Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۱٬۲۰۴
ویرایش
(اصلاح ارقام) |
(اصلاح ارقام) |
||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
==ویژگیها== | ==ویژگیها== | ||
[[شیخ مفید]] در مورد ویژگیهای زید بن حسن میگوید: | [[شیخ مفید]] در مورد ویژگیهای زید بن حسن میگوید: | ||
::::«او مردی والاقدر و بزرگوار و خوش نفس و پرخیر بود و شاعران او را ستایش بسیار کرده و مردمان از جاهای دور و نزدیک بخاطر بهرهگیری از او به سویش رهسپار بودند ».<ref>شیخ مفید، | ::::«او مردی والاقدر و بزرگوار و خوش نفس و پرخیر بود و شاعران او را ستایش بسیار کرده و مردمان از جاهای دور و نزدیک بخاطر بهرهگیری از او به سویش رهسپار بودند ».<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۲۰-۲۲؛ حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص ۲۸۶.</ref> | ||
[[علی بن عیسی اربلی|اربلی]] وی را مردی جلیل القدر کریم الطبع عزیز النفس کثیر البر معرفی کرده است.<ref>کشف الغمة فی معرفة | [[علی بن عیسی اربلی|اربلی]] وی را مردی جلیل القدر کریم الطبع عزیز النفس کثیر البر معرفی کرده است.<ref>اربلی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۷۶.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقلقول = [[محمد بن بشیر]]:{{سخ}}{{شعر}}{{ب|إذا نَزَلَ ابْنُ الْمُصْطَفی بَطْنَ طَلْعَةٍ|نَفَی جَدْبَها وَاخْضَرَّ بِالنَّبْتِ عُودُها}}{{ب|وَ زَیدٌ رَبیعُ النّاسِ فی کلِّ شَتْوَةٍ|إذا اخْلَفَتْ انْوارُها وَرُعُودُها}}{{ب|حَمُولٌ لِأَشْناقِ الدَّیاتِ کأنَّهُ|سِراجُ الدُّجی إذْ قارَنَتْهُ سُعُودُها}}{{پایان شعر}} | {{جعبه نقل قول | عنوان = | نقلقول = [[محمد بن بشیر]]:{{سخ}}{{شعر}}{{ب|إذا نَزَلَ ابْنُ الْمُصْطَفی بَطْنَ طَلْعَةٍ|نَفَی جَدْبَها وَاخْضَرَّ بِالنَّبْتِ عُودُها}}{{ب|وَ زَیدٌ رَبیعُ النّاسِ فی کلِّ شَتْوَةٍ|إذا اخْلَفَتْ انْوارُها وَرُعُودُها}}{{ب|حَمُولٌ لِأَشْناقِ الدَّیاتِ کأنَّهُ|سِراجُ الدُّجی إذْ قارَنَتْهُ سُعُودُها}}{{پایان شعر}} | ||
<small>{{وسط چین}}هنگامی که پسر مصطفی به سرزمینی درآید خشکسالی آن را بزداید و چوب خشک آن وادی به سبزی بگراید.{{سخ}}و زید بهار مردم است در هرزمستانی که نزولات و بارندگی نباشد.{{سخ}}همه خونبهاها را میپردازدگویی هنگامی که ستارهاش برآید چون چراغی در تاریکیها است{{پایان}}</small> | <small>{{وسط چین}}هنگامی که پسر مصطفی به سرزمینی درآید خشکسالی آن را بزداید و چوب خشک آن وادی به سبزی بگراید.{{سخ}}و زید بهار مردم است در هرزمستانی که نزولات و بارندگی نباشد.{{سخ}}همه خونبهاها را میپردازدگویی هنگامی که ستارهاش برآید چون چراغی در تاریکیها است{{پایان}}</small> | ||
|تاریخ بایگانی | منبع = <small>[[شیخ مفید]]، [[الارشاد]]، ج۲، ص۲۱؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ج۳، ص۷۲-۸۴</small> | تراز =وسط| عرض = 500px | اندازه خط = 14px|رنگ پسزمینه=#ffeebb| گیومه نقلقول = | تراز منبع = چپ}} | |تاریخ بایگانی | منبع = <small>[[شیخ مفید]]، [[الارشاد]]، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۱؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م، ج۳، ص۷۲-۸۴.</small> | تراز =وسط| عرض = 500px | اندازه خط = 14px|رنگ پسزمینه=#ffeebb| گیومه نقلقول = | تراز منبع = چپ}} | ||
