هارون (پیامبر): تفاوت میان نسخه‌ها

'''هارون بن عمران،'''، [[پیامبری|پیامبر الهی]]، برادر، سخنگو و وزیر [[حضرت موسی(ع)]] که در [[قرآن]] از قول موسی به فصاحت وی در سخن‌گفتن اشاره شده است. در حدیثی از [[پیامبر اکرم]]، جایگاه [[امام علی(ع)]] نسبت به [[پیامبر اکرم]] به جایگاه هارون نسبت به موسی تشبیه شده است. این حدیث در منابع [[شیعه]] و [[سنی]] نقل شده و به [[حدیث منزلت]] شناخته می‌شود.

هنگامی که موسی برای گرفتن [[الواح]] به [[طور سینا]] رفت هارون را به عنوان جانشین خود قرار داد، در این مدت [[سامری]] گوساله‌ای ساخت و بنی‌اسرائیل را به پرستش آن دعوت کرد و هارون نتوانست مانع آنها شود. [[تورات]] ساخت گوساله را به هارون نسبت داده است.  

هارون برادر [[حضرت موسی]] بود، پدرش [[عمران]] و مادرش [[یوکابد]] نام داشت.<ref>[http://www.iranjewish.com/Torah/Shemot_F6.htm تورات، سفر خروج ۶: ۲۰].</ref> نسب [[صفیه دختر حیی بن اخطب]] از [[همسران پیامبر]]که از یهودیان [[بنی نضیر]] بود، به وی می‌رسد.<ref>ابن عبد البر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۷۱.</ref>

[[یهودیان]]، [[مسیحیان]]<ref>[http://www.iranjewish.com/Torah/Shemot_F32.htm سِفر خروج، ۳۲: ۲-۶]</ref> و مسلمانان<ref>سوره مریم، آیه۵۳.</ref> معتقد به [[پیامبری]] هارون هستند. بر پایه روایتی از پیامبر اکرم، نبوت از طریق نسل وی ادامه یافته است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳‌ق، ج۲۳، ص۷۰.</ref> از جمله [[الیاس (پیامبر)|الیاس]] از نوادگان وی به شمار می‌آید.<ref>ابن منظور، مختصر تاریخ دمشق، ۱۴۰۲ق، ج۵، ص۲۳.</ref> بنا بر آیات قرآن، حضرت موسی هنگام مبعوث شدن به پیامبری از خدا خواست که هارون را وزیر و همراه او قرار دهد چرا که او بهتر از وی سخن می‌گوید.<ref>سوره فرقان، آیه۳۵؛ سوره قصص، آیه۳۴.</ref> همچنین در آیات قرآن از همراهی هارون با موسی در دعوت [[فرعون]] به یکتاپرستی سخن به میان آمده است.<ref>سوره طه، آیات ۴۲تا۴۸.</ref> از [[امام علی(ع)]] در وصف حالات موسی و هارون نقل شده که حضرت موسی به همراه هارون، در حالی نزد فرعون رفتند که لباس پشمین بر تن و عصای چوبین در دست داشتند.<ref> شیخی، پیامبر از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۴۴.</ref> در اشعار فارسی نیز از وی در کنار موسی یاد شده است:

در قرآن به پیامبری هارون اشاره شده است.<ref>سوره مریم، آیه۵۳.</ref> قرآن در [[سوره صافات]] موسی و هارون در کتاب، هدایت به صراط مستقیم و بودنشان از نیکوکاران شریک معرفی شده‌اند.<ref>صافات، آیه ۱۱۴ تا ۱۲۲.</ref>  

از [[امام صادق(ع)]] به نقل از [[پیامبر(ص)]]، در جریان [[معراج]] آمده، وقتی پیامبر به آسمان پنجم صعود کرد، در آنجا مردی تنومند با چشمانی درشترا  مشاهده کرد که پیرامون او گروهی از امت وی بودند، پیامبر از کثرت آنها متعجب شده و از جبرئیل پرسید این مرد کیست؟ جبرئیل او را هارون پسر عمران معرفی کرد، سپس پیامبر بر او سلام داد و برایش استغفار کرد و او نیز به پیامبر سلام داد و برایش استغفار نمود.<ref>مشایخ، قصص انبیاء، ۱۳۸۱ش، ص۳۳۰.</ref>

