پرش به محتوا

ریاضت: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۱۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۲ اکتبر ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(پیوند میان ویکی و حذف از مبدا ویرایش)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
ریاضت یا ریاضت نفس، به معنای تحمل سختی‌ها، ترک [[غریزه|غرایز]] و انجام [[عبادت|عبادات]] برای [[تزکیه]] و پاک کردن روح است<ref>فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۹۰ش، ج۴، ص۳۷۶۷.</ref> که در آیات [[قرآن|قرآن کریم]] و [[حدیث|روایات]] معصومان به آن سفارش شده است.<ref>مجموعه نویسندگان، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۲۱۳.</ref>  
ریاضت یا ریاضت نفس، به معنای تحمل سختی‌ها، ترک [[غریزه|غرایز]] و انجام [[عبادت|عبادات]] برای [[تزکیه]] و پاک کردن روح است<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۹۰ش، ج۴، ص۳۷۶۷.</ref> که در آیات [[قرآن|قرآن کریم]] و [[حدیث|روایات]] معصومان به آن سفارش شده است.<ref>مجموعه نویسندگان، فرهنگ فقه، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۲۱۳.</ref>  


ریاضت، در آثار عرفانی، به معانی گوناگون آمده است؛<ref>برای نمونه نگاه کنید به: خاتمی، آینه مکارم، ۱۳۶۸ش، ج۱، ص۱۴۰؛ گوهرین، شرح اصطلاحات تصوف، ۱۳۸۰ش، ج۶، ص۱۴۲-۱۴۳.</ref> از جمله تمرین دادن نفس برای آنکه گفتار و کردار و نیت خود را برای [[خدا]] خالص کند.<ref>القاسانی، شرح منازل السائرین، ۱۳۸۵ش، ص۲۱۸.</ref> ریاضت همچنین [[جهاد اکبر]] دانسته شده، و ارکان آن، کم‌خوری، [[احیا|شب‌زنده‌داری]]، کم‌گویی و [[خلوت]] معرفی شده است.<ref>موسوی تبریزی، مقدمه‌ای بر عرفان عملی، ۱۳۸۷ش، ص۲۴۷.</ref>
ریاضت، در آثار عرفانی، به معانی گوناگون آمده است؛<ref>برای نمونه نگاه کنید به: خاتمی، آینه مکارم، ۱۳۶۸ش، ج۱، ص۱۴۰؛ گوهرین، شرح اصطلاحات تصوف، ۱۳۸۰ش، ج۶، ص۱۴۲-۱۴۳.</ref> از جمله تمرین دادن نفس برای آنکه گفتار و کردار و نیت خود را برای [[خدا]] خالص کند.<ref>القاسانی، شرح منازل السائرین، ۱۳۸۵ش، ص۲۱۸.</ref> ریاضت همچنین [[جهاد اکبر]] دانسته شده، و ارکان آن، کم‌خوری، [[احیا|شب‌زنده‌داری]]، کم‌گویی و [[خلوت]] معرفی شده است.<ref>موسوی تبریزی، مقدمه‌ای بر عرفان عملی، ۱۳۸۷ش، ص۲۴۷.</ref>


==اثرات و نتایج==
==اثرات و نتایج==
از بین رفتن [[بخل]]، [[حسد]]، [[تکبر]]، [[حرص]] به دنیا، از نتایج ریاضت دانسته شده است؛<ref>مجموعه نویسندگان، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۲۱۳.</ref> همچنین دستیابی به صفات پسندیده‌ای مانند بخشش، [[شجاعت]]، [[غیرت]]، [[خضوع]] در برابر حق و [[فروتنی]].<ref>مجموعه نویسندگان، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۲۱۳.</ref>
از بین رفتن [[بخل]]، [[حسد]]، [[تکبر]]، [[حرص]] به دنیا، از نتایج ریاضت دانسته شده است؛<ref>مجموعه نویسندگان، فرهنگ فقه، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۲۱۳.</ref> همچنین دستیابی به صفات پسندیده‌ای مانند بخشش، [[شجاعت]]، [[غیرت]]، [[خضوع]] در برابر حق و [[فروتنی]].<ref>مجموعه نویسندگان، فرهنگ فقه، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۲۱۳.</ref>