در بعضی از منابع آمده زید بن حسن(ع) وقتی به «[[سوق الظهر]]» میآمد و در آنجا توقّف میکرد، مردم در اطرافش جمع میشدند و به او نگاه میکردند و از هیکل درشت او در شگفت میشدند و به یکدیگر میگفتند: این پسر [[رسول خدا(ص)]] است.<ref>باقر شریف قریشی، زندگانی حسن بن علی علیهالسلام، ج۲، ص۵۷۲.</ref> | در بعضی از منابع آمده زید بن حسن(ع) وقتی به «[[سوق الظهر]]» میآمد و در آنجا توقّف میکرد، مردم در اطرافش جمع میشدند و به او نگاه میکردند و از هیکل درشت او در شگفت میشدند و به یکدیگر میگفتند: این پسر [[رسول خدا(ص)]] است.<ref>باقر شریف قریشی، زندگانی حسن بن علی علیهالسلام، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۵۷۲.</ref> | ||
==متولی صدقات پیامبر(ص) == | ==متولی صدقات پیامبر(ص) == | ||
برخی مورخان از جمله [[شیخ مفید]] بیان میدارند که زید بن حسن(ع) امور مربوط به صدقات رسول اللّه(ص) را بر عهده داشت.<ref>الارشاد، ج۲، ص۱۷۶؛ تهذیب التهذیب، ج۳ص ۳۵۰؛ منتهی المقال، ج۳، ص۲۸۶.</ref> | برخی مورخان از جمله [[شیخ مفید]] بیان میدارند که زید بن حسن(ع) امور مربوط به صدقات رسول اللّه(ص) را بر عهده داشت.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۶؛ عسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۴۰۴ق، ج۳ص ۳۵۰؛ حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۲۸۶.</ref> | ||
پس از به حکومترسیدن [[سلیمان بن عبدالملک]]، وی به عاملش در [[مدینه]] چنین نوشت: «هرگاه این نامه به دست تو رسید، زید را از تولیت صدقات رسول خدا عزل کن و آن را به یکی از خویشاوندانش واگذار و او را در این امر یاری کن ». عامل سلیمان فرمان او را اجرا کرد.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۱.</ref> | پس از به حکومترسیدن [[سلیمان بن عبدالملک]]، وی به عاملش در [[مدینه]] چنین نوشت: «هرگاه این نامه به دست تو رسید، زید را از تولیت صدقات رسول خدا عزل کن و آن را به یکی از خویشاوندانش واگذار و او را در این امر یاری کن ». عامل سلیمان فرمان او را اجرا کرد.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۱.</ref> | ||
زید از مقام تولیت صدقات معزول شد تا هنگامیکه [[عمر بن عبدالعزیز]] به خلافت رسید. خلیفه وقت نامهای بدین مضمون برای عامل مدینه نوشت: زید بن حسن(ع)، (شخصیت) شریف [[بنی هاشم]] و مسنترین آنان است؛ وقتی که این نامه به دست تو رسید، صدقات پیامبر(ص) را به او بازگردان و در این کار او را یاری کن.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۷۶.</ref> | زید از مقام تولیت صدقات معزول شد تا هنگامیکه [[عمر بن عبدالعزیز]] به خلافت رسید. خلیفه وقت نامهای بدین مضمون برای عامل مدینه نوشت: زید بن حسن(ع)، (شخصیت) شریف [[بنی هاشم]] و مسنترین آنان است؛ وقتی که این نامه به دست تو رسید، صدقات پیامبر(ص) را به او بازگردان و در این کار او را یاری کن.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۶.</ref> | ||