هنگامی که موسی برای گرفتن [[الواح موسی|الواح]] به [[طور سیناء]] رفت، هارون را به عنوان جانشین خود در میان [[بنی‌اسرائیل]] قرار داد.<ref>سوره اعراف، آیه۱۴۲.</ref> در این مدت [[سامری]] با طلاهایی که قوم موسی از فرعونیان با خود به همراه آورده بودند، گوساله‌ای ساخت<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۱۹۲.</ref> و قوم موسی را به پرستش آن دعوت نمود.<ref>سوره طه، آیه۸۷.</ref> تلاش‌ هارون برای پیش‌گیری قوم از پرستش گوساله فایده‌ای نداشت.<ref>سوره طه، آیه۹۰-۹۱.</ref> موسی پس از بازگشت به سختی با هارون سخن گفت که چرا مانع آنها نشده است. هارون گفت: که قوم نزدیک بود که مرا به قتل برسانند، و از موسی درخواست کرد که او را دشمن شاد نکند و با ظالمان یکسان نپندارد.<ref>سوره اعراف، آیه۱۵۰.</ref> از این رو موسی برای خود و برادرش از خداوند طلب بخشش کرد.<ref>سوره اعراف، آیه ۱۵۱.</ref>

بنابر آیات قرآن، گوساله‌‌پرستی [[بنی‌اسرائیل]] کار سامری بود و هارون با آن مبارزه کرد.<ref>سوره طه، آیه۸۵.</ref> اما تورات گوساله‌سازی و دعوت به بت‌پرستی را به هارون نسبت داده است.<ref>تورات، سفر خروج ۳۲.</ref> هر چند برخی از مفسرانِ یهود در صدد توجیه و تأویل سخن تورات در این زمینه برآمده‌اند.<ref>[http://www.iranjewish.com/Torah/Shemot_F32.htm سِفر خروج، ۳۲: ۲-۶]</ref>

در حدیثی از پیامبر اکرم، جایگاه [[امام علی(ع)]] نسبت به [[پیامبر اکرم(ص)]] همانند جایگاه هارون نسبت به موسی معرفی شده است<ref> بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۲۰۸.</ref> این حدیث در منابع شیعه<ref> برای نمونه نگاه کنید به:‌ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۱۴.</ref> و [[سنی]]<ref> برای نمونه نگاه کنید به:‌ بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۲۰۸؛ نیشابوری، صحیح مسلم، دار الجیل + دار الأفاق الجدیدة، ج۷، باب من فضائل علی بن ابی‌طالب، ص۱۲۰.</ref> نقل شده و به حدیث منزلت شناخته می‌شود. بر اساس این حدیث پیامبر اکرم(ص) خطاب به علی(ع) فرمود: «أنتَ مِنّی بِمَنزلةِ هارونَ مِنْ مُوسی؛ تو نسبت به من به منزله هارون هستی نسبت به موسی با این تفاوت که پس از من پیامبری نیست.»<ref> نیشابوری، صحیح مسلم، دار الجیل + دار الأفاق الجدیدة، ج۷، باب من فضائل علی بن ابی‌طالب، ص۱۲۰؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۱۴.</ref>  

بنا به گفته [[یعقوبی]]، هارون در ۱۲۳ سالگی و در زمان حیات موسی از دنیا رفته است.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۱، ص۴۱.</ref> هر چند سن او به هنگام مرگ ۱۳۳ سال نیز گفته‌اند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳‌ق، ج۱۳، ص۳۷۰.</ref> بر پایه روایتی، موسی هارون را به کوه [[طور سینا]] برد و در آنجا [[عزرائیل|ملک الموت]] او را [[قبض روح]] کرد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳‌ق، ج۱۳، ص۳۶۸.</ref> مطابق حدیث مذکور، موسی با هارون به طور سینا رفتند و در آنجا اتاقی را دیدند که بر درختی دو لباس آویزان است، موسی به هارون گفت: «جامه‌ات را بیرون آر و این دو جامه را بپوش و داخل اتاق شو و روی تختی که در آن قرار دارد بخواب» چون هارون روی تخت خوابید مرگش فرا رسید. موسی به نزد بنی‌اسرائیل بازگشت و خبر مرگ هارون را به آنها داد. بنی ‌اسرائیل موسی را تکذیب کردند و گفتند: تو او را کشته‌ای. خدا به فرشتگان دستور داد جنازه هارون را روی تختی در هوا حاضر کردند و بنی اسرائیل او را دیدند و دانستند که هارون از دنیا رفته است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳‌ق، ج۱۳، ص۳۶۸.</ref> بنا به گزارش یعقوبی، الیعازر فرزند هارون نیز در جریان مرگ پدرش به همراه موسی بوده است.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۱، ص۴۱.</ref>