برخی از آیات [[قرآن کریم]]، ناظر به معنای ریاضت دانسته شده است؛<ref>نصیرالدین طوسی، أوصاف الأشراف، ۱۳۶۹ش، ص۳۵.</ref>‌ از جمله آیه ۴۰ و ۴۱ [[سوره نازعات]] که بر اساس آن، کسی که از مقام پروردگار بترسد و خود را از هوای نفس بازدارد، [[بهشت]] جایگاه اوست.<ref>سوره نازعات، آیه ۴۰ و ۴۱؛ بر اساس ترجمه مکارم شیرازی.</ref> از [[امام علی(ع)]] هم نقل شده است که هر کس نفس خود را ریاضت مداوم دهد، سود می‌برد.<ref>من استدامَ ریاضةَ نفسه انتفعَ (آمدی، غرر الحکم، ۱۴۱۰ق، ص۶۰۸، ح۶۶۰).</ref>
برخی از آیات [[قرآن کریم]]، ناظر به معنای ریاضت دانسته شده است؛<ref>نصیرالدین طوسی، أوصاف الأشراف، ۱۳۶۹ش، ص۳۵.</ref>‌ از جمله آیه ۴۰ و ۴۱ [[سوره نازعات]] که بر اساس آن، کسی که از مقام پروردگار بترسد و خود را از هوای نفس بازدارد، [[بهشت]] جایگاه اوست.<ref>سوره نازعات، آیه ۴۰ و ۴۱؛ بر اساس ترجمه مکارم شیرازی.</ref> از [[امام علی(ع)]] هم نقل شده است که هر کس نفس خود را ریاضت مداوم دهد، سود می‌برد.<ref>من استدامَ ریاضةَ نفسه انتفعَ (آمدی، غرر الحکم، ۱۴۱۰ق، ص۶۰۸، ح۶۶۰).</ref>


==موارد منع‌شده==
==موارد منع‌شده==
ریاضت با شیوه‌های غیرمشروع، مورد نهی قرار گرفته،<ref>گلپایگانی، إرشاد السائل، ۱۴۱۳ق، ص۱۹۷.</ref> و از همین رو [[رهبانیت]]، به معنای ترک دنیا،<ref>فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۹۰ش، ج۴، ص۳۷۶۰.</ref> منع شده است.<ref>مجموعه نویسندگان، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۲۱۳.</ref>  
ریاضت با شیوه‌های غیرمشروع، مورد نهی قرار گرفته<ref>گلپایگانی، إرشاد السائل، ۱۴۱۳ق، ص۱۹۷.</ref> و از همین رو [[رهبانیت]]، به‌معنای ترک دنیا<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۹۰ش، ج۴، ص۳۷۶۰.</ref> منع شده است.<ref>مجموعه نویسندگان،، فرهنگ فقه، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۲۱۳.</ref>  


[[ملاصدرا]]، شروع ریاضت پیش از کامل کردن [[معرفت]] و عمل کامل به [[عبادت|عبادات]] شرعی را گمراه‌کننده دانسته،<ref>صدرالدین شیرازی، کسر أصنام الجاهلية، ۱۳۸۱ش، ص۳۵.</ref> و بر همین اساس، معتقد است که تا وقتی در عبادات شرعی کوتاهی شود، جایی برای عبادات حکیمانه و ریاضت‌های سلوکی نیست؛ چرا که منجر به هلاکت خود و هلاک کردن دیگران می‌شود.<ref>صدرالدین شیرازی، کسر أصنام الجاهلية، ۱۳۸۱ش، ص۳۸.</ref>  
[[ملاصدرا]]، شروع ریاضت پیش از کامل کردن [[معرفت]] و عمل کامل به [[عبادت|عبادات]] شرعی را گمراه‌کننده دانسته،<ref>صدرالدین شیرازی، کسر أصنام الجاهلية، ۱۳۸۱ش، ص۳۵.</ref> و بر همین اساس، معتقد است که تا وقتی در عبادات شرعی کوتاهی شود، جایی برای عبادات حکیمانه و ریاضت‌های سلوکی نیست؛ چرا که منجر به هلاکت خود و هلاک کردن دیگران می‌شود.<ref>صدرالدین شیرازی، کسر أصنام الجاهلية، ۱۳۸۱ش، ص۳۸.</ref>  
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۷۴۷

ویرایش