مغیرة بن شعبة: تفاوت میان نسخه‌ها

| نام کامل =مغیرة بن شعبة بن أبی‌عامر

مغیرة بن شعبة بن أبی‌عامر بن مسعود از قبیله ثقیف است. کنیه او أبوعیسی‏ یا ابوعبدالله بوده است.<ref>عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۶؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۱۶۲</ref> در سال دوم یا سوم [[بعثت]] متولد شد<ref>دیار بکری، تاریخ الخمیس، بی‌تا، ج۱، ص۲۹۳</ref> و در [[سال ۵۰ هجری قمری|سال ۵۰ق]] در [[کوفه]] از دنیا رفت.<ref>عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۱۶۲</ref> او را فردی زیرک توصیف کرده‌اند.<ref>عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۶</ref>

مغیره قبل از اسلام‌آوردن از نگهبانان بُت «لات» (بت [[قیبله ثقیف]] در [[طائف]]) بود.<ref>ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ۱۴۱۸ق، ص۴۹۱؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، بی‌تا، ج۲، ص۱۹۲</ref> در [[سال ۵ قمری|سال ۵ هجری]] اسلام آورد و در ماجرای [[صلح حدیبیه]] و [[بیعت رضوان]] حضور داشت.<ref>عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۶؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۱۶۲</ref> در [[سال ۹ قمری|سال ۹ هجری]] پس از آنکه قبیله ثقیف اسلام آوردند، به دستور پیامبر(ص) مغیره و [[ابوسفیان]] به طائف رفتند و بت لات را شکستند.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۳، ص۹۹</ref>

 

به نوشته [[شیخ مفید]] مغیره در ماجرای هجوم به خانه [[فاطمه زهرا]](س) و [[بیعت]] گرفتن اجباری از [[امام علی]](ع) و برخی از اصحاب خاص ایشان، نقش داشته است.<ref>مفید، الجمل، ص۱۱۷؛ مفید(منسوب)، الاختصاص، ص۱۸۶؛ طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۸۳-۸۴</ref> در کتاب [[الاحتجاج]] آمده است که [[امام حسن]](ع) در گفتگویی توبیخ‌آمیز با مغیره به او فرمود: تو بودی که [[فاطمه]](س) را چنان زدی که مجروح شد و فرزندی که در شکم داشت، (ببینید: [[محسن بن علی]]) سقط کرد.<ref>طبرسی، الإحتجاج، ج۱، ص۲۷۸</ref>

مغیره در [[جنگ یمامه]] با پیروان [[مسیلمه]] و [[جنگ یرموک]] با روم و نیز در فتح [[شام]] و [[عراق]]‌ شرکت داشت.<ref>عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۶</ref>

[[عمر بن خطاب]] او را به حکومت [[بحرین]] فرستاد. ولی مردم او را نخواستند و از او نزد عمر شکایت بردند؛ به همین جهت عمر بن خطاب او را عزل و به فرمانداری [[بصره]] منصوب کرد. پس از آنکه عده‌ای شهادت دادند که مغیره [[زنا]] کرده است، عمر او را از حکومت بصره، عزل و به فرمانداری [[کوفه]] گماشت.<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ج۴، ص۱۲۱؛ عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۱۶۲</ref> او را نخستین کسی دانسته‌اند که به عمر با لقب «امیرالمومنین» سلام داد.<ref>عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷</ref> در منابع آمده است، [[ابولولو]] قاتل [[عمر بن خطاب]]، غلام مغیره بوده است.<ref>دیار بکری، تاریخ الخمیس، بی‌تا، ج۲، ص۱۸۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳ ص۲۶۶</ref>

[[عثمان بن عفان]] یک سال پس از رسیدن به خلافت مغیره را از فرمانداری کوفه عزل کرد<ref>طبری، تاریخ، ۱۳۷۸ق، ج۴، ص۲۴۴؛ ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷</ref> و سپس برای مدتی به فرمانداری ارمنستان و آذربایجان گماشت.<ref>ابن أعثم، الفتوح، ج۲، ص۳۴۶</ref>

در زمان خلافت [[امام علی|امیرالمومنین علی]](ع) مغیره بیعت نکرد و در جنگ‌ها نیز حضور نیافت.<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ج۴، ص۱۲۱</ref> پس از ماجرای [[حکمیت]]، با [[معاویه]] بیعت کرد و دوباره از سوی او به فرمانداری کوفه گمارده شد و تا پایان عمر خود در سال ۵۰ق در این منصب باقی ماند.<ref>عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷</ref> در ماجرای [[صلح امام حسن]] مغیره از افرادی بود که [[معاویه]] برای صلح نزد [[امام حسن]](ع) فرستاد.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بی تا، ج۲، ص۲۱۵</ref>

در منابع تاریخی آمده است که مغیره نخستین کسی بود که ولایتعهدی [[یزید]] را به [[معاویه]]  پیشنهاد کرد.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۵، ص۳۰۱-۳۰۲؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۳، ص۵۰۳-۵۰۴</ref> این ماجرا در سال ۵۶ق ذکر شده که با تاریخ مرگ مغیره در حدود ۵۰ قمری سازگار نیست.

نام مغیره در زمره دشمنان [[امام علی]](ع) و کسانی که از ایشان بدگویی می‌کردند، آمده است.<ref>ثقفی، الغارات، ج۲، ص۵۱۶</ref> او در دوره‌ای که از سوی معاویه فرماندار کوفه بود، بر منبر می‌رفت و امام علی(ع) و شیعیان او را ناسزا می‌گفت و لعن می‌کرد.<ref>اصفهانی، الاغانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۹۰؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، بی‌تا، ج۸، ص۵۰</ref>

*ابن اثیر، الکامل فی التاریخ‏، بیروت، دار الصادر، ۱۳۸۵ق

*ابن حجر عسقلانی‏، الإصابة فی تمییز الصحابة، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق

*ابن حزم اندلسی، جمهرة أنساب العرب‏، بیروت‏، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۸ق

*ابن کثیر دمشقی‏، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، بی‌تا

*اصفهانی، ابو الفرج، الأغانی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۱۵ق

*ثقفی‏، ابراهیم بن محمد، الغارات‏، قم، دار الکتاب‏، ۱۴۱۰ق

*دیار بکری‏، تاریخ الخمیس فی أحوال أنفس النفیس‏، بیروت، دار الصادر، بی‌تا

*طبری، تاریخ الأمم و الملوک‏، دوم، بیروت، دار التراث‏، ۱۳۷۸ق

*مقریزی‏، تقی الدین، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع‏، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۲۰ق

*یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا