۱۶٬۶۶۳
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (ویکی سازی بخش شان نزول) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (ویکی سازی بخشی از مدخل) |
||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
بر پایه روایتی که در [[تفسیر قمی]] نقل شده [[اسباب نزول|شأن نزول]] این آیه درباره کنارهگیری [[عبدالله بن ابی|عبدالله بن اُبی]] و یاران او از لشکر [[اسلام]] در [[جنگ احد|جنگ اُحد]] است. هدف وی از انجام این کار این بود که در صورت پیروزی کفار بر [[مسلمانان]] بگویند ما با آنها نبودیم و در صورت غلبه مسلمانان بگویند ما با شما بودیم و [[خداوند]] با نزول این آیه آنها را توبیخ نمود.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۱۵۶-۱۵۷.</ref> | بر پایه روایتی که در [[تفسیر قمی]] نقل شده [[اسباب نزول|شأن نزول]] این آیه درباره کنارهگیری [[عبدالله بن ابی|عبدالله بن اُبی]] و یاران او از لشکر [[اسلام]] در [[جنگ احد|جنگ اُحد]] است. هدف وی از انجام این کار این بود که در صورت پیروزی کفار بر [[مسلمانان]] بگویند ما با آنها نبودیم و در صورت غلبه مسلمانان بگویند ما با شما بودیم و [[خداوند]] با نزول این آیه آنها را توبیخ نمود.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۱۵۶-۱۵۷.</ref> | ||
== | == محتوای آیه == | ||
این [[آیه]] | این [[آیه]] هرگونه تسلط و برتری<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۵، ص۱۱۶؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۷۵.</ref> و قدرت و غلبه<ref>ابومسلم اصفهانی، موسوعة تفاسیر المعتزلة، ۲۰۰۹م، ج۳، ص۱۷۶؛ سبزواری، ارشاد الاذهان، ۱۴۱۹ق، ص۱۰۶.</ref> و استیلای [[کافران]] بر [[مسلمانان]] را نفی کرده<ref>جزایری، ایسر التفاسیر، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۵۵۹؛ شحاته، تفسیر القرآن الکریم، ۱۴۲۱ق، ج۳، ص۹۵۲.</ref> و برتری مؤمنان بر کافران را اعلام میکند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۵، ص۱۱۶.</ref> به گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] و دیگر مفسران، هرگز حکم برتری مؤمنان بر کافران به عکس نخواهد شد<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۵، ص۱۱۶؛ موسوی سبزواری، مواهب الرحمن، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۴۲.</ref> و با استناد به این حکم، در نهایت فتح در همه دورهها برای مؤمنان خواهد بود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۵، ص۱۱۶.</ref> | ||
طبق برداشت از آیه، مؤمنان نیز حق پذیرفتن سلطه کافران را ندارند و هرگونه عهدنامه یا تفاهم که راه نفوذ کفار بر مسلمانان را باز کند، [[حرام]] شمرده شده است و مؤمنان وظیفه دارند تا با آن مقابله نمایند؛<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۱۹۱؛ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۳۴۲.</ref> البته برخی با توجه به روایات، کسب آموزش و تبادلات فرهنگی و اقتصادی با کافران غیر سلطهجو<ref>رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۳۴۳.</ref> که سبب سلطه کفار و ذلت مؤمنان نباشد، را جایز دانستهاند.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۱۹۰.</ref> | طبق برداشت از آیه، مؤمنان نیز حق پذیرفتن سلطه کافران را ندارند و هرگونه عهدنامه یا تفاهم که راه نفوذ کفار بر مسلمانان را باز کند، [[حرام]] شمرده شده است و مؤمنان وظیفه دارند تا با آن مقابله نمایند؛<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۱۹۱؛ رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۳۴۲.</ref> البته برخی با توجه به روایات، کسب آموزش و تبادلات فرهنگی و اقتصادی با کافران غیر سلطهجو<ref>رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۳۴۳.</ref> که سبب سلطه کفار و ذلت مؤمنان نباشد، را جایز دانستهاند.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۱۹۰.</ref> | ||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
==بازتاب در فقه سیاسی و حکومتی== | ==بازتاب در فقه سیاسی و حکومتی== | ||
آیه نفی سبیل و قاعده نفی سبیل که از آن گرفته شده، در فقه سیاسی و حکومتی جهان اسلام بازتاب داشته است؛ از جمله میتوان به حکم جهاد با روس، توسط علما در زمان [[مظفرالدین شاه]]، بعد از استیلا به برخی از مناطق اسلامی و مسلمانان<ref>زنگنه شهرکی، قاعده نفی سبیل در آرای فقهی و مواضع سیاسی صاحب عروه، ص۱۴۸-۱۹۴؛ جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۹ش، ص</ref> و همچنین استدلال به این آیه در [[تحریم تنباکو]] توسط [[میرزای شیرازی]]<ref>کرمانی، تاریخ بیداری مسلمانان، ۱۳۷۱ش، ص۱۱-۱۴؛ جوادی آملی، ولایت فقیه، ۱۳۷۹ش، ص</ref> اشاره نمود. | |||
برخی با استفاده از این آیه به عدم تسلط حقوقی کافران بر مؤمنان نیز حکم کردهاند.<ref>رضایی اصفهانی، تفسیر قرآن مهر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۳۴۲.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
خط ۱۳۱: | خط ۱۳۴: | ||
[[en:Nafy al-Sabil Verse]] | [[en:Nafy al-Sabil Verse]] | ||
[[رده:مقالههای با درجه اهمیت ب]] | [[رده:مقالههای با درجه اهمیت ب]] |
ویرایش