پرش به محتوا

حج خونین: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۱۴۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۱ مارس ۲۰۱۸
اصلاح پانویس‌هاو منابع + ویکی‌سازی و اصلاح جانبداری
imported>Hasaninasab
(اصلاح پانویس‌هاو منابع + ویکی‌سازی و اصلاح جانبداری)
خط ۱: خط ۱:
'''حج خونین''' اشاره به کشتار [[حج|حجاج]] در [[شهر مکه]] توسط نیروهای [[عربستان]] دارد. این کشتار در ایام [[حج تمتع]] [[سال ۱۳۶۶ هجری شمسی|سال ۱۳۶۶شمسی]] و در مراسم [[برائت از مشرکان]] انجام شد. براساس بیانیه وزارت امور خارجه [[جمهوری اسلامی ایران]]، در این کشتار ۳۲۵ ایرانی که بیشتر آن‌ها خانم بوده‌اند به [[شهادت]] رسیدند. این واقعه موجب عکس العمل شدید مقامات ایرانی از جمله [[امام خمینی]] شد و برای چندین سال رابطه سیاسی دو کشور و اعزام حجاج متوقف گردید.
'''حج خونین'''، اشاره به کشتار [[حج|حجاج]] در [[شهر مکه]] توسط نیروهای [[عربستان]] دارد. این کشتار در ایام [[حج تمتع]] [[سال ۱۳۶۶ هجری شمسی|سال ۱۳۶۶شمسی]] و در مراسم [[برائت از مشرکان]] روی داد. بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه [[جمهوری اسلامی ایران]]، در این واقعه، ۳۲۵ ایرانی که بیشتر آنها زن بوده‌اند، کشته شده‌اند. این رخداد، موجب عکس العمل شدید مقامات ایرانی از جمله [[امام خمینی]] شد و منجر به قطع رابطه سیاسی دو کشور و توقف اعزام حجاج، شد.


==کشتار حجاج==
==کشتار حجاج==
[[پرونده:Hojjaj 66.jpg|بندانگشتی|220px|کشتار حاجیان در سال ۱۳۶۶ شمسی]]
[[پرونده:Hojjaj 66.jpg|بندانگشتی|220px|کشتار حاجیان در سال ۱۳۶۶ شمسی]]
در تاریخ نهم مرداد [[سال ۱۳۶۶ هجری شمسی|۱۳۶۶ شمسی]] مصادف با ششم [[ذی‌الحجه]] [[سال ۱۴۰۷ هجری قمری]]، مراسم برائت از مشرکان در ایام حج برگزار شد.<ref>[http://www.icana.ir/Fa/News/300131/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D8%AC-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C «برائت ایرانیان از حج استکباری»، خبرگزاری مجلس شورای اسلامی.]</ref>
نهم مرداد [[سال ۱۳۶۶ هجری شمسی|۱۳۶۶ شمسی]]، مصادف با ششم [[ذی‌الحجه]] [[سال ۱۴۰۷ هجری قمری]]، در جریان برگزاری مراسم برائت از مشرکان در ایام حج،<ref>[http://www.icana.ir/Fa/News/300131/ «برائت ایرانیان از حج استکباری».]</ref> پلیس عربستان به تظاهرکنندگان حمله کرد<ref>[http://www.icana.ir/Fa/News/300131/ «برائت ایرانیان از حج استکباری».]</ref> و بنابر گزارش رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران، در مسير حرکت راهپيمايان، از پشت‌بام‌ها سنگ و آجر به سمت حجاج پرتاب کردند<ref>سلیمی، حج خونین، روزنامه جام جم، شماره ۴۰۸۶، ۱۳۹۳ش.</ref> و پس از آن، پلیس سعودی با گازهای سمی و اسلحه، حاجیان را مورد هدف قرار داد.<ref>[http://www.icana.ir/Fa/News/300131/ «برائت ایرانیان از حج استکباری».]</ref>


