پرش به محتوا

جابر بن حیان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
imported>Salvand
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Salvand
خط ۸۴: خط ۸۴:


===تشکیک در تالیفات جابر===
===تشکیک در تالیفات جابر===
پل کراوس، شرق شناس اتریشی (۱۹۰۴ـ ۱۹۴۴)، بر اساس پژوهش‌هایش بیش از همه در وجود شخصیت تاریخی جابر و اصالت آثار منسوب به او تشکیک کرد. به نظر کراوس<ref>ر.ک:د. اسلام، چاپ اول، تکمله، ذیل مادّه‍.</ref> اصطلاحاتی که در آثار جابر وجود دارند، همان اصطلاحاتی هستند که در مکتب [[حنین بن اسحاق]] (متوفی ۱۹۴ـ ۲۶۰) به وجود آمدند، لذا مجموعه آثار منسوب به جابر نباید پیش از پایان [[قرن سوم]] پدید آمده باشد. همچنین [[کراوس]]<ref>کرواس، ج۱، صLXIII</ref> این نوشته [[ابوسلیمان سجستانی]] را که شخصی به نام [[حسن بن النکد موصلی|حسن بن النَکَد موصلی]] مجموعه آثار جابر را نگاشته و آنها را به جابر نسبت داده، شاهد اصلی بر اصالت نداشتن مجموعه آثار جابر دانسته است. سزگین<ref>سزگین ج۴، ص۲۱۹.</ref> این دلیل را نیز ناکافی خوانده و نوشته است که از اظهارات سجستانی این نکته برمی‌آید که موصلی آثار چندی تألیف کرده و آنها را به جابر نسبت داده است، چرا که در زمان او جابر شخصیتی مطرح بوده و آثارش طالبان بسیاری داشته است.<ref>ر.ک:سزگین، ج۴، ص۱۷۵ـ ۲۲۹.</ref>
پل کراوس، شرق شناس اتریشی (۱۹۰۴ـ ۱۹۴۴)، بر اساس پژوهش‌هایش بیش از همه در وجود شخصیت تاریخی جابر و اصالت آثار منسوب به او تشکیک کرد. به نظر کراوس<ref>ر.ک:د. اسلام، چاپ اول، تکمله، ذیل مادّه‍.</ref> اصطلاحاتی که در آثار جابر وجود دارند، همان اصطلاحاتی هستند که در مکتب [[حنین بن اسحاق]] (متوفی ۱۹۴ـ ۲۶۰) به وجود آمدند، لذا مجموعه آثار منسوب به جابر نباید پیش از پایان [[قرن سوم]] پدید آمده باشد. همچنین [[کراوس]]<ref>کرواس، ج۱، صLXIII</ref> این نوشته [[ابوسلیمان سجستانی]] را که گفته شخصی به نام [[حسن بن النکد موصلی|حسن بن النَکَد موصلی]] مجموعه آثار جابر را نگاشته و آنها را به جابر نسبت داده، شاهد اصلی بر اصالت نداشتن مجموعه آثار جابر دانسته است. سزگین<ref>سزگین ج۴، ص۲۱۹.</ref> این دلیل را ناکافی خوانده و نوشته است از اظهارات سجستانی این نکته برمی‌آید که موصلی آثار چندی تألیف کرده و آنها را به جابر نسبت داده است؛ چرا که در زمان او جابر شخصیتی مطرح بوده و آثارش طالبان بسیاری داشته است.<ref>ر.ک:سزگین، ج۴، ص۱۷۵ـ ۲۲۹.</ref>


در هر حال، چه همانند '''کراوس''' مجموعه آثار جابر را مجموعه‌ای از نوشته‌های دیگران بدانیم که به او منسوب شده است و چه مانند '''سزگین''' صاحب و مؤلف واقعی این آثار را جابر بدانیم، در سرزمین‌های اسلامی از حیث تعداد، مجموعه‌ای وسیع و حتی حیرت انگیز از آثاری که نویسنده آنها جابربن حیان دانسته شده است، وجود دارد، و بسیاری از کتاب شناسان و فهرست نویسان و دانشمندان اسلامی به تفصیل یا اجمال از مجموعه آثار جابر یاد کرده‌اند. بنابراین در این مقاله به منظور آشنایی با وسعت این مجموعه و ترجمه‌های آن، گزارشی از آثاری که جابر نویسنده آنها دانسته شده است ارائه می‌شود.
در هر حال، چه همانند '''کراوس''' مجموعه آثار جابر را مجموعه‌ای از نوشته‌های دیگران بدانیم که به او منسوب شده است و چه مانند '''سزگین''' صاحب و مؤلف واقعی این آثار را جابر بدانیم، در سرزمین‌های اسلامی از حیث تعداد، مجموعه‌ای وسیع و حتی حیرت انگیز از آثاری که نویسنده آنها جابربن حیان دانسته شده است، وجود دارد، و بسیاری از کتاب شناسان و فهرست نویسان و دانشمندان اسلامی به تفصیل یا اجمال از مجموعه آثار جابر یاد کرده‌اند. بنابراین در این مقاله به منظور آشنایی با وسعت این مجموعه و ترجمه‌های آن، گزارشی از آثاری که جابر نویسنده آنها دانسته شده است ارائه می‌شود.
کاربر ناشناس