در برخی از منابع آمده که [[امام علی علیهالسلام|حضرت علی(ع)]] مقرّر داشته بود که باید تولیت صدقات او در دست اهل فضل و کمال از فرزندان او باشد. راوی گوید: تولیت صدقات آن حضرت در زمان [[ولید بن عبدالملک]] به زید بن حسن(ع) رسید. در این هنگام بین او و ابوهاشم عبداللّه بن محمد حنفیه بر سر تصدّی امور صدقات اختلاف پیدا شد. ابوهاشم به زید گفت: تو میدانی که ما در حَسَب و نَسَب با هم فرقی نداریم. تنها فضیلت تو بر من، این است که تو از فرزندان [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه زهرا (س)]] هستی و من از این شرف بهرهای ندارم. ولی این صدقات از آنِ فاطمه زهرا (س) نیست؛ بلکه به امیر مؤمنان علی بن أبی طالب علیهالسلام تعلّق دارد. علاوه بر این، حضرت علی(ع) شرط کرده است که باید تولیت این صدقات در دست فاضلترین و داناترین فرزندان او باشد و من از شما فقیهتر و داناتر هستم. هنگامی که این اختلاف پیش آمد، زید روانه [[دمشق]] شد و خلیفه اموی را از ماجرا آگاه کرد و ولید به نفع زید بن حسن(ع) حکم کرد.<ref>عبدالعظیم الحسنی علیهالسلام حیاته و مسنده، ص۷۵.</ref> | در برخی از منابع آمده که [[امام علی علیهالسلام|حضرت علی(ع)]] مقرّر داشته بود که باید تولیت صدقات او در دست اهل فضل و کمال از فرزندان او باشد. راوی گوید: تولیت صدقات آن حضرت در زمان [[ولید بن عبدالملک]] به زید بن حسن(ع) رسید. در این هنگام بین او و ابوهاشم عبداللّه بن محمد حنفیه بر سر تصدّی امور صدقات اختلاف پیدا شد. ابوهاشم به زید گفت: تو میدانی که ما در حَسَب و نَسَب با هم فرقی نداریم. تنها فضیلت تو بر من، این است که تو از فرزندان [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه زهرا (س)]] هستی و من از این شرف بهرهای ندارم. ولی این صدقات از آنِ فاطمه زهرا (س) نیست؛ بلکه به امیر مؤمنان علی بن أبی طالب علیهالسلام تعلّق دارد. علاوه بر این، حضرت علی(ع) شرط کرده است که باید تولیت این صدقات در دست فاضلترین و داناترین فرزندان او باشد و من از شما فقیهتر و داناتر هستم. هنگامی که این اختلاف پیش آمد، زید روانه [[دمشق]] شد و خلیفه اموی را از ماجرا آگاه کرد و ولید به نفع زید بن حسن(ع) حکم کرد.<ref>عطاردى، عبدالعظیم الحسنی علیهالسلام حیاته و مسنده، ص۷۵.</ref> | ||
==مذهب== | ==مذهب== | ||
[[شیخ مفید]] درباره وی میگوید: زید بن حسن بدون آنکه ادعای [[امامت]] کند از دنیا رفت، و هیچ یک شیعیان یا غیر شیعیان چنین ادعائی درباره او نکردند، <ref>شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۲.</ref>از آن سوی در طول عمر زید بن حسن سه گروه از شیعه زندگی میکردند، [[امامیه]]، [[کیسانیه]] و [[زیدیه]]. | [[شیخ مفید]] درباره وی میگوید: زید بن حسن بدون آنکه ادعای [[امامت]] کند از دنیا رفت، و هیچ یک شیعیان یا غیر شیعیان چنین ادعائی درباره او نکردند، <ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۲.</ref>از آن سوی در طول عمر زید بن حسن سه گروه از شیعه زندگی میکردند، [[امامیه]]، [[کیسانیه]] و [[زیدیه]]. | ||
قطعا زید بن حسن نمیتواند جز کیسانیه باشد چون بیشتر کیسانیه پیروان ابوهاشم بن [[محمد بن حنفیه]] بودند <ref>بغدادی، الفرق بین الفرق، ص۲۸-۲۷.</ref> ولی رابطه زید با [[عبدالله بن محمد بن حنفیه|ابوهاشم]] بن محمد بن حنفیه خوب نبود تا جایی که وفتی ابوهاشم مدعی تولیت صدقات شد، زید از او شکایت کرد.<ref>عبدالعظیم الحسنی علیهالسلام حیاته و مسنده، ص۷۵.</ref> | قطعا زید بن حسن نمیتواند جز کیسانیه باشد چون بیشتر کیسانیه پیروان ابوهاشم بن [[محمد بن حنفیه]] بودند <ref>بغدادی، الفرق بین الفرق، ص۲۸-۲۷.</ref> ولی رابطه زید با [[عبدالله بن محمد بن حنفیه|ابوهاشم]] بن محمد بن حنفیه خوب نبود تا جایی که وفتی ابوهاشم مدعی تولیت صدقات شد، زید از او شکایت کرد.<ref>عطاردى، عبدالعظیم الحسنی علیهالسلام حیاته و مسنده، ۱۳۷۳ش، ص۷۵.</ref> | ||