بنابر گزارش‌ها، در این سال دولت [[عربستان سعودی]] تدارک تازه‌ای برای برخورد با زائران ایرانی در نظر گرفته بود. نحوه استقرار پلیس به‌گونه‌ای بود که گویی آماده برخورد با برگزارکنندگان تجمعات است.<ref>[http://www.icana.ir/Fa/News/300131/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D8%AC-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C «برائت ایرانیان از حج استکباری»، خبرگزاری مجلس شورای اسلامی.]</ref> در نهایت،‌ پلیس عربستان به تظاهرکنندگان حمله کرد. آن‌ها در مسير حرکت راهپيمايان، از پشت‌بام‌ها سنگ و آجر به سمت حجاج پرتاب می‌کردند.<ref>سلیمی، حج خونین، روزنامه جام جم، شماره ۴۰۸۶، ۱۳۹۳ش.</ref> کمی بعد پلیس سعودی با گازهای سمی و اسلحه، حاجیان را مورد هدف قرار داد.<ref>[http://www.icana.ir/Fa/News/300131/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D8%AC-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C «برائت ایرانیان از حج استکباری»، خبرگزاری مجلس شورای اسلامی.]</ref>
بنابر برخی اطلاعات منتشر شده، برخی تظاهرکنندگان نیز بر آتش این درگیری افزوده‌اند. در همین زمینه [[عزت الله سحابی]] در خاطرات خود به نقش سازمان مجاهدین خلق اشاره کرده است.<ref>[http://www.irdc.ir/fa/news/293/ «نقش منافقین در كشتار خونین مكه در سال ۶۶».]</ref>


از طرف دیگر برخی تظاهر کنندگان نیز بر آتش این درگیری افزودند. [[عزت الله سحابی]] در خاطرات خود به نقش منافقین اشاره کرده و محققان مدارک دیگری نیز بر این مطلب نقل کرده‌اند.<ref>[http://www.irdc.ir/fa/news/293/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%83%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%85%D9%83%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84-66 «نقش منافقین در كشتار خونین مكه در سال ۶۶»، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.]</ref>
این رخداد، بزرگترین کشتار حجاج در مراسم حج در تاریخ معاصر دانسته شده<ref>[http://www.bbc.com/persian/iran-features-40775941 یعقوبی، «جمعه خونین مکه؛ مسیری برای صدور انقلاب».]</ref> و به جمعه خونین نیز معروف شده است.<ref>سلیمی، حج خونین، روزنامه جام جم، شماره ۴۰۸۶، ۱۳۹۳ش.</ref>
 
این ماجرا، بزرگترین کشتار حجاج در مراسم حج در تاریخ معاصر محسوب می‌شود<ref>[http://www.bbc.com/persian/iran-features-40775941 «جمعه خونین مکه؛ مسیری برای صدور انقلاب»، بی بی سی.]</ref> و به جمعه خونین نیز معروف است.<ref>سلیمی، حج خونین، روزنامه جام جم، شماره ۴۰۸۶، ۱۳۹۳ش.</ref>


