جوامع اسلامی موجود در گرجستان، عنصر افزایش تاثیر اسلام بر فرآیندهای سیاسی – مذهبی جهان و رشد هویت دینی شهروندان مسلمان کشورهای شوروی سابق همه و همه عامل مشوق محققان گرجی تاریخ اسلام می‌باشد. در مطالعات تاریخی اتحاد شوروی و متعاقب آن در گرجستان شوروی و در شرایط سانسور ایدئولوژیک، قرآن و دیگر منابع فقه اسلامی مورد مطالعه قرار نمی‌گرفت.


از این رو در طی سال های متمادی، اسلام شناسی گرجی و به ویژه منشورات مربوط به موضوعات دینی، برآورنده نیازهای تبلیغات ضد دینی بوده و بر اساس رویکردی منفی و ساده انگارانه به اسلام شکل گرفته بود.<ref>مرتضی اشرافی، کشورشناسی گرجستان، پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی(ص)، 1394</ref>
از این رو در طی سال‌های متمادی، اسلام شناسی گرجی و به ویژه منشورات مربوط به موضوعات دینی، برآورنده نیازهای تبلیغات ضد دینی بوده و بر اساس رویکردی منفی و ساده انگارانه به اسلام شکل گرفته بود.<ref>مرتضی اشرافی، کشورشناسی گرجستان، پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی(ص)، ۱۳۹۴</ref>


== شیعیان ==
== شیعیان ==
۲۰ درصد جمعیت گرجستان را [[مسلمانان]] تشکیل می‌دهند، بیش از نیمی مسلمانان، [[شیعه]] هستند. شیعیان گرجستان، اکثراً اصالت آذری دارند و عمدتاً در شهرهای [[تفلیس]]، [[مارنئولی]] و [[گاردابانی]] زندگی می‌کنند. آنان در مجموع ۱۰۰ [[مسجد]] و [[حسینیه]] دارند، و عقدهای خود را در مساجد می‌خوانند.<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲ </ref>
۲۰ درصد جمعیت گرجستان را [[مسلمانان]] تشکیل می‌دهند، بیش از نیمی مسلمانان، [[شیعه]] هستند. شیعیان گرجستان، اکثراً اصالت آذری دارند و عمدتاً در شهرهای [[تفلیس]]، [[مارنئولی]] و [[گاردابانی]] زندگی می‌کنند. آنان در مجموع ۱۰۰ [[مسجد]] و [[حسینیه]] دارند، و عقدهای خود را در مساجد می‌خوانند.<ref>مهدی‌پور</ref>
<ref>[http://fa.abna24.com/cultural/archive/2012/10/26/359692/story.html خبرگزاری ابنا؛ وضعیت شیعیان گرجستان]</ref>
<ref>[http://fa.abna24.com/cultural/archive/2012/10/26/359692/story.html خبرگزاری ابنا؛ وضعیت شیعیان گرجستان]</ref>


تفلیس (پایتخت گرجستان)، [[مارنئولی]] و [[گاردابانی]] شیعه‌نشین بوده و به ترتیب بالاترین آمار شیعه را دارند. شیعیان در این مناطق مراکزی دارند. [[موسسه آل البیت]] وابسته به دفتر [[آیت الله سیستانی]] در گرجستان فعالیت چشمگیری دارد و مرکز آن در [[تفلیس]] قرار دارد. شیعیان این کشور با اهل سنت رابطه نسبتا خوبی دارند و مسجد جامع تفلیس با دو محراب شیعه و سنی نمایانگر اتحاد آنان است.
تفلیس (پایتخت گرجستان)، [[مارنئولی]] و [[گاردابانی]] شیعه‌نشین بوده و به ترتیب بالاترین آمار شیعه را دارند. شیعیان در این مناطق مراکزی دارند. [[موسسه آل البیت]] وابسته به دفتر [[آیت الله سیستانی]] در گرجستان فعالیت چشمگیری دارد و مرکز آن در [[تفلیس]] قرار دارد. شیعیان این کشور با اهل سنت رابطه نسبتا خوبی دارند و مسجد جامع تفلیس با دو محراب شیعه و سنی نمایانگر اتحاد آنان است.