زید بن حسن جزء زیدیه هم نمیتواند باشد، چون اگر زیدیه باشد یا باید امام زیدیه باشد و یا پیرو. | زید بن حسن جزء زیدیه هم نمیتواند باشد، چون اگر زیدیه باشد یا باید امام زیدیه باشد و یا پیرو. | ||
با توجه به اینکه یکی از شرایط امامت در زیدیه ادعای امامت است و حال آنکه زید هیچگاه ادعای امامت نکرده است، نمیتواند امام زیدیه باشد <ref>کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج۱، ص۵۷۶.</ref> و از آنجا که پیروان فرقه زیدیه [[تقیه]] را حرام میدانستند و تاریخ زندگی زید نشان از [[تقیه]] با [[بنی امیه]] را دارد نمیتوان وی را پیرو فرقه زیدیه دانست. | با توجه به اینکه یکی از شرایط امامت در زیدیه ادعای امامت است و حال آنکه زید هیچگاه ادعای امامت نکرده است، نمیتواند امام زیدیه باشد <ref>اربلی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۷۶.</ref> و از آنجا که پیروان فرقه زیدیه [[تقیه]] را حرام میدانستند و تاریخ زندگی زید نشان از [[تقیه]] با [[بنی امیه]] را دارد نمیتوان وی را پیرو فرقه زیدیه دانست. | ||
[[شیخ مفید]] نیز قائل به [[تقیه]] زید در مقابل [[بنی امیه]] است که این فقط با مذهب امامیه سازگاری دارد.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۲.</ref> در بعضی از منابع به صراحت از امامی بودن وی سخن به میان آمده است. <ref>کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج۱، ص۵۷۸.</ref> | [[شیخ مفید]] نیز قائل به [[تقیه]] زید در مقابل [[بنی امیه]] است که این فقط با مذهب امامیه سازگاری دارد.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۲.</ref> در بعضی از منابع به صراحت از امامی بودن وی سخن به میان آمده است. <ref>اربلی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۷۸.</ref> | ||
==زید و نقل حدیث== | ==زید و نقل حدیث== | ||
خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
# [[امام حسن مجتبی(ع)]] | # [[امام حسن مجتبی(ع)]] | ||
# [[جابر بن عبدالله انصاری]] | # [[جابر بن عبدالله انصاری]] | ||
# [[عبدالله بن عباس]] <ref>تهذیب التهذیب، ج۳، ص۳۵۰</ref> | # [[عبدالله بن عباس]] <ref>عسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۳۵۰.</ref> | ||
===شاگردان=== | ===شاگردان=== | ||
خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
# عبدالملک بن زکریا انصاری | # عبدالملک بن زکریا انصاری | ||
# ابومعشر | # ابومعشر | ||
# یزید بن عیاض بن جعدبه.<ref> تهذیب التهذیب، ج۳ص ۳۵۰</ref> | # یزید بن عیاض بن جعدبه.<ref> عسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۴۰۴ق، ج۳ص ۳۵۰.</ref> | ||
===توثیق=== | ===توثیق=== | ||
[[شیخ طوسی]] وی را از اصحاب امام سجاد(ع) دانسته <ref>نقدالرجال، ج۲، ص۲۸۲</ref> و | [[شیخ طوسی]] وی را از اصحاب امام سجاد(ع) دانسته <ref>حسینی تفرشی، نقدالرجال، ۱۷۱۸ق، ج۲، ص۲۸۲.</ref> و | ||
