مجهول المالک: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←مصادیق
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) (←لید) |
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) جز (←مصادیق) |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==مصادیق== | ==مصادیق== | ||
در کتب فقهی مواردی جزو مصادیق مجهول المالک ذکر شده است؛ از جمله: | در کتب فقهی مواردی جزو مصادیق مجهول المالک ذکر شده است؛ از جمله: | ||
* '''[[لقطه|لُقَطه]] (مال پیداشده) | * '''[[لقطه|لُقَطه]]''' (مال پیداشده): در صورتی که قیمت مال پیداشده بیشتر از یک درهم (۱۲.۶ نخود نقره) باشد وظیفه پیداکننده اعلان و اطلاع‌رسانی به مدت یکسال است اگر پس از این مدت، صاحب آن پیدا نشد باید یکی از کارها را انجام داد: تملک (برداشتن برای خود)، صدقه دادن از طرف مالک، نگهداری امانی<ref>محقق داماد یزدی، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۶۲؛ قانون مدنی، ماده ۱۶۲ اصلاحی و ۱۶۳ اصلاحی.</ref> و سپردن به [[حاکم شرع]].<ref>حائری، «لقطه و مجهول المالک(۳)»،۱۳۸۸ش، ص۴۲.</ref> گفته شده سپردن آن به حاکم شرع از باب مجهول المالک بودن است.<ref>حائری، «لقطه و مجهول المالک(۳)»،۱۳۸۸ش، ص۵۲.</ref> | ||
* '''مال ربوی، غصبی، دزدی و قمار''': اموالی که از راه [[ربا]]، [[غصب]]، [[سرقت]] یا [[قمار]] به دست آمده‌اند، در صورت ناشناخته بودن مالک و ناامیدی از یافتن او، در حکم مجهول المالک‌اند.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ج۱۰، ص۲۰۹و۲۱۰؛ سیفی مازندرانی، دلیل تحریر الوسیلة | * '''مال ربوی، غصبی، دزدی و قمار''': اموالی که از راه [[ربا]]، [[غصب]]، [[سرقت]] یا [[قمار]] به دست آمده‌اند، در صورت ناشناخته بودن مالک و ناامیدی از یافتن او، در حکم مجهول المالک‌اند.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ج۱۰، ص۲۰۹و۲۱۰؛ سیفی مازندرانی، دلیل تحریر الوسیلة: فقه الربا، ۱۴۳۰ق، ص۱۳۳.</ref> | ||
* '''آثار باستانی و عتیقه''': طبق نظر برخی [[فقه|فقها]]، آثار باستانی که در زمین یا ملک بدون مالک یا در ملکی که برای [[احیای موات]] خریداری شده یافت شود اگر بداند مال مسلمانی است اما او را نشناسد در حکم مجهول المالک است.<ref>هاشمی شاهرودی، «آثار باستانی»، ج۱، ص۱۰۶.</ref> | * '''آثار باستانی و عتیقه''': طبق نظر برخی [[فقه|فقها]]، آثار باستانی که در زمین یا ملک بدون مالک یا در ملکی که برای [[احیای موات]] خریداری شده یافت شود اگر بداند مال مسلمانی است اما او را نشناسد در حکم مجهول المالک است.<ref>هاشمی شاهرودی، «آثار باستانی»، ج۱، ص۱۰۶.</ref> | ||
* '''بدهی به طلبکار غایب''': کسی که زمان پرداخت بدهی‌اش رسیده اما به طلبکار دسترسی ندارد، باید بدهی را به [[حاکم شرع]] پرداخت کند و اگر حاکم شرع نبود بنا بر نظر مشهور، بدهی حکم مجهول المالک را دارد و باید آن را از طرف صاحبش [[صدقه]] بدهد.<ref>هاشمی شاهرودی، «دَین»، ج۳، ص۶۸۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۵، ص۴۴.</ref> | * '''بدهی به طلبکار غایب''': کسی که زمان پرداخت بدهی‌اش رسیده اما به طلبکار دسترسی ندارد، باید بدهی را به [[حاکم شرع]] پرداخت کند و اگر حاکم شرع نبود بنا بر نظر مشهور، بدهی حکم مجهول المالک را دارد و باید آن را از طرف صاحبش [[صدقه]] بدهد.<ref>هاشمی شاهرودی، «دَین»، ج۳، ص۶۸۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۵، ص۴۴.</ref> | ||
* '''اموال | * '''اموال بلاوارث''': اموال اشخاص بدون [[ارث|وارث]] در حکم اموال مجهول المالک محسوب می‌شود.<ref>محقق داماد یزدی، وصیت: تحلیل فقهی و حقوقی، ۱۴۲۰ق، ص۱۲۳.</ref> | ||
* '''زمین موات بالعرض''' | * '''زمین موات بالعرض''' (زمین آبادی که آبادانی خود را از دست داده است): یکی از اقسام زمین‌های موات بالعرض زمینی است که مالک آن مجهول است. به گفته سید مصطفی محقق داماد، فقیه و حقوقدان معاصر، طبق نظر برخی از فقیهان این زمین در حکم مجهول‌المالک است، اما مشهور فقیهان این زمین‌ها را قابل تملک می‌دانند.<ref>محقق داماد یزدی، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۴۳.</ref> | ||
* '''مالکیت دولت''': به نظر برخی از فقها اموالی که تحت مالکیت دولت است، از مصادیق اموال مجهول المالک‌اند، چرا که دولت صلاحیت تملک اموال را ندارد.<ref>نجفی، بحوث فقهیة معاصرة، ۱۴۲۷ق، ص۸۶-۹۹.</ref> | |||
* '''مالکیت دولت''': به نظر برخی از فقها اموالی | |||
== جستارهای وابسته== | == جستارهای وابسته== | ||