''' شیعیان تفلیس'''
''' شیعیان تفلیس'''
{{اصلی|تفلیس}}
{{اصلی|تفلیس}}
[[پرونده:عزاداری محرم در گرجستان.jpg|بندانگشتی|[[عزاداری محرم]] در گرجستان]]
[[پرونده:عزاداری محرم در گرجستان.jpg|بندانگشتی|[[عزاداری محرم]] در گرجستان]]
تفلیس پایتخت و به عروس قفقاز معروف است. این شهر بر اساس آمارهای رسمی ۳۵۰ کیلومتر مربع وسعت و حدود ۱،۱۵۲،۰۰۰ نفر جمعیت دارد. تفلیس از مراکز سیاسی، علمی، فرهنگی و اقتصادی قفقاز است. در طول تاریخ محل تقاطع و اتصال تجاری و فرهنگی [[ایران]] با فرنگ بوده است. محل زندگی و مدفن [[میرزا فتحعلی آخوندوف]] در این شهر واقع است. بسیاری از کتب و جراید دوران [[مشروطیت]] در تفلیس چاپ و به ایران منتقل می‌شد. این شهر محل عبور ایرانیانی بود که به فرنگ عزیمت می‌کردند؛ از این رو در خاطرات مکتوب این اشخاص مانند [[ناصرالدین شاه قاجار]]، به اوصاف تفلیس، اشاراتی تفصیلی شده است.<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲</ref>
تفلیس پایتخت و به عروس قفقاز معروف است. این شهر بر اساس آمارهای رسمی ۳۵۰ کیلومتر مربع وسعت و حدود ۱،۱۵۲،۰۰۰ نفر جمعیت دارد. تفلیس از مراکز سیاسی، علمی، فرهنگی و اقتصادی قفقاز است. در طول تاریخ محل تقاطع و اتصال تجاری و فرهنگی [[ایران]] با فرنگ بوده است. محل زندگی و مدفن [[میرزا فتحعلی آخوندوف]] در این شهر واقع است. بسیاری از کتب و جراید دوران [[مشروطیت]] در تفلیس چاپ و به ایران منتقل می‌شد. این شهر محل عبور ایرانیانی بود که به فرنگ عزیمت می‌کردند؛ از این رو در خاطرات مکتوب این اشخاص مانند [[ناصرالدین شاه قاجار]]، به اوصاف تفلیس، اشاراتی تفصیلی شده است.<ref>مهدی‌پور</ref>


'''شیعیان مارنئولی'''
'''شیعیان مارنئولی'''
{{اصلی|مارنئولی}}
{{اصلی|مارنئولی}}
مارنئولی در ۳۵ کیلومتری تفلیس است و از آن به پایتخت شیعه در گرجستان یاد می‌شود، تقریباً جمعیت حدود ۱۳۰ هزار نفری‌ آن شیعه هستند. این شهر حدود هفتاد روستای تابعه دارد که قریب به اتفاق آنها مسجد و امام جماعت محلی دارند.<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲ </ref>
مارنئولی در ۳۵ کیلومتری تفلیس است و از آن به پایتخت شیعه در گرجستان یاد می‌شود، تقریباً جمعیت حدود ۱۳۰ هزار نفری‌ آن شیعه هستند. این شهر حدود هفتاد روستای تابعه دارد که قریب به اتفاق آنها مسجد و امام جماعت محلی دارند.<ref>مهدی‌پور</ref>


'''گاردابانی'''
'''گاردابانی'''


گاردابانی، از شهرهای شیعه‌نشین گرجستان است و حدود ۴۰،۰۰۰ شیعه در آن زندگی می‌کنند.<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲ </ref>
گاردابانی، از شهرهای شیعه‌نشین گرجستان است و حدود ۴۰،۰۰۰ شیعه در آن زندگی می‌کنند.<ref>مهدی‌پور</ref>
 
'''جمعیت شیعیان'''


جمعیت شیعیان<ref>[http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,5152A5060.html مجمع جهانی اهل بیت]</ref>
{|class="wikitable" style="margin-right:auto;margin-left:auto;"
{|class="wikitable" style="margin-right:auto;margin-left:auto;"
|-
|-
خط ۱۲۳: خط ۱۲۸:
| حدود ۶.۰۰۰.۰۰۰|||| ۱.۲۰۰.۰۰۰|| ۲۰|| ۲۰۰۸|| [[مجمع جهانی اهل بیت]]
| حدود ۶.۰۰۰.۰۰۰|||| ۱.۲۰۰.۰۰۰|| ۲۰|| ۲۰۰۸|| [[مجمع جهانی اهل بیت]]
|-
|-
| ۴.۶۳۰.۸۴۱|| ۴۲۳.۰۰۰|| ۱۰۶.۰۰۰ - ۶.۳۰۰۰|| ۱۵ - ۲۵|| ۲۰۰۹|| انجمن دین و زندگی اجتماعی «مؤسسه PEW»
| ۴.۶۳۰.۸۴۱|| ۴۲۳.۰۰۰|| ۱۰۶.۰۰۰ - ۶.۳۰۰۰|| ۱۵ - ۲۵|| ۲۰۰۹|| انجمن دین و زندگی اجتماعی مؤسسه PEW<ref>[http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,5152A5060.html مجمع جهانی اهل بیت]</ref>
|}
|}


