پرش به محتوا

عدة الداعی و نجاح الساعی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Aghaie
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان          = عدة الداعی و نجاح الساعی  
| عنوان          = عدة الداعی و نجاح الساعی
| عنوان اصلی      =
| عنوان اصلی      =
| برگرداننده      =
| برگرداننده      =
| تصویر          = کتاب عدة الداعی.jpg
| تصویر          = کتاب عدة الداعی.jpg
| زیرنویس تصویر  = [[پرونده:کتاب عدة الداعی.jpg|بندانگشتی]]
| زیرنویس تصویر  = [[پرونده:کتاب عدة الداعی.jpg|بندانگشتی]]
| نویسنده        = [[ابن فهد حلی]] (متوفای 841 ق)
| نویسنده        = [[ابن فهد حلی]] (متوفای۸۴۱ ق)
| تصویرگر        =
| تصویرگر        =
| طراح جلد        =
| طراح جلد        =
خط ۲۶: خط ۲۶:
}}
}}


'''عُدّةُ الدّاعي و نَجاحُ السّاعي''' کتابی عریی تألیف جمال الدين، [[ابن فهد حلی|احمد بن محمد بن فهد حلى]]، متوفاى 841 ق است. این کتاب مشهورترین اثر ابن فهد حلی و یکی از مهم‌ترین کتاب‌ها در موضوع [[دعا|ادعیه]] و [[اخلاق]] است. مؤلف در این کتاب به مباحثی چون تعریف دعا، ترغیب بر آن، کیفیت و آداب دعا خواندن و ... می پردازد.
'''عُدّةُ الدّاعی و نَجاحُ السّاعی''' کتابی عریی تألیف جمال الدین، [[ابن فهد حلی|احمد بن محمد بن فهد حلی]]، متوفای ۸۴۱ ق است. این کتاب مشهورترین اثر ابن فهد حلی و یکی از مهم‌ترین کتاب‌ها در موضوع [[دعا|ادعیه]] و [[اخلاق]] است. مؤلف در این کتاب به مباحثی چون تعریف دعا، ترغیب بر آن، کیفیت و آداب دعا خواندن و... می‌پردازد.


== درباره مؤلف ==
== درباره مؤلف ==
{{اصلی|احمد بن فهد حلی}}
{{اصلی|احمد بن فهد حلی}}
ابوالعباس جمال الدین احمد بن شمس الدین محمد بن فَهْد حِلّى اَسَدی (757-841ق)، از عالمان، فقیهان و محدّثان [[امامیه|امامى]] و شـهـرت او بيشتر در اخلاق، دعا و سیر و سلوک است. او در 841 ه.ق [[کربلا]] وفات یافت و در باغ نقیب علویین به خاک سپرده شد.
ابوالعباس جمال الدین احمد بن شمس الدین محمد بن فَهْد حِلّی اَسَدی (۷۵۷-۸۴۱ق)، از عالمان، فقیهان و محدّثان [[امامیه|امامی]] و شـهـرت او بیشتر در اخلاق، دعا و سیر و سلوک است. او در ۸۴۱ ه‍.ق [[کربلا]] وفات یافت و در باغ نقیب علویین به خاک سپرده شد.


== علت نام گذاری ==
== علت نام گذاری ==
مؤلف در مقدمه کتاب می نویسد: چون مناجات با خداوند وسیله نجات و کلید عطاست و اینکه برای اجابت دعا اسباب و خصوصیاتی است، به تألیف این اثر دست یازیده و آن را «عدّه الداعی و نجاح الساعی» نام نهاده است.<ref>عدة الداعی، ص 8.</ref>
مؤلف در مقدمه کتاب می‌نویسد:
:::چون مناجات با خداوند وسیله نجات و کلید عطاست و اینکه برای اجابت دعا اسباب و خصوصیاتی است، به تألیف این اثر دست یازیده و آن را «‌عدّه الداعی و نجاح الساعی‌» نام نهاده است.<ref> حلی، عدة الداعی، ص۸.</ref>