===تلفات===
===تلفات===
[[پرونده:Yadbood shohaday hajj 66.jpg|بندانگشتی|200px|بنای یادبود شهدای حج در سال ۶۶ در تهران]]
[[پرونده:Yadbood shohaday hajj 66.jpg|بندانگشتی|200px|بنای یادبود شهدای حج در سال ۶۶ در تهران]]
براساس بیانیه رسمی وزارت کشور سعودی در این واقعه ۲۷۵ تن از حجاج ایرانی، ۸۵ عربستانی از جمله نیروی پلیس و ۴۵ تن از حجاج دیگر کشورها کشته و تعداد بسیاری نیز زخمی شدند.<ref>[http://www.iqna.ir/fa/news/3365080/%D8%AD%D8%AC-%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86-%DB%B6%DB%B6-%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%84%D9%88%D8%AF-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85-%D9%88-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «حج خونین ۶۶ را از یاد نبریم»، خبرگزاری بین المللی قرآن.]</ref>
بر اساس بیانیه رسمی وزارت کشور سعودی، در این واقعه ۲۷۵ تن از حجاج ایرانی، ۸۵ عربستانی از جمله نیروی پلیس و ۴۵ تن از حجاج دیگر کشورها کشته و تعداد بسیاری نیز زخمی شده‌اند.<ref>[http://www.iqna.ir/fa/news/3365080/ «حج خونین ۶۶ را از یاد نبریم».]</ref> این آمار از سوی جمهوری اسلامی ایران مورد تشکیک واقع شده و منابع ایرانی، از کشته شدن ۳۲۵ ایرانی (۲۰۳ زن و ۱۲۲ مرد) در واقعه مذکور خبر داده‌اند.<ref>سلیمی، حج خونین، روزنامه جام جم، شماره ۴۰۸۶، ۱۳۹۳ش.</ref>
 
این آمار از سوی ایران مورد تشکیک واقع شد و منابع ایرانی از کشته شدن ۳۲۵ ایرانی با تفکیک ۲۰۳ زن و ۱۲۲ مرد خبر دادند.<ref>سلیمی، حج خونین، روزنامه جام جم، شماره 4086، ۱۳۹۳ش.</ref>


==بازتاب‌ها==
==بازتاب‌ها==
[[پرونده:Hajj 66.PNG|بندانگشتی|200px|بازتاب کشتار حجاج در روزنامه کیهان]]
[[پرونده:Hajj 66.PNG|بندانگشتی|200px|بازتاب کشتار حجاج در روزنامه کیهان]]
پس از این واقعه حجت‌الاسلام مهدی کروبی سرپرست حجاج ایرانی از عربستان اخراج شد.<ref>[http://tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=5&NewsId=5216 «خاطرات دیپلمات ایرانی از حج خونین»، تاریخ ایرانی.]</ref>
کشته شدن حجاج ایرانی توسط پلیس عربستان سعودی، واكنش شدید [[امام خمینی]]، رهبر انقلاب ایران را در پی داشت.<ref>رضایی، مدخل «برائت از مشركان»، دانش‌نامه حج و حرمین شریفین.</ref> وی این واقعه را موجب شکسته شدن دل [[پیامبر‏ اسلام]] دانست.<ref>موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۲۰، ص۳۵۰.</ref> همچنین در سخنرانی خود گفت: «اگر ما از مسئله قدس بگذریم، اگر ما از صدام بگذریم، اگر ما‏‎ ‎‏از همه کسانی که به ما بدی کردند بگذریم، نمی‌توانیم (از) مسئله حجاز بگذریم. مسئله‎ ‎‏حجاز یک باب دیگری است».‏<ref>موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۲۰، ص۳۶۹.</ref>


این کشتار واكنش شدید [[امام خمینی]] را در پی داشت.<ref>رضایی، مدخل «برائت از مشركان»، دانش‌نامه حج و حرمین شریفین.</ref> وی این واقعه را موجب شکسته شدن دل [[پیامبر‏ اسلام]] دانست.<ref>موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۲۰، ص۳۵۰.</ref> همچنین در سخنرانی خود گفت: «اگر ما از مسئله قدس بگذریم، اگر ما از صدام بگذریم، اگر ما‏‎ ‎‏از همه کسانی که به ما بدی کردند بگذریم، نمی‌توانیم (از) مسئله حجاز بگذریم. مسئله‎ ‎‏حجاز یک باب دیگری است».‏<ref>موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۲۰، ص۳۶۹.</ref>
در اعتراض به کشتار حجاج ایرانی، سفارت عربستان در تهران مورد حمله قرار گرفت و یک مأمور آن کشته شد.<ref>[http://tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=5&NewsId=5216 «خاطرات دیپلمات ایرانی از حج خونین».]</ref> پس از این حادثه، روابط ایران و عربستان، و نیز اعزام حاجیان ایرانی به مدت چهار سال قطع شد.<ref>رضایی، مدخل «برائت از مشركان»</ref> همچنین حجت‌الاسلام مهدی کروبی، سرپرست حجاج ایرانی، از عربستان اخراج شد.<ref>[http://tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=5&NewsId=5216 «خاطرات دیپلمات ایرانی از حج خونین».]</ref>
 
