Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۱۷۹
ویرایش
علل الشرائع (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (ردهانبوه: انتقال از رده:کتابهای حدیثی شیعه قرن4(قمری) به رده:کتابهای حدیثی شیعه قرن ۴ (قمری)) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
== نام کتاب == | == نام کتاب == | ||
بنابر آنچه شهرت یافته نام کتاب، «علل الشرایع» است که در برخی موارد نیز از آن تعبیر به «العلل» | بنابر آنچه شهرت یافته نام کتاب، «علل الشرایع» است که در برخی موارد نیز از آن تعبیر به «العلل» شده؛ اما در برخی کتاب‌ها از آن با نام «علل الاحکام» و «علل الشرایع و الاحکام» یاد شده است. <ref>تهرانی، الذریعه، ج ۱۵، ص ۳۱۳.</ref> <ref>زرکلی، الاعلام، ج ۶، ص ۲۷۴. </ref> <ref>احمدی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۸.</ref> | ||
== روش تألیف == | == روش تألیف == | ||
شیخ صدوق در باب‌بندی کتاب به صورت موضوع‌محور پیش رفته و در برخی موارد در توضیح [[روایات]] [[پیامبر اکرم(ص)]] و [[ائمه اطهار|ائمه اطهار(ع)]]، نظرات خویش را با تعابیر «قال مصنف هذا الکتاب»، «قال مؤلف هذا الکتاب» و... بیان کرده است. مؤلف سخنان خویش را به [[آیه|آیات]] [[قرآن کریم]]، روایات [[چهارده معصوم|معصومین]](ع)، وقایع تاریخی، سخنان علما و استدلالات عقلی مستند می‌کند.{{سخ}} | شیخ صدوق در باب‌بندی کتاب به صورت موضوع‌محور پیش رفته و در برخی موارد در توضیح [[روایات]] [[پیامبر اکرم(ص)]] و [[ائمه اطهار|ائمه اطهار(ع)]]، نظرات خویش را با تعابیر «قال مصنف هذا الکتاب»، «قال مؤلف هذا الکتاب» و... بیان کرده است. مؤلف سخنان خویش را به [[آیه|آیات]] [[قرآن کریم]]، روایات [[چهارده معصوم|معصومین]](ع)، وقایع تاریخی، سخنان علما و استدلالات عقلی مستند می‌کند.{{سخ}} | ||
شیخ صدوق در برخی موارد در بیان [[احادیث]]، به توضیح معنای الفاظ حدیث، بیان مصداق حدیث، عدم پذیرش محتوای حدیث، جمع میان اخبار مختلف نیز پرداخته است. <ref> | شیخ صدوق در برخی موارد در بیان [[احادیث]]، به توضیح معنای الفاظ حدیث، بیان مصداق حدیث، عدم پذیرش محتوای حدیث، جمع میان اخبار مختلف نیز پرداخته است. <ref> معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق، ۱۳۹۱ش. </ref> | ||
== ساختار کتاب == | == ساختار کتاب == | ||
علل الشرایع، در دو جلد تنظیم شده | علل الشرایع، در دو جلد تنظیم شده که دارای ۱۹۰۷ حدیث و ۶۴۷ باب است. جلد اول، داراى ۲۶۲ باب و جلد دوم، شامل ۳۸۵ باب است و هر باب به صورت «''باب العلة''» نامیده می‌شود.<ref>احمدی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۹.</ref> اولین باب آن با عنوان «العلة التی من أجل‌ها سمیت السماء سماء و الدنیا دنیا و الآخرة الآخرة و...» آغاز و آخرین باب نیز باب «نوادر العلل» نامیده می‌شود. | ||
چگونگى آغاز نسل حضرت [[آدم]] (ع)؛ علت ورود حضرت [[علی (ع)]] به [[شورای شش نفره|شورای خلافت]]؛ دلیل بلند خواندن [[نماز صبح]]؛ بیان علت [[زکات]]؛ اینکه چرا [[وصیت]] فقط در یک سوم اموال صحیح است؛ علت نامگذارى پزشک به طبیب؛ سرّ [[حرام|حرمت]] گوشت حیوانات وحشى؛ علت وجوب [[نماز]]؛ علت جواز جمع بین [[نماز ظهر]] و [[نماز عصر|عصر]] یا [[نماز مغرب|مغرب]] و [[نماز عشا|عشا]]؛ علت برترى پیامبران و اولیاء نسبت به [[فرشته|فرشتگان]]؛ علت احتیاج ما به پیامبر و امام؛ علت حرمت شکار در روز شنبه بر [[یهود|یهودیان]]؛ علت شبانه و مخفیانه دفن شدن حضرت [[فاطمه زهرا]] (س) و... از دیگر علل یاد شده در کتاب هستند. | چگونگى آغاز نسل حضرت [[آدم]] (ع)؛ علت ورود حضرت [[علی (ع)]] به [[شورای شش نفره|شورای خلافت]]؛ دلیل بلند خواندن [[نماز صبح]]؛ بیان علت [[زکات]]؛ اینکه چرا [[وصیت]] فقط در یک سوم اموال صحیح است؛ علت نامگذارى پزشک به طبیب؛ سرّ [[حرام|حرمت]] گوشت حیوانات وحشى؛ علت وجوب [[نماز]]؛ علت جواز جمع بین [[نماز ظهر]] و [[نماز عصر|عصر]] یا [[نماز مغرب|مغرب]] و [[نماز عشا|عشا]]؛ علت برترى پیامبران و اولیاء نسبت به [[فرشته|فرشتگان]]؛ علت احتیاج ما به پیامبر و امام؛ علت حرمت شکار در روز شنبه بر [[یهود|یهودیان]]؛ علت شبانه و مخفیانه دفن شدن حضرت [[فاطمه زهرا]] (س) و... از دیگر علل یاد شده در کتاب هستند. | ||