خط ۱۳۳: خط ۱۳۸:
*جمعیت الزهراء(س) در شهر گاردابانی، برای فعالیت‌های زنان مسلمان
*جمعیت الزهراء(س) در شهر گاردابانی، برای فعالیت‌های زنان مسلمان
*مؤسسه اهل بیت(ع) (مجمع محلی اهل بیت)در مارنئولی وابسته به [[مجمع جهانی اهل بیت]]
*مؤسسه اهل بیت(ع) (مجمع محلی اهل بیت)در مارنئولی وابسته به [[مجمع جهانی اهل بیت]]
*انجمن جوانان مسجد امام علی(ع) در مارنئولی<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲ </ref>
*انجمن جوانان مسجد امام علی(ع) در مارنئولی<ref>مهدی‌پور</ref>


==مساجد شیعیان==
==مساجد شیعیان==
خط ۱۴۳: خط ۱۴۸:
* مسجد اهل بیت(ع) در منطقه سوغانلو از توابع تفلیس که به همت آیت‌الله‌العظمی [[سید سعید حکیم]] ساخته شده است. این منطقه حدود ۴۰،۰۰۰ شیعه دارد.
* مسجد اهل بیت(ع) در منطقه سوغانلو از توابع تفلیس که به همت آیت‌الله‌العظمی [[سید سعید حکیم]] ساخته شده است. این منطقه حدود ۴۰،۰۰۰ شیعه دارد.
* مسجد حضرت رسول(ص) در ده کیلومتری مارنئولی.
* مسجد حضرت رسول(ص) در ده کیلومتری مارنئولی.
*مسجد امام حسین(ع) در مارنئولی، این مرکز حدود صد و پنجاه سال سابقه دارد و به دست یک روحانی تحصیل‌کرده ایران ساخته شده است؛ در دوره کمونیست‌ها به خرابه‌ای تبدیل شده بود، که به وسیله دفتر [[آیت الله سیستانی]] بازسای شده است.<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲ </ref>
*مسجد امام حسین(ع) در مارنئولی، این مرکز حدود صد و پنجاه سال سابقه دارد و به دست یک روحانی تحصیل‌کرده ایران ساخته شده است؛ در دوره کمونیست‌ها به خرابه‌ای تبدیل شده بود، که به وسیله دفتر [[آیت الله سیستانی]] بازسای شده است.<ref>مهدی‌پور</ref>


== مراکز شیعی ==
== مراکز شیعی ==
خط ۱۵۲: خط ۱۵۷:
* مدرسه امام رضا(علیه‌السلام) در مارنئولی زیر نظر جامعه المصطفی العالمیه فعالیت می‌کند.
* مدرسه امام رضا(علیه‌السلام) در مارنئولی زیر نظر جامعه المصطفی العالمیه فعالیت می‌کند.
* مدرسه علمیه رسول اکرم(ص) وابسته به جامعه المصطفی العالمیه در تفلیس، آمار شیعیان در این منطقه بیش از چهل هزار نفر است.
* مدرسه علمیه رسول اکرم(ص) وابسته به جامعه المصطفی العالمیه در تفلیس، آمار شیعیان در این منطقه بیش از چهل هزار نفر است.
* مقبره سید لر در مارنئولی؛ سید لر مقبره چندتن از سادات خویی مقیم گرجستان است که دارای کرامت و مورد اعتنای مردم منطقه بودند. [[مؤسسه آل‌البیت]] [[ضریح|ضریحی]] برای این مقبره ساخته است و با کمک افرادی از روسیه، ایران، ترکیه و آذربایجان بنایی بر آن احداث شده است. نمای این حرم توسط ستاد عتبات عالیات قم طراحی شده است.<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲</ref>
* مقبره سید لر در مارنئولی؛ سید لر مقبره چندتن از سادات خویی مقیم گرجستان است که دارای کرامت و مورد اعتنای مردم منطقه بودند. [[مؤسسه آل‌البیت]] [[ضریح|ضریحی]] برای این مقبره ساخته است و با کمک افرادی از روسیه، ایران، ترکیه و آذربایجان بنایی بر آن احداث شده است. نمای این حرم توسط ستاد عتبات عالیات قم طراحی شده است.<ref>مهدی‌پور</ref>