ابن حبّان، وی را در زمره ثقات آورده و روایت او را قبول کرده است. <ref>تهذیب التهذیب، ج۳ص ۳۵۰؛ اعیان الشیعة، ج۷، ص۹۶</ref>ابن حجر در کتاب [[تهذیب التهذیب]] آورده: زید، فردی هاشمی، مدنی، جلیل القدر و بزرگوار بود.<ref>تهذیب التهذیب، ج۳ص ۳۵۰</ref> | ابن حبّان، وی را در زمره ثقات آورده و روایت او را قبول کرده است. <ref>عسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۴۰۴ق، ج۳ص ۳۵۰؛ امین، اعیان الشیعة، ج۷، ص۹۶</ref>ابن حجر در کتاب [[تهذیب التهذیب]] آورده: زید، فردی هاشمی، مدنی، جلیل القدر و بزرگوار بود.<ref>عسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۴۰۴ق، ج۳ص ۳۵۰</ref> | ||
در ذم وی روایتی در [[بحارالانوار|بحار]] به نقل از [[الخرائج و الجرائح (کتاب) |خرائج]] [[قطب راوندی|راوندی]] <ref>بحارالأنوار، ج۴۶، ص۳۲۹؛ الخرائج و الجرائح، ج۲، ص۶۰۱</ref> آمده که وی را به نقش داشتن در شهادت [[امام باقر(ع)]] متهم میکند. بر اساس این گزارش او در نزد خلیفه، امام را متهم به سحر مینماید، ولی [[سید ابوالقاسم خویی|آیه الله خویی]] این روایت را به دلیل [[مرسل]] بودن و اشکال محتوایی نمیپذیرد. <ref>معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۳۴۰ </ref> | در ذم وی روایتی در [[بحارالانوار|بحار]] به نقل از [[الخرائج و الجرائح (کتاب) |خرائج]] [[قطب راوندی|راوندی]] <ref>بحارالأنوار، ج۴۶، ص۳۲۹؛ الخرائج و الجرائح، ج۲، ص۶۰۱</ref> آمده که وی را به نقش داشتن در شهادت [[امام باقر(ع)]] متهم میکند. بر اساس این گزارش او در نزد خلیفه، امام را متهم به سحر مینماید، ولی [[سید ابوالقاسم خویی|آیه الله خویی]] این روایت را به دلیل [[مرسل]] بودن و اشکال محتوایی نمیپذیرد. <ref>معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۳۴۰. </ref> | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
در اینکه زید در چه تاریخی وفات کرده اختلاف است. [[شیخ مفید]] گفته است که وی در سن نود سالگی وفات یافت <ref>الارشاد، ج۲، ص۲۲؛ المجدی فی انساب الطالبین، ص۲۰</ref> و [[علامه محمدباقر مجلسی|علاّمه مجلسی]] نیز این عقیده را پذیرفته است <ref>بحارالأنوار، ج۴۴، | در اینکه زید در چه تاریخی وفات کرده اختلاف است. [[شیخ مفید]] گفته است که وی در سن نود سالگی وفات یافت <ref>شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۲؛ المجدی فی انساب الطالبین، ص۲۰</ref> و [[علامه محمدباقر مجلسی|علاّمه مجلسی]] نیز این عقیده را پذیرفته است <ref>بحارالأنوار، ج۴۴، ص۱۶۳.</ref> | ||
[[سید محسن امین]] وفات وی را در [[سال ۱۲۰ قمری]] در سن نود یا صد و یا نود و پنج سالگی میداند.<ref>اعیان الشیعة، ج۷، ص۹۵</ref> وی در سرزمینی میان [[مکه]] و [[مدینه]] به نام «حاجز» (در ۶ میلی مدینه<ref> تاریخ کبیر، ج۳، ص۳۹۲</ref>) نزدیک «ثغره»، که محلّی در [[حجاز]] است، وفات یافت. <ref>الارشاد، ج۲، ص۲۱؛ | [[سید محسن امین]] وفات وی را در [[سال ۱۲۰ قمری]] در سن نود یا صد و یا نود و پنج سالگی میداند.<ref>امین، اعیان الشیعة، ج۷، ص۹۵.</ref> وی در سرزمینی میان [[مکه]] و [[مدینه]] به نام «حاجز» (در ۶ میلی مدینه<ref> تاریخ کبیر، ج۳، ص۳۹۲</ref>) نزدیک «ثغره»، که محلّی در [[حجاز]] است، وفات یافت. <ref>شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۱؛ امین،اعیان الشیعة، ج۷، ص۹۵.</ref> | ||