== ابواب كتاب ==
== ابواب کتاب ==
ابن فهد كتاب خود را اين چنين تقسيم كرده است:
ابن فهد کتاب خود را این چنین تقسیم کرده است:
* مقدمه: در تعريف دعا و معنای لغوی و اصطلاحی آن است. مقدمه كه مختصر است بيشتر عنايت به ذكر اخبار «مَن بَلَغ» دارد كه هر كس حديثى در استحباب چيزى بشنود و به آن عمل كند ثواب آن را مى‌برد، اگر چه پيامبر(ص) آن را نگفته باشد.
* مقدمه: در تعریف دعا و معنای لغوی و اصطلاحی آن است. مقدمه که مختصر است بیشتر عنایت به ذکر اخبار «‌مَن بَلَغ‌» دارد که هر کس حدیثی در استحباب چیزی بشنود و به آن عمل کند ثواب آن را می‌برد، اگر چه [[پیامبر(ص)]] آن را نگفته باشد.


ابواب كتاب، شامل شش باب است به اين ترتيب:
ابواب کتاب، شامل شش باب است به این ترتیب:
* باب اول، ترغيب بر دعا است از راه عقل و نقل؛ در اين باب ابتدا دليلى عقلى بر لزوم دعا كردن بنده آورده، پس از آن روايات پيامبر(ص) و ائمه(ع) را ذكر كرده است. همچنين [[آیه|آيات]] [[قرآن]] را آورده و بر آنها استدلال نموده است. مؤلف در بين مطالب، اشكالات متعددى كه ممكن است به ذهن انسان خطور كند را مطرح كرده و به آنها جواب‌هاى كاملى داده است.
* باب اول، ترغیب بر دعا است از راه عقل و نقل؛ در این باب ابتدا دلیلی عقلی بر لزوم دعا کردن بنده آورده، پس از آن روایات پیامبر(ص) و ائمه(ع) را ذکر کرده است. همچنین [[آیه|آیات]] [[قرآن]] را آورده و بر آنها استدلال نموده است. مؤلف در بین مطالب، اشکالات متعددی که ممکن است به ذهن انسان خطور کند را مطرح کرده و به آنها جواب‌های کاملی داده است.


* باب دوم، در اسباب اجابت دعا؛ ابن فهد در اين قسمت، هفت عامل اساسى را مطرح كرده از جمله خود دعا، وقت دعا، مکان دعا، اوقات دعا و... سپس پيرامون هر يک، روايات مربوطه را ذكر كرده است.
* باب دوم، در اسباب اجابت دعا؛ ابن فهد در این قسمت، هفت عامل اساسی را مطرح کرده از جمله خود دعا، وقت دعا، مکان دعا، اوقات دعا و... سپس پیرامون هر یک، روایات مربوطه را ذکر کرده است.


* باب سوم، در دعا كننده: اين باب در 2 بخش مرتب شده؛ اول، آنها كه دعايشان مستجاب مى‌شود. دوم، آنها كه دعايشان مستجاب نمى‌شود. و روايات پيرامون هر يک.
* باب سوم، در دعا کننده: این باب در ۲ بخش مرتب شده؛ اول، آنها که دعایشان مستجاب می‌شود. دوم، آنها که دعایشان مستجاب نمی‌شود. و روایات پیرامون هر یک.


* باب چهارم، در كيفيت دعا؛ شامل:
* باب چهارم، در کیفیت دعا؛ شامل:
# مقدمات دعا، مانند: [[طهارت]]، استعمال بوی خوش، استقبال قبله و...
# مقدمات دعا، مانند: [[طهارت]]، استعمال بوی خوش، استقبال قبله و...
# آداب مقارن دعا مانند تكرار،  مخفى كردن دعا، گروهى دعا كردن و...
# آداب مقارن دعا مانند تکرار، مخفی کردن دعا، گروهی دعا کردن و...
# آداب بعد از دعا، مانند هميشگى بودن دعا، كشيدن دست به صورت و [[صلوات]] فرستادن، ترک گناهان بعد از دعا و...
# آداب بعد از دعا، مانند همیشگی بودن دعا، کشیدن دست به صورت و [[صلوات]] فرستادن، ترک گناهان بعد از دعا و...
* خاتمه، بحثى در [[ریا]] و [[عجب|عُجب]] با استفاده از روايات معصومين(ع) که شامل معناى آنها، خطرات، راه علاج و... مى‌شود.
* خاتمه، بحثی در [[ریا]] و [[عجب|عُجب]] با استفاده از روایات معصومین(ع) که شامل معنای آنها، خطرات، راه علاج و... می‌شود.