==رابطه حکومت با شیعیان==
==رابطه حکومت با شیعیان==
شیعیان گرجستان در زمان ریاست جمهوری «ادوارد شوارد نادزه» از تحرک و آزادی دینی بیشتری برخوردار بودند. اما در سالهای اخیر، تلاشهایی برای محدود کردن فعالیتهای مذهبی آنان صورت می‌گیرد. یکی از طرح‌های تازه‌ای که حکومت جدید برای کنترل مسلمانان اجرا کرده است، اداره جامعه روحانیت است. بر اساس این طرح تمام فعالیت‌های مسلمانان تحت نظر است؛ مثلا حکومت مدیریت [[حج]] را به دست گرفته و سالانه برای تعداد خاصی از مردم یا روحانیون خاص ویزای حج صادر میکند.<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲ </ref>
شیعیان گرجستان در زمان ریاست جمهوری «ادوارد شوارد نادزه» از تحرک و آزادی دینی بیشتری برخوردار بودند. اما در سالهای اخیر، تلاشهایی برای محدود کردن فعالیتهای مذهبی آنان صورت می‌گیرد. یکی از طرح‌های تازه‌ای که حکومت جدید برای کنترل مسلمانان اجرا کرده است، اداره جامعه روحانیت است. بر اساس این طرح تمام فعالیت‌های مسلمانان تحت نظر است؛ مثلا حکومت مدیریت [[حج]] را به دست گرفته و سالانه برای تعداد خاصی از مردم یا روحانیون خاص ویزای حج صادر میکند.<ref>مهدی‌پور</ref>


== رابطه شیعیان با اهل سنت ==
== رابطه شیعیان با اهل سنت ==
به گفته فعالان محلی، [[شیعیان]] و [[اهل سنت]] در گرجستان رابطه نسبتاً خوبی دارند، مسجد جامع تفلیس نماد وحدت شیعه و اهل سنت در گرجستان است.اهل سنت در برخی از مظاهر مذهبی به ویژه [[سوگواری محرم|عزاداری‌ها]] با شیعیان همراه هستند و این به خاطر عدم نفوذ و فعالیت [[وهابیون]] در آن کشور است، اگر چه به گفته آنان در آنجا نیز نشانه‌هایی از فعالیت وهابیان نمایان شده است.<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲</ref>
به گفته فعالان محلی، [[شیعیان]] و [[اهل سنت]] در گرجستان رابطه نسبتاً خوبی دارند، مسجد جامع تفلیس نماد وحدت شیعه و اهل سنت در گرجستان است.اهل سنت در برخی از مظاهر مذهبی به ویژه [[سوگواری محرم|عزاداری‌ها]] با شیعیان همراه هستند و این به خاطر عدم نفوذ و فعالیت [[وهابیون]] در آن کشور است، اگر چه به گفته آنان در آنجا نیز نشانه‌هایی از فعالیت وهابیان نمایان شده است.<ref>مهدی‌پور</ref>


==روابط با ایران==
==روابط با ایران==
این کشور در بسیاری از دوران تاریخ، جزء قلمرو ایران بوده و وابستگی مستقیم سیاسی- نظامی با ایران داشته و یا خراج پرداخت نموده و تحت الحمایه بوده است. این منطقه سالیان سال جزو [[ایران]] بود؛ اما پس از شکست دولت قاجار در جنگ‌های روسیه با ایران و با انعقاد [[قراداد گلستان]] در ۱۲۲۸ق ‎۱۸۱۳م،‎ تمامی [[قفقاز]]، از جمله اران و شروان (جمهوری آذربایجان)، ارمنستان و گرجستان از این کشور جدا شد.<ref>روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲ </ref>
این کشور در بسیاری از دوران تاریخ، جزء قلمرو ایران بوده و وابستگی مستقیم سیاسی- نظامی با ایران داشته و یا خراج پرداخت نموده و تحت الحمایه بوده است. این منطقه سالیان سال جزو [[ایران]] بود؛ اما پس از شکست دولت قاجار در جنگ‌های روسیه با ایران و با انعقاد [[قراداد گلستان]] در ۱۲۲۸ق ‎۱۸۱۳م،‎ تمامی [[قفقاز]]، از جمله اران و شروان (جمهوری آذربایجان)، ارمنستان و گرجستان از این کشور جدا شد.<ref>مهدی‌پور</ref>
 
