فرشته: تفاوت میان نسخه‌ها

ملائکه از [[گناه]] و نافرمانی مبرّا هستند و در انجام وظیفه خود کوتاهی نمی‌کنند. [[عبادت]]، [[تسبیح|تسبیح خدا]]، نوشتن [[نامه اعمال]]، آوردن [[وحی]]، حفاظت از انسان‌ها، یاری رساندن به [[مؤمن|مؤمنان]]، رساندن روزی مادی و معنوی، گرفتن جان‌ها، هدایت قلب‌ها و مأموران عذاب از وظایف آنان به شمار می‌رود.

عالمان دینی بر طبق آیه ۷۰ [[سوره اسرا]] که از [[کرامت انسان|کرامت بنی‌آدم]] و برتری آنان بر بسیاری از مخلوقات سخن گفته، معتقدند فرشتگان از انسان‌های معمولی برترند اما اگر انسان استعدادهای خود را به کار گیرد از ملائک برتر خواهد شد.{{مدرک}} با این وجود [[ابن عربی]] فرشتگان عالین (مهیمین) را برتر از بنی‌آدم می‌داند<ref> حسن‌زاده آملی، ممد الهمم، ص۳۶۷-۳۶۹.</ref> و معتقد است بر اساس آیه ۷۵ سوره صاد، سجده بر حضرت آدم بر فرشتگان عالین واجب نبود.{{مدرک}} اما قیصری انسان‌هایی که به مقام [[خلیفة الله|خلیفة‌اللهی]] رسیده‌اند را از فرشتگان عالین هم برتر می‌داند.<ref> حسن‌زاده آملی، ممد الهمم، ص۳۶۷-۳۶۹</ref> ملاصدرا با استناد به آیه ۳۱ [[سوره بقره]] که به تعلیم آدم به ملائکه اشاره دارد معتقد است که آیه مذکور بر برتری آدم بر فرشتگان ساکن زمین و آسمان دلالت دارد نه فرشتگان مهیمین.{{مدرک}} به گفته [[علامه حلی]] بیشتر مسلمانان [[پیامبران]] را از ملائکه برتر می‌دانند و دلیل آن هم وجود قوه غضب و شهوت در پیامبران است برخلاف فرشتگان.<ref> علامه حلی، کشف المراد، ۱۴۱۳ق، ص۳۶۰.</ref>

به گفته [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، شیعیان [[اجماع]] دارند که همه فرشته‌ها از هرگونه [[گناهان کبیره|گناه کبیره]] و صغیره [[عصمت|معصوم]] هستند. بیشتر [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] نیز بر این باورند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۲۴.</ref> گفته شده برخی از اهل سنت به عدم عصمت فرشتگان معتقدند.<ref>محقق، عصمت از دیدگاه شیعه و اهل تسنن، ۱۳۹۱ش، ص۱۳۰.</ref> [[اشاعره]] دلایل موافقین و مخالفان عصمت را نارسا دانسته و قائل به توقف شده‌اند.<ref>محقق، عصمت از دیدگاه شیعه و اهل تسنن، ۱۳۹۱ش، ص۱۳۱.</ref> بعضی نیز تنها فرشتگان حامل وحی و مقرب را معصوم دانسته‌اند و عده‌ای نیز میان فرشتگان آسمانی و زمینی فرق قائل شده و تنها فرشتگان آسمانی را معصوم دانسته‌اند.<ref>نگاه کنید به محقق، عصمت از دیدگاه شیعه و اهل تسنن، ۱۳۹۱ش، ص۱۳۰-۱۳۲.</ref>

بنا بر آیه «لَا یسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُم بِأَمْرِ‌هِ یعْمَلُونَ: که در سخن بر او پیشی نمی‌گیرند، و به دستور او کار می‌کنند.» <ref>سوره انبیاء، آيه۲۷.</ref> و «لایعصون الله ما امرهم»<ref>سوره تحریم، آیه۶.</ref> ملائکه، معصوم و به دور از نافرمانی خدا هستند؛ البته با استناد به مواردی مانند [[هاروت و ماروت]]<ref>نگاه کنید به فیاض لاهیجی، گوهر مراد، ۱۳۸۳ش، ص۴۲۶.</ref> و [[فطرس]] در عصمت آنان تشکیک شده است که از سوی عالمان مسلمان پاسخ داده شده است از  جمله ملک نبودن هاروت و ماروت و معتبر نبودن داستان آنها و فطرس.<ref>راستین و کهنسال، «عصمت فرشتگان، شواهد موافق و مخالف»، ص۱۲۷ و۱۲۸.</ref> همچنین به گفته مرتضی مطهری ممکن است برخی از فرشتگان زمینی تمرد کنند.<ref>.مطهری، مجموعه آثار، ج۴، ص۲۸۰.</ref>

[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] معتقد است که فرشتگان مکلف به تکالیف تکوینی‌اند نه تشریعی. آنها فقط هر آنچه خدا اراده کند،‌ اراده می‌کنند و هر آنچه خدا امر کند، عمل می‌کنند. ازاین‌رو برای آنان جزا و پاداشی درکار نیست.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۳۳۴ و ۳۳۵.</ref> اما [[مرتضی مطهری]] تمرد درباره برخی از فرشتگان زمینی را ممکن دانسته<ref>مطهری، مجموعه آثار، ج۴، ص۲۸۰.</ref> هر چند این نظر با عصمت فرشتگان ناسازگار دانسته شده است.<ref>سیری در اسرار فرشتگان، ص۶۴.</ref>

* علامه طباطبایی معتقد است منظور این است که آنها مجهز به چیزی هستند که با آن از آسمان به زمین و از زمین به آسمان می‌روند، نه اینکه بالی نظیر بال پرندگان داشته باشند.<ref> علامه طباطبایی، تفسیر المیزان، ذیل آیه.</ref>  

* [[امام خمینی]] معتقد است فرشتگان [[عالم ملکوت]] مجرد تام بوده و بال ندارند، اما فرشتگان عالم مثال ممکن است دارای بال و پر مثالی باشند.<ref> ص۴۱۵</ref>

* [[ابن عربی]] منظور از تعداد بال‌های فرشتگان را میزان تأثیر در ملکوت آسمان و زمین می‌داند.<ref> سیری در اسرار فرشتگان، ص۷۹</ref>

* برخی تعداد بال‌ها را نشانه سرعت فرشتگان در انجام اوامر الهی می‌دانند<ref> سیری در اسرار فرشتگان، ص۸۰.</ref> و بعضی آن را نشانه تفاوت مراتب فرشتگان یا تفاوت عوالم آنها.<ref> سیری در اسرار فرشتگان، ص۸۱.</ref>

* الایمان بالملائکه، عبدالله سراج الدین

* الملائکه بیلی گرام

* سیمای فرشتگان در قرآن و نهج البلاغه لیلا حمداللهی

* ملائکه نوشته محمد شجاعی.<ref>رستمی و آل بویه، سیری در اسرار فرشتگان، ص۴۶.</ref>

*امام خمینی، سید روح الله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، تهران، ۱۳۸۸ش.

*رستمی و آل بویه، محمدزمان و طاهره، سیری در اسرار فرشتگان، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۳ش.