===تشییع جنازه=== | ===تشییع جنازه=== | ||
در [[تشییع جنازه]] زید، برادر زاده هایش [[حسن بن حسن بن حسن |حسن بن حسن]] و [[ابراهیم بن حسن بن حسن |ابراهیم بن حسن]] زیر تابوت را گرفته بودند <ref>تاریخ کبیر، ج۳، ص۳۹۲</ref> و عبدالله بن حسن المثنی معروف به [[عبدالله بن حسن بن حسن|عبدالله محض]] پیشاپیش جنازه پیاده حرکت کرد، و به احترام وی دیگران نیز از مرکبها پیاده شدند، تا جنازه را وارد منزل کردند و در آنجا غسل دادند. سپس آن را به قبرستان [[بقیع]] بردند و همان جا به خاک سپردند.<ref>عبدالعظیم الحسنی علیهالسلام حیاته و مسنده، ص۸۴ </ref> | در [[تشییع جنازه]] زید، برادر زاده هایش [[حسن بن حسن بن حسن |حسن بن حسن]] و [[ابراهیم بن حسن بن حسن |ابراهیم بن حسن]] زیر تابوت را گرفته بودند <ref>تاریخ کبیر، ج۳، ص۳۹۲</ref> و عبدالله بن حسن المثنی معروف به [[عبدالله بن حسن بن حسن|عبدالله محض]] پیشاپیش جنازه پیاده حرکت کرد، و به احترام وی دیگران نیز از مرکبها پیاده شدند، تا جنازه را وارد منزل کردند و در آنجا غسل دادند. سپس آن را به قبرستان [[بقیع]] بردند و همان جا به خاک سپردند.<ref>عطاردی، عبدالعظیم الحسنی علیهالسلام حیاته و مسنده، ۱۳۷۳ش، ص۸۴.</ref> | ||
===در رثای زید=== | ===در رثای زید=== | ||
خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
* ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبد القادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، ط الأولی، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م. | * ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبد القادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، ط الأولی، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م. | ||
* ابن عنبه، احمدبن علی، عمده الطالب فی انساب آل ابی طالب، بیروت، دارالمکتبه الحیاه، بیتا. | * ابن عنبه، احمدبن علی، عمده الطالب فی انساب آل ابی طالب، بیروت، دارالمکتبه الحیاه، بیتا. | ||
* اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة (ط- القدیمة)، تبریز، بنی هاشمی، چاپ اول، | * اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة (ط- القدیمة)، تبریز، بنی هاشمی، چاپ اول، ۱۳۸۱ق. | ||
* اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبین، تحقیق: احمدصقر، قاهره، دار احیاء الکتب العربیه، ۱۳۶۸ق. | * اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبین، تحقیق: احمدصقر، قاهره، دار احیاء الکتب العربیه، ۱۳۶۸ق. | ||
* الزرکلی، خیر الدین، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دار العلم للملایین، ط الثامنة، ۱۹۸۹م. | * الزرکلی، خیر الدین، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دار العلم للملایین، ط الثامنة، ۱۹۸۹م. | ||
خط ۱۲۴: | خط ۱۲۴: | ||
* بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دار الفکر، ط الأولی،۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م. | * بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دار الفکر، ط الأولی،۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م. | ||