در جلد اول، اولین باب، در مورد علت | در جلد اول، اولین باب، در مورد علت نامگذارى سماء، دنیا، [[آخرت]]، [[آدم]]، [[حواء]]، درهم و دینار به این نامها بوده و آخرین باب، در باره علت پیدایش [[عذاب قبر]] است. در جلد دوم، اولین باب، در باره علل [[وضو]] و [[اذان]] و نماز و آخرین باب، باب نوادر العلل است. <ref>معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق، ۱۳۹۱ش.</ref> <ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ق، فهرست کتاب.</ref> <ref>احمدی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۹و۱۸۰.</ref> | ||
در جلد دوم، اولین باب، در باره علل [[وضو]] و [[اذان]] و نماز و آخرین باب، باب نوادر العلل است. <ref> | |||
== جایگاه و اعتبار کتاب == | == جایگاه و اعتبار کتاب == | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۰: | ||
== پژوهش‌های پیرامون کتاب == | == پژوهش‌های پیرامون کتاب == | ||
این کتاب، توسط | این کتاب، توسط [[ابراهیم بن علی کفعمی]] با نام «''اختصار علل الشرائع''» <ref>تهرانی، الذریعه، ج۱، ص۳۵۶.</ref> و به وسیله شیخ یحیی بحرانی با نام «''تلخیص علل الشرائع''» <ref>تهرانی، الذریعه، ج۴، ص۴۲۴.</ref> خلاصه شده و توسط شیخ [[محمد تقی آقا نجفی اصفهانی]] به فارسى ترجمه گردیده است. <ref>تهرانی، الذریعه، ج۱۵، ص۳۱۳. </ref> کسانی نیز مانند شیخ شرف‌الدین یحیى بن عز الدین حسین بن عثیرة بن ناصر بحرانی به تجدید اسانید کتاب علل پرداخته‌اند. <ref>امین، اعیان الشیعة، ۱۴۲۱ق، ج۶، ص۹۴.</ref> | ||
علل الشرایع توسط برخی از مترجمان معاصر | علل الشرایع توسط برخی از مترجمان معاصر مانند سید هدایت‌الله مسترحمی به فارسی برگردانده شده است. | ||
== نسخه‌های کتاب == | == نسخه‌های کتاب == | ||
* نسخه [[کتابخانه ملک تهران]] | * نسخه [[کتابخانه ملک تهران]] | ||
* نسخه [[کتابخانه وزیری یزد]] | * نسخه [[کتابخانه وزیری یزد]] | ||
* نسخه [[کتابخانه ملی]] تهران. <ref> | * نسخه [[کتابخانه ملی]] تهران. <ref> معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق، ۱۳۹۱ش. </ref> | ||
== چاپ کتاب == | == چاپ کتاب == | ||
علل الشرایع سه بار در [[ایران]] به سال‌های | علل الشرایع سه بار در [[ایران]] به سال‌های ۱۲۸۹ق، ۱۳۱۱ق، ۱۳۷۸ق به زیور طبع آراسته شد. <ref> معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق، ۱۳۹۱ش.</ref> این کتاب در سال ۱۳۸۵ق با تصحیح و تحقیق [[سید محمد صادق بحرالعلوم]] در [[نجف]] به چاپ رسید. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۳: | ||
* حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، قم، آل البیت، ۱۴۱۴ق. | * حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، قم، آل البیت، ۱۴۱۴ق. | ||
* زرکلی، خیرالدین، الاعلام، بیروت، دارالعلم للملایین. | * زرکلی، خیرالدین، الاعلام، بیروت، دارالعلم للملایین. | ||
* احمدی، مهدی، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های چهارم تا هفتم هجری، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۹ش. | |||
* معارف، مجید، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق رحمه الله، حسنا، زمستان ۱۳۹۱ش، شماره ۱۵. | * معارف، مجید، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق رحمه الله، حسنا، زمستان ۱۳۹۱ش، شماره ۱۵. | ||