* باب پنجم، در [[ذکر]] است. ابن فهد استحباب ذکر در همه اوقات را متذکر شده و سپس بعضی از اذکار را از جمله ذکر [[تحمید]]، [[تهلیل]] و [[تکبیر]]، [[تسبیحات اربعه]] و ... بر شمرده است.
* باب پنجم، در [[ذکر]] است. ابن فهد استحباب ذکر در همه اوقات را متذکر شده و سپس بعضی از اذکار را از جمله ذکر [[تحمید]]، [[تهلیل]] و [[تکبیر]]، [[تسبیحات اربعه]] و... بر شمرده است.


* باب ششم، در تلاوت قرآن: ابن فهد درباره قرآن در خانه داشتن و قرائت آن، قرائت قرآن قبل از خواب، شفا گرفتن به قرآن و ... سخن می گوید. در پايان اين باب نيز، فوايدى از آيات و [[سوره|سور]] قرآن ذكر كرده است.
* باب ششم، در تلاوت قرآن: ابن فهد درباره قرآن در خانه داشتن و قرائت آن، قرائت قرآن قبل از خواب، شفا گرفتن به قرآن و... سخن می‌گوید. در پایان این باب نیز، فوایدی از آیات و [[سوره|سور]] قرآن ذکر کرده است.


*خاتمه: ابن فهد حلى، در خاتمه، [[اسماء الله|اسماءالله الحسنى]] را با ذكر روايتى از [[پیامبر(ص)]] بيان كرده، پس از آن هر يک از 99 اسم الهى را توضيحى مختصر داده و در پايان نكتۀ ظريفى در مورد تكثّر اسماء الهى و يگانه بودن خداوند و وجه جمع اين دو بيان نموده است.<ref>مقدمه کتاب، ص 9. فهرست ترجمه کتاب. عباسعلی مردی، عدّه الداعی از ابن فهد حلی.</ref>
*خاتمه: ابن فهد حلی، در خاتمه، [[اسماء الله|اسماءالله الحسنی]] را با ذکر روایتی از [[پیامبر(ص)]] بیان کرده، پس از آن هر یک از ۹۹ اسم الهی را توضیحی مختصر داده و در پایان نکتۀ ظریفی در مورد تکثّر اسماء الهی و یگانه بودن خداوند و وجه جمع این دو بیان نموده است.<ref>مقدمه کتاب، ص۹. فهرست ترجمه کتاب. عباسعلی مردی، عدّه الداعی از ابن فهد حلی.</ref>


== پژوهش های پیرامون کتاب ==
== پژوهش‌های پیرامون کتاب ==
=== تلخيص کتاب ===
=== تلخیص کتاب ===
مؤلف پس از تأليف كتاب، تصميم به تلخيص آن گرفت. علت آن را هم اين دانسته كه كتاب حاضر براى كسانى است كه تفصيل را بخواهند، لذا تلخيص آن را با نام «نبذة الباغي في ما لا بد منه من آداب الداعي» تأليف كرد.<ref>الذریعه، ج 24، ص 36.</ref>
مؤلف پس از تألیف کتاب، تصمیم به تلخیص آن گرفت. علت آن را هم این دانسته که کتاب حاضر برای کسانی است که تفصیل را بخواهند، لذا تلخیص آن را با نام «‌نبذة الباغی فی ما لا بد منه من آداب الداعی‌» تألیف کرد.<ref> آقابزرگ، الذریعه، ج۲۴، ص۳۶.</ref>
=== ترجمه ===
=== ترجمه ===
كتاب «عدة الداعى» به لحاظ جامعيت و نظم زيباى كتاب و جايگاه رفيع مؤلف آن و توجه خواص و عامۀ مردم، در چند نوبت ترجمه شده تا نفع آن براى استفاده كنندگان به حد اكثر برسد.
کتاب «‌عدة الداعی‌» به لحاظ جامعیت و نظم زیبای کتاب و جایگاه رفیع مؤلف آن و توجه خواص و عامۀ مردم، در چند نوبت ترجمه شده تا نفع آن برای استفاده کنندگان به حد اکثر برسد.
از جمله ترجمه‌هاى كتاب مى‌توان به موارد ذيل اشاره نمود:
از جمله ترجمه‌های کتاب می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
# ترجمه كتاب توسط على بن حسن زوارى با نام «مفتاح النجاة» كه از شاگردان [[محقق کرکی|محقق كركى]] و استاد [[ملا فتح الله کاشانی|ملا فتح الله كاشانى]] است.
# ترجمه کتاب توسط علی بن حسن زواری با نام «‌مفتاح النجاة‌» که از شاگردان [[محقق کرکی|محقق کرکی]] و استاد [[ملا فتح الله کاشانی|ملا فتح الله کاشانی]] است.
# ترجمه‌اى توسط نصير الدين، محمد انصارى در سال 967 ق
# ترجمه‌ای توسط نصیر الدین، محمد انصاری در سال ۹۶۷ ق
# ترجمه كتاب توسط سيد صادق توشخانكى در سال 1301 ق.<ref>الذریعه، ج 4، ص 116.</ref>
# ترجمه کتاب توسط سید صادق توشخانکی در سال ۱۳۰۱ ق.<ref> آقابزرگ، الذریعه، ج۴، ص۱۱۶.</ref>
# ترجمه محمد حسین نائیحی با عنوان آداب راز و نیاز به درگاه بی نیاز، قدس، چاپ دوم 1386ش.
# ترجمه محمد حسین نائیحی با عنوان آداب راز و نیاز به درگاه بی‌نیاز، قدس، چاپ دوم ۱۳۸۶ش.
# ترجمه حسین فشاهی، كتابفروشی جعفری، مشهد
# ترجمه حسین فشاهی، کتابفروشی جعفری، مشهد
# ترجمه شیخ حسین غفاری ساروی با عنوان آئین بندگی و نیایش، مؤسسه معارف اسلامی، 1417ق، قم.<ref>عباسعلی مردی، عدّه الداعی از ابن فهد حلی.</ref>
# ترجمه شیخ حسین غفاری ساروی با عنوان آئین بندگی و نیایش، مؤسسه معارف اسلامی، ۱۴۱۷ق، قم.<ref>عباسعلی مردی، عدّه الداعی از ابن فهد حلی.</ref>


== چاپ ==
== چاپ ==
این کتاب، بارها در [[هند]] و [[ایران]] به چاپ رسیده است. برخی چاپها عبارتند از:
این کتاب، بارها در [[هند]] و [[ایران]] به چاپ رسیده است. برخی چاپها عبارتند از:
* چاپ سنگی 1274ق، ایران؛
* چاپ سنگی ۱۲۷۴ق، ایران؛  
* تحقیق احمد موحدی قمی که توسط کتابخانه وجدانی در [[قم]] چاپ شد.
* تحقیق احمد موحدی قمی که توسط کتابخانه وجدانی در [[قم]] چاپ شد.
* تحقیق مؤسسه معارف اسلامی، 1420ق، قم.<ref>الذریعه، ج 4، ص 116. عباسعلی مردی، عدّه الداعی از ابن فهد حلی.</ref>
* تحقیق مؤسسه معارف اسلامی، ۱۴۲۰ق، قم.<ref> آقابزرگ، الذریعه، ج۴، ص۱۱۶. عباسعلی مردی، عدّه الداعی از ابن فهد حلی.</ref>
 
== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
[http://www.emamat.ir/component/k2/item/2920.html عدّه الداعی از ابن فهد حلی]
[http://www.emamat.ir/component/k2/item/2920.html عدّه الداعی از ابن فهد حلی]
کاربر ناشناس