* تمیمی بغدادی، عبدالقاهر، الفرق بین الفرق و بیان فرقه الناجیه منهم، دار الجیل، بیروت، ۱۴۰۸ق. | * تمیمی بغدادی، عبدالقاهر، الفرق بین الفرق و بیان فرقه الناجیه منهم، دار الجیل، بیروت، ۱۴۰۸ق. | ||
* حائری، ابوعلی محمد بن اسماعیل، منتهی المقال، مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، قم، ۱۴۱۶ق. | |||
* حسینی تفرشی، سید مصطفی، نقدالرجال، قم، موسسه آل البیت لاحیاءالتراث، ۱۴۱۸ق. | * حسینی تفرشی، سید مصطفی، نقدالرجال، قم، موسسه آل البیت لاحیاءالتراث، ۱۴۱۸ق. | ||
* خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، قم، مرکز نشر الثقافة الاسلامیة فی العالم، ۱۴۱۳ق. | * خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، قم، مرکز نشر الثقافة الاسلامیة فی العالم، ۱۴۱۳ق. | ||
* راوندی، قطب الدین، | * راوندی، قطب الدین، الخرائج و الجرائح، قم، مؤسسه امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، چاپ اول، ۱۴۰۹ق. | ||
* سید بن طاووس، علی بن موسی، اللهوف، تحقیق: فارس تبریزیان، قم، دارالاسوه للطباعه والنشر، ۱۴۱۴ق. | * سید بن طاووس، علی بن موسی، اللهوف، تحقیق: فارس تبریزیان، قم، دارالاسوه للطباعه والنشر، ۱۴۱۴ق. | ||
* شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، ۱۴۰۹ق. | * شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، ۱۴۰۹ق. | ||
خط ۱۳۵: | خط ۱۳۶: | ||
* عسقلانی، ابن حجر، تهذیب التهذیب، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۰۴ق. | * عسقلانی، ابن حجر، تهذیب التهذیب، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۰۴ق. | ||
* عمری نسابه، علی بن محمد، المجدی فی النساب الطالبین، قم، مکتبه آیه الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ق. | * عمری نسابه، علی بن محمد، المجدی فی النساب الطالبین، قم، مکتبه آیه الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ق. | ||
* قرشی، باقر شریف، | * قرشی، باقر شریف، حیاة الامام الحسن، قم، دارالکتب العلمیه، ۱۳۹۳ق. | ||
* قمی، محمد بن حسن، تاریخ قم، ترجمه: حسن بن علی عبد الملک قمی، تحقیق: سید جلال الدین تهرانی، تهران، توس، ۱۳۶۱ش. | * قمی، محمد بن حسن، تاریخ قم، ترجمه: حسن بن علی عبد الملک قمی، تحقیق: سید جلال الدین تهرانی، تهران، توس، ۱۳۶۱ش. | ||
* قهبانی، عنایت الله علی، مجمع الرجال، قم، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، ۱۳۸۴ق. | * قهبانی، عنایت الله علی، مجمع الرجال، قم، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، ۱۳۸۴ق. | ||
خط ۱۴۱: | خط ۱۴۲: | ||
* یاقوت حموی، یاقوت بن عبد الله، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، ط الثانیة، چاپ اول، ۱۹۹۵م. | * یاقوت حموی، یاقوت بن عبد الله، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، ط الثانیة، چاپ اول، ۱۹۹۵م. | ||
* یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، بیتا. | * یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، بیتا. | ||
* عطاردى، عزيز الله، عبدالعظیم الحسنی علیهالسلام حیاته و مسنده، تهران، انتشارات عطارد، ۱۳۷۳ش. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{امام حسن}} | {{امام حسن}} |