در اعتراض به کشتار حجاج ایرانی، سفارت عربستان در تهران مورد حمله قرار گرفت و یک مأمور آن کشته شد.<ref>[http://tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=5&NewsId=5216 «خاطرات دیپلمات ایرانی از حج خونین»، تاریخ ایرانی.]</ref>
 
پس از این حادثه، روابط ایران و عربستان و نیز اعزام حاجیان ایرانی به مدت چهار سال قطع شد.<ref>رضایی، مدخل «برائت از مشركان»</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۳۱: خط ۲۳:


==منابع==
==منابع==
* [http://www.icana.ir/Fa/News/300131/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D8%AC-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C «برائت ایرانیان از حج استکباری»، خبرگزاری مجلس شورای اسلامی.]
* [http://www.icana.ir/Fa/News/300131/ «برائت ایرانیان از حج استکباری»، در خبرگزاری مجلس شورای اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۱ خرداد ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۲۰ اسفند ۱۳۹۶ش.]
* [http://www.iqna.ir/fa/news/3365080/%D8%AD%D8%AC-%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86-%DB%B6%DB%B6-%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%84%D9%88%D8%AF-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85-%D9%88-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «حج خونین ۶۶ را از یاد نبریم»، خبرگزاری بین المللی قرآن.]
* [http://www.iqna.ir/fa/news/3365080/ «حج خونین ۶۶ را از یاد نبریم»، در خبرگزاری بین المللی قرآن، تاریخ درج مطلب: ۲۸ شهریور ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۲۰ شهریور ۱۳۹۶ش.]
* [http://tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=5&NewsId=5216 «خاطرات دیپلمات ایرانی از حج خونین»، تاریخ ایرانی.]
* [http://tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=5&NewsId=5216 «خاطرات دیپلمات ایرانی از حج خونین»، در سایت تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب: ۴ آبان ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۲۱ اسفند ۱۳۹۶ش.]
* رضایی، حسن، مدخل «برائت از مشركان»، دانش‌نامه حج و حرمین شریفین.
* رضایی، حسن، «برائت از مشركان»، در دانش‌نامه حج و حرمین شریفین.
* سلیمی، شهاب، حج خونین، روزنامه جام جم، شماره ۴۰۸۶، ۱۳۹۳ش.
* سلیمی، شهاب، «حج خونین»، در روزنامه جام جم، شماره ۴۰۸۶، ۱۳۹۳ش.
* موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش.
* موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش.
* [http://www.irdc.ir/fa/news/293/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%83%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%85%D9%83%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84-66 «نقش منافقین در كشتار خونین مكه در سال ۶۶»، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.]
* [http://www.irdc.ir/fa/news/293/ «نقش منافقین در كشتار خونین مكه در سال ۶۶»، در سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۲۰ مرداد ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۲۱ اسفند ۱۳۹۶ش.]
* ورعی، سید جواد، برائت از مشرکان(۱)، میقات حج، شماره ۲۶، پاییز ۱۳۷۷ش.
* ورعی، سید جواد، «برائت از مشرکان(۱)»، در مجله میقات حج، شماره ۲۶، پاییز ۱۳۷۷ش.
*یعقوبی، جلال، «جمعه خونین مکه؛ مسیری برای صدور انقلاب»، در سایت بی‌بی‌سی فارسی، تاریخ درج مطلب: ۹ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۱ اسفند ۱۳۹۶ش.
 
{{حج و عمره}}
{{حج و عمره}}


۳۸۶

ویرایش