اوج رشد روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران و گرجستان به دوره صفوی برمی‌گردد. مادر بیشتر شاهان ایران، گرجی بودند و گرجی‌ها نیز در نظام صفویه، بسیاری از مناصب کشوری و لشکری را در اختیار داشتند. در سده ۱۹ میلادی در دوران روسیه تزاری روابط ایران و گرجستان کم‌رنگ شد و در دوره شوروی با تعطیلی سرکنسولگری‌های ایران در تفلیس و باتومی، تقریباً قطع شد؛ اما در دهه ۹۰ سده ۲۰ میلادی پس از استقلال گرجستان و برقراری روابط مستقیم سیاسی دو کشور، روابط دو کشور آغاز شد.  بدنبال اعلام استقلال گرجستان در سال 1918 ، ایران این کشور را مورد شناسایی قرار داد.


بدنبال فروپاشی شوروی در 1991 نیز، جمهوری اسلامی ایران از اولین كشورهایی بود كه استقلال گرجستان را به رسمیت شناخت و پس از آن دو كشور همكاری های هرچه بیشتر منطقه ای و بسط و تعمیق مناسبات فیمابین را در دستور كار خود قرار دادند.
اوج رشد روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران و گرجستان به دوره صفوی برمی‌گردد. مادر بیشتر شاهان ایران، گرجی بودند و گرجی‌ها نیز در نظام صفویه، بسیاری از مناصب کشوری و لشکری را در اختیار داشتند. در سده ۱۹ میلادی در دوران روسیه تزاری روابط ایران و گرجستان کم‌رنگ شد و در دوره شوروی با تعطیلی سرکنسولگری‌های ایران در تفلیس و باتومی، تقریباً قطع شد؛ اما در دهه ۹۰ سده ۲۰ میلادی پس از استقلال گرجستان و برقراری روابط مستقیم سیاسی دو کشور، روابط دو کشور آغاز شد. بدنبال اعلام استقلال گرجستان در سال ۱۹۱۸، ایران این کشور را مورد شناسایی قرار داد.
پس  از گذشت چند ماه از استقلال گرجستان، روابط دیپلماتیك بین دو كشور برقرار شد . ایران همواره ازاستقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی گرجستان پشتیبانی کرده است.
دو كشور ایران و گرجستان با درك ضرورتهای دنیای معاصر كه منطقه گرایی از شاخص های آشكار آن است همكاری های هر چه بیشتر منطقه ای و بسط و تعمیق مناسبات فیمابین را در دستور كار خود قرار داده اند. روابط سیاسی دو كشور و سفرهای مقامات عالیرتبه آنها جریان دارد.<ref>
[http://tbilisi.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=130&pageid=17752 سفارت ایران در گرجستان]</ref>


بدنبال فروپاشی شوروی در ۱۹۹۱ نیز، جمهوری اسلامی ایران از اولین کشورهایی بود که استقلال گرجستان را به رسمیت شناخت و پس از آن دو کشور همکاری‌های هرچه بیشتر منطقه‌ای و بسط و تعمیق مناسبات فیمابین را در دستور کار خود قرار دادند.
پس از گذشت چند ماه از استقلال گرجستان، روابط دیپلماتیک بین دو کشور برقرار شد. ایران همواره ازاستقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی گرجستان پشتیبانی کرده است.
دو کشور ایران و گرجستان با درک ضرورتهای دنیای معاصر که منطقه گرایی از شاخص‌های آشکار آن است همکاری‌های هر چه بیشتر منطقه‌ای و بسط و تعمیق مناسبات فیمابین را در دستور کار خود قرار داده‌اند. روابط سیاسی دو کشور و سفرهای مقامات عالیرتبه آنها جریان دارد.<ref>[http://tbilisi.mfa.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=130&pageid=17752 سفارت ایران در گرجستان]</ref>
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس|4}}
{{پانویس|۴}}
== پیوند به بیرون==
== پیوند به بیرون==
* منبع مقاله؛ [http://www.ettelaat.com/etiran/?p=43501 آل البیت در گرجستان]، با تلخیص و اضافات.
* منبع مقاله؛ [http://www.ettelaat.com/etiran/?p=43501 مهدی پور، حسین، آل البیت در گرجستان، روزنامه اطلاعات، جمعه ۱۶ اسفند، ۱۳۹۲]، با تلخیص و اضافات.
* [http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,5151A6811.html وضعیت شیعیان جهان؛ گرجستان]
* [http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,5151A6811.html وضعیت شیعیان جهان؛ گرجستان]
{{اروپا}}
{{اروپا}}